Copyright 2021 The Associated

Χαρακτηριστικά, η Σύνοδος, με τη σύμφωνη γνώμη και της ελληνικής κυβέρνησης, υιοθέτησε Διακήρυξη των υπουργών Εξωτερικών, στην οποία οι ΥΠΕΞ επιβεβαίωσαν «τον διαρκή διατλαντικό δεσμό μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής, με το ΝΑΤΟ στην καρδιά του». Τόνισαν τη «δέσμευσή» τους πάνω σε «κοινές αξίες», με το ΝΑΤΟ «θεμέλιο της συλλογικής μας άμυνας: Από κοινού επιβεβαιώνουμε την επίσημη δέσμευσή μας στη Συνθήκη της Ουάσιγκτον, συμπεριλαμβανομένου του ότι μια επίθεση εναντίον ενός συμμάχου θα θεωρείται επίθεση εναντίον όλων μας, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 5», περί Συλλογικής Αμυνας.

Ξεκαθαρίζουν ότι «σε απόκριση σε ένα πιο επικίνδυνο και απρόβλεπτο περιβάλλον ασφαλείας, ενισχύουμε σημαντικά τις δυνατότητες αποτροπής και άμυνας του ΝΑΤΟ, τη στάση και την ανθεκτικότητά μας, υποστηριζόμενοι από επτά συνεχόμενα χρόνια αυξανόμενων αμυντικών δαπανών, πιο ικανές και έτοιμες δυνάμεις, σημαντικές αναπτύξεις σε αποστολές και επιχειρήσεις και βαθύτερη τη δέσμευσή μας με εταίρους». Χαιρετίζοντας δε την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών ειδικά στα κράτη - μέλη της Ευρώπης, στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα με τη Διακήρυξη ότι «πρέπει και θα κάνουμε περισσότερα».

Κι αυτό με τις αναγκαίες προσαρμογές στις νέες συνθήκες ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης: «Το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να προσαρμόζεται. Αντιμετωπίζουμε αυξανόμενες απειλές και συστημικό ανταγωνισμό», αναφέρουν παραπέμποντας στις «επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας (που) αποτελούν απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια», στις «διεκδικητικές και αυταρχικές δυνάμεις» που «αμφισβητούν τη διεθνή τάξη που βασίζεται στους κανόνες», με σαφή αιχμή απέναντι στην Κίνα.

Απέναντι σε αυτά, καταλήγουν στη Διακήρυξη ότι «η διατλαντική εταιρική σχέση παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της συλλογικής μας άμυνας, κεντρικής σημασίας για την πολιτική μας συνοχή και ουσιαστικός πυλώνας της διεθνούς τάξης που βασίζεται σε κανόνες».

Προαναγγέλλουν ότι η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ «θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις διατλαντικές σχέσεις και θα καθορίσει την κατεύθυνση για το μέλλον της Συμμαχίας έως το 2030 και παραπέρα».

Σημειώνουν ότι «θα ενισχύσουμε περαιτέρω την πολιτική διάσταση του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης», με στόχο να κλείσουν οι «ρωγμές» στο εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας και να γεφυρώνονται τα αποκλίνοντα συμφέροντα σε σειρά θεμάτων, όπως π.χ. το θέμα που συζητήθηκε και στη Σύνοδο, χωρίς να παρθεί κάποια απόφαση, με την αμερικανική αντίδραση στον «Nord Stream 2», που προωθεί η γερμανική κυβέρνηση με τη Ρωσία.

Συνεχίζουν, εξάλλου, τη λεγόμενη «διαδικασία προβληματισμού», προκειμένου στη Σύνοδο Κορυφής να καταλήξουν στη νέα Στρατηγική Αντίληψη του ΝΑΤΟ (Strategic Concept), το δόγμα βάσει του οποίου θα επιχειρούν τα επόμενα χρόνια. «Θα ενισχύσουμε περαιτέρω την ανθεκτικότητα του ΝΑΤΟ (σ.σ. κόντρα στον έλεγχο κρίσιμων πολιτικών υποδομών από αντίπαλα κέντρα), τη στρατιωτική δύναμη και την παγκόσμια θεώρηση», παρουσιάζοντας ως τέτοια τη «στενότερη σύνδεση με άλλα έθνη και διεθνείς οργανισμούς που μοιράζονται τους στόχους μας».

