Μια μεγάλη εκχώρηση στο κεφάλαιο δύο κορυφαίων πολιτιστικών οργανισμών του τόπου μας, καθώς και μιας τεράστιας έκτασης, ανυπολόγιστης αξίας, περιλαμβάνεται στην «παρακαταθήκη» της απερχόμενης κυβέρνησης της ΝΔ. Ο λόγος για την παράδοση στο Ιδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, καθώς και της δημόσιας γης 238 στρεμμάτων στο Φαληρικό Δέλτα, με το άλλοθι της δήθεν «ευεργεσίας». Παράδοση, που σφραγίστηκε με τη σύμβαση υποτέλειας μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Ιδρύματος Νιάρχου, η οποία ψηφίστηκε εσπευσμένα και κατακαλόκαιρα (23/7/2009) από τη ΝΔ, με τη συμφωνία του ΠΑΣΟΚ και του ΛΑ.Ο.Σ. Συνεχίζοντας την πολιτική ξεπουλήματος δημόσιας περιουσίας και τομέων πολιτισμού στο κεφάλαιο, η κυβέρνηση εκχώρησε στο ίδρυμα Νιάρχου τη μέλλουσα λειτουργία και καλλιτεχνική δραστηριότητα της Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, μαζί με μια έκταση που αξίζει δισεκατομμύρια και θα μπορούσε να διαμορφωθεί σε σημαντικό πνεύμονα πρασίνου για όλη την ευρύτερη περιοχή, καθώς έχει χαρακτηριστεί με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας «Αστικό Πράσινο». Ολα αυτά αντί πινακίου φακής 450 εκατομμυρίων ευρώ, που θα δώσει το Ιδρυμα για την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος», όπου θα στεγαστούν Εθνική Βιβλιοθήκη και Λυρική Σκηνή.

Το ΚΚΕ, που εξαρχής ήταν αντίθετο στην πολυδιαφημισμένη «ευεργεσία», κατήγγειλε τη σύμβαση εκχώρησης στο Ιδρυμα Νιάρχου, τονίζοντας ότι «είναι ψεύτικοι οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης ότι η κύρωση της σύμβασης αποτελεί ευεργεσία και ότι αφορά δωρεά στο Ελληνικό Δημόσιο από το Ιδρυμα Νιάρχου. Στην πραγματικότητα, το Δημόσιο παραχωρεί στο ίδρυμα μια περιοχή "φιλέτο" και τη διαχείριση δύο πολιτιστικών οργανισμών στον οργανισμό "Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Στ. Νιάρχος ΑΕ". Πρόκειται για παραπέρα ιδιωτικοποίηση φορέων καλλιτεχνικής δημιουργίας και ελεύθερων χώρων. Οι εργαζόμενοι, οι καλλιτέχνες, οι ερευνητές θα βρεθούν στην ομηρία των ελαστικών εργασιακών σχέσεων που θα επιβάλει ο νέος οργανισμός ΑΕ που δημιουργείται».

