ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 22 Μάρτη 2015
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Είμαι στρατευμένος στον κόσμο των πιο προοδευτικών ιδεών»

Αύριο η εκδήλωση τιμής στο χαράκτη Α. Τάσσο στον Περισσό. Στην εκδήλωση θα παρευρεθεί ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπας

Συνεχίζεται η έκθεση με έργα του στο «Μελίνα»

Την Παρασκευή, με τα εγκαίνια της έκθεσης, ξεκίνησε το αφιέρωμα της ΚΕ του ΚΚΕ στο χαράκτη Α. Τάσσο, με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από το θάνατό του. Στα εγκαίνια παραβρέθηκε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας.

Στην έκθεση μπορεί κάποιος να δει έργα όπως λεπτομέρειες από «Τα παιδιά της ασφάλτου», «Δέκα επιλογές από την ποίηση του Γ. Ρίτσου και τη χαρακτική του Α. Τάσσου», από το λεύκωμα - αφιέρωμα που είχε κυκλοφορήσει προς τιμή του 10ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, του πρώτου νόμιμου Συνεδρίου μετά το 1945.

Για πρώτη φορά παρουσιάζονται στην έκθεση από την «Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος» δύο ημιτελείς ξύλινες πλάκες: «Ζαπάτα», «Αρης», Σχέδιο του 1982 με μολύβι σε ξύλινη πλάκα. Είναι μορφές από την ανεκτέλεστη ξυλογραφία τοίχου «Συνέλευση των καπεταναίων στη Λαμία 16 Νοεμβρίου 1944».

Στην έκθεση διακινείται ένα καλαίσθητο τρίπτυχο, που επιμελήθηκε το Τμήμα Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ. Εκεί συμπυκνώνεται η ζωή του χαράκτη Α. Τάσσου, που με το έργο του ανέλαβε ακέραια την ευθύνη του απέναντι στο λαό. Στο επίκεντρο της τέχνης του δε συναντάμε ελιτίστικες φιγούρες, αλλά τον απλό, καθημερινό άνθρωπο στον αγώνα του για τη ζωή με την αδάμαστη θέληση και τη δύναμη που κρύβει μέσα του. Οπως άλλωστε έλεγε και ο ίδιος σχετικά με τη στράτευση του καλλιτέχνη. «Θεωρώ τον εαυτό μου στρατευμένο πριν ανακαλυφθεί ο όρος και χρησιμοποιηθεί κατά κόρον. Είμαι στρατευμένος στον κόσμο των πιο προοδευτικών ιδεών, στα ιδανικά των λαϊκών αγώνων. Ταύτισα τον εαυτό μου με την εργατική τάξη και τα ιδανικά της με τους αγρότες απ' όπου και κατάγομαι. Το θεωρώ μεγάλο κέρδος στη ζωή μου ότι ζυμώθηκα με τον κόσμο της δουλειάς. Για μένα οι ιδέες αυτές είναι μια πηγή έμπνευσης και συνεχούς ανανέωσης. Με κρατάνε σε ηθικά πλαίσια».

Σύμφωνα και με τα παραπάνω, δεν είναι τυχαίο ότι από όλα τα γένη της εικαστικής τέχνης ξεχώρισε από νωρίς τη χαρακτική ως την πιο λαϊκή τέχνη. Ανακάλυψε την «ξεχωριστή γοητεία της χαρακτικής και τις πραγματικές της δυνατότητες σαν τέχνη που απευθύνεται στις μεγάλες μάζες του λαού. Αυτό το γεγονός κάλυπτε και τους ιδεολογικούς μου προσανατολισμούς». Ο λόγος είναι απλός. Τα χαρακτικά έργα μπορούν εύκολα να αναπαραχθούν σε πολλά αντίτυπα και να κυκλοφορήσουν πλατιά, να μπουν σε κάθε σπίτι.

