Στις 29 Μάη, η Κομματική Οργάνωση Ηθοποιών της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ οργάνωσε πλατιά σύσκεψη - συζήτηση με ηθοποιούς, με θέμα «Ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία», με εισηγήτρια την Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ.

Η εισηγήτρια προσέγγισε την Τέχνη ως μια ξεχωριστή μορφή της ανθρώπινης εργασίας, παράλληλη με τις άλλες δύο μορφές της εργασίας: την πρακτική - τεχνική - τεχνολογική και την επιστημονική. Τόνισε ότι αφού η Τέχνη είναι μορφή εργασίας ο σκοπός της δεν μπορεί παρά να συμπίπτει με αυτόν της εργασίας. Η Τέχνη αποτελεί δηλαδή μια συνειδητή δραστηριότητα του ανθρώπου για να οικειοποιηθεί, να «εξανθρωπίσει» τη φύση, την κοινωνία και τον εαυτό του. Δεν αποσκοπεί απλά στη γνώση της πραγματικότητας, αλλά επιδιώκει και την αλλαγή της σύμφωνα με τους ανθρώπινους σκοπούς και ανάγκες. Για να μπορέσει να ανταποκριθεί σ' αυτή τη λειτουργία της, η Τέχνη χρειάζεται και τη γνώση, όπως γνώση προϋποθέτει και κάθε μορφή εργασίας. Αρα οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να δημιουργούν «αυθαίρετα» αψηφώντας τους νόμους κίνησης της κοινωνίας, υιοθετώντας θεωρίες που αντιπαραθέτουν την Τέχνη στην επιστήμη. Πρέπει να έχουν γνώση των αιτίων που εμποδίζουν σήμερα τον άνθρωπο να ζήσει ανθρώπινα και των τρόπων που θα τον βοηθήσουν να απαλλαχθεί από τους κάθε είδους καταναγκασμούς. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να δημιουργήσουν «ελεύθερα» και με το έργο τους να γίνουν μοχλός για την κοινωνική απελευθέρωση.

Στη συνέχεια, η Ε. Μηλιαρονικολάκη επισήμανε: «Αυτό ακριβώς είναι και ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός, που συκοφαντείται από την αστική τάξη ως συγκεκριμένη τεχνοτροπία. Είναι η τέχνη που δείχνει στον άνθρωπο την ανάγκη να απελευθερωθεί από την εκμετάλλευσή του. Αρα είναι γέννημα της ιστορικής αναγκαιότητας και εξέλιξης και όχι επινόηση και κατασκευή που επιβλήθηκε από τα πάνω στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Ετσι κι αλλιώς, η Τέχνη δεν είναι αταξική. Δεν είναι ουδέτερη ακόμη και αν δεν το συνειδητοποιεί ο ίδιος ο δημιουργός της. Οι καλλιτέχνες, συνέχισε, έχουν και άλλους λόγους για να συμμετάσχουν με το έργο και τη δράση τους στην πάλη των κομμουνιστών για την ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος. Εκτός από το ότι αυτή η πάλη μπορεί να τους προσφέρει γνώση και πλούσια βιώματα είναι αναγκαία και για την επιβίωσή τους, όχι μόνο τη φυσική, αλλά και την καλλιτεχνική - δημιουργική. Κι αυτό γιατί ο καπιταλισμός εχθρεύεται την Τέχνη, επειδή κάθε ανθρώπινη ανάγκη που ξεπερνά την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης τη θεωρεί περιττή. Γιατί μέτρο της προόδου του έχει το κέρδος και όχι την ικανοποίηση των καθολικών αναγκών κάθε μέλους της κοινωνίας. Το μεγαλύτερο μέρος των λαϊκών στρωμάτων δεν έχει πάει ποτέ του στο θέατρο, δεν έχει ποτέ του νιώσει τι σημαίνει απόλαυση της Τέχνης. Πώς όμως θα αναπτυχθεί η Τέχνη και οι καλλιτέχνες χωρίς το λαϊκό κοινό; Αλλωστε, η καπιταλιστική πολιτιστική βιομηχανία που έχει κύριο στόχο της τις εισπράξεις, το κέρδος, αφαιρεί απ' το δημιουργό τη δυνατότητα ελεύθερης δημιουργίας, π.χ. με νόμο που ψηφίστηκε για τον κινηματογράφο τον τελικό λόγο για μια ταινία τον έχει ο παραγωγός και όχι ο σκηνοθέτης. Η κοινωνική λειτουργία της Τέχνης στον καπιταλισμό είναι το κέρδος και η ιδεολογική χειραγώγηση. Επομένως, δύο δρόμους έχουν οι καλλιτέχνες: ή να στολίζουν την ασκήμια ενός κόσμου που σαπίζει με πρωτότυπες, συναρπαστικές μορφές ή να υπηρετήσουν τον αληθινό κοινωνικό ρόλο της Τέχνης να αλλάζει τον κόσμο, να επαναστατικοποιεί τις λαϊκές συνειδήσεις. Η Ιστορία σέβεται μόνο τους δεύτερους», κατέληξε η ομιλήτρια.

