Copyright 2017 The Associated

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδρίασε εκτάκτως μετά τη νέα δοκιμή της ΛΔ Κορέας

Η ΛΔ Κορέας προχώρησε τα ξημερώματα της περασμένης Τρίτης σε νέα βαλλιστική δοκιμή. Ο πύραυλος, μεσαίου βεληνεκούς, τύπου «Hwasong-12», διέσχισε 2.700 χιλιόμετρα και αφού πέρασε πάνω και από την ιαπωνική νήσο Χοκάιντο (όπου μάλιστα ενεργοποιήθηκε το σύστημα προειδοποίησης του συναγερμού «J-Alert») έπεσε στη θάλασσα της Ιαπωνίας, αναθερμαίνοντας την αντιπαράθεση γύρω από την κατάσταση στη Χερσόνησο η οποία αποτελεί τμήμα βαθύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, σε μια ζώνη ζωτικής σημασίας για τις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Ρωσία κ.τ.λ.

Η νέα δοκιμή έγινε λίγες μέρες πριν ολοκληρωθούν οι ετήσιες στρατιωτικές ασκήσεις ευρείας κλίμακας των ΗΠΑ - Νότιας Κορέας «Ulchi Freedom Guardian». Την Πέμπτη, τελευταία μέρα της άσκησης, αμερικανικά μαχητικά και βομβαρδιστικά αεροσκάφη πέταξαν πάνω από τη Χερσόνησο μαζί με νοτιοκορεατικά. Επιπλέον, την Πέμπτη, οι ΗΠΑ προχώρησαν σε κοινές αεροπορικές ασκήσεις και με την Ιαπωνία, στέλνοντας μηνύματα με πολλούς αποδέκτες. Τα ίδια μηνύματα στέλνουν ασφαλώς και τα σχέδια εγκατάστασης της υπερσύγχρονης αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας THAAD σε Ν. Κορέα και Ιαπωνία, στην οποία αντιδρούν έντονα η Κίνα και η Ρωσία, μιλώντας για εξοπλισμούς που στοχοποιούν και τις ίδιες.

Την ίδια στιγμή, ενδεικτική είναι και η πορεία που αποκτούν ευρύτερες «αμυντικές συνεργασίες». Για παράδειγμα, πληροφορίες των «Τάιμς της Κορέας» σημείωναν ότι στη συνάντηση που είχαν μεσοβδόμαδα οι υπουργοί Αμυνας ΗΠΑ και Νότιας Κορέας στην Ουάσιγκτον (η οποία είχε προγραμματιστεί πριν τη νέα δοκιμή της ΛΔ Κορέας) Τζέιμς Μάτις και Σονγκ Γιουνγκ-μου συζήτησαν και το ενδεχόμενο να «επιστρέψουν» στη Νότια Κορέα αμερικανικά συμβατικά πυρηνικά όπλα, τα οποία είχαν απομακρυνθεί μετά τη συμφωνία για «αποπυρηνικοποίηση» της Χερσονήσου (1992). Στην ίδια συνάντηση, εκφράστηκε και η σημασία που η Σεούλ δίνει στην ανάπτυξη δικού της πυρηνοκίνητου υποβρυχίου, αλλά και στην αναθεώρηση σημερινών διατάξεων, ώστε να μπορεί να «αξιοποιεί» μεγαλύτερες πυρηνικές κεφαλές.

Στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ που έγινε την Τετάρτη, η νέα δοκιμή της ΛΔ Κορέας καταδικάστηκε ομόφωνα, ωστόσο εκφράστηκαν χαρακτηριστικές «αποχρώσεις». Η Κίνα ζήτησε πάλι «αυτοσυγκράτηση» από «όλες τις πλευρές», ενώ η Ρωσία επισήμανε ότι από μόνη της η επιβολή κυρώσεων είναι «αντι-παραγωγική» για την επίλυση της κατάστασης στη Χερσόνησο. Επίσης, η συνεδρίαση δεν κατέληξε σε νέες κυρώσεις, αν και ειδικά ΗΠΑ και Ιαπωνία ζητούν κάτι τέτοιο εδώ και καιρό.

Από τη μεριά των ΗΠΑ, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ανάμεσα σε άλλα ότι «όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι» και την επομένη επανήλθε λέγοντας ότι «οι συνομιλίες δεν είναι η απάντηση». Πάντως, ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας,Τζέιμς Μάτις, ανέφερε ότι «δεν ξεμένουμε ποτέ από διπλωματικές λύσεις». Αλλά και ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σίνζο Αμπε, έκανε λόγο για «σοβαρή απειλή, άνευ προηγουμένου» και για «σημαντική υπονόμευση» της περιφερειακής ειρήνης και ασφάλειας.

