ΡΕΠΟΡΤΑΖ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Δουλεύουν σαν είλωτες, ζουν σαν παρίες. Με αυτή τη φράση μπορεί κανείς να συμπυκνώσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μοχθούν για το μεροκάματο στα Φιλιατρά της Μεσσηνίας περίπου 350 εργάτες γης, κυρίως από το Σουδάν, τη Σομαλία, την Ερυθραία, καθώς και λιγοστοί Παλαιστίνιοι, Αλβανοί, Βούλγαροι και Ρουμάνοι. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αν όχι όλοι, οι άνθρωποι που έχουν έρθει από τις χώρες της Αφρικής δε διαθέτουν τα απαραίτητα έγγραφα παραμονής. Αμείβονται με 20 ευρώ για 10-12 ώρες, ενώ ελάχιστοι είναι εκείνοι που παίρνουν 25 ευρώ για 7-8 ώρες δουλειάς. Οι συνθήκες εργασίας στα θερμοκήπια των κηπευτικών, όπου τους συναντήσαμε, δεν είναι και οι πλέον εύκολες, καθώς η ιδιαίτερη φροντίδα που χρειάζονται απαιτούν σκληρή δουλειά.

Οι χώροι στους οποίους διαμένουν είναι άθλιοι και η εικόνα απελπιστική. Στεγάζονται κατά ομάδες 6 έως 10 ατόμων σε παλιά σπίτια και ερειπωμένα τα οποία οι ντόπιοι έχουν εγκαταλείψει εδώ και χρόνια. Σε πολλά από αυτά λείπουν κουφώματα, οι τοίχοι είναι ξεχαρβαλωμένοι, η θέρμανση απουσιάζει παντελώς, ενώ η κουζίνα και το μπάνιο δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα. Τα υποτυπώδη κρεβάτια στήνονται επάνω σε κλούβες με ένα στρώμα χιλιοτρυπημένο - σκοροφαγωμένο και μια κουβέρτα που δε φτάνει ούτε για να ζεσταθεί στοιχειωδώς κανείς. Γι' αυτά τα σπίτια οι άνθρωποι αυτοί πληρώνουν ενοίκιο είτε με το κεφάλι (50 ευρώ) είτε με ποσό που ξεκινά από 300 ευρώ και φτάνει μέχρι και τα 500.

Δε λείπουν οι περιπτώσεις όπου οι συνθήκες είναι ακόμη πιο άγριες, καθώς εργάτες γης αναγκάζονται να καταφύγουν σε ανολοκλήρωτες οικοδομές, γιαπιά. Κάθονται και κοιμούνται σε ξύλινες παλέτες με χαρτόνι για σεντόνι και μοναδικό σκέπαστρο μια κουρελού. Τα ανοίγματα για τις πόρτες και τα παράθυρα έχουν κλειστεί με νάιλον. Η ατομική τους υγιεινή και το μπάνιο γίνεται πίσω από την οικοδομή. Εκεί το πόσιμο νερό, το ρεύμα, η τουαλέτα είναι άγνωστες έννοιες. Ετσι, εκεί που κατοικούσαν ποντίκια, σαύρες και αράχνες δημιουργήθηκε χώρος και για ανθρώπους.

Η επιτόπια παρουσία του «Ρ» στην περιοχή των Φιλιατρών της Μεσσηνίας και η συζήτηση που ακολούθησε με τους μετανάστες, με τη συνδρομή αντιπροσωπείας της Νομαρχιακής Επιτροπής Μεσσηνίας του ΚΚΕ, αποτελεί αδιάψευστη μαρτυρία των κακουχιών και της σκληρής εκμετάλλευσης που έχουν περάσει και υφίστανται αυτοί οι άνθρωποι.

