Από τη συνάντηση των ΥΠΕΞ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, Τζ. Κέρι και Σ. Λαβρόφ με τον απεσταλμένο του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Λ. Μπραχίμι

Οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ Τζον Κέρι, και Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, ανακοίνωσαν χτες στο Παρίσι πως συζήτησαν την πιθανότητα επίτευξης μίας προσωρινής «τοπικής» εκεχειρίας στο ανατολικό προάστιο της Δαμασκού, Γκούτα, και στο Χαλέπι της βόρειας Συρίας, την ανταλλαγή αιχμαλώτων μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών της συριακής σύρραξης και τη δυνατότητα πρόσβασης οργανώσεων αρωγής σε πληθυσμούς που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα πεδία των μαχών.

Οι δηλώσεις των δύο υπουργών έγιναν σε κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσαν μαζί με τον απεσταλμένο του ΟΗΕ και του Αραβικού συνδέσμου στη Συρία, Λακχάρ Μπραχίμι, έπειτα από την προχτεσινή συνδιάσκεψη της 11μελούς λυκοσυμμαχίας δυτικών και αραβικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, των λεγόμενων «Φίλων της Συρίας». Εκεί οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ, Γαλλίας, Βρετανίας, Τουρκίας κ.ά. προσπάθησαν να πείσουν την ηγεσία του «Ελεύθερου Συριακού Συνασπισμού» να συμμετάσχει στις επικείμενες συνομιλίες για τη συριακή κρίση στις 22 του μήνα στην Ελβετία (γνωστή σαν Γενεύη 2) όταν θα κληθεί να πάρει τη σχετική απόφαση στις 17 του μήνα.

Στο Παρίσι πάντως χτες, τόσο ο Κέρι όσο και ο Λαβρόφ, δεν έκρυψαν τις διαφορές που εξακολουθούν να έχουν οι δύο χώρες σχετικά με έναν ενδεχόμενο ρόλο του Ιράν στις διαπραγματεύσεις για τη Συρία. Ο Κέρι αφενός δήλωσε πως το Ιράν «είναι ευπρόσδεκτο» στην Ελβετία υπό τον όρο «αποδοχής της διαδικασίας πολιτικής μετάβασης» (δηλαδή απομάκρυνσης του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Αλ Ασαντ στην οποία αντιτίθεται η Τεχεράνη). Πρόσθεσε ότι η συμμετοχή του Ιράν στις συνομιλίες της Ελβετίας «δεν είναι ζήτημα ιδεολογικό αλλά ζήτημα πρακτικό και κοινής λογικής».

Ο Ρώσος ομόλογός του, αναφέρθηκε στην πιθανότητα περιορισμένης εκεχειρίας στη Συρία αλλά και την ανάγκη συμμετοχής του Ιράν στις επικείμενες διαπραγματεύσεις υπογραμμίζοντας ότι «η πρακτικότητα και η πραγματικότητα επιβάλλουν να δοθεί πρόσκληση στο Ιράν». Ο Μπραχίμι συμφώνησε επίσης με τη συμμετοχή της Τεχεράνης στις συριακές διαπραγματεύσεις θεωρώντας πως σε αντίθετη περίπτωση δεν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζάριφ από τη Βηρυτό, όπου ξεκίνησε την περιοδεία του χτες σε χώρες της περιοχής αλλά και τη Ρωσία, είπε πως η χώρα του δεν επιδιώκει μία πρόσκληση συμμετοχής στις διαπραγματεύσεις της Γενεύης και ότι η συριακή κρίση μπορεί να επιλυθεί μόνο πολιτικά. Απαντώντας στην απαίτηση της Δύσης για απομάκρυνση του Σύρου Προέδρου Ασαντ από την εξουσία, σημείωσε πως η πολιτική βούληση του συριακού λαού μπορεί να καταγραφεί μόνο σε ελεύθερες εκλογές. Υπεραμύνθηκε του ρόλου της χώρας του για την περιφερειακή ειρήνη, μη διστάζοντας, (μετά τη χτεσινή συνάντησή του με τον Λιβανέζο πρόεδρο Μισέλ Σουλεϊμάν) να ρίξει «γέφυρες» συνεννόησης προς τη Σαουδική Αραβία λέγοντας πως οι ιρανο-σαουδαραβικές καλές σχέσεις είναι απαραίτητες για την περιφερειακή σταθερότητα.