Την κατηγορηματική αντίθεση του ΚΚΕ στη σύμβαση είχε εκφράσει στη Βουλή και η εισηγήτρια βουλευτής του Κόμματος Εύα Μελά, τονίζοντας ότι «η σύμβαση δεν τιμά το Ελληνικό Δημόσιο, αφού παραχωρείται στο ίδρυμα "Νιάρχου" ένας τεράστιος πνεύμονας της Αττικής για 100 χρόνια. Η υποχρέωση του "δωρητή" ιδρύματος είναι να δώσει 450 εκατ. ευρώ για να φτιαχτούν τα κτίρια της Λυρικής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης και το πάρκο και στη συνέχεια μία Ανώνυμη Εταιρεία θα έχει τη διαχείριση αυτού του πάρκου, συμπεριλαμβανομένων της Λυρικής και της Βιβλιοθήκης». Είχε επισημάνει ότι ο ελληνικός λαός δεν έχει ανάγκη από ευεργεσίες τέτοιου είδους, θυμίζοντας την περίπτωση του Μεγάρου Μουσικής, στο οποίο το Ελληνικό Δημόσιο έδωσε τη γη και εν τέλει το συγκρότημα Λαμπράκη μέσα από το Σύλλογο Φίλων της Μουσικής κάνει κουμάντο στα μουσικά πράγματα του τόπου. Αναφερόμενη μάλιστα στις ρυθμίσεις της σύμβασης, σημείωνε ότι στην πρώτη φάση της κατασκευής την ευθύνη θα έχει το ίδρυμα «Νιάρχου» και στη συνέχεια εμφανίζεται ότι θα παραχωρηθεί στο Δημόσιο, ενώ θα διοικείται από τον οργανισμό «Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σ. Νιάρχος», που θα είναι Ανώνυμη Εταιρεία. Το ίδρυμα, ανέφερε, «θα έχει το πάνω χέρι σε μια σειρά ζητήματα, αφού θα απαλλαχθεί από κάθε έμμεσο ή άμεσο φόρο, εισφορές υπέρ του Δημοσίου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή οποιουδήποτε τρίτου και θα έχει οικονομικές φορολογικές ρυθμίσεις που είναι σκανδαλώδεις. Επίσης, θα έχει δικαίωμα στο διηνεκές να χρησιμοποιεί τους χώρους και το πάρκο για να πραγματοποιεί κάθε είδους δραστηριότητες, χωρίς να παίρνει άδεια από πουθενά».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ψήφισμα διαμαρτυρίας κατά της σύμβασης είχε καταθέσει και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος - Ακροάματος με όλα τα Σωματεία που την απαρτίζουν, καλώντας όλα τα κόμματα να καταψηφίσουν τη σύμβαση. Στο ψήφισμα, μεταξύ άλλων, αναφερόταν ότι «το χρόνιο αίτημα για μόνιμη και αξιοπρεπή στέγη της Λυρικής, που θα καλύπτει ανάγκες της έτσι ώστε να παράγει απρόσκοπτα πολιτιστικό έργο, δεν ικανοποιείται. Αντίθετα, την παραδίδουν στο Ιδρυμα που θα λειτουργεί με όρους υποτέλειας, πληρώνοντας βαρύ ενοίκιο, φιλοξενούμενη αντί για οικοδέσποινα και με διαρκή το φόβο ενδεχόμενης έξωσης σε περίπτωση που δεν ικανοποιούνται οι οικονομικές απαιτήσεις του Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος. Το ίδρυμα επιβάλλει την αλλαγή του πλαισίου λειτουργίας και προκλητικά έχει καταθέσει σχέδιο με τις βασικές αρχές στελέχωσης και λειτουργίας τους. Επέρχεται χτύπημα στα εργασιακά δικαιώματα. Επιπλέον η Λυρική θα γίνει ακόμη πιο απρόσιτη για το λαό, γιατί, όπως ενδεικτικά αναφέρεται, η τιμή του εισιτηρίου θα εκτιναχθεί στα 75 ευρώ τουλάχιστον».

Παρότι έγιναν πολλές προσπάθειες, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την πλειοψηφία των ΜΜΕ, προκειμένου να παρουσιαστεί το συγκεκριμένο ξεπούλημα ως δωρεά στο ελληνικό Δημόσιο, οι ίδιοι οι όροι της σύμβασης μαρτυρούν το σκανδαλώδες του πράγματος:

Στο Ιδρυμα «Νιάρχου» παραχωρείται για 100 χρόνια η τεράστια έκταση - φιλέτο 238 στρεμμάτων στο Φαληρικό Δέλτα, έναντι των 450 εκατομμυρίων ευρώ, που θα δώσει το Ιδρυμα, εμφανίζοντάς τα ως εθνική δωρεά, για την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού όπου θα στεγαστούν Εθνική Βιβλιοθήκη και Λυρική Σκηνή. Κάθε υπέρβαση του προϋπολογισμού καλύπτεται από το Ελληνικό Δημόσιο.

Μια Ανώνυμη Εταιρεία, ο Οργανισμός «Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Στ. Νιάρχος», θα έχει τη διαχείριση όλου του πάρκου, συμπεριλαμβανομένων των δύο παραπάνω μεγάλων πυλώνων παραγωγής πολιτισμού.