Νίκος ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ

ΦΙΛΙΑΤΡΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

Δουλειά μέχρι εξόντωσης για τους μετανάστες εργάτες γης

Παλιά σπίτια και γιαπιά χωρίς τις στοιχειώδεις υποδομές αποτελούν τα καταφύγια αυτών των ταλαιπωρημένων ανθρώπων
Εξαρση της αστυνομοκρατίας σε βάρος των μεταναστών εργατών γης, που ουσιαστικά επιβάλλει ένα ιδιότυπο γκέτο στην περιοχή

Φιλιατρά Μεσσηνίας. Ενας τόπος ευλογημένος για αγροτικές καλλιέργειες. Οι κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες ευνοούν σε απόλυτο βαθμό να παραχθούν σχεδόν όλων των ειδών τα αγροτικά προϊόντα. Αυτή την εποχή είναι στα φόρτε της η παραγωγή οπωροκηπευτικών στα θερμοκήπια. Παράγονται τα πάντα: Ντομάτες, αγγούρια, κολοκύθια, μελιτζάνες, πιπεριές, φασολάκια, καρπούζια, πεπόνια. Οι εργάτες γης, και μάλιστα οι μετανάστες, είναι κάτι περισσότερο από αναγκαίοι.

Οι συνθήκες δουλειάς και μάλιστα όταν η παρουσία στο θερμοκήπιο παρατείνεται και ξεπερνά τις 7 και 8 ώρες, σε συνδυασμό με το πενιχρό μεροκάματο που παίρνουν, είναι εξοντωτικές. Δύο νεαροί, ένας από τη Σομαλία και ένας από την Παλαιστίνη, που ζουν σε μια ανολοκλήρωτη οικοδομή μαζί με άλλους 20-25 ανθρώπους, στις παρυφές της κωμόπολης, μόλις τέλειωσαν από τη δουλειά που ξεκίνησε στις 6 το πρωί (ολοκληρώθηκε στις 5 το απόγευμα) και προσπαθούν να ξεκουραστούν.

Αλλος πάνω σε μια κλούβα (τελάρο), άλλος στα τσιμεντένια σκαλιά. Μας εξετάζουν προσεκτικά, με κάποιο φόβο, λόγω της έντασης της αστυνομοκρατίας στην περιοχή. Δε θέλουν να μας πουν τα ονόματά τους. Μας λένε λίγα λόγια και σταράτα: «Είναι πολύ δύσκολα για εμάς εδώ. Πολλή δουλειά, λίγα λεφτά. Δεν υπάρχει νερό, δεν υπάρχει θέρμανση, δεν υπάρχουν πόρτες, δεν υπάρχουν παράθυρα, δεν υπάρχουν καρέκλες, δεν υπάρχει τίποτα. Κρυώνουμε το βράδυ, αλλά τι να κάνουμε. Με μια κουβέρτα προσπαθούμε, στα ψέματα, να ζεσταθούμε. Ρεύμα δεν υπάρχει».

Πάντα κάποιοι μας κυνηγάνε

Η δουλειά στο θερμοκήπιο είναι σκληρή. Αλλοτε όρθιοι, άλλοτε σκυφτοί καλούνται να τη φέρουν σε πέρας...

Το τελευταίο διάστημα οι μετανάστες εργάτες γης φοβούνται ακόμη και να ...ξεμυτίσουν από τα σπίτια όπου διαμένουν λόγω της αστυνομίας. Από το Πάσχα και μετά, η Αστυνομική Διεύθυνση Φιλιατρών έχει εντείνει τις συλλήψεις σε βάρος των εργατών γης, με τη δικαιολογία πως εκτελεί άνωθεν εντολές. Βέβαια, ο τρόπος με τον οποίο προβαίνει η αστυνομία σε τέτοιου είδους ενέργειες, έχει μια ...ιδιαιτερότητα. Εμφανίζεται λίγο μετά τις 8 το πρωί, όταν πια έχει ολοκληρωθεί το σχετικό εργατομάζεμα που ξεκινά από τις έξι τα χαράματα στην κεντρική πλατεία των Φιλιατρών. Το αποτέλεσμα είναι, ουσιαστικά, οι άνθρωποι αυτοί να δουλεύουν και μετά το τέλος της δουλειάς να μην εμφανίζονται στην πόλη. Να ζουν δηλαδή σαν φαντάσματα...