Το ίδιο 24ωρο στη Συρία οι μάχες μαίνονταν σε όλα τα μέτωπα και ήταν ιδιαίτερα σκληρές οι συγκρούσεις κυρίως μεταξύ των συμμαχικών (ως χτες...) ένοπλων εξτρεμιστικών ισλαμικών οργανώσεων του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στο Λεβάντε» (ISIL) και στο «Μέτωπο Αλ Νούσρα». Χτες, η πλάστιγγα στις συγκρούσεις των δύο τελευταίων πλευρών φάνηκε να γέρνει υπέρ των ισλαμιστών της ISIL, οι οποίοι υποστήριξαν πως σκότωσαν και τραυμάτισαν πολλές δεκάδες μαχητές του «Μετώπου Αλ Νούσρα» στην πόλη Ράκα και ότι κατέλαβαν τη μεθοριακή πόλη (στα σύνορα με την Τουρκία) πόλη Ταλ Αμπιάντ.

Τέλος, το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανακοίνωσε πως σε μάχες που σημειώθηκαν από τις 3 ως τις 11 Γενάρη σκοτώθηκαν πάνω από 700 άτομα και τραυματίστηκαν πολλές εκατοντάδες άλλα.

ΓΕΝΕΥΗ.--

Ανακοινώθηκε και επίσημα την Κυριακή η κατάληξη της συνάντησης της ιρανικής αντιπροσωπείας με επικεφαλής τον υφυπουργό Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, με την Χέλγκα Σμιτ, αναπληρώτρια της επικεφαλής της ευρωενωσιακής διπλωματίας, Κάθριν Αστον, για λογαριασμό της ομάδας των «6» (ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Ρωσία, Κίνα και Γερμανία). Ετσι, η συμφωνία για το πάγωμα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος για έξι μήνες, με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων, που είχε επιτευχθεί ανάμεσα στα δύο μέρη τον περασμένο Νοέμβρη, τίθεται σε εφαρμογή από τις 20 Γενάρη.

Με ανακοίνωσή της και η Αστον επιβεβαίωσε την ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής της συμφωνίας, που ως άμεσο αντάλλαγμα έχει το Ιράν να μπορεί να αποδεσμεύσει κεφάλαια ύψους 4,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως τον Ιούλη του 2014, που σήμερα λόγω των κυρώσεων των ΗΠΑ και των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων είναι δεσμευμένα σε τράπεζες του εξωτερικού. Οι αποδεσμεύσεις των χρημάτων θα γίνονται σταδιακά ανά μήνα.

Η Αστον επισήμανε ότι οι δύο πλευρές θα ζητήσουν από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) του ΟΗΕ να επαληθεύσει την εφαρμογή της συμφωνίας. Σε ανακοίνωση του Λευκού Οίκου αναφέρεται πως ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, «χαιρετίζει αυτό το σημαντικό βήμα προόδου», και πλέον προτίθεται να συμβάλει «να επικεντρωθούμε στο κρίσιμο έργο που αποσκοπεί να καταλήξουμε σε μια οριστική, εξαντλητική διευθέτηση η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες μας σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα».

Πάντως, ο Ομπάμα επισήμανε ότι «δεν έχει ψευδαισθήσεις» για τη δυσκολία που θα έχει η προσπάθεια να εξευρεθεί μια οριστική λύση στο πρόβλημα αυτό. Επανέλαβε ωστόσο ότι «θα ασκήσω βέτο σε οιοδήποτε νομοθέτημα προβλέπει την επιβολή νέων κυρώσεων κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης» για μια μακροπρόθεσμη συμφωνία με την Ισλαμική Δημοκρατία.

Στο μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, ξεκίνησε την Κυριακή περιοδεία σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Επισκέπτεται το Λίβανο, το Ιράκ, την Ιορδανία και τη Συρία.

