ICON

Με τη διοικητική μεταρρύθμιση η άρχουσα τάξη στοχεύει στη συγκέντρωση πόρων στα μεγάλα έργα και υποδομές που υπηρετούν τους στρατηγικούς σχεδιασμούς των μονοπωλιακών ομίλων (φωτ. από τη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου)

Στόχος και της επιχειρούμενης σήμερα διοικητικής μεταρρύθμισης είναι να ενισχυθεί ο ρόλος του αστικού κράτους ως:

• Στρατηγείου της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, της διαμόρφωσης των όρων αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης και της οικοδόμησης κοινωνικών συμμαχιών της αστικής τάξης.
• Φορέας διασφάλισης της καπιταλιστικής ανταγωνιστικότητας στη διεθνή αγορά.
• Φορέας καταστολής και χαλιναγώγησης της ταξικής πάλης.

Σε αυτή την κατεύθυνση χρησιμοποιούνται όλοι οι μηχανισμοί του κράτους και η τοπική και περιφερειακή διοίκηση.

Η Τοπική (Δήμοι και Κοινότητες), η υπάρχουσα Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση καθώς και η Περιφερειακή (κατεξοχήν όργανα διασύνδεσης των κεντρικών οργάνων με τα τοπικά) είναι διοικητικές μονάδες - κρίκοι ενός ενιαίου διοικητικού μηχανισμού του κράτους της αστικής τάξης.

Η αμεσότερη σχέση της Τοπικής Διοίκησης έναντι της κεντρικής δεν ανατρέπει το χαρακτήρα της πολιτικής εξουσίας που είναι αδιαίρετη, ενιαία, οριζόντια και κάθετα, αλλά κάνει τα τοπικά όργανα πιο ευέλικτα σε σχέση με τα κεντρικά, στην προώθηση της κεντρικής πολιτικής, στον έλεγχο των κοινωνικών αντιθέσεων. Το συνταγματικό και νομοθετικό πλαίσιο, η όποια διοικητική διάρθρωση σε περιφερειακό - τοπικό επίπεδο έχουν πολιτικό - ταξικό χαρακτήρα, υπηρετούν την εξουσία του κεφαλαίου.

Η προτεινόμενη διοικητική μεταρρύθμιση, από τη σκοπιά της καπιταλιστικής εξουσίας, εκτός των προαναφερόμενων στοχεύσεων, έρχεται ν' αντιμετωπίσει και παλιά προβλήματα, π.χ. ανορθολογισμού στη διοικητική διάρθρωση (δυσκινησία, δαπανηρή γραφειοκρατία μεγάλου αριθμού φορέων διαχείρισης), αναποτελεσματικότητας εξαιτίας στενών τοπικιστικών συμφερόντων και ρουσφετολογικών μηχανισμών, διασποράς πόρων σε μικρά έργα και υποδομές περιορισμένης κλίμακας.

Ως στόχος, η διοικητική μεταρρύθμιση είχε τεθεί και ξεκινήσει (με τον «Καποδίστρια») από τη διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, η οποία συνάντησε αντιστάσεις σε τοπικό και νομαρχιακό επίπεδο.

Η σημερινή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κρίνει γενικά ως θετικό τον «Καποδίστρια», ωστόσο στο «σχέδιο» αναφέρεται ότι «δε δημιούργησε παρ' όλα αυτά αποτελεσματικούς Δήμους με οικονομική αυτάρκεια και δυνατότητα άντλησης ιδίων πόρων, ούτε διοικητική ικανότητα με καλά οργανωμένες υπηρεσίες και ανθρώπινο δυναμικό, που να αξιοποιούν τις νέες δυνατότητες και νέες τεχνολογίες για την παροχή ποιοτικά αναβαθμισμένων υπηρεσιών. Γι' αυτό άλλωστε μόνο σε 212 από τους 1.034 πρωτοβάθμιους ΟΤΑ πιστοποιήθηκε η διαχειριστική επάρκεια, αναγκαία προϋπόθεση συμμετοχής στο ΕΣΠΑ».

Η σημερινή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε συνέχεια της ΝΔ προσπαθεί με ευελιξία να κάμψει τις όποιες αντιστάσεις, να σφυρηλατήσει μια ουσιαστική ταξική συνοχή και τη συμμαχία μικροαστικών δυνάμεων, να αντιμετωπίσει τοπικές αντιθέσεις που εκδηλώνονται σχετικά με τη διαχείριση της χρήσης γης στην ευρύτερη περιοχή.