«Αν δε μας θέλουν, ας μας το πουν και ας μας αφήσουν να φύγουμε», μας λέει ο Σ., από το Σουδάν, που είναι καλός γνώστης της αγγλικής γλώσσας και συμπληρώνει: «Δύο χρόνια που βρισκόμαστε στα Φιλιατρά δεν έχουμε πειράξει κανένα, δε μας έχει καταγγείλει κανείς. Δεν κλέβουμε, δεν καταστρέφουμε κανενός την περιουσία, δεν είμαστε εγκληματίες. Θέλουμε απλά να δουλέψουμε να ζήσουμε καλύτερα οι ίδιοι και οι οικογένειές μας. Γιατί μας κυνηγάνε;».

Ο Ο., επίσης από το Σουδάν, μας λέει χαρακτηριστικά: «Δυστυχώς στη χώρα μας (σ.σ. το ίδιο συμβαίνει και στη Σομαλία, λιγότερο στην Ερυθραία) οι ένοπλες συγκρούσεις είναι σχεδόν καθημερινές. Δεν μπορούμε να σταθούμε πουθενά. Παντού κάποιοι μας κυνηγάνε. Εδώ νιώθω ότι ζούμε σε μια μεγάλη φυλακή. Δεν ξέρω πια αν φοβάμαι την αστυνομία. Τι θα μου κάνει; Το πολύ - πολύ να με βάλουν σε μια μικρή φυλακή».

Την ένταση της αστυνομοκρατίας περιγράφει στην αντιπροσωπεία της ΝΕ Μεσσηνίας του ΚΚΕ και στο συντάκτη του «Ρ» ο εργάτης γης...

Ενα πικρό χαμόγελο σχηματίζεται στα χείλη του και με μια δόση ειρωνείας προσθέτει: «Εκεί τουλάχιστον θα κοιμάμαι και θα τρώω τζάμπα. Ετσι κι αλλιώς τζάμπα δουλεύουμε».

Θέλουμε να κινούμαστε χωρίς φόβο

Νωρίτερα, στο χωράφι όπου συναντήσαμε εργάτες γης επί το ...έργον, ο Α., από την Ερυθραία, μας καταγγέλλει πως τέσσερις συμπατριώτες του δεν έχουν πάρει ακόμα τα μεροκάματά τους, ύψος 2.000 ευρώ, από το περασμένο καλοκαίρι. Ο κτηματίας αρνείται να τους πληρώσει και εκμεταλλευόμενος την ανυπαρξία σχετικών εγγράφων από την πλευρά των αλλοδαπών, τους προτρέπει να πάνε στην αστυνομία να τον καταγγείλουν, γνωρίζοντας βέβαια ότι αυτό είναι αδύνατον.

Είναι αξιοσημείωτο ότι αξιωματικός της αστυνομίας ανέφερε σε μετανάστες εργάτες γης, που βρήκαν το θάρρος να καταγγείλουν ανάλογο περιστατικό, πως από τη στιγμή που δεν έχουν νόμιμα χαρτιά δεν μπορεί να κάνει τίποτα. «Σε άλλες περιπτώσεις - μας λέει ο Α. - όταν αργούν να σε πληρώσουν και ζητάς τα λεφτά σου, σε απειλούν και σε διώχνουν από τη δουλειά».

«Εμείς - παίρνει το λόγο ο Σ. - δε ζητάμε πολλά. Θέλουμε να μπορούμε να πάρουμε τη ροζ κάρτα ώστε να μπορούμε χωρίς φόβο να κινούμαστε στα όρια της χώρας. Δεν ξέρουμε το λόγο που δε μας την δίνουν. Εδώ έρχονται και άνθρωποι μορφωμένοι, που έχουν σπουδάσει σε πανεπιστήμια των χωρών τους, άλλοι έχουν μια ειδικότητα σε μια δουλειά. Τουλάχιστον, να μπορούμε να βρούμε δουλειά στο αντικείμενό μας. Θα θέλαμε επίσης να υπάρχει μέριμνα, ώστε μέσω κάποιου προγράμματος να μπορούμε να διδασκόμαστε την ελληνική γλώσσα για να μπορούμε να επικοινωνούμε».