Δέχομαι τον όρο του στρατευμένου

Το 1930 κι αφού τον συλλαμβάνει προληπτικά η αστυνομία, επειδή δραστηριοποιείται στην Εργατική Λέσχη Δουργουτίου, φρονηματίζεται και... οργανώνεται στην ΟΚΝΕ. «Λιμενεργάτες», «Λαϊκά συσσίτια», «Πρωινή βάρδια», «Η φάμπρικα σχολάει» είναι ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα που δημιούργησε όταν ήταν ακόμα φοιτητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Οι ξυλογραφίες αυτές αποπνέουν βαριά ατμόσφαιρα και τον έντονο κοινωνικό προβληματισμό του στρατευμένου νέου χαράκτη, τον τρόπο με τον οποίο ερμήνευε την καθημερινότητα. Ολες οι μορφές περιγράφονται με συναφείς τρόπους, σκυφτές, σοβαρές, προβληματισμένες, σιωπηλές, με χαραγμένα πρόσωπα. Αυτό που προσπάθησε να αποδώσει μέσα από αυτές τις επαναλαμβανόμενες ομάδες ανδρών είναι η εικόνα του αδικημένου, όμως σκληρού ανθρώπου της πόλης, αντιμέτωπου με τα καθημερινά του βάρη και τον αγώνα για την επιβίωση.

«Αγρότες της Μεσσηνίας», 1957, 57x35εκ.
«Αγρότες της Μεσσηνίας», 1957, 57x35εκ.
Στη διάρκεια της Κατοχής, ο Τάσσος εντάσσεται στο ΕΑΜ Καλλιτεχνών και ορίζεται γραμματέας του Εικαστικού Τμήματος. Ξεχωριστή και πολύτιμη ήταν η προσφορά του στον παράνομο αντιστασιακό Τύπο. Οπως ο ίδιος ανέφερε, «δουλεύαμε πλάι στα παράνομα τυπογραφεία, φτιάχνοντας σε ξύλο και λινόλεουμ τις μήτρες για τις αφίσες και τα συνθήματα των αντιστασιακών οργανώσεων».

Σε αυτή την περίοδο δεσπόζουν τέσσερα έργα του Τάσσου που περικλείουν την ιστορική μνήμη για το λαό που θεριεύει και γίνεται γίγαντας. «Πρωτομαγιά» για την εκτέλεση των 200 αγωνιστών της Καισαριανής την Πρωτομαγιά του 1944, «Απελευθέρωση της Αθήνας», το ημιτελές σχέδιο «3 του Δεκέμβρη 1944» και «Η Πομπή του Λαού της Αθήνας», όπου ο λαός της Αθήνας αποφασισμένος συνοδεύει τους νεκρούς του. Τα έργα είναι πολυπρόσωπα και μέσα από απλές γραμμές και φωτεινούς τόνους αποτυπώνουν όλη την αποφασιστικότητα και τη δραματικότητα των στιγμών. Διδάσκουν και διαπαιδαγωγούν, εξυψώνοντας και τιμώντας τους χιλιάδες επώνυμους κι ανώνυμους λαϊκούς αγωνιστές που αντιστάθηκαν στους κατακτητές και την αστική εξουσία.