Ο ίδιος ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, σε δηλώσεις του χτες το απόγευμα, έβαλε θέμα στη Σύνοδο Κορυφής να καταλήξουν στο κείμενο «ΝΑΤΟ 2030», μπούσουλας που θα τους οδηγήσει στην επόμενη δεκαετία, «σε ένα ταχέως εξελισσόμενο περιβάλλον ασφαλείας, με μεγάλες αλλαγές στο συσχετισμό δυνάμεων και μεγάλες προκλήσεις», «σε έναν πιο ανταγωνιστικό κόσμο, όπου πρέπει να αντιμετωπίσουμε πολλά διαφορετικά ζητήματα ταυτόχρονα», όπως τον εκσυγχρονισμό του πυρηνικού οπλοστασίου Ρωσίας και Κίνας (στέλνοντάς τους ταυτόχρονα μήνυμα ότι «το ΝΑΤΟ παραμένει πυρηνική συμμαχία»), την προστασία κρίσιμων υποδομών, να διατηρήσουν την πρωτοκαθεδρία στην ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, να χτίσουν «νέες εταιρικές σχέσεις με κράτη - "ομοϊδεάτες" στον Ινδο-Ειρηνικό, όπως οι Ιαπωνία, Αυστραλία και Β. Ζηλανδία για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις από την άνοδο της Κίνας».

Επέμεινε, άλλωστε, ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να συμπαραταχθεί με τέτοιες χώρες στην εν λόγω περιοχή, «όταν βλέπουμε τις επιθέσεις της Κίνας σε μια παγκόσμια τάξη βασισμένη σε κανόνες, με την Κίνα να προσπαθεί να κάνει "μπούλινγκ" σε χώρες σε όλο τον κόσμο». Εβαλε ακόμα θέμα περαιτέρω ενίσχυσης των σχέσεων με την ΕΕ, ακριβώς για την «αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων».

Στην εν λόγω ανάπτυξη της δράσης του ΝΑΤΟ παγκόσμια, έβαλε και τη συζήτηση που έγινε χτες σχετικά με το «τι μπορούμε να κάνουμε περισσότερο στο Σαχέλ, πώς να ενισχύσουμε σχέσεις με χώρες στην Αφρική», «πώς θα συμβάλουμε στην οικοδόμηση δυνατοτήτων στη Λιβύη όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες στο έδαφος».

Σε ένα άλλο πεδίο αντιπαράθεσης, τόνισε ότι «αυξήσαμε την παρουσία μας στη Μαύρη Θάλασσα, σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, αυξήσαμε συνεργασία με Γεωργία και Ουκρανία». «Και θα συνεχίσουμε», τόνισε, χαρακτηρίζοντας «το καλύτερο μήνυμά μας στη Ρωσία το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια πετύχαμε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη δυνάμεών μας στην περιοχή από το τέλος του ψυχρού πολέμου και αυξήσαμε τους προϋπολογισμούς μας».

Πάνω σε αυτό, σημείωσε πως καθώς «συμφωνήσαμε ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα», επανέφερε την πρότασή του να αυξήσουν «σημαντικά» τα κονδύλια που δίνονται κεντρικά από το ΝΑΤΟ για την υποστήριξη αποστολών και επιχειρήσεων, διευκολύνοντας έτσι στην πράξη και κράτη - μέλη που τώρα δεν έχουν τους αναγκαίους πόρους για να μετέχουν σε τέτοιες μακρόχρονες και δαπανηρές αναπτύξεις. «Αν είναι να κάνουμε περισσότερα θα χρειαστούμε περισσότερη χρηματοδότηση», όπως είπε, σημειώνοντας ότι η πρότασή του συνάντησε «ευρεία συναίνεση».

Τη δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, καθώς και στην προσπάθεια ανασυγκρότησής του, «ήρθαμε να επιβεβαιώσουμε στους συμμάχους μας», τόνισε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν. Στην πρώτη σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ μετά την ανάδειξη της κυβέρνησης Μπάιντεν στις ΗΠΑ, χαρακτηριστική για τις εντεινόμενες αντιθέσεις και στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας ήταν η επισήμανση του Μπλίνκεν πως και μόνο το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να υπάρχει είναι θετικό, καθώς δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη η ύπαρξη της «συμμαχίας».

