ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 6 Νοέμβρη 2011
Σελ. /16
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΝΙΝΟ ΡΟΤΑ
Αστείρευτος μάγος της μελωδίας

Νίνο Ρότα
Νίνο Ρότα
«Ο Νίνο Ρότα σφράγισε με τη μουσική του τον καιρό μας, μεταχειριζόμενος μνήμες αλλοτινών καιρών. Μόνο το αστείρευτο ταλέντο του μπορούσε να πετύχει αυτό το πάντρεμα αναμνήσεων και παρόντος χρόνου με τέτοιο μοναδικό αποτέλεσμα...» (Μάνος Χατζιδάκις).

Αστείρευτος μάγος της μελωδίας υπήρξε ο Νίνο Ρότα, κορυφαίος συνθέτης μουσικής κινηματογραφικών ταινιών, από τη γέννηση του οποίου φέτος συμπληρώνεται ένας αιώνας. Ο Ρότα γεννήθηκε στο Μιλάνο στις 3/12/1911 και πέθανε στις 10/4/1979. Ο συνθέτης, για τον οποίο ο Φεντερίκο Φελίνι έλεγε πως «σκηνοθετεί μουσικά τη μαγεία, τη γιορτή, τη μελωδία της εικόνας», κατέθεσε πλούσιο σε ποσότητα και ποιότητα έργο. Συνέθεσε μουσική για 150 περίπου ταινίες, δεκάδες κλασικές συνθέσεις για χορωδία και μουσική δωματίου, 3 συμφωνίες, 3 κονσέρτα για βιολοντσέλο, μουσικά μοτίβα για πολλές τηλεοπτικές σειρές, 23 μπαλέτα και θέατρα (έγραψε για όλα σχεδόν τα έργα των Κάρλο Γκολντόνι και Εντουάρντο Ντε Φίλιπο) και 10 όπερες. Υπήρξε ο διασημότερος συνθέτης της γενιάς του στον κινηματογράφο. Συνέθεσε σπουδαία και διαχρονικά ακούσματα, και έντυσε μοναδικά και αναπόσπαστα με τα πλέον αγαπημένα και αναγνωρίσιμα κινηματογραφικά «σάουντρακ» πολλά από τα αριστουργήματά της: «Ντόλτσε βίτα», «Λα στράντα», «8 ½ », «Νύχτες της Καμπίρια», «Ρόμα», «Σατυρικόν», «'Αμαρκορντ», «Ιουλιέτα των πνευμάτων», «Λευκός σεΐχης», «Βοκάκιος», «Οι αθώοι», «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», «Γατόπαρδος», «Πρόβα ορχήστρας», «Ο Ρόκο και τα αδέρφια του», «Νονός Ι» και «Νονός ΙΙ», για το οποίο τιμήθηκε με Οσκαρ καλύτερης μουσικής από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου. Συνεργάστηκε με τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες του 20ού αιώνα: Λουκίνο Βισκόντι, Λίνα Βερτμίλερ, Φράνκο Τζεφιρέλι, Φράνσις Φορντ Κόπολα, Φράνκο Ρόσι, Μάουρο Μπολονίνι, Ακίρο Κουροσάβα, Λουί Μαλ, Βιτόριο Ντε Σίκα, Ρενέ Κλεμάν, ενώ ταυτίστηκε με τον στενό του φίλο και συνεργάτη Φεντερίκο Φελίνι. Επί 27 χρόνια, στη πιο γόνιμη, μακρόχρονη και διάσημη καλλιτεχνική συνεργασία που υπήρξε ποτέ, συνδημιούργησαν ένα σπάνιο, ομοούσιο και αδιαίρετο έργο, χαρίζοντας στο παγκόσμιο κοινό μοναδικές συγκινήσεις.

Σε αυτόν το μεγάλο δημιουργό, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννησή του, αφιερώνονται οι συναυλίες του σπουδαίου ακορντεονίστα - μπαντονεονίστα Ρίτσαρντ Γκαλιάνο, στις 13/11 στη Θεσσαλονίκη (αίθουσα τελετών ΑΠΘ) και στις 14/11 στην Αθήνα («Παλλάς»). Συνοδευόμενος από μία μπάντα υψηλότατου επιπέδου (αποτελείται από σπουδαίους σολίστες όπως οι Τζον Σέρμαν, Μπόρις Κοζλόφ, Ντέιβ Ντάγκλας, Κλάρενς Πεν), προσκαλεί σ' ένα οδοιπορικό στην αριστουργηματική μουσική του Ρότα. Νότες υπέροχες, αλησμόνητα τραγούδια, διάσημα μοτίβα, νοσταλγικές μουσικές για ταινίες του Φελίνι, δομούν μια μαγευτική συναυλία. Με έμφαση στο περίφημο «La strada», αλλά και μελωδίες από τις «Ντόλτσε βίτα», «8 ½ », «`Αμαρκορντ», «Ιουλιέτα των πνευμάτων», «Νύχτες της Καμπίρια». Εκπληξη του προγράμματος, η ερμηνεία του ίδιου του Ρίτσαρντ Γκαλιάνο, μόνου επί σκηνής, στη βραβευμένη μουσική της ταινίας «Νονός», όχι με το ακορντεόν του, αλλά με τρομπόνι!