Την ίδια στιγμή, ενδεικτικές ήταν οι επισημάνσεις που έκανε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Χούα Τσουνουίνγκ, υπονοώντας ότι όσοι επιμένουν στην επιβολή νέων κυρώσεων σκόπιμα προσπερνούν τις αποφάσεις του ΟΗΕ για προσπάθειες ενίσχυσης διαλόγου. Η Τσουνουίνγκ μίλησε για «επιλεκτική» εφαρμογή των αποφάσεων του ΣΑ και πρόσθεσε: «Βλέπουμε πολλούς να κάνουν υποδείξεις ενώ μαχαιρώνουν πισώπλατα, και ορισμένους να θολώνουν τα νερά αναζητώντας κέρδη, ή ακόμα και να ρισκάρουν να καούν για να πάρουν αυτό που θέλουν. Οταν πρόκειται για τις κυρώσεις είναι αυτοί που κάνουν μεγαλύτερο θόρυβο, αλλά χάνονται όταν πρόκειται να γίνουν προσπάθειες προώθησης των ειρηνευτικών συνομιλιών. Δεν θέλουν να κάνουν τίποτα με υπευθυνότητα». Η ίδια φρόντισε να επαναλάβει ότι «είμαστε ενάντιοι στη χρήση μονομερών κυρώσεων από κάθε χώρα» αλλά και ότι η κατάσταση στη Χερσόνησο «δεν είναι σενάριο (ταινίας) ούτε παιχνίδι στον υπολογιστή, είναι μια πραγματική κατάσταση που αφορά στην ειρήνη στην περιοχή».

Εκ μέρους της Ρωσίας, παρέμβαση έκανε και ο Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, που με προειδοποιητικό ύφος υπογράμμισε ότι η Χερσόνησος βρίσκεται αυτήν την περίοδο «στα πρόθυρα μιας ευρείας σύγκρουσης».

Να σημειωθεί ότι υπέρ της επιβολής νέων κυρώσεων τάχθηκε και η Βρετανία. Από τη μεριά της Γερμανίας, ο ΥΠΕΞ, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, είπε ότι «ένας πόλεμος στην Κορεατική Χερσόνησο θα είναι καταστροφικός, στο χειρότερο σενάριο θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερα θύματα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο». Τέλος, ο υπουργός Αμυνας της Γαλλίας Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν είπε ότι «η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή» και μπορεί να γίνει «εκρηκτική».

Εκεί που φαίνεται να κλείνουν μέτωπα σε Συρία και Ιράκ (π.χ. μετά τις πρόσφατες «εκκαθαριστικές» επιχειρήσεις κατά του «Ισλαμικού Κράτους», αφενός από το συριακό στρατό στη μεθόριο Συρίας - Λιβάνου αφετέρου από τον ιρακινό στο Ταλ Αφάρ του Βορείου Ιράκ), εκεί δημιουργούνται «νέα», με ανοικτό τον κίνδυνο ευρύτερων περιφερειακών συγκρούσεων. Αφορμή φαίνεται πως δίνει η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επαρχίας του πετρελαιοπαραγωγού Κιρκούκ στο Βόρειο Ιράκ να συμμετάσχει (παρά τις αντιδράσεις Τουρκμένων και Αράβων) στο δημοψήφισμα της 25ης Σεπτέμβρη που έχουν εξαγγείλει οι αρχές του αυτόνομου Κουρδιστάν με απώτερο στόχο την ανεξαρτησία.

Η απόφαση προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες σε Ιράκ, Ιράν και Τουρκία, που την κατήγγειλαν ως «αντισυνταγματική». Εκκωφαντική, επί του παρόντος, υπήρξε η «σιγή» από ΗΠΑ και ΕΕ.

Ο εκπρόσωπος του πρωθυπουργού στο Ιράκ τη χαρακτήρισε αντισυνταγματική, προσθέτοντας ότι «επαρχίες που δεν αποτελούν τμήμα του αυτόνομου Κουρδιστάν δεν μπορούν να επιβάλουν αποφάσεις χωρίς την έγκριση της ιρακινής κυβέρνησης».

