Είναι αλήθεια πως είναι μακριά ο καιρός που οι άνθρωποι, ολόκληροι, πανεπιστήμονες, δε θα καταφεύγουν σε ευχές για τα μελλούμενα, αφού ο σχεδιασμός και η οργάνωση του αύριο θα είναι μέρος - αυτονόητο εκείνου του τρόπου να ζεις. Ως τότε ο άνθρωπος, παρά τα άλματα που επιβάλει το πέρασμα του νου στον κόσμο της διαλεκτικής θα παραμένει δέσμιος και της μεταφυσικής, που όπως εξηγεί το παρόν με όρους «κισμέτ» έτσι και κρατά ριζωμένη βαθιά την αντίληψη πως η πραγματικότητα μπορεί να αλλάξει με ευχές. Κι αυτό όταν χιλιάδες χρόνια πριν διατυπώθηκε το «συν Αθηνά και χείρα κίνει».

Από αυτό, όμως, τον βασανιστικά αργό τρόπο που ο κόσμος ξεφεύγει από τη μεταφυσική, ως το να αποδεχόμαστε ως αυτονόητη την αγυρτεία διαφόρων, που άλλα εύχονται κι άλλα πράττουν, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά. Κι εξηγούμαστε: Πλημμύρισε ο τόπος -μέρες πού 'ναι - μ' «ευχές». «Ειρήνη» εύχονται αυτοί που σπέρνουν πλουτώνιο χαμό με τις πολεμικές μηχανές τους. «Ευημερία» αυτοί που ξεζουμίζουν λαούς ολόκληρους και τους καταδικάζουν σε ζωή μίζερη, εξαθλιωμένη, χωρίς καν μια μέρα ανάπαυλας. «Υγεία» αυτοί που πριν απ' όλα βιάζουν τη φύση και περιμένουν αύξηση των κερδών τους από μια σπορά θανάτου. «Ευτυχία» στους υποτακτικούς αυτοί που κάθε σεντς στα θησαυροφυλάκιά τους έχει πάνω του τη σφραγίδα της πιο σκληρής, της πιο ωμά προγραμματισμένης εκμετάλλευσης.

Δεν είναι γενική κι αόριστη αυτή η κατηγοριοποίηση των «ευχών». Στην καθημερινότητά μας τη συναντάμε: Οταν ένας υπουργός Εργασίας εύχεται «δημοκρατικό» το 2001 και η πράξη του απαγορεύει σε εκατομμύρια εργάτες ακόμα και να ξεστομίσουν τη λέξη «συνδικαλισμός». Οταν ένας υπουργός Υγείας εύχεται «υγιές» το νέο έτος και η πράξη του στέλνει χιλιάδες απόκληρους στον Καιάδα. Οταν ένας υπουργός Πολιτισμού εύχεται «δημιουργικό» μέλλον και οι αποφάσεις του αυξάνουν τα κέρδη μιας ολιγαρχίας που λυμαίνεται τον πολιτισμό την ώρα που καταδικάζει στη μιζέρια μύριους λαϊκούς δημιουργούς. Ας μην αναφερθούμε στις «ευχές» του αφεντικού. Εκεί η υποκρισία δεν έχει όριο. Ούτε σ' αυτές των θρησκευτικών ταγών: Το ξερό «ειρήνη ημίν» της εκκλησίας δίπλα στις φυλακές της Πόλης, που μύριζαν ακόμα καμένα κορμιά, ήταν απλά ξεδιάντροπο. Αυτός είναι ο κόσμος του βασιλείου της σκλαβιάς. Ευχές που τον υπηρετούν - καθησυχάζοντας το «πόπολο», απαλύνοντας τον πόνο του - οι ευχές του.

Κι όμως, οι ίδιες λέξεις, οι ίδιες έννοιες είναι αυτές που από βάθους καρδιάς βγαίνουν από το στόμα των ανθρώπων της τάξης μας. Χωρίς υποκρισία ακόμα και με πίστη ότι τα πράγματα μπορούν να έρθουν έτσι όπως τα ευχόμαστε. Κι είναι αυτή η πραγματικότητα που κάνει το χρέος της όποιας πρωτοπορίας βαρύτερο. Οχι για να ξεριζώσει τη μεταφυσική -αυτό είναι δουλιά άλλης ιστορικο-κοινωνικής στιγμής. Μα για να κάνει τουλάχιστον στην καθημερινότητα πράξη το στίχο του ποιητή: «Δε δίνω λέξεις παρηγόριας... δίνω μαχαίρι σ' ολουνούς»...

Κι αν τρομάζουν οι λέξεις, ας μη φοβόμαστε να πούμε πως πόλεμο έχουμε. Κι ας είναι αυτή η μόνη «ευχή» μας: Να συνεχίζουμε αυτόν τον πόλεμο έτσι που οι συσχετισμοί να κρίνουν την έκβασή του υπέρ των μόνων που έχουν λόγο ύπαρξης στο μέλλον. Αυτών που τα στομάχια και ο νους δε γέμισαν ποτέ μ' ευχές.