Το Ιδρυμα θα έχει το δικαίωμα ελέγχου των βιβλίων του Οργανισμού την περίοδο διαχείρισης και πρέπει να συναινεί για οποιαδήποτε αλλαγή.

Ο Οργανισμός ΑΕ απαλλάσσεται από κάθε φύσης φόρους, φόρους εισοδήματος, φόρους δωρεάς, δημοτικών, κοινοτικών κ.ά.

Επίσης, θα έχει δικαίωμα στο διηνεκές να χρησιμοποιεί τους χώρους και το πάρκο για να πραγματοποιεί κάθε είδους δραστηριότητες, χωρίς να παίρνει άδεια από πουθενά.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή καλείται να καταβάλλει βαρύ ενοίκιο και να λειτουργεί με το διαρκή φόβο ενδεχόμενης έξωσης, σε περίπτωση που δεν ικανοποιούνται οι οικονομικές απαιτήσεις του Κέντρου Πολιτισμού. Παρ' όλα αυτά, η αίθουσά της θα ονομάζεται «Σταύρος Νιάρχος».

Ο Οργανισμός μάλιστα, πέρα από την πάγια μηνιαία αμοιβή - με ετήσια αναπροσαρμογή - που θα λαμβάνει για την «παροχή υπηρεσιών στην ΕΛΣ» θα παίρνει ξεχωριστή αμοιβή για κάλυψη κόστους εργασιών συντήρησης (όταν δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του), ενώ θα έχει το δικαίωμα «επακανονικοποίησης» της αμοιβής υπηρεσιών ανά τριετία! Μέχρι και το κέτερινγκ θα επιλέγει για ειδικές εκδηλώσεις της ΕΛΣ, ενώ θα πρέπει να δίνει έγγραφο «Ο.Κ.» για τη χρήση χώρων της ΕΛΣ από τρίτους.

Το Ελληνικό Δημόσιο εξασφαλίζει χρηματοδότηση «αντάξια της ποιότητας και της διεθνούς ακτινοβολίας του Κέντρου Πολιτισμού».

Στους όρους υποτέλειας, που επιβάλλει το ίδρυμα, εντάσσεται ακόμα και η αλλαγή του πλαισίου λειτουργίας της Λυρικής με ό,τι αυτό συνεπάγεται στα δικαιώματα των εργαζομένων. Το Ιδρυμα προτείνει τις βασικές αρχές στελέχωσης και λειτουργίας τόσο της Λυρικής όσο και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, προκειμένου να προωθηθεί σχέδιο νομοθετικής ρύθμισης μέχρι την ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού. Επιβάλλεται, επίσης, ότι η επιλογή των μελών των ΔΣ Εθνικής Βιβλιοθήκης και ΕΛΣ θα γίνεται χωρίς περιορισμό εθνικότητας.

Ολα τα παραπάνω μαρτυρούν πως η πολυδιαφημισμένη δωρεά δεν είναι τίποτα άλλο από ένας «δούρειος ίππος» για την άλωση ενός μεγάλου κομματιού του πολιτισμού μας από το εφοπλιστικό ίδρυμα που εδρεύει στις Βερμούδες. Αλλωστε, αν κάποιος θέλει να είναι πραγματικά εθνικός ευεργέτης, δίνει τα χρήματα στο κράτος για τον όποιο σκοπό και δεν καθορίζει κάθε όρο με την τελευταία λεπτομέρεια όπως γίνεται εδώ. Το ΚΚΕ έχει καλέσει τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα «να μη δεχτούν την παραχώρηση της περιοχής στο Ιδρυμα. Να αντιπαλέψουν την πολιτική της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που παραδίδει τη δημόσια περιουσία στο κεφάλαιο. Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να ανεχθούν την παραπέρα εμπορευματοποίηση της τέχνης. Με την πάλη τους να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους στον πολιτισμό και το περιβάλλον, να γίνει το Φαληρικό Δέλτα ελεύθερος χώρος υψηλού πρασίνου, να διεκδικήσουν την ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα, την αποκλειστική, ελεύθερη και δωρεάν χρήση όλων των ολυμπιακών εγκαταστάσεων».

