Η ΑΝΑΦΟΡΑ του «Ρ» στα προχτεσινά «Διακριτικά» στη «Δίκη των τόνων», με το άρθρο του σ. Ηρ. Κακαβάνη, μας φέρνει στο νου μια δύσκολη στιγμή της χιτλεροφασιστικής Κατοχής, που όλα μπορούσαμε να τα λογαριάζουμε στον αγώνα μας, όχι, όμως, πως θα άρχιζε τότε, από τους σκοταδιστές του Πανεπιστημίου της Αθήνας, το άγριο κυνηγητό στον καθηγητή Γιάννη Κακριδή για την κατάργηση των τόνων.

Ο ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΣ είχε ξεχειλίσει στη Φιλοσοφική και η γνωστή ομάδα των Ν. Εξαρχόπουλου, Λογοθέτη, Αντ. Χατζή κι άλλων είχαν επιβάλει στη Σχολή το δικό τους καθεστώς, που ήταν καλά συντονισμένο με τους μηχανισμούς της βασιλομεταξικής δικτατορίας. Τις αίθουσες της Φιλοσοφικής αλώνιζαν οι χαφιέδες του Μανιαδάκη, που αρκετές φορές «παρακολουθούσαν» και τις παραδόσεις των καθηγητών, κρατώντας με επιμέλεια και σημειώσεις!!!

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ του καθηγητή Γιάννη Κακριδή (είχε έρθει από τη Θεσσαλονίκη το 1939) είναι ευνόητο πως δεν είχε γίνει αποδεκτή από τα γκεσέμια αυτά της Φιλοσοφικής και επιζητούσαν ευκαιρία για να τον χτυπήσουν και να τον εκπαραθυρώσουν από την έδρα του. Τους ενοχλούσε ιδιαίτερα η ανταπόκριση που είχε στους φοιτητές, όχι μόνο της Φιλοσοφικής, αλλά και των άλλων σχολών, που πλημμύριζαν την αίθουσα τις ώρες που έκανε μάθημα.

ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ, φυσικά, η στιγμή που ο δάσκαλος Γιάννης Κακριδής δίδασκε πάνω στο κείμενο του «Επιτάφιου» του Περικλή και το αμφιθέατρο ήταν από πολύ νωρίς ασφυχτικά γεμάτο. Η διδασκαλία του Κακριδή εκείνη τη στιγμή ακουγόταν σαν φωνή ενάντια στον αυταρχισμό, στη δικτατορία, κραυγή που έφθανε από τα βάθη αιώνων στην αίθουσα της οδού Σόλωνος.

Η ΖΩΝΤΑΝΙΑ που ήταν πια ολοφάνερη με τη διδασκαλία του Κακριδή είχε δημιουργήσει μέσα στη Φιλοσοφική μια πλατιά αποδοχή και στήριξη, που έκανε τους γλωσσαμύντορες να θέλουν την εκκαθάριση του λογαριασμού... Και βρήκαν τους τόνους και με τη διαδικασία του Πειθαρχικού της Σχολής στο «άψε - σβήσε» του επέβαλαν δίμηνη παύση.

Ο Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ επώνυμα, στο χρονογράφημά του στην «Πρωία», έκανε τη δική του εκτίμηση, γράφοντας ότι: «Δεν υπάρχει σχεδόν άνθρωπος, που να μην έγινε σοβαρός με τις σημερινές συνθήκες της ζωής και δεν υπάρχει επίσης άνθρωπος, που να συγχύζει τα ζωτικά προβλήματα με τις μπακατέλες...».

ΚΑΙ πραγματικά μπακατέλες ήταν όλη αυτή η ιστορία που έστησε η Φιλοσοφική Σχολή, που, κατά τον Βάρναλη, θυμήθηκε τα δημοκοπικά κλέη της μιστριωτικής εποχής «και εξεστράτευσε εναντίον του Ι. Κακριδή, επειδή ο κ. καθηγητής εφόνευσε ασπλάχνως τους τόνους και τα πνεύματα της ελληνικής γραφής...».

ΑΛΛΑ στη Φιλοσοφική Σχολή, παρόλη τη ζοφερή αυτή ατμόσφαιρα που είχαν δημιουργήσει οι γλωσσαμύντορες, υπήρχε και στα χρόνια της Μεταξικής δικτατορίας, αλλά και στην Κατοχή μια επίσης μικρή όαση στα μαθήματα που έκανε τότε ο καθηγητής, ο σοφός Νίκος Βέης, που κάθε χρόνο οι παραδόσεις του είχαν ένα πολυπληθές ακροατήριο και που ποτέ δεν παρέλειπε να ανταμώνει ο λόγος του το σήμερα.

Η ΑΙΘΟΥΣΑ, με κομμένη την ανάσα, παρακολουθούσε το μάθημα και του καθηγητή, που έχει πια αφήσει την έδρα του και περπατά ανάμεσα στους φοιτητές, να ανοίγει τις μεγάλες σελίδες της εθνικής μας ιστορίας, να μας φέρνει μηνύματα από το Βελιγράδι και τον αχό της πολιορκίας του Μεσολογγίου.

Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ μπότα την ίδια στιγμή ακουγόταν συχνά στην αίθουσα, καθώς χτυπούσε στο κοντινό πεζοδρόμιο. Και ο καθηγητής συνταίριαζε το λόγο του, τη φωνή του, απαγγέλλοντας Σολωμό. Στην αίθουσα, πάντα κοσμοπλημμύρα... Και πάνω στην έδρα του κ. καθηγητή, τα μπουκέτα με τα κοτσάνια μόνο... Γιατί ο Ν. Βέης συνήθιζε να τα αποκόβει τα λουλούδια και να τα ρίχνει στους νέους, που παρακολουθούσαν το μάθημα. Σ' αυτούς ταιριάζουν τα λουλούδια.