Copyright 2017 The Associated

Ο Τραμπ υπογράφει καθημερινά διατάγματα, πιστός στο στόχο της εξυπηρέτησης των αμερικανικών μονοπωλίων

Το ζήτημα του μέλλοντος της ΕΕ, ειδικά σε σχέση με το Brexit και τη στάση των ΗΠΑ, απασχόλησε και την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, την Παρασκευή στη Μάλτα, και πολύ περισσότερο θα απασχολήσει την επετειακή σύνοδο το Μάρτη στη Ρώμη για τα 60χρονα από την ίδρυση της Ενωσης του κεφαλαίου (την εξέλιξη της Ενωσης Ανθρακα και Χάλυβα του 1952 σε ΕΟΚ το 1957 και μετά ΕΕ το 1992).

Παρότι γίνονται εκκλήσεις στην «ενότητα», ανησυχεί τα επιτελεία της ΕΕ η άνοδος του αστικού ευρωσκεπτικισμού, οι ηγέτες του οποίου κινούνται φιλικά στη νέα πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ (Μ. Λεπέν στη Γαλλία, «Εναλλακτική για τη Γερμανία», Γκερτ Γκίλντερ στην Ολλανδία, Β. Ορμπαν στην Ουγγαρία και άλλοι, όπου σε κάποιες από αυτές τις χώρες θα γίνουν και εκλογές μέσα στο 2017, Ολλανδία, Γερμανία, πιθανά Ιταλία). Επίσης, υπάρχει ανησυχία για το ενδεχόμενο φαινομένου «ντόμινο» με νέα δημοψηφίσματα αποχώρησης από την ΕΕ.

Στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 20ό Συνέδριο γίνεται στη Θ.17 αναλυτική αναφορά για τις εξελίξεις αυτές. Σημειώνεται:

«Οι εξελίξεις μετά την εκδήλωση της διεθνούς κρίσης το 2008 - 2009 επιβεβαιώνουν ότι η ΕΕ και η Ευρωζώνη δεν αποτελούν ένα συνεκτικό, σταθερό, μόνιμο σχηματισμό.

Στα χρόνια που ακολούθησαν την εκδήλωση της διεθνούς κρίσης ο συσχετισμός μεταβλήθηκε - τόσο στο σύνολο της ΕΕ όσο και στον ηγετικό πυρήνα της - υπέρ της Γερμανίας. Η διεύρυνση του χάσματος σε βάρος της Γαλλίας και της Ιταλίας εκδηλώνεται πρώτα απ' όλα στους περιορισμένους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ ανά δεκαετία, ενώ αντανακλάται στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και την δημοσιονομική τους κατάσταση (...)».

Και συνεχίζουν: «Μια σειρά παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην αναιμική ανάκαμψη της Ευρωζώνης, όπως η μεγάλη πτώση της τιμής των καυσίμων και η υποτίμηση του ευρώ, αναμένεται να εξασθενήσουν. Ταυτόχρονα, μια σειρά εξελίξεων (π.χ. Brexit, τάση ενίσχυσης του προστατευτισμού, σημαντικά προβλήματα σε μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες) θα επηρεάσουν την προοπτική και τους ρυθμούς της καπιταλιστικής ανάπτυξης σε ΕΕ κι Ευρωζώνη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να στηρίξει την πορεία ανάκαμψης με μικρή χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής, ενώ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από την πλευρά της, εφαρμόζει μέτρα σχετικής χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής. Ταυτόχρονα, όλοι οι θεσμοί της ΕΕ, σε σύμπνοια με τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών, προωθούν αναδιαρθρώσεις για τη διασφάλιση φθηνής εργατικής δύναμης στους επιχειρηματικούς ομίλους.

Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν μπορούν ωστόσο να πετύχουν την άμβλυνση της ανισομετρίας στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, η οποία αποτυπώνεται στη διεύρυνση της ψαλίδας ανάμεσα στα κράτη που σημειώνουν σταθερά εμπορικά πλεονάσματα (Γερμανία, Ολλανδία κ.λπ.) και την πλειοψηφία των κρατών που σημειώνουν ελλείμματα...».

Δηλαδή, αυτό που συμβαίνει είναι διεύρυνση της ανισομετρίας και συνέχιση των δυσκολιών για μια πιο δυναμική καπιταλιστική ανάκαμψη, παράλληλα βεβαίως με την ενιαία επίθεση στα εργατικά - λαϊκά στρώματα σε όλες τις χώρες. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί και τις εσωτερικές διαφοροποιήσεις και ομαδοποιήσεις.