Τα λεφτά δε μας τα παίρνουν οι μετανάστες, αλλά οι πολιτικές που εφαρμόζονται

Σε παλιά κι ερειπωμένα σπίτια στα Φιλιατρά στοιβάζονται, έναντι υψηλού ενοικίου, οι μετανάστες. Στο σπίτι αυτό μένουν 8 άτομα

Ο Αγροτικός Σύλλογος Φιλιατρών καταγγέλλει το πογκρόμ που ξεκίνησε η Αστυνομία σε βάρος των μεταναστών με τη στήριξη και της δημοτικής αρχής (ΝΔ). Μάλιστα, πριν από λίγες μέρες, καταδικάστηκε σε τρεις μήνες φυλάκιση με τριετή αναστολή από το Αυτόφωρο Κυπαρισσίας ο αγρότης Παναγιώτης Πανταζόπουλος επειδή δούλευαν στο χωράφι του μετανάστες εργάτες γης χωρίς να έχουν κανένα νόμιμο έγγραφο. Οι δύο Σομαλοί εργάτες καταδικάστηκαν επίσης σε 15 μέρες φυλάκιση με τριετή αναστολή και παράλληλα έχει κινηθεί η διαδικασία απέλασής τους.

Οπως δήλωσε στον «Ρ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου, Τέλης Καναβός, «εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε οι άνθρωποι αυτοί να ζουν στοιχειωδώς αξιοπρεπώς. Εχουμε ζητήσει επανειλημμένως από τη δημοτική αρχή να αξιοποιηθούν τα λυόμενα που βρίσκονται αναξιοποίητα στην Καλαμάτα ώστε να στεγαστούν σε πρώτη φάση οι μετανάστες, χωρίς, μέχρι στιγμής, κανένα αντίκρυσμα. Επίσης, έχουμε παρέμβει κι έχουμε καταφέρει να μπορούν να έχουν πρόσβαση στο Κέντρο Υγείας ώστε να καλύπτεται η υγειονομική τους περίθαλψη. Επιπρόσθετα, απαιτούμε να έχει το δικαίωμα ο μετανάστης να μπορεί να προσφύγει σε κάποια υπηρεσία, εάν κάποιος από εμάς τους αγρότες ή οποιοσδήποτε άλλος έχει απέναντί του παραβατικές συμπεριφορές, όπως απλήρωτη εργασία ή προσβολή προσωπικότητας».

Σε αυτό το γιαπί, με τα παράθυρα και τις πόρτες καλυμμένες από νάιλον και χαρτόνι, διαμένουν περίπου 20 άτομα...

Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου, Βασίλης Σπυρόπουλος, υπογράμμισε πως «οι πολιτικοί και οικονομικοί μετανάστες που εργάζονται στα χωράφια μας δε μας παίρνουν τις δουλειές και τα λεφτά από τις τσέπες, όπως ισχυρίζονται κάποιοι και από τη δημοτική αρχή. Τα λεφτά μας τα παίρνουν οι πολιτικές που εφαρμόζονται».

ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΥΔΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Το οδοιπορικό του τρόμου

H «Οδύσσεια» αυτών των οικονομικών μεταναστών μοιάζει να μην έχει τέλος. Μονίμως κινούνται σε ένα απέραντο «ναρκοπέδιο». Από την ώρα που θα πάρουν την απόφαση να ξενιτευτούν, τη διαδρομή που θα ακολουθήσουν για να μην γίνουν αντιληπτοί από τις διωκτικές αρχές, μέχρι να φτάσουν στον όποιο προορισμό τους επιφυλάξει η τύχη, δεν ξέρουν κυριολεκτικά τι τους ξημερώνει.