«Γι' αυτό απαιτούνται δήμοι ικανοί να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις, να αξιοποιούν τη σύγχρονη τεχνολογία και μεθόδους διοίκησης και έτοιμοι να υποδεχθούν διευρυμένες αρμοδιότητες ιδίως από τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις στους τομείς λ.χ. της παιδείας, της υγείας, της απασχόλησης, του περιβάλλοντος, των μεταφορών. Παράλληλα, υιοθετούνται συστήματα λογιστικής διαχείρισης, δεικτών μέτρησης αποδοτικότητας και διοίκησης ανθρώπινων πόρων. Οι νέοι δήμοι μπορούν να αναλάβουν σημαντικές πρόσθετες αρμοδιότητες με τους αναγκαίους πόρους για την άσκησή τους, καθώς και δημοσιονομικές ευθύνες».

Εχουν περάσει τουλάχιστον 20 χρόνια από τότε που δρομολογήθηκε στην Ελλάδα η εφαρμογή των «αναπτυξιακών» προγραμμάτων με ευρωενωσιακή και κρατική χρηματοδότηση. Οσο προχωρούσε η υλοποίησή τους τόσο δυνάμωναν και οι κυβερνητικές διακηρύξεις και υποσχέσεις για ικανοποίηση των μακροχρόνιων κοινωνικών αναγκών και για την άμβλυνση των ανισοτήτων, τόσο στο επίπεδο των περιφερειών, όσο και στο επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης των κρατών - μελών.

Το ΚΚΕ έγκαιρα είχε προβλέψει ότι η κοινοτική στρατηγική και τα αντίστοιχα αναπτυξιακά εργαλεία θα βάθαιναν την ταξική εκμετάλλευση και θα αναπαραγόταν η ανισομετρία στην καπιταλιστική ανάπτυξη. Ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός είναι νομοτελειακός, επομένως και η επιδίωξη του υπερκέρδους - των επιχειρηματικών ομίλων.

Στον καπιταλισμό, λόγω του άναρχου χαρακτήρα της κοινωνικής παραγωγής, δεν μπορεί να υπάρξει ισόρροπη ανάπτυξη, τόσο μεταξύ των κλάδων της οικονομίας, όσο και μεταξύ των περιοχών (νομών, περιφερειών).

Βεβαίως, επέρχονται αλλαγές στη θέση περιφερειών, νομών ως προς το μέσο όρο της καπιταλιστικής ανάπτυξης σε κρατικό επίπεδο.

Ακόμη, τόσο σε κρατικό επίπεδο όσο και σε ευρωενωσιακό γίνεται ορισμένη διαχείριση των ακραίων ανισομετριών ή και της προοπτικής επιδείνωσής τους λόγω των ευρωενωσιακών ρυθμίσεων (συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής, μεγαλύτερη διείσδυση εισαγόμενων εμπορευμάτων, απότομη αύξηση της ακρίβειας).

Τα ΚΠΣ - πόροι συγκεντρωμένοι από την υπεραξία των εργαζομένων σε ευρωενωσιακό και εθνοκρατικό επίπεδο - αποτελούν μια τέτοια διαχείριση.

Μετά την οικονομική κρίση του 1991-'93, η ελληνική οικονομία πέρασε σε μια 14ετή περίοδο αναζωογόνησης και ανόδου, μια καπιταλιστική ανάπτυξη που βάθυνε και την ανισομετρία των περιφερειών της χώρας - το 2006 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ως μέσος όρος για τις 13 περιφέρειες της Ελλάδας ήταν 19.194 ευρώ. Στην Αττική (σ.σ. το υψηλότερο των περιφερειών) ήταν 26.212 ευρώ, ενώ στη Δ. Ελλάδα ήταν 11.548 - και κυρίως την απόλυτη και σχετική φτώχεια για τη λαϊκή πλειοψηφία.

Παράλληλα, δεν καταργήθηκε η ανισομετρία ανάμεσα στα κράτη - μέλη της ΕΕ, ούτε άλλαξε ουσιαστικά η θέση της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.

Εγιναν φυσικά διάφορα έργα, κυρίως υποδομών στις μεταφορές, που είχαν καθυστερήσει, γιατί μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν υπήρχε το κίνητρο της χερσαίας σύνδεσης της Ελλάδας με την Ανατολική Ευρώπη και μέσω αυτής με την Κεντρική Ευρώπη. Η καπιταλιστικοποίηση των βόρειων βαλκανικών γειτονικών κρατών της Ελλάδας άλλαξε τις προτεραιότητες για την Ελλάδα και την ΕΕ. Η στρατηγική των αναδιαρθρώσεων, με στόχο την αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλιακών ομίλων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πρώτ' απ' όλα με την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των μισθωτών, καθώς και με τη λήψη μέτρων που επιταχύνουν τη συγκέντρωση - συγκεντροποίηση του κεφαλαίου στην ευρωζώνη, προωθήθηκε εξίσου από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.