Τονίζοντας την ανάγκη για «κοινή απάντηση» του ΝΑΤΟ στον ανταγωνισμό με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, σημείωσε: «Ολες οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε (...) καμία χώρα δεν μπορεί να τις αντιμετωπίσει ενεργώντας μόνη της (...) Εχουμε βαθύ συμφέρον να αντιμετωπίσουμε συλλογικά, στηριζόμενοι στη συλλογική ασφάλεια, τις νέες προκλήσεις, όπως το κλίμα, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η άνοδος των αυταρχικών κρατών», και αυτό ακριβώς είναι το θέμα της «ατζέντας 2030», πρόσθεσε.

Απέναντι στη Ρωσία, συνέχισε ο Μπλίνκεν, «είμαστε πολύ ξεκάθαροι (...) Θα συνεργαστούμε με τη Ρωσία όταν προωθεί τα συμφέροντά μας - όπως η στρατηγική σταθερότητα - και το αποδείξαμε με την επέκταση της συνθήκης New START» για τον περιορισμό των στρατηγικών όπλων. Από την άλλη, «θα αντισταθούμε αποφασιστικά ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα και σε άλλες ενέργειες που προσπαθούν να υπονομεύσουν τη συμμαχία μας, και πιστεύω ότι αυτήν την προσέγγιση έχει και το ΝΑΤΟ».

Αποτυπώνοντας ωστόσο τις αντιθέσεις στα συμφέροντα των αστικών τάξεων των ισχυρότερων κρατών της λυκοσυμμαχίας και ως προς αυτό το ζήτημα, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ σε δηλώσεις του σήκωσε ξανά τους τόνους για τον υπό κατασκευή αγωγό φυσικού αερίου «Nord Stream 2» ανάμεσα στη Ρωσία και τη Γερμανία, λέγοντας ότι σκοπεύει να θέσει το θέμα στον Γερμανό ομόλογό του, Χάικο Μάας, κατά την συνάντησή τους.

«Η ιδέα του αγωγού είναι κακή. Κακή για την Ευρώπη, κακή για τις ΗΠΑ, εν τέλει έρχεται σε αντίθεση με τους ίδιους τους στόχους ασφαλείας της ΕΕ» και «μπορεί να υπονομεύσει τα συμφέροντα της Ουκρανίας, της Πολωνίας και άλλων στενών εταίρων και συμμάχων», είπε, επαναλαμβάνοντας την προειδοποίηση - απειλή ότι ο αμερικανικός νόμος προβλέπει την επιβολή κυρώσεων προς τις εταιρείες που συμμετέχουν στο έργο. Η κατασκευή του αγωγού έχει ολοκληρωθεί κατά 95% και μπορεί να παραδοθεί κατά τον Σεπτέμβρη, σύμφωνα με αναλυτές.

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αναφέρθηκε φυσικά και στην Κίνα, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «το ΝΑΤΟ επικεντρώνεται επίσης σε ορισμένες από τις προκλήσεις που θέτει η Κίνα στην βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη, κάτι που αποτελεί επίσης μέρος του οράματος 2030».

Απαντώντας δε στις αντιθέσεις που εκφράζονται και στο Αφγανιστάν, με την αντίδραση των Ευρωπαίων του ΝΑΤΟ (Γερμανίας, Γαλλίας κ.ά.) για έλλειψη «συντονισμού» (με βάση τον στόχο των ΗΠΑ για απόσυρση των στρατευμάτων τους, την οποία ωστόσο ήδη δηλώνουν ότι «επανεξετάζουν»), ο Μπλίνκεν ισχυρίστηκε πως «και γι' αυτό είμαι εδώ, μεταξύ άλλων, αυτήν τη βδομάδα. Για να διασφαλίσουμε ότι προωθούμε την πολιτική μας στο Αφγανιστάν, σε πλήρη διαβούλευση και συντονισμό με τους συμμάχους». Εξάλλου, περισσότερες από τις μισές ΝΑΤΟικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν δεν είναι αμερικανικές, επεσήμανε. «Πήγαμε μαζί, προσαρμοστήκαμε μαζί, και στη σωστή χρονική στιγμή θα αποχωρήσουμε μαζί», είπε.