    
Το «κύκνειο άσμα» του Σπύρου Σαμάρα

Με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του μουσουργού, στη Λυρική ανεβαίνει η «Κρητικοπούλα», στην πρώτη πλήρη σκηνική αναβίωσή της μετά από 80 χρόνια

Σπύρος Σαμάρας
Σπύρος Σαμάρας
Ενα ξεχασμένο λυρικό έργο του μεγάλου μουσουργού Σπύρου Σαμάρα, που ανακαλύφθηκε και αποκαταστάθηκε πρόσφατα, ανεβάζει η Λυρική Σκηνή, για πρώτη φορά, μετά από 80 χρόνια. Αναφερόμαστε στην τρίπρακτη κωμική όπερα «Η Κρητικοπούλα», που με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Σπύρου Σαμάρα ανεβάζεται στις 12/11 (8 μ.μ.), στο «Ολύμπια» (Ακαδημίας 59 - 61), ενώ θα ακολουθήσουν παραστάσεις στις 12, 13, 19, 20/11, 1, 4/12 και 20, 21, 22, 29/4. Το έργο, σε ποιητικό κείμενο των Νικολάου Λάσκαρη - Πολύβιου Δημητρακόπουλου, αποτελεί το κύκνειο άσμα του Σαμάρα. Πρωτοπαρουσιάστηκε το 1916 στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών. Η κωμική αυτή όπερα μιλά για τον έρωτα και την επανάσταση κατά την ενετοκρατία. Μέσα από έρωτες, τραγούδια και πεντοζάλη, η μεγαλόνησος πανηγυρίζει την επανάστασή της. Το έργο διαδραματίζεται στην ενετοκρατούμενη Κρήτη (1211 - 1715). Αφορμή για τη σύνθεση του έργου στάθηκαν οι κρητικές επαναστάσεις στα τέλη του 19ου αιώνα, η ίδρυση της Κρητικής Πολιτείας (1896 - 1913) και η ένωση της μεγαλονήσου με την υπόλοιπη Ελλάδα. Πρωταγωνιστικό πρόσωπο είναι η Αρετή, που αποσπά από τον Ενετό δούκα της Κρήτης προνόμια για τους συμπατριώτες της. Με αυτό το «πολιτικό» φόντο πλέκεται ένα γαϊτανάκι συναισθημάτων και κωμικών καταστάσεων.

Ο Σαμάρας αντιπαραβάλλει δύο διαφορετικά μουσικά ιδιώματα: Το «ελληνικό» και «ευρωπαϊκό». Τα πρώτα χορωδιακά στο ρυθμό του πεντοζάλη, καθορίζουν την κρητική ύπαιθρο και τα χαρακτηριστικά των Κρητικών: Λεβεντιά, ηρωισμό, πατριωτισμό, πόθο για ελευθερία και έρωτα. Το «ευρωπαϊκό» ιδίωμα χαρακτηρίζεται από εμβατηριακούς και χορευτικούς ρυθμούς (βαλς και πόλκα). Στην παράσταση της Λυρικής ακολουθείται η αποκατεστημένη από τον Γιάννη Τσελίκα παρτιτούρα. Την όπερα σκηνοθετεί ο Πέτρος Ζούλιας, ο οποίος σημειώνει: «Η παράσταση προσπαθεί να τονίσει το κωμικό στοιχείο της σχεδόν σαιξπηρικής της πλοκής, τη νεανικότητα και φρεσκάδα της ιστορίας, με απόλυτο σεβασμό στην ελληνικότητά της». Μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη, σκηνικά - κοστούμια Αναστασίας Αρσένη, φωτισμοί Κατερίνας Μαραγκουδάκη, επιμέλεια μουσικού κειμένου Γιάννη Τσελίκα. Ερμηνεύουν διαδοχικά: Γεωργία Ηλιοπούλου (12, 19/11, 1, 4/12) - Ελένη Βουδουράκη (13, 20/11), Μαρία Μητσοπούλου (12, 19/11, 1, 4/12) - Σοφία Κυανίδου (13, 20/11), Γιώργος Ματθαιακάκης (12, 19/11, 1/12) - Διονύσης Τσαντίνης (13, 20/11, 4/12), Τζούλια Σουγλάκου (12, 19/11, 1/12) - Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη (13, 20/11, 4/12), Γιάννης Χριστόπουλος (12, 19/11, 1, 4/12) - Νίκος Στεφάνου (13, 20/11), Δημήτρης Σιγαλός (12, 19/11, 1/12) - Δημήτρης Ναλμπάντης (13, 20/11, 4/12), Κωστής Ρασιδάκης (12, 19/11, 1/12) - Ζαφείρης Κουτελιέρης (13, 20/11, 4/12), Παύλος Μαρόπουλος (12, 19/11, 1/12) - Παύλος Σαμψάκης (13, 20/11, 4/12). Συμμετέχουν η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ.

