Από τη χτεσινή έκτακτη Σύνοδο της ΕΕ

Εως αργά το βράδυ που ήταν σε εξέλιξη η Σύνοδος των ηγετών της ΕΕ, εμφανέστατες ήταν οι αντιθέσεις στο ζήτημα της κατανομής των προσφύγων (δηλαδή όσων θα χαρακτηριστούν ως τέτοιοι) όπως επίσης στο ζήτημα της ανάσχεσης των προσφυγικών ροών και της λεγόμενης «φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ» με κοινή συνισταμένη την ενίσχυση της καταστολής.

Η ΕΕ και οι αστικές κυβερνήσεις, που ευθύνονται για τον ξεριζωμό εκατομμυρίων ανθρώπων από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις τους στη Μέση Ανατολή (Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν) και την Αφρική (Λιβύη, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Μάλι και άλλες χώρες που οι λαοί καταδικάζονται στη φτώχεια και την ανέχεια), αναγκάζονται τώρα να συζητήσουν γιατί το κύμα των απελπισμένων έφτασε έξω από την πόρτα τους.

Το σχέδιο απόφασης των υπουργών Εσωτερικών για μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων σε δύο χρόνια εγκρίθηκε μεν αλλά όχι ομόφωνα. Πολλές χώρες της κεντρικής Ευρώπης όπως η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Ρουμανία, η Πολωνία προβάλλουν αντιστάσεις σε ό,τι αφορά την υποχρεωτική μετεγκατάσταση προσφύγων. Η Σλοβακία μάλιστα μέσω του πρωθυπουργού, Ρ. Φίκο, απείλησε ότι θα καταφύγει και στα διεθνή δικαστήρια. Επίσης, η Φινλανδία απείχε, ενώ παραδοσιακά από τέτοιες συμφωνίες εξαιρούνται η Βρετανία και η Δανία.

Ο αριθμός 120.000 προσφύγων που αφορά πρωτίστως την Ελλάδα και την Ιταλία, είναι εμφανέστατα πολύ μικρός και μάλιστα σε δύο χρόνια, όταν εκατομμύρια άνθρωποι εγκαταλείπουν τις χώρες τους, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Γι' αυτό, εξάλλου, παρά τα παζάρια και τις αντιπαραθέσεις, οι αστικές κυβερνήσεις σύσσωμες συμφωνούν στην ενίσχυση των μέσων καταστολής τύπου Frontex, Μονάδων Ταχείας Επέμβασης στα σύνορα (Rapid Border Intervention Teams) ή τη δήθεν αντιμετώπιση των διακινητών στην Μεσόγειο για την αποτροπή εισόδου στην ΕΕ, όσων δεν πληρούν τα αυστηρά κριτήρια που τίθενται και όσων κατά τους ιμπεριαλιστές δεν «χρήζουν διεθνούς προστασίας». Βεβαίως, το ζήτημα αυτό έχει σχέση και με την αξιοποίηση από το κεφάλαιο όσων φτηνών εργατικών χεριών χρειάζεται και γι' αυτό ανοιγοκλείνουν τη στρόφιγγα της ροής των προσφύγων.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, όπως και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλ. Γιούνκερ, έκαναν λόγο για ενίσχυση των γειτονικών χωρών με τη Συρία (Λίβανο, Ιορδανία, Τουρκία), ώστε να κρατηθούν εκεί οι πρόσφυγες. Ενώ συζητείται η διάθεση κονδυλίου ύψους 1,7 δισ. ευρώ για τις χώρες πρώτης υποδοχής και θα αποδεσμευτούν 9 δισ. ευρώ για την προσφυγική κρίση, χωρίς να προσδιορίζεται έως πότε. Τα κονδύλια αυτά πάνε στην ενίσχυση της καταστολής και των υπηρεσιών ασύλου και ακόμη στις χώρες που δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση, Ελλάδα και Ιταλία, αλλά και στις χώρες γειτονικές της Συρίας, Τουρκία, Ιορδανία, Λίβανο. Για την Ελλάδα, γίνεται λόγος για 500 εκατ. ευρώ.