Η γοητεία του άσπρου και του μαύρου δε με εγκατέλειψε ποτέ

Από τις αρχές της δεκαετίας του '60, ο Τάσσος μπαίνει στην πιο ώριμη περίοδό του, εγκαταλείποντας ταυτόχρονα το χρώμα και επιστρέφοντας μέχρι το τέλος της ζωής του στην ασπρόμαυρη χάραξη. «Ξαναγύρισα θεματικά κι άρχισα να δουλεύω θέματα της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου. Εκεί έχασα τους καλύτερούς μου φίλους. Ανθρώπους - διαμάντια που στήθηκαν στους τοίχους των εκτελέσεων». Σημαντικός σταθμός στην καλλιτεχνική πορεία του είναι η ατομική έκθεσή του το 1964 στο «Ζυγό», που για πρώτη φορά ο Εμφύλιος καταξιώνεται στη νεοελληνική τέχνη μέσα από δύο σπουδαία πολύπτυχα χαρακτικά με τίτλους: «Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» και «Αφιέρωμα στην Αλίκη Τ.». Είναι έργα που εκφράζουν με ανεπανάληπτη δύναμη και εσωτερική ένταση το δράμα και τον ηρωισμό της κορυφαίας αυτής στιγμής της ταξικής πάλης. Οι δημιουργίες του Τάσσου είναι πλέον μεγάλων διαστάσεων, με τις μορφές να δανείζονται πολλά στοιχεία από τη βυζαντινή αλλά και τη δυτικοευρωπαϊκή τέχνη. Δεσπόζουν τα χωρίς μορφασμούς, μεγάλα, σοβαρά πρόσωπα των ανθρώπων - συμβόλων της εποχής και της Ιστορίας, που αλύγιστα υποφέρουν, συμπαρίστανται, πλαισιώνουν. Πολύ έντονη εκφραστικά είναι η παρουσία των χεριών. Στα χρόνια της Δικτατορίας τελειώνει το έργο για την Ηλέκτρα Αποστόλου και ξεκινά ένα νέο μαρτυρολόγιο. Τη μεταπολιτευτική περίοδο, ο Τάσσος, πάντα παρών σε κάθε μικρό και μεγάλο αγώνα, πρωτοστάτησε και στη δημιουργία της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης, το 1977. Φιλοτέχνησε το λογότυπο του ΚΚΕ. Το έργο του «Τα παιδιά της ασφάλτου», μεταφερμένο σύμφωνα με την επιθυμία του σε ψηφιδωτό από τους εικαστικούς Λουκία Μαγγιώρου, σύντροφό του στη ζωή, Νίκο Ευγενίδη και Κλειώ Μακρή, κοσμεί σε μια επιφάνεια 60 τ.μ. την εσωτερική είσοδο του κτιρίου της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό.

«Αρχάγγελος στην πύλη του Πολυτεχνείου», 1974, 140x64εκ.
«Αρχάγγελος στην πύλη του Πολυτεχνείου», 1974, 140x64εκ.

Α. Πρ.

- Αύριο Δευτέρα και ώρα 19.00 θα γίνει η εκδήλωση τιμής στον Α. Τάσσο, στην Αίθουσα Συνεδρίων της ΚΕ του ΚΚΕ (Λ. Ηρακλείου 145), στον Περισσό.

Στην εκδήλωση θα μιλήσουν οι:

  • Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού, με θέμα τη στράτευση της ζωής και της τέχνης του Α. Τάσσου στα κομμουνιστικά ιδανικά.
  • Ειρήνη Οράτη, Ιστορικός Τέχνης και Πρόεδρος της «Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος», που θα παρουσιάσει το έργο του μεγάλου χαράκτη μέσα από αντιπροσωπευτικά δείγματά του.

Στην εκδήλωση θα χαιρετίσει η Αντα Γόντικα, σπουδάστρια της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών.

Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με την προβολή της ταινίας «Χαράκτης Α. Τάσσος» του Τάκη Παπαγιαννίδη, μέσα από την οποία ο ίδιος ο Τάσσος μιλά για τη ζωή και το έργο του.

- Η έκθεση με έργα του Α. Τάσσου, που πραγματοποιείται στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» του Δήμου Αθηναίων (Ηρακλειδών 66, Θησείο - στάση Μετρό Κεραμεικός), σε συνεργασία με την «Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος», θα συνεχιστεί μέχρι και την Κυριακή 5 Απρίλη.

Οι ώρες και ημέρες λειτουργίας είναι: Τρίτη - Σάββατο 10.00 - 20.00, Κυριακή 10.00 - 14.00, Δευτέρα κλειστά.

Η είσοδος είναι ελεύθερη.



Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