Συνέχεια σήμερα του ταξιδιού στην ελληνική ύπαιθρο, μέσα από το βιβλίο του Αντώνη Β. Καπετάνιου, με τίτλο «Τοπιογράφοι, ελάτε γρήγορα σ' αυτή τη χώρα...» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ».

«Σα φτάναμε στον αγρό, η μάνα μας έβαζε κάτω από τη λεύκα, στην άκρη του αύλακα, από τον οποίον ποτιζόταν το χωράφι και μετά χανόταν σβησμένη κάπου μέσα σε αυτό. Τη βλέπαμε μετά από ώρα, όταν ξαπόσταινε για να πιει μια γουλιά καφέ με τον πατέρα, και το μεσημέρι, όταν ετοίμαζε το "υπαίθριο τραπέζι".

Η λεύκα αποτελούσε για μας σύμβολο, ήταν το καταφύγιό μας, μέρος ενός ονείρου, ενταγμένη στο μικρόκοσμό μας. Κάτω από το δένδρο διαβάζαμε (βιβλία σχολικά, της επόμενης χρονιάς, από δεύτερο χέρι, για να προετοιμαστούμε για το σχολειό...), εκεί παίζαμε, εκεί κοιμόμασταν. Το νερό του αύλακα μας συντρόφευε στους παιδικούς μας περιπάτους, στις μυθοπλασίες μας, στις ιστορίες που σκαρώναμε για ήρωες, που τάχατες διάβηκαν το μεγάλο τούτο ποταμό...

Κι όταν η μέρα τέλειωνε κι άρχιζε να σκοτεινιάζει, κινούσαμε για το ταξίδι της επιστροφής, με τον κόπο της ημέρας φορτωμένο στο βαρύ όχημα της σιωπής. Κάναμε πριν μια στάση στο μαγαζί του έμπορα, του παραδίναμε τη σοδειά και κατόπιν, αποκαμωμένοι, φτάναμε στο σπίτι. Την επόμενη μέρα, κάναμε πάλι τα ίδια πράματα, με την ίδια αρχή, την ίδια μέση και τέλος, χωρίς ν' αλλάξουμε τίποτε από τη σειρά και το περιεχόμενο τους. Περνούσαν έτσι τα χρόνια, ώσπου έφτασε η στιγμή, έφηβος πια, να συμμετάσχω ενεργότερα σ' αυτή τη διαδικασία. Οι εποχές, όμως, άλλαζαν. Το κάρο αντικαταστάθηκε αρχικά από τρακτέρ και κατόπιν από αγροτικό αυτοκίνητο. Ο καρόδρομος διαπλατύνθηκε κι ασφαλτοστρώθηκε και έγινε μια μικρή λεωφόρος! Οι μετακινήσεις πια γινόταν γρήγορα, τα μέσα και τα υλικά καλλιέργειας έκαμαν ευκολότερη τη ζωή μας, τη ζωή του αγρότη. Κι εγώ, μπαίνοντας για τα καλά στον κύκλο αυτόν, αισθανόμουν ανετότερα σε σχέση με τη ζωή των γονιών μου.

Με τον καιρό έμαθα να φτιάχνω αυλάκια στο χωράφι - καρίκια τα λέγαμε - και να το ποτίζω (την ευθύνη μιας τέτοιας εργασίας την ένιωθα βαριά, αφού το σπάσιμο από απροσεξία ή από κακό υπολογισμό ενός αυλακιού ισοδυναμούσε με πλημμυρισμό της καλλιέργειας - μεγάλο το κακό), έμαθα να κλαδεύω τις ελιές και να τοποθετώ δολώματα στα δένδρα, έμαθα να μπολιάζω το άγριο δενδρί και το κλήμα, έμαθα να συντηρώ τους χωμάτινους αναβαθμούς στο λιοστάσι, να σπέρνω και να καλλιεργώ τον κακοτράχαλο ορεινό αγρό, και πολλά πολλά άλλα, της υπαίθρου πράματα.