Ο Τουσκ έδωσε έμφαση στην «επανάκτηση του ελέγχου των εξωτερικών συνόρων» και πρότεινε ακριβώς την ενίσχυση της Frontex, των Μονάδων Ταχείας Επέμβασης στα σύνορα, της Ευρωαστυνομίας (Europol) και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου.

Το Συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών εξέδωσε απόφαση για τη θέσπιση προσωρινών μέτρων στον τομέα της διεθνούς προστασίας, προς όφελος της Ιταλίας και της Ελλάδας. Ο έκτακτος μηχανισμός μετεγκατάστασης σε δύο χρόνια σημειώνεται ότι «αφορά στα κράτη - μέλη πρώτης γραμμής Ιταλία και Ελλάδα προς άλλα κράτη - μέλη. Αυτός θα ισχύει για 120.000 άτομα με σαφή ανάγκη διεθνούς προστασίας που έχουν φτάσει ή φτάνουν στο έδαφος των εν λόγω κρατών - μελών από έξι μήνες πριν από την έναρξη ισχύος μέχρι και δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος».

Σύμφωνα με την απόφαση, 66.000 άτομα θα μεταφερθούν από την Ιταλία και την Ελλάδα (15.600 από την Ιταλία και 50.400 από την Ελλάδα). Τα υπόλοιπα 54.000 άτομα θα μεταφερθούν από την Ιταλία και την Ελλάδα κατά το ίδιο ποσοστό μετά από ένα έτος από την έναρξη ισχύος της απόφασης.

Επίσης, αναφέρεται πως «εάν η Επιτροπή θεωρήσει ότι η λειτουργία στην πράξη του μηχανισμού μετεγκατάστασης πρέπει να προσαρμοστεί στην εξέλιξη της κατάστασης στο έδαφος ή ότι ένα κράτος - μέλος αντιμετωπίζει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που χαρακτηρίζεται από αιφνίδια εισροή υπηκόων τρίτων χωρών, λόγω μιας απότομης στροφής των μεταναστευτικών ροών, αυτή μπορεί να υποβάλει πρόταση για την τροποποίηση της παρούσας απόφασης».

Τα κράτη - μέλη που συμμετέχουν στο μηχανισμό θα λάβουν ένα κατ 'αποκοπή ποσό 6.000 ευρώ για κάθε άτομο που μεταφέρεται.

Σημειώνεται ότι η Δανία και η Βρετανία δεν συμμετέχουν στην παρούσα απόφαση, ενώ η Ιρλανδία έχει εκφράσει την πρόθεσή της να συμμετάσχει.

Κατά την άφιξή του στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, ο Ελληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, δήλωσε ότι «Ενωμένη Ευρώπη σημαίνει, πάνω απ΄ όλα, να μοιράζεσαι. Να μοιράζεσαι τις ευθύνες, να μοιράζεσαι τα βάρη, να μοιράζεσαι τις δυνατότητες, να μοιράζεσαι το κοινό μας μέλλον». Ωστόσο, πέρα από τα ωραία λόγια είναι η ΕΕ που διαλύει μαζί με το ΝΑΤΟ χώρες και ξεσπιτώνει λαούς. Τώρα όσο για τη «μοιρασιά», αυτή είναι ανάμεσα σε μονοπωλιακούς ομίλους με θύματα τους λαούς και ακριβώς αυτή είναι και η αιτία των επεμβάσεων.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός είχε διμερείς επαφές με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζ. Κ. Γιούνκερ, τον καγκελάριο της Αυστρίας, Β. Φάινμαν, και τον Πρόεδρο της Ομάδας Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, Τζ. Πιτέλα, ενώ στη Σύνοδο μίλησε για «ευρωπαϊκή λύση» και έδωσε έμφαση στην επανεγκατάσταση από τρίτες χώρες, στην εφαρμογή των Συμφωνιών Επανεισδοχής μεταναστών με χώρες καταγωγής και διέλευσης, καθώς και στην εσωτερική μετεγκατάσταση προσφύγων με τρόπο αναλογικό που να αντιστοιχεί στην ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος και επέμεινε στην επαρκή οικονομική και τεχνική στήριξη.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ, επίσης σημείωσε ότι «ζήτημα που θα πρέπει να ρυθμίσει η Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι να ανακτήσει τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της. Διαφορετικά, δεν έχει νόημα να μιλάμε για μια κοινή μεταναστευτική πολιτική».