Ακολούθησε γόνιμη συζήτηση, δείχνοντας την ανάγκη των ηθοποιών για ανάλογες συναντήσεις. Σε αυτή μπήκαν προβληματισμοί για το πώς η Τέχνη, που έτσι και αλλιώς είναι στρατευμένη ταξικά (είτε με τους αστούς είτε με την εργατική τάξη), ιδιαίτερα πώς αυτή η δεύτερη που προωθούν οι ανήσυχοι καλλιτέχνες, μπορεί να γίνει ακόμη πιο αποτελεσματική, να γίνει πιο προσβάσιμη στα λαϊκά στρώματα, να συνδεθεί με τους αγώνες και τις αγωνίες τους. Οι ηθοποιοί, επίσης, ανέδειξαν το ρόλο του ερασιτεχνικού θεάτρου, όχι αντιπαραθετικά όπως συμβαίνει με την αξιοποίηση ερασιτεχνών ηθοποιών για να πέφτει το κόστος παραγωγών, αλλά ως διαδικασία δημιουργική για τους εργαζομένους. Οι συμμετέχοντες στη σύσκεψη μέλη και φίλοι του ΚΚΕ, με αφορμή αυτήν την επιτυχημένη πρώτη συζήτηση, δεσμεύτηκαν να δώσουν συνέχεια σε τέτοιες εκδηλώσεις που πλουτίζουν τη συλλογική γνώση ώστε να γίνεται δράση.

Οι στάχτες δεν μπορούν να εμποδίσουν τη ζωή. Μπορούν να γίνουν ακόμη κι αυτές πηγή δημιουργίας, έμπνευσης και παράθυρο στην ελευθερία. Το 2012 ξέσπασε πυρκαγιά στη θεραπευτική κοινότητα του ΚΕΘΕΑ «ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ» στις Δικαστικές Φυλακές Κορυδαλλού, καταστρέφοντάς την ολοσχερώς. Ξεκινώντας από το σημείο μηδέν, οι φυλακισμένοι -μέλη της Κοινότητας- μεταμόρφωσαν τους καμένους τοίχους σε εργαστήρι δημιουργίας και ελπίδας, δημιουργώντας με τη φαντασία τους συγκλονιστικές τοιχογραφίες. Ηταν μια προσπάθεια για να κρατήσουν ζωντανό το χώρο τους, ζωντανή την προοπτική της απεξάρτησης και της επανένταξης στην κοινωνία.

Τα παραπάνω έργα συναποτελούν την έκθεση «Κοινότητες στη φυλακή, παράθυρο στην κοινωνία», που θα φιλοξενήσει το Φεστιβάλ Αθηνών (Πειραιώς 260, χώρος «Αποθήκη»). Τα εγκαίνια θα γίνουν στις 4/6 (7 μ.μ.).

Βοηθός στο εγχείρημα των μελών της Κοινότητας ήταν ο ζωγράφος - χαράκτης Μανώλης Χάρος, ο οποίος στη συνέχεια φωτογράφισε και επιμελήθηκε την ψηφιακή επεξεργασία και αναπαραγωγή των τοιχογραφιών σε 70 έργα.

«Η έκθεση εκπέμπει ένα ισχυρό μήνυμα, επίκαιρο στην Ελλάδα της κρίσης, για τις δυνατότητες αναγέννησης και ελπίδας, τα ψυχικά αποθέματα των ανθρώπων όταν αποφασίζουν να αλλάξουν ζωή και τη θεραπευτική και απελευθερωτική λειτουργία της Τέχνης», σημειώνει το ΚΕΘΕΑ «ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ».

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΤΕΚΙ του ΚΕΘΕΑ «ΔΙΑΒΑΣΗ» (Σταυροπούλου 29, πλατεία Αμερικής, τηλ. 210 8640.943) θα παρουσιάσει (5/6, 7 μ.μ., είσοδος ελεύθερη) το νέο μυθιστόρημα του Αλέξη Σταμάτη «Μπορείς να κλάψεις μες στο νερό;». Στην εκδήλωση ο συγγραφέας θα μιλήσει με το κοινό. Ο Αλέξης Σταμάτης σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και έκανε μεταπτυχιακά Αρχιτεκτονικής και Κινηματογράφου στο Λονδίνο, αλλά αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία. Εχει εκδώσει 21 βιβλία (μυθιστορήματα, διηγήματα, βιβλίο για παιδιά, νουβέλες, ποίηση), ενώ έχουν παιχθεί και τρία θεατρικά έργα του («Τελευταία Μάρθα», «Γένεση», «Σκότωσε ό,τι αγαπάς»).