    
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Σκοταδιστάν

1. Οσα ζούμε δεν είναι παρά μια σειρά σημείων που έγιναν τέρατα. Ωστόσο το ελπιδοφόρο μήνυμα των ημερών είναι η γενικευμένη διάλυση της Ευρώπης. Ο Παπανδρέου έλαβε το τέλος που του άξιζε. Θα τον θυμόμαστε σαν ένα στίγμα στην πολύχρονη Ιστορία μας, και τίποτε άλλο.

2. Η ωμότητα με την οποία αντιμετωπίστηκε η εργατική τάξη από τον πρωθυπουργό τη βοήθησε να γεννήσει μια κοινή γλώσσα. Επρεπε να φτάσουμε στον πάτο, για ν' αρχίσουμε να μιλάμε μεταξύ μας για ζητήματα επιβίωσης.

3. Οσους συνδυασμούς κι αν κάνουν οι τεχνικοί της εξουσίας, όσες βαρυσήμαντες δηλώσεις περί δικαίου κι αν εκπονήσουν οι παρακεντέδες, δεν μπορούν ν' αναχαιτίσουν τη μεγάλη προσβολή που έγινε σε βάρος μας. Δεν τους αποκαθαίρει τίποτα.

4. Στους ελάχιστους που πιστεύουν στην ιδέα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αφιερώνω τη σκέψη του Σοπενχάουερ: «Καμία παιδαγωγική τέχνη δεν μπορεί να μετατρέψει έναν γεννημένο ηλίθιο σε σκεπτόμενο άνθρωπο. Ποτέ! Αν έχει γεννηθεί ηλίθιος, πρέπει να πεθάνει ως τέτοιος».

5. Αυτό που βλέπουμε γύρω μας δεν είναι δυσαρέσκεια, αλλά απελπισία. Αυτό που καταστρέφει τη ζωή μας φωτίζει τα ελαττώματα και τις αδυναμίες μας, που μας οδήγησαν ως εδώ. Εχουμε ευθύνες μεγάλες και το γνωρίζουμε. Τελεία και παύλα.

6. Ο πρόεδρος της φαιδρής δημοκρατίας μας δεν είναι παρά μια μαραμένη μορφή κάτω από το βάρος της αλήθειας. Τα γηρατειά δεν τον κάνουν σοφότερο. Πίσω από την πλάτη του οι κόλακες γελούν, μπροστά του ο Παπανδρέου ζητά την υπογραφή του για όσες παρεκβάσεις και εκτροπές. Ο ίδιος ποζάρει μονίμως ως ταλαιπωρημένος. Θυμάται και συγκινείται για το γεγονός ότι ήταν αντάρτης στα δεκάξι του, αλλά έχει ξεχάσει εντελώς τι του συνέβη από τότε μέχρι σήμερα. Η ιστορία του θα περάσει σίγουρα στα χέρια του ψυχολόγων, που θα φωτίσουν τα χρόνια που ξέχασε, και διδάγματα θα βγάλουμε πολλά.

7. Τα αγαπημένα παιδιά της καλής κοινωνίας είναι οι διανοούμενοι, οι οποίοι το μόνο που κάνουν με τις νευρώσεις πολυτελείας τους είναι να αλλάζουν πλευρό όταν κοιμούνται. Από τη στιγμή που δεν τους ανήκει η πνευματική τους ζωή, πώς να τολμήσουν να μιλήσουν για τη δική μας; Τους αξίζει ο λόγος του Σαμφόρ: «Η κοινωνία, οι λέσχες, τα σαλόνια, αυτό που αποκαλείται καλή κοινωνία είναι ένα άθλιο θεατρικό έργο, μια κακή χωρίς ενδιαφέρον όπερα, η οποία δεν έχει να προσφέρει τίποτε άλλο από τις μηχανές σκηνής, τα κοστούμια και το διάκοσμο».


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ

    


Σελ. /16
Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