Χαρακτηριστικές είναι και οι δηλώσεις του Ευρωπαίου Επίτροπου, αρμόδιου για Θέματα Μετανάστευσης, Δημήτρη Αβραμόπουλου, που δήλωσε χτες ότι «πρέπει να μπουν όροι για το ποιοι είναι αυτοί που δικαιούνται πράγματι διεθνούς προστασίας (πολιτικοί πρόσφυγες) και ποιοι είναι εκείνοι που επιλέγουν να έρθουν στην Ευρώπη ακολουθώντας παράνομες διαδρομές και οι οποίοι θα πρέπει να επιστρέφουν στη χώρα τους» και πρόσθεσε: «Η Ευρώπη δεν ήταν προετοιμασμένη να διαχειριστεί αυτήν την κατάσταση. Χρειάζεται μια ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική που δεν είχε στο παρελθόν».

Επίσης, λίγο πριν τη Σύνοδο Κορυφής, ο εθνικιστής πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν, έριξε τα βέλη του στη γερμανική κυβέρνηση, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Το σημαντικότερο είναι να μην υπάρξει ηθικός ιμπεριαλισμός» και συνέχισε: «Δεν αμφισβητώ το δικαίωμα της Γερμανίας να ορίζει τις ηθικές απαιτήσεις της, κυρίως όσον αφορά την ίδια... η όποια απόφαση κι αν λάβει η Γερμανία, αυτή θα πρέπει να ισχύει μόνο γι' αυτήν, αυτό ζητάω. Εμείς είμαστε Ούγγροι, όμως, δεν μπορούμε να βλέπουμε τον υπόλοιπο κόσμο με τη ματιά της Γερμανίας. Η Ουγγαρία πρέπει να έχει το δικαίωμα να ελέγχει τον αντίκτυπο της μαζικής μετανάστευσης. Ο ουγγρικός λαός δεν το θέλει αυτό και ζητούμε να γίνει σεβαστή η θέληση του ουγγρικού λαού».

Μάλιστα, πρότεινε η Ελλάδα να παραχωρήσει τον έλεγχο των συνόρων της στις ευρωπαϊκές χώρες που θα ήθελαν να αναλάβουν ένα τέτοιο έργο, καθώς και να γίνει διαχωρισμός μεταξύ των οικονομικών μεταναστών και των αιτούντων άσυλο πριν μπουν στο χώρο Σένγκεν. Παράλληλα, ζητά να υπάρξουν παγκοσμίως ποσοστώσεις για την υποδοχή των προσφύγων και όχι μόνο στην ΕΕ και να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό ταμείο με πόρους τρία δισ. ευρώ για τη στήριξη χωρών που γειτονεύουν με τη Συρία.

Η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, προσερχόμενη στη Σύνοδο, μίλησε για δήθεν «αντιμετώπιση των αιτιών της προσφυγικής κρίσης» και ότι η «ΕΕ δεν είναι δυνατόν να μην μπορεί να το κάνει» και κάλεσε να στηριχτούν η Τουρκία και άλλες χώρες. Επίσης, νωρίτερα, σε επικοινωνία που είχε με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Μπαράκ Ομπάμα, συμφώνησαν ότι «υπάρχει ανάγκη να βρεθεί μια ευρωπαϊκή λύση όπου όλα τα κράτη - μέλη της Ευρώπης θα δεχτούν τη δίκαιη κατανομή των προσφύγων που τους αναλογεί», ενώ μίλησαν για «μια πολιτική μετάβαση για να τερματιστεί η κρίση στη Συρία». Ενώ και οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι μπορούν να φιλοξενήσουν κάποιες χιλιάδες Σύρους πρόσφυγες και να συμβάλουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στους καταυλισμούς προσφύγων στο Λίβανο, την Ιορδανία και την Τουρκία». Ολα αυτά ενώ η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και οι υπηρεσίες της ΕΕ εκτιμούν ότι γύρω στους 500.000 μετανάστες έχουν ήδη καταφύγει στην ΕΕ στη διάρκεια αυτής της χρονιάς.