Οπως και πάλι σημειώνουν οι Θέσεις (Θ.18): «Οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Ιταλίας - καθώς και των υπόλοιπων χωρών που ανήκουν στο λεγόμενο "Club Med" που συγκροτήθηκε με την υπογραφή της λεγόμενης "Διακήρυξης της Αθήνας" - ζητούν από τη μια τη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής ώστε να αξιοποιήσουν σε μεγαλύτερο βαθμό εργαλεία της δημοσιονομικής πολιτικής για την υποβοήθηση της καπιταλιστικής κερδοφορίας και από την άλλη την εμβάθυνση σε μία πορεία ενοποίησης της Ευρωζώνης (ενιαίο κοινοβούλιο και ενιαίος προϋπολογισμός Ευρωζώνης, ενιαία διακυβέρνηση κ.ά.), ώστε να αναλάβει η Γερμανία στην πράξη ρόλο εγγυητή για τα υπερχρεωμένα κράτη και τις προβληματικές μεγάλες τράπεζες της ΕΕ. Παράλληλα, στη Γαλλία και στην Ιταλία δυναμώνει το ευρωσκεπτικιστικό ρεύμα της αντιπολίτευσης.

Κάποια κράτη - μέλη που διατηρούν στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ, όπως η ομάδα του Βίσεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία), καθώς και χώρες όπως η Σουηδία και η Δανία, ζητούν τη διατήρηση του διακυβερνητικού χαρακτήρα της ΕΕ και την ενίσχυση της αυτοτέλειας των εθνικών πολιτικών σε διάφορα θέματα (π.χ. Μεταναστευτικό - Προσφυγικό). (...)

Στις εξελίξεις στην ΕΕ παρεμβαίνουν και οι ΗΠΑ, στηρίζοντας την Ιταλία και τη Γαλλία στο ζήτημα της χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής, καθώς και την ομάδα του Βίσεγκραντ και τις σκανδιναβικές χώρες.

Η Ρωσία, με τη σειρά της, παρεμβαίνει στους ανταγωνισμούς στο εσωτερικό της ΕΕ, στηρίζοντας πολιτικές δυνάμεις και κράτη που τάσσονται ενάντια στην εμβάθυνση της καπιταλιστικής ενοποίησης στο πλαίσιο της ΕΕ».

Ενα από τα βασικά ζητήματα που προβάλλει ο Τραμπ και ζητάει την επαναδιαπραγμάτευση με την ΕΕ στη λεγόμενη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΡ), ή ακόμη και τερματισμό των διαπραγματεύσεων, είναι ότι οι ΗΠΑ έχουν εμπορικό έλλειμμα στις συναλλαγές τους με την ΕΕ. Με βάση τα στοιχεία για το 2015, είχε μόνο με τη Γερμανία 74,9 δισ. δολάρια έλλειμμα (δηλαδή η αξία των εισαγόμενων εμπορευμάτων από τη Γερμανία στις ΗΠΑ υπερτερεί της αξίας όσων εμπορευμάτων εξάγουν οι ΗΠΑ στη Γερμανία). Από τη Γερμανία εισάγει αυτοκίνητα, ανταλλακτικά, μηχανές, συσκευές, φαρμακευτικά προϊόντα. Βεβαίως το μεγαλύτερο έλλειμμα το έχουν οι ΗΠΑ με την Κίνα 367 δισ. δολάρια και ακολουθούν η Ιαπωνία 68 δισ. δολάρια, το Μεξικό 60,6 δισ. δολάρια και ο Καναδάς 15,5 δισ. δολάρια.

