Το Συνδικάτο Μετάλλου Αττικής και Ναυπηγικής Βιομηχανίας Ελλάδας, με ανακοίνωσή του, απευθύνει κάλεσμα αγώνα σε όλα τα συνδικάτα του κλάδου, σε όλη τη χώρα, για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών και αγωνιστικών δράσεων για το πολύ σοβαρό ζήτημα της προστασίας της ζωής και της υγείας των εργατών στους χώρους δουλειάς. Στόχος του Συνδικάτου είναι, σε πρώτη φάση, οι δράσεις αυτές να κορυφωθούν στις 25 Απρίλη, καθιστώντας την μέρα πανελλαδικής δράσης.

Ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε για την πρωτοβουλία αυτή με τον Σωτήρη Πουλικόγιαννη, πρόεδρο του Συνδικάτου Μετάλλου Αττικής.

Ξεκινώντας από την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος του Συνδικάτου, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια αύξηση της παραγωγής σε μια σειρά από χώρους δουλειάς, η οποία συνοδεύεται από αύξηση των εργατικών «ατυχημάτων». Μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται στον κλάδο καυχιούνται με ανακοινώσεις τους για την τεράστια αύξηση της κερδοφορίας τους, διανέμουν μερίσματα στους μετόχους τους. Ομως, αυτή ακριβώς η τεράστια κερδοφορία πατάει στο διαρκές χτύπημα των μισθών, στις άθλιες συνθήκες εργασίας που επιβάλλουν στους εργαζόμενους.

Δεν εφαρμόζονται τα αναγκαία μέτρα υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία και, ταυτόχρονα, η εργοδοσία επιβάλλει μεγάλη εντατικοποίηση, πίεση για να βγει δουλειά. Η κατάσταση βεβαίως δεν είναι πρωτόγνωρη. Υπήρχε και πριν από την κρίση. Ομως, κατά τη διάρκεια της κρίσης, λόγω της μεγάλης ανεργίας και της φτώχειας, εργαζόμενοι, προκειμένου να βρουν μεροκάματο, εξαναγκάζονταν να δουλεύουν σε συνθήκες επικίνδυνες ακόμα και για τη ζωή τους. Η εργοδοσία, που στόχο έχει τη μέγιστη κερδοφορία, επιδιώκει συνεχώς να μειώνει το μεροκάματο και ό,τι θεωρεί «κόστος», προκειμένου να γίνει πιο ανταγωνιστική. «Κόστος» για την εργοδοσία είναι και η λήψη μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, ακόμα και η αναγκαία συντήρηση μηχανημάτων προκειμένου να τηρούνται στοιχειώδεις κανόνες ασφαλούς λειτουργίας. Αντίστοιχα, προσλαμβάνουν νέους ανειδίκευτους εργαζόμενους, γιατί είναι πιο φθηνό εργατικό δυναμικό, και τους χρησιμοποιούν σε εξειδικευμένες θέσεις εργασίας.

Μια άλλη πλευρά, προσθέτει ο Σ. Πουλικόγιαννης, είναι και οι θάνατοι εργαζομένων που οφείλονται, όπως λένε, σε παθολογικά αίτια. Ενα από τα ζητήματα που ανακύπτει είναι ότι εδώ και καιρό δεν γράφονται προληπτικές εξετάσεις από τον ΕΟΠΥΥ. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να έχει πρόβλημα υγείας και να μην το ξέρει. Και αυτό το πρόβλημα μπορεί να μην εμφανίζεται όσο βρίσκεται στο σπίτι, αλλά σε συνθήκες εργασίας, με δύσκολες και βαριές δουλειές, μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να δούμε και γεγονότα, όπως εργάτες που έμειναν χωρίς δουλειά για μεγάλο χρονικό διάστημα και τώρα βρίσκουν δουλειά και καλούνται να ανταποκριθούν σε συνθήκες πλήρους εντατικοποίησης και με μειωμένα μέτρα πρόληψης, υγιεινής και ασφάλειας. Ετσι, είχαμε, για παράδειγμα, το θάνατο εργάτη στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη που πήγε για μεροκάματο ύστερα από χρόνια και πέθανε στο πρώτο τρίωρο. Στη Μάνδρα έπιασε φωτιά το εργοστάσιο ΣΥΜΕΤΑΛ, από μόνο του ως γεγονός έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή των εργαζομένων. Ενας εργαζόμενος, αφού πια είχαν βγει όλοι από το εργοστάσιο, έπαθε ανακοπή σε συνθήκες πανικού και φόβου και έχασε τη ζωή του...