Eurokinissi

Εκτοτε, όπως αναφέρουν συνδικαλιστές του Σωματείου Χορωδών ΕΛΣ, η Λυρική λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια διαχείρισης, υπακούοντας στις απαιτήσεις του εγχώριου αλλά και του ξένου κεφαλαίου, στη λογική της πλήρους εμπορευματοποίησης του πολιτισμού και της ταύτισής του με έννοιες όπως επιχειρηματικότητα και ανταποδοτικότητα. Η ΝΔ, συνεχίζοντας την ίδια πολιτική, εισήγαγε τους μάνατζερ για τον δήθεν οικονομικό εξορθολογισμό στη διοίκηση της ΕΛΣ και σε συνδυασμό με τη μόνιμη υποχρηματοδότηση του θεάτρου δημιούργησαν ένα έλλειμμα της τάξης των 12 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,5 εκατ. ευρώ είναι ασφαλιστικές οφειλές προς το ΙΚΑ.

Εργαζόμενοι της Λυρικής μπροστά από το ΥΠΠΟ

Αυτά συμβαίνουν ενώ δεν έχουν περάσει ούτε δύο μήνες από την υπερψήφιση στη Βουλή, από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΛΑ.Ο.Σ., της ληστρικής σύμβασης του δημοσίου με το «Ιδρυμα Στ. Νιάρχος» και αφορά στην παράδοση της Λυρικής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης στους κατά τ' άλλα «ευεργέτες», που θα χρηματοδοτούνται για τη δωρεά τους από το κράτος, με πακτωλό εκατομμυρίων για 100 χρόνια. Επίσης, με τις απαιτήσεις του Ιδρύματος, θα αλλάξει το πλαίσιο λειτουργίας της ΕΛΣ στην κατεύθυνση της μείωσης του προσωπικού, κατάργησης κλάδων εργαζομένων, ελαστικών μορφών απασχόλησης, εθελοντισμού, προγραμμάτων stage, κλπ.

Οι εργαζόμενοι της Λυρικής αλλά και ο λαός δεν πρέπει να ανεχθούν αυτή την κατάσταση, υπογραμμίζουν οι συνδικαλιστές του Σωματείου Χορωδών. Πρέπει να αντιδράσουν, να συνταχθούν στο πλευρό των ταξικών δυνάμεων, που παλεύουν για έναν άλλο πολιτισμό, πέρα από ιδιωτικά συμφέροντα, από την εμπορευματοποίηση και την πολιτιστική και μορφωτική υποβάθμιση. Για μια Λυρική Σκηνή που θα παράγει καλλιτεχνικό έργο υψηλού επιπέδου, με φτηνό εισιτήριο για να είναι προσιτή στα λαϊκά στρώματα και όχι όπως συμβαίνει τώρα με τα εισιτήρια των 40 και 50 ευρώ. Με ελεύθερη είσοδο για μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές. Για μια δημόσια Εθνική Λυρική Σκηνή με κάλυψη όλων των εξόδων της, αλλά και της μισθοδοσίας, αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τονίζουν, επίσης, την ανάγκη κατάργησης των νόμων 2084/92 και 2273/94 του ΠΑΣΟΚ και ακύρωση της σύμβασης με το «Ιδρυμα Στ. Νιάρχος», την άμεση κάλυψη του ελλείμματος και το να μην υπάρξει καμία αναστολή εργασιών ή αλλαγή στον προγραμματισμό της τρέχουσας καλλιτεχνικής περιόδου, καθώς και τη διασφάλιση σταθερής και πλήρους απασχόλησης για τους εργαζόμενους και μετατροπή όσων καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες σε αορίστου χρόνου.

Eurokinissi

Από κινητοποίηση διαμαρτυρίας των εργαζομένων της ΕΛΣ (23/7/2009) ενάντια στην εκχώρηση της Λυρικής στο «Ιδρυμα Στ. Νιάρχος»