Ταυτόχρονα από το πρακτορείο ειδήσεων του Ιράν, Irna, έγινε γνωστό ότι ο Ζαρίφ θα μεταβεί επίσης την Πέμπτη στη Μόσχα για συναντήσεις με τον ομόλογό του, Σ. Λαβρόφ, και τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

ΑΓΚΥΡΑ.--

Νέα διαδήλωση με αίτημα την παραίτηση της κυβέρνησης Ερντογάν οργάνωσαν συνδικάτα και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στην Αγκυρα το Σάββατο, ενώ εντείνονται οι προσπάθειες για να μείνουν τα λαϊκά στρώματα της Τουρκίας εγκλωβισμένα στην ενδοαστική αντιπαράθεση που μαίνεται.

Χτες, ο Τούρκος Πρόεδρος, Α. Γκιουλ, κάλεσε σε συναντήσεις τους ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Ντεβλέτ Μπαχτσελί του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) και Σελαχατίν Ντεμιρτάς, του φιλοκουρδικού Κόμματος για την Ειρήνη και τη Δημοκρατία (BDP), προκειμένου να συζητηθεί το νομοσχέδιο για τη δικαστική μεταρρύθμιση που βρίσκεται στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση. Το Σάββατο, μάλιστα, αυτό ήταν η αφορμή για να πιαστούν μέχρι και στα χέρια μέλη της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής. Αναφερόμενος στα επεισόδια ο Τούρκος πρωθυπουργός έκανε λόγο για «προβοκάτορες», συμπληρώνοντας ότι οι δικαστές στρέφονται κατά της επιχειρηματικότητας την οποία - κατά τον ίδιο - έρχεται να υπερασπιστεί το επίμαχο ν/σ.

Μετά τη συνάντηση με τον Γκιουλ, ο Κιλιντσάρογλου δήλωσε ότι «θέλουμε το δικαστικό σώμα να είναι ανεξάρτητο». Ενώ αργά το βράδυ έγινε γνωστό ότι υπήρξε και συνάντηση του Γκιουλ με τον πρωθυπουργό Ρ. Τ. Ερντογάν.

Ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος της ΕΕ, Στέφαν Φούελ, δήλωσε (μέσω του Twitter) ότι η Τουρκία πρέπει να βεβαιωθεί πως οι αλλαγές που προωθεί συνάδουν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Χτες επίσης, η Τουρκική Ενωση Επιχειρηματιών και Βιομηχάνων (TUSAID) έκανε παρέμβαση ενάντια στο ν/σ που προωθεί η κυβέρνηση για το διαδίκτυο, σημειώνοντας ότι ενέχει τον κίνδυνο να επιβληθεί ευρεία λογοκρισία. Την Παρασκευή το απόγευμα, το τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV μετέδωσε ότι επρόκειτο να κατατεθεί αίτημα για άρση της ασυλίας των τεσσάρων πρώην υπουργών.

Παρέμβαση για τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα έκανε προχτές ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK), Αμπντουλάχ Οτσαλάν, σε μήνυμά του από το νησί - φυλακή Ιμραλί ανοιχτά της Κωνσταντινούπολης όπου κρατείται.

«Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι οι αντιδημοκρατικές δυνάμεις που επιδιώκουν τον πόλεμο τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό θα επιτείνουν τη συνωμοσία τους, εκτός κι αν η (ειρηνευτική) διαδικασία επιτευχθεί και μια χώρα απόλυτα δημοκρατική οικοδομηθεί», σημείωσε ο Κούρδος ηγέτης εμφανιζόμενος κατά έναν τρόπο στο πλευρό της κυβέρνησης, με την οποία την περασμένη άνοιξη ξεκίνησαν ειρηνευτικές συνομιλίες, αλλά αυτές για διάφορους λόγους δεν έχουν προχωρήσει σημαντικά.

Επιβεβαιώνοντας ότι η κουρδική κοινότητα θα επιδιώξει να αξιοποιήσει τις εξελίξεις γύρω από την αναμόρφωση του εσωτερικού πολιτικού σκηνικού, ο Οτσαλάν σημείωσε ότι «τώρα είναι η στιγμή να υιοθετηθούν οι νομικές διατάξεις που καθυστερούν έως σήμερα για διάφορους λόγους», ζητώντας να υλοποιηθούν οι υποσχέσεις της κυβέρνησης για μια σειρά παραχωρήσεις στους Κούρδους. «Πρέπει να γίνει σαφές ότι η ειρηνευτική διαδικασία δεν μπορεί διαρκώς να μένει στον αέρα», εξήγησε.