Ολα τα παραπάνω δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την εκδήλωση επαγγελματικών ασθενειών, για εργατικά «ατυχήματα», θανατηφόρα ή μη. Είναι ζητήματα που θέλουμε να αναδείξουμε μέσα και από την πρωτοβουλία αυτή, τονίζει ο πρόεδρος του Συνδικάτου.

Στη συνέχεια, ο Σ. Πουλικόγιαννης αναφέρεται στην αντιπαράθεση που υπάρχει για το ζήτημα αυτό με την εργοδοσία και τα στηρίγματά της.

Η εργοδοσία, η οποία επιβάλλει όλες αυτές τις άθλιες συνθήκες εργασίας που περιγράψαμε παραπάνω, για λογαριασμό της οποίας βαθαίνει όλο το αντεργατικό νομικό πλαίσιο, βγαίνει και λέει ξεδιάντροπα στους εργάτες: «Το ζήτημα είναι να σωθεί η επιχείρηση και εσείς να έχετε ένα μεροκάματο να δουλεύετε. Τα μέτρα για την υγιεινή και ασφάλεια είναι ένα κόστος που εγώ ως επιχείρηση δεν μπορώ να το επωμιστώ». Λένε, δηλαδή, οι μεγαλοεργοδότες ότι τα μέτρα για την προστασία της ζωής των εργατών είναι «κόστος» γι' αυτούς, όταν στην πραγματικότητα όλος ο τεράστιος πλούτος που καρπώνονται παράγεται από τη δουλειά των εργατών. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό, πετάνε την ευθύνη στους ίδιους τους εργαζόμενους, ενώ, από την άλλη, στο όνομα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, ως προϋπόθεση για να πάρουν κάποια τέτοια μέτρα, ζητάνε πρόσθετες επιδοτήσεις από τις κυβερνήσεις και το κράτος, ώστε να μην επιβαρύνονται το «κόστος» οι ίδιες οι επιχειρήσεις.

Ακόμα, προσθέτει ο πρόεδρος του Συνδικάτου, βρισκόμαστε σε αντιπαράθεση με τον κυβερνητικό και εργοδοτικό συνδικαλισμό, που καλλιεργεί και αυτός την αντίληψη ότι «αυτό που προέχει είναι να σωθεί η επιχείρηση. Δηλαδή, να έχουμε δουλίτσα, να είμαστε προσεκτικοί και αν πάρει μπρος η μηχανή, σιγά σιγά θα ληφθεί και κάποιο μέτρο υγιεινής και ασφάλειας»! Φθάνουν, μάλιστα, άνθρωποι της εργοδοσίας να προβάλλουν την άποψη ότι ο κλάδος είναι δύσκολος και επικίνδυνος και άρα «τι να κάνουμε, αυτή τη δουλειά διαλέξατε, θα τα έχετε αυτά»!

Αντίστοιχα, η κυβέρνηση δρα με κριτήριο τι δημιουργεί «φιλικό περιβάλλον» για την επιχειρηματικότητα, νομοθετεί την εμβάθυνση της «ευελιξίας», τη δουλειά μέχρι τα βαθιά γεράματα κ.ο.κ. Ουσιαστικά, μας λέει πως αν εμείς πιέζουμε για να ληφθούν μέτρα, τότε δημιουργούμε ένα «εχθρικό περιβάλλον». Με την πολιτική της ενισχύει την εργοδοτική ασυδοσία.