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τη χαρακτήρισε «απαράδεκτη και αντισυνταγματική», υποστηρίζοντας ότι «η επίμονη επιδίωξη αυτής της επικίνδυνης κίνησης δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα του αυτόνομου Κουρδιστάν ή του Ιράκ και δεν θα γίνει αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα, ούτε θα συμβάλει στην ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής σε αυτήν την περίοδο κρίσιμων εξελίξεων».

Σε λίγο πιο υψηλούς τόνους κινήθηκε η αντίδραση του Ιράν, που τη χαρακτήρισε «εσφαλμένη, προκλητική και απαράδεκτη», εκτιμώντας ότι η εξέλιξη θα προκαλέσει «κρίσεις στην περιοχή και στα σύνορα του Ιράκ που δεν θα γίνουν ανεκτές».

Σε κάθε περίπτωση, μοιάζει προσχηματική η προβληματική περί του εάν «νομιμοποιείται» ή όχι το Κιρκούκ να συμμετάσχει στο δημοψήφισμα. Ο καβγάς για το «πάπλωμα» γίνεται, μεταξύ άλλων, για τα πετρέλαια και τους αγωγούς.

Το Κιρκούκ διαθέτει πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και διεκδικείται (εξαιτίας αυτού του πλούτου) σε βάθος χρόνου από τους Κούρδους, τους Αραβες και τους Τούρκους. Μετά από μία περίπου τριετή διακοπή (λόγω κατάληψης της περιοχής από τζιχαντιστές), η παραγωγή πετρελαίου ξανάρχισε πριν περίπου ένα χρόνο. Σήμερα παράγονται καθημερινά πάνω από 250.000 βαρέλια υπό την «αιγίδα» της ιρακινής κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας NOC. Τα πετρέλαια του Κιρκούκ μεταφέρονται μέσω του αγωγού Κιρκούκ - Τσεϊχάν στο ομώνυμο τουρκικό λιμάνι στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα έσοδα μοιράζονται από κοινού, 50% - 50%, η κυβέρνηση του αυτόνομου Κουρδιστάν και η κεντρική ιρακινή κυβέρνηση στη Βαγδάτη (στο πλαίσιο συμφωνίας που έκλεισαν τον Αύγουστο του 2016).

Ωστόσο, παράλληλα με τη λειτουργία του αγωγού Κιρκούκ - Τσεϊχάν που τέθηκε σε λειτουργία (μετά από πολλά προβλήματα και σαμποτάζ επί χρόνια...) το 2013, η ιρακινή κυβέρνηση καταστρώνει σχέδια για τη δημιουργία εναλλακτικού (και ανταγωνιστικού για τα τουρκικά και κουρδικά συμφέροντα...) αγωγού, που θα μεταφέρει τα πετρέλαια του Κιρκούκ προς διυλιστήρια και λιμάνι του Ιράν, όπως τουλάχιστον επιβεβαιώθηκε στις αρχές Αυγούστου στη διάρκεια συνάντησης των υπουργών Ενέργειας Ιράκ και Ιράν. Η Βαγδάτη προωθεί αυτό το σχέδιο προκειμένου να εξασφαλίσει τα συμφέροντά της στη (διόλου απίθανη) περίπτωση που ανεξαρτητοποιηθεί το ιρακινό Κουρδιστάν. Είτε αυτό συμβεί με αφορμή το δημοψήφισμα της 25ης Σεπτέμβρη, είτε αργότερα...

Οι Κούρδοι, από την άλλη, που διαθέτουν επιβεβαιωμένα κοιτάσματα άνω των 45 δισεκατομμυρίων βαρελιών, δεν χρειάζονται τόσο τα πετρέλαια του Κιρκούκ όσο τον αγωγό και τα διυλιστήριά του. Ας μην ξεχνάμε ότι στο ιρακινό Κουρδιστάν παράγονται ήδη 600.000 βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και ότι εάν ήταν ανεξάρτητη χώρα θα μπορούσε με ευκολία να ενταχθεί στον ΟΠΕΚ. Ο Τόνι Χεϊγουόρντ, πρώην διευθύνων σύμβουλος της ΒΡ, σημερινός ιδιοκτήτης της νέας πετρελαϊκής εταιρείας «Genel Energy», είχε χαρακτηρίσει το ιρακινό Κουρδιστάν «ένα από τα τελευταία μεγάλα σύνορα για τις βιομηχανίες πετρελαίου και φυσικού αερίου». Γι' αυτό, ενδεχομένως, και να προοιωνίζεται συνέχιση του άγριου ανταγωνισμού των μονοπωλίων...