ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Υποκρισία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη φτώχεια

Παπαγεωργίου Βασίλης

«Να σε κάψω Γιάννη, να σ' αλείψω λάδι». Αυτή η παροιμία μάς ήρθε στο μυαλό όταν πληροφορηθήκαμε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση κήρυξε το 2010 «Ετος κατά της φτώχειας». Δηλαδή αυτοί που ευθύνονται, κατά κύριο λόγο, για τη φτώχεια εκατομμυρίων ανθρώπων στις χώρες μέλη της ΕΕ, έρχονται να επιδείξουν τα «φιλάνθρωπα» αισθήματά τους για τους φτωχούς. Λες και η φτώχεια είναι ένα φυσικό φαινόμενο, και δεν είναι το αποτέλεσμα μιας πολιτικής που συστηματικά εφαρμόζεται από την ΕΕ και τις κυβερνήσεις των χωρών - μελών.

Κατά τα άλλα, τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γιούροστατ, η επίσημη στατιστική υπηρεσία των Βρυξελλών, δείχνουν ένα μέρος της ζοφερής πραγματικότητας την οποία βιώνει πάνω από το 17% του πληθυσμού στην Ευρωπαϊκή Ενωση των 27 κρατών - μελών.

Αν λάβουμε υπόψη ότι τα στοιχεία αφορούν στο 2008 και τη μέθοδο που χρησιμοποιεί η «Γιούροστατ» για να μετρήσει τη «φτώχεια», το συμπέρασμα είναι ότι το ποσοστό είναι σήμερα πολύ μεγαλύτερο.

Πρώτον, γιατί το 2009 είχαμε μια πολύ μεγάλη αύξηση της ανεργίας σε συνδυασμό με την εφαρμογή πολιτικών μείωσης του εργατικού εισοδήματος, στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κρίσης. Δεύτερο, γιατί το «κατώφλι της φτώχειας» (σ.σ. Κατά την Ευρωπαϊκή Ενωση, «φτωχός» είναι αυτός που έχει εισόδημα μικρότερο από το 60% του μέσου κατά κεφαλή εισοδήματος της χώρας στην οποία ζει) ορίζεται αυθαίρετα, εξαιρώντας μεγάλα τμήματα των λαϊκών στρωμάτων που αδυνατούν να καλύψουν και τις στοιχειώδεις ανάγκες τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γιούροστατ, τα μεγαλύτερα ποσοστά φτώχειας εμφανίζουν η Λετονία (26%), η Ρουμανία (23%), η Βουλγαρία (21%), η Ελλάδα, η Ισπανία και η Λιθουανία (20%).

Ενα ενδιαφέρον στοιχείο αφορά στους «φτωχούς» εργαζόμενους, αφού υπολογίζεται ότι το 8% των εργαζομένων στις χώρες - μέλη της ΕΕ ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Το στοιχείο έχει ξεχωριστή σημασία αν λάβει κανείς υπόψη ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια στην κατηγορία των «φτωχών» συγκαταλέγονταν κυρίως οι άνεργοι. Τώρα, πλέον, η εργασία δεν είναι επαρκής λόγος, για να γλιτώσεις από τη «φτώχεια». Ειδικά στην κατηγορία αυτή (των φτωχών εργαζομένων), η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση, αφού υπολογίζεται ότι το σχετικό ποσοστό είναι 14%, με τη Ρουμανία να προηγείται με 17%.

Δύο ακόμη στοιχεία με ιδιαίτερη αξία είναι τα ποσοστά των παιδιών (ως 17 ετών) και των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών) που ζουν κάτω από το όριο της «φτώχειας». Στην πρώτη κατηγορία, το ποσοστό είναι 20% και στη δεύτερη 19% στο σύνολο της ΕΕ των 27 χωρών - μελών.

Κερδίζουν και ... απολύουν

Την περασμένη διετία οι τράπεζες ενισχύθηκαν με εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ για να αντιμετωπίσουν την κρίση και να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους. Χρήματα που δόθηκαν από τους κρατικούς προϋπολογισμούς και προήλθαν κατά ένα μεγάλο ποσοστό από τους φόρους που πλήρωσαν οι εργαζόμενοι.