Είναι χαρακτηριστικό, τονίζει ο Σ. Πουλικόγιαννης, ότι στην παρέμβαση που κάναμε σταματώντας τις εργασίες σε πλοίο που είναι γεμάτο αμίαντο, άνθρωποι της εργοδοσίας γυρνούσαν και έλεγαν: «Τώρα που βρήκατε δυο δουλειές θέλετε να τις διώξετε»! Μας λένε, δηλαδή, να δεχθούμε να δουλεύει ο κόσμος στον αμίαντο και να πεθαίνει...

Παράλληλα, προσθέτει, η κυβέρνηση υπονομεύει και αποδυναμώνει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, μειώνει τους ελέγχους. Για παράδειγμα, στο Κέντρο Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου Πειραιά οι επιθεωρητές που υπάρχουν είναι μετρημένοι στα δάχτυλα και πρέπει να καλύψουν χιλιάδες επιχειρήσεις όλων των κλάδων. Δεν έχουν τα κατάλληλα μέσα ελέγχου, πολλές φορές ούτε για να μετακινηθούν. Το ακραίο και τραγικό παράδειγμα είναι η περίπτωση με τον αμίαντο, όπου η Μεικτή Επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν και εκπρόσωποι των εργαζομένων, κάνοντας αυτό που έπρεπε, διέκοψε τις εργασίες στο πλοίο όταν εντόπισε τον αμίαντο. Για να έρθει μια μέρα μετά το υπουργείο Εργασίας, παρακάμπτοντας τη Μεικτή Επιτροπή, να δώσει εντολή να ξεκινήσουν ξανά οι εργασίες χωρίς να έχει αλλάξει κάτι! Μόνο ύστερα από τις δικές μας συνεχείς παρεμβάσεις σταμάτησαν εκ νέου οι εργασίες...

Τραγική είναι η κατάσταση και σε ό,τι αφορά τις δομές Υγείας: Σε βιομηχανικές περιοχές, σε χώρους όπου συγκεντρώνονται χιλιάδες εργάτες του κλάδου, καθώς και άλλων κλάδων, απουσιάζουν δομές, όπως εξειδικευμένα και επαρκώς στελεχωμένα Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου, με σχέδιο και δυνατότητα να καλύπτουν τις ανάγκες τόσο της πρόληψης όσο και της περίθαλψης σε έκτακτες περιπτώσεις.

Για το Συνδικάτο, επισημαίνει ο Σ. Πουλικόγιαννης, είναι πέρα για πέρα απαράδεκτη η άποψη ότι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν οι επικίνδυνες συνθήκες που υπάρχουν στον κλάδο. Μετά από σκληρούς εργατικούς αγώνες, η σχετική νομοθεσία περιλαμβάνει πλήθος μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται για την υγεία και ασφάλεια στους χώρους δουλειάς, ωστόσο με την πίεση της εργοδοσίας και τις «πλάτες» των κυβερνήσεων δεν εφαρμόζονται. Η επιστήμη και η τεχνολογία δίνουν συνεχώς νέες δυνατότητες, π.χ. στην πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου, των ασθενειών κ.ο.κ. «Λέμε, λοιπόν», υπογραμμίζει, «ότι υπάρχει η δυνατότητα να γίνονται έλεγχοι, υπάρχει πλαίσιο και δυνατότητα ενίσχυσής του, η κυβέρνηση μπορεί να στελεχώσει τις αρμόδιες υπηρεσίες, να δημιουργήσει και αλλού Μεικτές Επιτροπές, ώστε να υπάρχει ένας στοιχειώδης έλεγχος και παρέμβαση από εκπροσώπους των εργαζομένων».