Πάνω σε αυτή τη βάση της όξυνσης του ανταγωνισμού των μονοπωλίων διαμορφώνεται και η αντιπαράθεση με τον Τραμπ, που υποκριτικά εκφράζεται μέσα από την αντίθεση στις ρατσιστικές και αντιμεταναστευτικές του θέσεις και δήθεν την παραβίαση των αρχών της «φιλελεύθερης δυτικής δημοκρατίας». Η ουσία είναι ότι η νέα αμερικανική ηγεσία προκρίνει μέτρα προστατευτισμού της «εγχώριας παραγωγής», μέτρα ενίσχυσης της δράσης των αμερικανικών μονοπωλίων στη μεγάλη εσωτερική αγορά των ΗΠΑ και περιορισμού της δράσης των μονοπωλίων άλλων καπιταλιστικών κρατών. Ο καβγάς, λοιπόν, ανάμεσα σε «εθνικιστές» και «κοσμοπολίτες», «φιλελεύθερους» και «αντιδραστικούς», «ρατσιστές» και «ανεχτικούς» αφορά το μοίρασμα των αγορών, το μοίρασμα των κερδών από τη στυγνή εκμετάλλευση της εργατικής τάξης σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Για το τελευταίο δεν έχουν, βεβαίως, καμιά ευαισθησία ή διαφωνία...

Copyright 2017 The Associated

Σε τακτική βάση είναι πλέον οι συναντήσεις του Προέδρου Τραμπ με τους διευθύνοντες συμβούλους μονοπωλίων...

Σε όλα αυτά, δεν λείπουν οι αντιφάσεις ή ακόμα και η άμβλυνση θέσεων, κάποιες εκ των οποίων μπορεί μεσοπρόθεσμα να αφήσουν θετικό πρόσημο σε δείκτες καπιταλιστικής ανάπτυξης. Ομως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι κινήσεις προστατευτισμού είναι κινήσεις άμυνας των αστών απέναντι στην επιδείνωση των όρων ανταγωνιστικότητας, κυρίως του βιομηχανικού τους κεφαλαίου, σε συνθήκες επιβράδυνσης της διεθνούς οικονομίας. Μέτρα τέτοιου είδους αντικειμενικά δρουν αντιφατικά, αφού έρχονται σε αντίθεση με την κυρίαρχη τάση της διεθνοποίησης, της κίνησης κεφαλαίων ανάμεσα στα κράτη, τις άμεσες ξένες επενδύσεις και το διεθνές εμπόριο. Από αυτήν τη σκοπιά δεν μπορούν να αποτελέσουν - όπως και από την άλλη τα μέτρα ενίσχυσης της διεθνοποίησης - αντίδοτο στον φαύλο κύκλο των δυσκολιών της ανάκαμψης και της εκδήλωσης της κρίσης.

Οσον αφορά το εμπόριο, μία από τις πρώτες κινήσεις που έκανε (23/1/17) ήταν το διάταγμα για την αποχώρηση των ΗΠΑ από την «Συμφωνία για τη Διειρηνική Συνεργασία» (ΤΡΡ), τη συμφωνια με 11 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού, σε μια προσπάθεια των ΗΠΑ να ανταγωνιστούν την Κίνα. Ο ίδιος είχε υποσχεθεί την επαναδιαπραγμάτευση «δίκαιων εμπορικών συμφωνιών που θα δημιουργήσουν αμερικανικές δουλειές, θα αυξήσουν τους μισθούς των Αμερικανών, θα μειώσουν το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ». Σχετική είναι η θέσπιση της θέσης του Συμβουλίου Εθνικού Εμπορίου στον Λευκό Οίκο με επικεφαλής τον οικονομολόγο Πίτερ Ναβάρο.

Οι προσπάθειες επαναδιαπραγμάτευσης των σχέσεων με εταίρους όπως το Μεξικό αποτυπώθηκαν στην ένταση των τηλεφωνικών επαφών του Τραμπ με τον Μεξικανό ομόλογό του, Ε. Π. Νιέτο, με αφορμή την ανέγερση τείχους στα σύνορα των ΗΠΑ. Οι πιέσεις Τραμπ προς το Μεξικό είχαν αποδέκτες εκτός και εντός συνόρων. Στο εσωτερικό, πάντως, επιχείρησε να αποτρέψει μονοπώλια να προχωρήσουν στη μεταφορά και άλλων εργοστασίων από τις ΗΠΑ στο Μεξικό, ώστε να αντιμετωπίσει την έλλειψη στις ΗΠΑ καλών θέσεων εργασίας και να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα. Εχει απειλήσει με δασμούς 35% σε αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στο Μεξικό και εισάγονται στις ΗΠΑ, προκαλώντας ανησυχίες και σε άλλα μονοπώλια από την Ευρώπη (Φολκσβάγκεν) και την Ασία (Τογιότα).