Και ενώ οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να υφίστανται τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης, οι τράπεζες βλέπουν τα κέρδη τους να πολλαπλασιάζονται, ενώ μερικές απ' αυτές συνεχίζουν τις απολύσεις εργαζομένων στο όνομα της μείωσης του κόστους λειτουργίας και της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα δίνει η αμερικανική τράπεζα Goldman Sachs, η οποία την περασμένη Τετάρτη ανακοίνωσε ότι τα καθαρά της κέρδη, το τέταρτο τρίμηνο του 2009, έφτασαν τα 4,95 δισ. δολάρια. Την αντίστοιχη περίοδο του 2008, η Goldman είχε ζημίες 2,12 δισ. δολαρίων.

Για το σύνολο του 2009, η Goldman σημείωσε καθαρά κέρδη που ανήλθαν στα 13,39 δισ. δολάρια, σε σύγκριση με τα 2,32 δισ. δολάρια του 2008. Δηλαδή αύξηση κατά 477%!

Ενα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα δίνει η βρετανική τράπεζα Lloyds, η οποία ανακοίνωσε την απόλυση 600 υπαλλήλων της στο πλαίσιο της «αναδιοργάνωσης» του ομίλου.

Σύμφωνα με ανακοίνωσή της, οι αλλαγές που θα κάνει η τράπεζα στα τμήματα λιανικής και χονδρικής θα έχουν αποτέλεσμα τη μείωση των μόνιμων θέσεων κατά 585, σε ολόκληρη τη Βρετανία.

Από τις αρχές του 2009, η Lloyds έχει μειώσει το προσωπικό της κατά 15.500 υπαλλήλους!

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη τράπεζα ενισχύθηκε γενναία από τη βρετανική κυβέρνηση το 2009 για να αποφύγει τη χρεοκοπία.

ΚΙΝΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ρυθμό ανάπτυξης που ανήλθε στο 8,7% για το σύνολο του 2009 παρουσίασε η Κίνα, υπερβαίνοντας ακόμη και τις εκτιμήσεις του ίδιου του Πεκίνου. Η ανάπτυξη της οικονομίας επιταχύνθηκε ιδιαίτερα προς τα τέλη του έτους, καθώς η ανάπτυξη στο τέταρτο τρίμηνο του 2009 άγγιξε το 10,7%, σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2008. Ετσι, η Κίνα πλησιάζει τώρα να γίνει η δεύτερη παγκόσμια οικονομική δύναμη μετά τις ΗΠΑ, αφήνοντας πίσω την Ιαπωνία.

ΒΡΕΤΑΝΙΑ - ΑΝΕΡΓΙΑ Στη Βρετανία, παρά την πτώση που παρουσίασε το Δεκέμβρη ο αριθμός των ανέργων που αιτούνται του σχετικού επιδόματος κατά 15.200 άτομα, για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η αγορά εργασίας δεν είναι ακόμη σε υγιή επίπεδα. Η Υβέτ Κούπερ, αρμόδια υπουργός Εργασίας και Συντάξεων, ανέφερε ότι παρά το γεγονός ότι η μείωση του αριθμού των ανέργων είναι θετική, η ανεργία εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται στους επόμενους μήνες.

ΟΠΕΛ - ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ Σχέδια για απολύσεις 8.300 εργαζομένων σε ολόκληρη την Ευρώπη, εκ των οποίων οι 4.000 θα γίνουν στη Γερμανία, ανακοίνωσε την Πέμπτη ο Νικ Ρέιλι, επικεφαλής της Opel, θυγατρικής της αμερικανικής GM. Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι θα κλείσει το εργοστάσιο της εταιρείας στην Αμβέρσα του Βελγίου, όπου απασχολούνται 2.600 εργαζόμενοι. Τα μέτρα αυτά εντάσσονται στο πρόγραμμα της εταιρείας για μείωση της παραγωγής της κατά 20%.