Οσο όμως περνούσαν τα χρόνια, όλα τούτα άλλαζαν. Οι πράξεις και οι παλιές πρακτικές αποτελούσαν συνήθειες του παρελθόντος. Το στάγδην πότισμα και η τεχνητή βροχή υποκατέστησαν τον πρωτόγονο τρόπο ποτίσματος με τ' αυλάκια. Τα δολώματα και τα ξεβοτανίσματα έπαψαν να υφίστανται και πια γινόταν ραντίσματα με ισχυρά δηλητήρια. Τα οργανικά λιπάσματα υποκαταστάθηκαν από τα χημικά. Οι αναβαθμοί δεν απαιτούνταν, διότι νερό έφτανε πλέον και στα βουνά, και το στάγδην πότισμα (και των ελαιοδένδρων ακόμη, που έως πριν ήταν ξερικά) αποτελούσε "επαναστατικό" νεοτερισμό.

Ετσι, η ζωή μας έγινε ανετότερη, δε δουλεύαμε πια ολημερίς, δεν κουραζόμαστε όπως παλιά. Το γεγονός αυτό έκαμε ευκολότερη την αποσύνδεσή μου από τη ζωή στην ύπαιθρο, είχα λόγο - συνειδησιακό - για να δικαιολογήσω την εγκατάλειψή της, αφού πια δεν απολάμβανα εκείνο το όμορφο, το απλό και πρωτογενές των παιδικών μου χρόνων. Ως φοιτητής, άρχισα πια να ξεκόβω, διάβηκα άλλους ατραπούς.

Αναλογιζόμενος όμως τα περασμένα, ρωτώ τούτο: Η ευκολία, που, σύμφωνα με τα παραπάνω, απέκτησε η ζωή μας, δικαιολογεί τις υφιστάμενες ανατροπές; Διότι, είναι γεγονός ότι η αλλαγή που συνέβηκε, δημιούργησε μοιραίες ανατροπές. Ενας τρόπος ζωής χάθηκε. Η μαγεία, η ομορφιά της υπαίθρου - με τον έναν ή τον άλλον τρόπο - σβήστηκαν. Ενα πολύμορφο περιβάλλον, το αγροτικό, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, δεν υπάρχει πια - τουλάχιστον όπως το ξέραμε. Χάριν ευκολίας...

Εγώ, που έζησα (όσο έζησα), που κόπιασα (όσο κόπιασα) σ' αυτό το περιβάλλον, λέγω ότι η κατάληξή του δεν ήταν πράξη ορθή. Κάτι άλλο θα έπρεπε να είχε συμβεί...

Πριν καιρό αναζήτησα τη λεύκα κάτω από την οποία έζησα τις στιγμές των παιδικών μου χρόνων, που περιέγραψα. Δεν υπήρχε. Την έκοψαν διότι εμπόδιζε με τη σκιά της την καλλιέργεια του παρακείμενου αγρού! Αναζήτησα τον αύλακα, στον οποίο έρεε κάποτε άφθονο αφριστό νερό, ακόμη και το καλοκαίρι. Δεν υπήρχε. Ξεράθηκε και τον μπάζωσαν, αποτελώντας σήμερα ένα "όμορφο" αμπέλι!

Η λύπη για τις απώλειες αυτές γίνεται εντονότερη όταν διαπιστώνω ότι το αγροτικό τοπίο στο οποίο έζησα και το οποίο βίωσα - το αγνό, το ατόφιο - δεν υπάρχει πια. Είναι ένα τοπίο ξένο, παράταιρο για μένα. Ενα τοπίο στο οποίο κυριαρχούν οι μονοκαλλιέργειες, τ' αλατωμένα εδάφη και τα σύγνεφα των δηλητηρίων, που οι ψεκασμοί αφήνουν στον αέρα. Ενα τοπίο στο οποίο εισβάλλουν οι σύγχρονες κατοικίες, από το οποίο έχουν εξαφανισθεί τα φυσικά χωρίσματα των αγρών, οι παλιές πέτρινες αγροικίες, τα σκόρπια δένδρα και οι υδραύλακες. Ενα τοπίο από το οποίο χάθηκαν οι αλεπούδες, τα σπουργίτια, τα κοτσύφια, οι λαγοί, οι νεροφίδες, που η παρουσία τους για τον άνθρωπο της υπαίθρου ήταν αυτονόητη, εικόνα κοινή, προσιτή, οικεία. Ολα αυτά συνιστούσαν μια ζωή, μια πρωτογενή απλή ζωή, που σβήστηκε. Χάριν ευκολίας...