Στις χώρες όπου καταφεύγουν - και στην Ελλάδα - η Δαμόκλειος Σπάθη της σύλληψης και απέλασης, ακονισμένη, ακουμπά συνεχώς το σβέρκο τους. Γι' αυτό και η εκμετάλλευσή τους, τις περισσότερες φορές, είναι στον απόλυτο βαθμό. Το ταξίδι του τρόμου - από το Σουδάν μέχρι την Ελλάδα - στο οποίο σε κάθε βήμα τους συνοδεύει η σκιά του θανάτου, μας περιέγραψαν με ιδιαίτερα παραστατικό τρόπο ο Σ. και ο Ο.

Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι που χρησιμοποιεί κανείς για να φύγει είναι είτε να μπει σε αυτοκίνητα και φορτηγά είτε με τα πόδια. Και στις δύο περιπτώσεις είναι «υποχρεωτικό» το ταξίδι να γίνει μέσω δουλεμπόρων. Φορτώνουν στην πλάτη το δισάκι τους με ρούχα και κυρίως φαγητό και ξεκινούν.

Στη Σαχάρα, αν χάσεις το δρόμο, πέθανες

Ο χρόνος που χρειάζεται κανείς για να φτάσει στην Ελλάδα εξαρτάται από τα χρήματα που διαθέτει. Ανάλογα με αυτά, αυτή η διαδρομή μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μια βδομάδα έως ένα μήνα. Φυσικά, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου τα χρήματα που έχεις δε φτάνουν και αναγκάζεσαι, με όλους τους κινδύνους που υπάρχουν, σε κάθε χώρα που βρίσκεσαι, να δουλέψεις μέχρι να συγκεντρώσεις το ποσό που σου έχει ζητήσει ο δουλέμπορος για να σε περάσει στη διπλανή χώρα.

Εμείς ήρθαμε με τα πόδια. Το πρώτο επικίνδυνο κομμάτι που διασχίσαμε ήταν η έρημος Σαχάρα για να φτάσουμε στην Αίγυπτο. Αρκετοί συμπατριώτες μας που στο πρώτο στάδιο του ταξιδιού δε χρησιμοποίησαν τους οδηγούς - δουλέμπορους για να γλιτώσουν χρήματα, έχασαν το δρόμο και άφησαν το κόκαλά τους στην έρημο. Οταν φτάσαμε στην Αίγυπτο δώσαμε 700 - 800 ευρώ (δέχονται και δολάρια) για να βγάλουμε πλαστά χαρτιά και διαβατήριο.

Η αγωνία μας είναι μεγάλη σε κάθε σύνορο

Στη συνέχεια, περάσαμε με τα πόδια στη Συρία. Εκεί, κυκλοφορεί κανείς πιο άνετα, δε νιώθει ιδιαίτερα το φόβο της αστυνομίας. Τα δύσκολα ξεκινούν από τη στιγμή που φτάσαμε στα σύνορα. Η αγωνία μας είναι μεγάλη - όπως σε κάθε σύνορο - μήπως και μας πιάσουν και μας στείλουν πάλι πίσω. Εκεί περιμέναμε κρυμμένοι μέχρι να μας αναλάβει ο οδηγός - δουλέμπορος για να μας περάσει στην Τουρκία. Σε αυτόν δώσαμε 500 ευρώ και άλλα 500 ευρώ σε αυτόν που μας περίμενε και μας παρέλαβε στην Τουρκία.

Αμέσως μετά διασχίσαμε τα βουνά με προορισμό την Αγκυρα, την Κωνσταντινούπολη και από εκεί λίγοι πέρασαν Ελλάδα και έφτασαν στην Αλεξανδρούπολη και οι περισσότεροι πήγαμε Σμύρνη και Αττάλεια όπου μας περίμεναν οι δουλέμποροι με μικρά και παλιά σκάφη για να περάσουμε απέναντι στα νησιά της Ελλάδας, τη Σάμο, τη Μυτιλήνη, την Πάτμο. Εκεί το ποσό που δίνουμε ξεκινά από 1.500 ευρώ και φτάνει μέχρι και 2.000 ευρώ. Εγώ, λέει ο Σ., πέρασα στη Μυτιλήνη. Εκεί με συνέλαβαν και με κράτησαν σε ένα χώρο όπου υπάρχουν πολλοί μετανάστες. Οσους πιάνουν στη θάλασσα τους γυρίζουν πίσω στην Τουρκία.