Η πρωτοβουλία του Συνδικάτου για την προστασία της υγείας και της ζωής των εργατών στον κλάδο έρχεται σε συνέχεια της προσπάθειας να δυναμώσει η μάχη για τις Συλλογικές Συμβάσεις. Σε αυτό το ζήτημα, μάλιστα, στον κλάδο του Μετάλλου υπάρχει θετική πείρα από τον αγώνα που οδήγησε στην υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης στη Ναυπηγοεπισκευή, αγώνας που συνεχίζεται με τη μάχη για την εφαρμογή αυτής της Σύμβασης, η οποία, πέρα από τα μισθολογικά, περιλαμβάνει κρίσιμα ζητήματα για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, όπως τα θέματα του ωραρίου, των διαλειμμάτων την ώρα της εργασίας κ.ά.

Αναφερόμενος στους στόχους της τωρινής πρωτοβουλίας, ο Σ. Πουλικόγιαννης σημειώνει ότι ένας από τους βασικότερους είναι να λειτουργήσει διαπαιδαγωγητικά για τους νέους σε ηλικία εργαζόμενους, που δεν έχουν αντικειμενικά την εμπειρία εφαρμογής κατακτήσεων και δικαιωμάτων, τα οποία σήμερα έχουν χτυπηθεί.

Φιλοδοξία μας είναι, προσθέτει, το ζήτημα των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας να υπάρχει σταθερά στην ατζέντα των συνδικάτων του κλάδου, να γίνει ένα σοβαρό κομμάτι της καθημερινής λειτουργίας. Κάθε συνδικάτο να έχει καλή εικόνα γι' αυτά τα ζητήματα στο χώρο ευθύνης του, να έχει σχέδιο συγκεκριμένων παρεμβάσεων και κινητοποίησης των εργαζομένων.

Η κουβέντα αυτή, τονίζει, θέλουμε να ανοίξει σε όλα τα συνδικάτα του κλάδου. Ηδη, μια σειρά από συνδικάτα και σωματεία έχουν προγραμματίσει συνεδριάσεις Διοικητικών Συμβουλίων και Γενικές Συνελεύσεις για να συζητήσουν το θέμα και να πάρουν αποφάσεις συμμετοχής. Επιδιώκουμε η 25η Απρίλη να γίνει πανελλαδική μέρα δράσης, με ανάπτυξη πολύμορφων παρεμβάσεων σε όλη τη χώρα. Οπως μας πληροφορεί, ήδη το Εργατικό Κέντρο Πειραιά έχει προγραμματίσει σχετική ημερίδα τη μέρα εκείνη, ενώ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας προγραμματίζονται κινητοποιήσεις στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη.

Απευθυνόμενοι στους εργάτες, στους συναδέλφους μας, σημειώνει ο Σ. Πουλικόγιαννης, θέλουμε αυτή η πρωτοβουλία να αποκαλύπτει πως αιτία των «ατυχημάτων» και των ασθενειών στους χώρους δουλειάς είναι η ίδια η δράση των καπιταλιστών και των κυβερνήσεών τους, που βλέπουν τα μέτρα της προστασίας της ζωής μας ως «κόστος» που πρέπει να μειωθεί, ακόμα και να μηδενιστεί. Θέλουμε να δείξουμε ότι τα περί «δίκαιης ανάπτυξης» είναι παραμύθια. Τι σόι «δίκαιη» μπορεί να είναι μια ανάπτυξη όταν η εργατική τάξη μετράει τα κομμάτια της στο χώρο δουλειάς, όταν στο όνομα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας θα πρέπει ο εργάτης να ανεχθεί όχι μόνο ένα κακοπληρωμένο μεροκάματο, αλλά και να βάζει στην μπάντα την υγεία του και τη ζωή του; Πρέπει να απαντήσουμε σε αυτήν την επίθεση, να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, να αγωνιστούμε για τις σύγχρονες ανάγκες μας σε όλα τα επίπεδα!