Ταυτόχρονα έχει καταφερθεί εναντίον της «Βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου» (NAFTA) χαρακτηρίζοντάς την ως «τη χειρότερη εμπορική συμφωνία στην Ιστορία της χώρας». Είναι θέμα χρόνου να προχωρήσει στην επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA. Η προοπτική αυτή έχει ήδη φέρει πιο κοντά όχι μόνον τον Καναδά με την ΕΕ (που προ λίγων μηνών υπέγραψαν τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου CETA) αλλά και το Μεξικό με την ΕΕ, που κανόνισαν κύκλους συναντήσεων τον Απρίλη και τον Ιούνη στο Μεξικό, με στόχο τη σύσφιξη των εμπορικών σχέσεων...

Οι πιέσεις Τραμπ δεν αποκλείεται βραχυπρόθεσμα να φέρουν κάποια αποτελέσματα τόνωσης της εγχώριας αγοράς εργασίας ή και αύξησης των μισθών (που μέσα στο Γενάρη αυξήθηκαν κατά 2,5%), χωρίς βέβαια να αλλάζουν τη ζοφερή πραγματικότητα της εργατικής τάξης, σημαντικό τμήμα της οποίας κατάφερε να χειραγωγήσει.

Οσον αφορά στις φορολογικές μεταρρυθμίσεις, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί σημαντικές μειώσεις φόρων. Σχεδιάζει να ανεβάσει το αφορολόγητο οικογενειακό ετήσιο εισόδημα στα 30.000 δολάρια απ' τα 12.600 δολάρια και να μειώσει τους φόρους σε ετήσια οικογενειακά εισοδήματα έως 200.000 δολάρια. Εχει υποσχεθεί μείωση του φόρου επιχειρήσεων από 35% στο 15%.

Στον τομέα εκσυγχρονισμού των υποδομών ο Τραμπ με την υπογραφή διατάγματος (25/1/17) εμφάνισε την «άμεση ανέγερση» τείχους στα σύνορα με το Μεξικό με κόστος 15 ως 25 δισ. δολάρια, ως πρώτη προτεραιότητα που συνδυάζει και με την ασφάλεια.

Στις 20 Γενάρη υπέγραψε διάταγμα για την κατάργηση των μεταρρυθμίσεων Υγείας και περίθαλψης του Προέδρου Ομπάμα, ξαναμοιράζοντας την τράπουλα για τα ενδιαφερόμενα μονοπώλια στο χώρο της Υγείας.

Στις 24 Γενάρη άναψε πράσινο φως για την υποστήριξη του τομέα μεταποίησης, καθοδηγώντας τον υπουργό Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος να καταθέσει σχέδιο για μείωση των ρυθμιστικών κανόνων το επόμενο δίμηνο. Επιπλέον, ζήτησε την οριστικοποίηση έργων υποδομών «άμεσης προτεραιότητας» στους τομείς των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, εκσυγχρονισμού λιμανιών, αεροδρομίων, οδικών κόμβων και πετρελαιαγωγών. Υπέγραψε ξεχωριστό διάταγμα ώστε να ξαναρχίσουν τα έργα για την κατασκευή των αγωγών πετρελαίου Keystone XL (που ανέστειλε η κυβέρνηση Ομπάμα το 2015) και του αγωγού πετρελαίου Βόρειας Ντακότα.

Στις 27 Γενάρη ζήτησε την απαγόρευση προσφύγων και μεταναστών από επτά χώρες της Μέσης Ανατολής και Β. Αφρικής, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις μεταξύ άλλων από τεχνολογικά μονοπώλια όπως η Google και η Apple, που στηρίζουν μεγάλο μέρος του δυναμικού τους σε μετανάστες...

Στις 30 Γενάρη διέταξε τη μείωση των ομοσπονδιακών κανονισμών, ώστε για κάθε έναν νέο να αποσύρονται δύο παλαιότεροι.

Στις 3 Φλεβάρη διέταξε την επιβολή νέων κυρώσεων σε βάρος 13 Ιρανών και 12 ιρανικών εταιρειών, με πρόσχημα την πραγματοποίηση ιρανικής πυραυλικής βαλλιστικής δοκιμής. Μεθόδευσε την κατάργηση του νόμου Ντοντ-Φρανκ, τον οποίο θεωρεί «καταστροφή» για τις αμερικανικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, επειδή τις αναγκάζει να ενημερώνουν τις αμερικανικές αρχές και τις ξένες κυβερνήσεις για την εμπορική τους ανάπτυξη, «αποκαλύπτοντας σε ανταγωνιστές σημαντικές πληροφορίες»...