Ο μεγάλος Ελληνας ρομαντικός, ο Περικλής Γιαννόπουλος, είπε κάποτε μια μεγάλη κουβέντα, ότι "ο βίος στην Ελλάδα είναι υπαίθριος". Αναλογιζόμενοι το κακό που κάναμε στο ύπαιθρό μας, και έχοντας υπόψη το σημερινό τρόπο ζωής μας, τον ξεκομμένο από τη φύση, καθώς και την προσποιητή και δόλια (τις περισσότερες φορές όμως, αδιάφορη...) συμπεριφορά μας προς αυτήν, μας φαίνονται μακρινά, πολύ μακρινά, παράταιρα, τα λόγια του Γιαννόπουλου, τα σοφά. Δυστυχώς, η ζωή που διάγουμε μας απομακρύνει ολότελα από συμπεριφορές που θα επικύρωναν το αυτονόητο, που ο Γιαννόπουλος υποστήριζε».

Σημ. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε είναι από το αρχείο του «Ριζοσπάστη».

«Ο Ορφέας είμαι εγώ και η Remington είναι η γραφομηχανή μου. Σ' αυτή γράφω τα μυθιστορήματά μου τα οποία είναι αστυνομικά και, θα 'λεγα, δημοφιλή. Η Remington το ξέρει κι έχει σηκώσει μύτη. Οταν κανείς μάθει από κοντά πώς γράφονται αυτά τα μυθιστορήματα, θ' αναρωτηθεί πού αρχίζω εγώ και πού τελειώνει η γραφομηχανή μου». «Η Remington του Ορφέα» είναι το νέο μυθιστόρημα του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη Ροβήρου Μανθούλη, που συνεχίζει να μας ξαφνιάζει με την δημιουργικότητά του και στο συγγραφικό τομέα, μετά από τη γνωστή και τόσο επιτυχημένη πορεία του στον κινηματογραφικό χώρο.

Η υπόθεση: Ενα βράδυ, ο Ορφέας, ένας Ελληνας συγγραφέας που ζει για χρόνια στο Παρίσι, θα παρατήσει τη Remington στην έπαρσή της και θα κατέβει στο δρόμο. Θ' αναζητήσει το πορτοφόλι του. Θυμάται ότι το ξέχασε στο αδιάβροχό του, το οποίο βρίσκεται στο σάκο με τα άπλυτα. Και ο σάκος είναι στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου του. Το φιατάκι του είναι παρκαρισμένο κοντά στο Λούβρο. Οταν κατεβαίνει κάτω και ανοίγει το πορτμπαγκάζ μένει άναυδος. Αντικρίζει μπροστά του ένα γυναικείο πτώμα. Τρεις Ελληνίδες αδελφές, μια ψυχαναλύτρια, μια ιερόδουλος και ένας αστυνομικός επιθεωρητής, είναι τα πρόσωπα που σχετίζονται με το φόνο και θα αναμιχθούν στην προσπάθεια διαλεύκανσής του. Με το νέο του μυθιστόρημα, ο Ροβήρος Μανθούλης, μας μεταφέρει στη νυχτερινή ατμόσφαιρα του Παρισιού, συνδυάζοντας την αστυνομική περιπέτεια και την ψυχανάλυση. Κυκλοφορεί στη σειρά «Λαβύρινθοι», της οποίας τη γενική ευθύνη έχει ο γνωστός συγγραφέας Φίλιππος Φιλίππου, από τις εκδόσεις «ΠΥΛΗ».

Εικόνες που «γεννήθηκαν» σε αεροπλάνο. Σχήματα, χρώματα και μνήμες «εισβάλλουν» στο νου μέσα από άλλη διάσταση...