Εγώ, λέει ο Σ., έμεινα ένα μήνα εκεί και χωρίς να μου δώσουν κάποιο χαρτί ή ταξιδιωτικό έγγραφο με έδιωξαν και με άφησαν στην Αθήνα. Αν έχεις κάποιο φίλο στην Αθήνα, έχει καλώς. Γιατί το πρώτο διάστημα που δεν γνωρίζεις τίποτα και κανένα είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις κάποιο δικό σου άνθρωπο και να σε φιλοξενεί. Σε άλλη περίπτωση μαθαίνεις που γίνονται συσσίτια και πας και τρως, για μην πεθάνεις της πείνας.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΜΕ

Στόχος η ένταξη των μεταναστών στα συνδικάτα

Σε μια κίνηση έμπρακτης αλληλεγγύης η Γραμματεία Μεσσηνίας του ΠΑΜΕ οργανώνει καμπάνια συγκέντρωσης τροφίμων και ρούχων για τους μετανάστες και απευθύνει πλατύ κάλεσμα στο λαό του νομού

Η Γραμματεία Μεσσηνίας του ΠΑΜΕ, από την πρώτη στιγμή, βρίσκεται στο πλευρό των αλλοδαπών εργατών. Μάλιστα, σε μια συμβολική κίνηση - ένδειξη έμπρακτης εργατικής αλληλεγγύης οργανώνει καμπάνια συγκέντρωσης υλικών (ρούχα, τρόφιμα, είδη πρώτης ανάγκης), για να προσφερθούν στους εκατοντάδες μετανάστες εργάτες γης των Φιλιατρών που τα έχουν ανάγκη, την Παρασκευή 30 Απρίλη.

Οπως μας λέει ο Αγγελος Καλογερόπουλος, στέλεχος του ΠΑΜΕ - με αφορμή και τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία - «τα κοινά προβλήματα, οι κοινές ανάγκες, τα κοινά δικαιώματα, αλλά και ο κοινός ταξικός εχθρός επιβάλλουν τον αδελφωμένο αγώνα Ελλήνων και αλλοδαπών εργατών.

Οι μετανάστες εργάτες γης στα Φιλιατρά - άνθρωποι που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να φτάσουν σε μια άγνωστη χώρα αναζητώντας μεροκάματο, υφίστανται καθημερινά την κρατική και εργοδοτική τρομοκρατία, τη δουλειά χωρίς ασφάλιση και χωρίς κανένα μέτρο προστασίας, τη διαβίωση σε συνθήκες έλλειψης κάθε μέτρου υγιεινής.

Η κυβέρνηση αυτή, όπως και η προηγούμενη, είναι υπόλογη γι' αυτό το συντελούμενο έγκλημα διαρκείας. Οχι μόνο γιατί γνωρίζει τις άθλιες συνθήκες στις οποίες ζουν, αλλά και γιατί με τη μεταναστευτική πολιτική που υλοποιεί, έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την εκμετάλλευση των μεταναστών στο μέγιστο δυνατό βαθμό προς όφελος των υπερκερδών του μεγάλου κεφαλαίου.

Το ΠΑΜΕ, αντιπαλεύοντας μαζί με τους μετανάστες την οξυμένη αυτή επίθεση, αναπτύσσει πλούσια δράση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους, με στόχο όχι απλά να εκφράσει την έμπρακτη συμπαράστασή του, αλλά και να αναδείξει τους πραγματικούς ενόχους γι' αυτά τα εντεινόμενα προβλήματα. Στοχεύοντας στην αγωνιστική αφύπνιση των μεταναστών, στην ένταξή τους στα συνδικάτα, στη σφυρηλάτηση της ταξικής ενότητας και πάλης ανάμεσα σε εργαζόμενους κάθε εθνικότητας, κάθε γλώσσας, θρησκείας».