Συγκαλύφθηκε η εκμεταλλευτική ουσία της με δήθεν πανεθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους όπως: «Μετάβαση στην κοινωνία της γνώσης», «βιώσιμη ανάπτυξη», «ελκυστικότητα μιας χώρας ή μιας περιφέρειας ως προορισμού επενδύσεων», «έμφαση στην απασχόληση», «ανύψωση των ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων σε πρωταθλητές» κλπ.

Αυτή τη στρατηγική εξειδικεύει το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ 2007-2013), με εργαλεία τις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), το Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ», τις Συμβάσεις Παραχώρησης, τα σχήματα «αυτοχρηματοδότησης - συγχρηματοδότησης».

Με τις νέες διαδικασίες αξιολόγησης και υλοποίησης του Δ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, τα καθεστωτικά πολιτικά κόμματα επιχειρούν τη βελτίωση της διαχειριστικής ικανότητας του αστικού κράτους σε αυτή την κατεύθυνση. Εστιάζουν την προσοχή τους στην αντιμετώπιση των καθυστερήσεων στην απορρόφηση, στη διάχυση - ιδιαίτερα όσον αφορά τα περιφερειακά - σε ασύνδετα μεταξύ τους έργα και μη λειτουργικά. Στοχεύουν στη συγκέντρωση πόρων στα μεγάλα έργα και υποδομές που υπηρετούν τους στρατηγικούς σχεδιασμούς των μονοπωλιακών ομίλων.

Οσον αφορά τα κονδύλια που κατευθύνονται στα περιφερειακά προγράμματα, σχεδιάζεται η σύμπραξη«ΑΕ ΟΤΑ»με το ιδιωτικό κεφάλαιο, ώστε να μειωθεί η δαπανηρή δυσκινησία του κεντρικού μηχανισμού, η πληθώρα των κεντρικών διαχειριστικών φορέων υλοποίησης των χρηματοδοτήσεων. Αναφέρονται σε ΟΤΑ, κυρίως μεγάλων αστικών κέντρων ή και των λεγόμενων«μητροπολιτικών δήμων». Επιχειρείται η μείωση του αριθμού των τελικών δικαιούχων διαχείρισης της χρηματοδότησης σε κάθε περιφέρεια και κυρίως των μικρότερων δήμων.

Στη βάση των προαναφερόμενων κατευθύνσεων η κυβέρνηση τροποποιεί τη διοικητική δομή διαχείρισης της κρατικής και ευρωενωσιακής χρηματοδότησης.

Διαμορφώνει πιο συγκεντρωτικούς επιτελικούς μηχανισμούς υλοποίησης και ελέγχου των αποφάσεών της. Συγκρότησε πέντε περιφέρειες που θα έχουν το ρόλο των διαχειριστικών αρχών του Δ΄ ΚΠΣ.

Ενεργοποιεί 13 διαχειριστικές ΑΕ στις σημερινές περιφέρειες, οι οποίες θα αναλάβουν το ουσιαστικό μέρος του διαχειριστικού ρόλου που είχαν μέχρι σήμερα οι Νομαρχίες, οι Δήμοι και άλλοι φορείς. Αυτές οι ΑΕ θα πιστοποιούνται από διεθνείς τεχνικο-οικονομικούς οίκους σχετικά με το επίπεδο τεχνογνωσίας και οικονομικο-διαχειριστικής επάρκειάς τους.

Ακόμη, συζητείται να αναλάβουν οι τράπεζες, αντί κρατικών υπηρεσιών, τη διαχείριση της υλοποίησης ορισμένων τομεακών προγραμμάτων των ΚΠΣ (υποδοχή, αξιολόγηση, ευθύνη εκταμίευσης ενισχύσεων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων του τουρισμού και της μεταποίησης).

Ο προσανατολισμός της διοικητικής μεταρρύθμισης αφορά λοιπόν την αποτελεσματικότητα στην εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής, στη σύγχρονη εναρμόνιση ορισμένων διοικητικών δομών στις γενικότερες αναδιαρθρώσεις της ευρωενωσιακής αγοράς.