Κυριακή 3 Ιούνη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Εις υγείαν

Μπήκε ο Ιούνης και ο νους μας άρχισε να πετάει, να πηγαίνει σε μέρη μακρινά, σε μέρη εξωτικά, σε μέρη άγνωστα, σε μέρη που, ίσως, ποτέ να μην επισκεφτούμε. Με τη φαντασία όμως και με ένα καλό κοκτέιλ μπορεί κανείς να πάει παντού.

Τζιν και κάτι...

1/2 Τζιν, 1/6 Βενεδικτίνη, 1/6 Τσέρι Μπράντι, 1/6 Χυμός λεμονιού, σταγόνες Ανγκοστούρα, σταγόνες Μπίτερ Ορεντζ, παγάκια. Γεμίζουμε τα ποτήρια ως τα 3/4 και προσθέτουμε σόδα

Η Δούκισσα

1/3 Βερμούτ ντράι, 1/3 Βερμούτ, 1/3 Περνό και ανακατεύουμε κατευθείαν στο ποτήρι.

Ο Δούκας

Κουαντρό, δυο κουταλιές τη σούπας χυμός λεμονιού, μια κουταλιά της σούπας μαρασκίνο και ένα αυγό. Χτυπάμε τα υλικά στο σέικερ, γεμίζουμε τα ποτήρια μέχρι τη μέση, προσθέτουμε λίγη σαμπάνια ή σόδα και τα ανακατεύουμε με προσοχή. Εις υγείαν!

Μικρές ιδέες

Νοσταλγικά...

Ανασύραμε από τα βάθη και τα πλάτη της βιβλιοθήκης μας αυτό το μικρό βιβλίο που κάποτε είχαμε προμηθευτεί από κάποιον μεγαλύτερο φίλο, αλλά που τώρα δε θυμόμαστε την υπόθεση. Διατρέξαμε με το βλέμμα κάποιες σελίδες, ένα αμυδρό φως κάτι έκανε μέσα στη μνήμη μας να κινηθεί, μα αμέσως μετά έσβησε. Αυτά τα μικρά βιβλιαράκια «Εκλεκτά έργα: Εγκλημα στο πανεπιστήμιο» Εκδοτική Εταιρία «Ο Φοίβος» - Αθήναι 1951... Αλλά υπάρχουν πολλά παλιά, εξίσου ενδιαφέροντα βιβλία, ξεχασμένα και παρατημένα από τους κατόχους τους. Βιβλία που μπορεί κανείς εύκολα να τα βρει στο Μοναστηράκι. Δε θα ήταν άσχημη ιδέα να επιδοθούμε σε νοσταλγικές... αγορές.

και... Νόστιμα

Η μεσογειακή μακαρονάδα, είναι ένα πιάτο πλούσιο σε χρωματικές αντιθέσεις, πολύ γευστικό και υγιεινό, και είναι μια συνταγή που ξεφεύγει από τη γνωστή σε όλους μακαρονάδα με κιμά και μπόλικο τυρί. Είναι ένας συνδυασμός που θα σας ικανοποιήσει εξίσου σε γεύση, ενώ θα σας δώσει την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζεστε, χάρη στους υδατάνθρακες, τις βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία, απαραίτητα για την καλή λειτουργία του οργανισμού. Τι θα χρειαστείτε: 1/2 κιλό μακαρόνια, λαζάνια ή πένες,1 ντομάτα, πιπεριές πράσινες, κόκκινες και πορτοκαλί, 1 μελιτζάνα, 1 κολοκυθάκι, 1 καρότο, 2 σκελίδες σκόρδο λιωμένο, 1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο, μαϊντανό επίσης ψιλοκομμένο, 3 κουταλιές ελαιόλαδο, 1 κουταλάκι βασιλικό, λίγη πάπρικα γλυκιά και λίγο πιπέρι.

Βράζουμε τα μακαρόνια και σε μια μικρότερη κατσαρόλα σοτάρουμε τα λαχανικά ελαφριά με το ελαιόλαδο, το σκόρδο και τα μυρωδικά, αφού πρώτα τα έχουμε ψιλοκόψει σε κυβάκια. Στη συνέχεια αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε τη ντομάτα επίσης ψιλοκομμένη σε κυβάκια, και αφήνουμε τα λαχανικά να βράσουν σε σιγανή φωτιά. Αφού δέσει η σάλτσα, βάζουμε τα μακαρόνια σε μια μεγάλη γαβάθα και τα περιχύνουμε με τη σάλτα. Γαρνίρουμε με τυρί, λίγο ψιλοκομμένο μαϊντανό και βασιλικό. Μια πράσινη σαλάτα είναι ό,τι πρέπει για να συνοδέψει τη μεσογειακή αυτή μακαρονάδα που σίγουρα θα γίνει το αγαπημένο πιάτο σας.

Ποιητικά

Η στήλη είναι πεζή, καθημερινή, απλή και δε γνωρίζει πολλά από ποίηση. Δεν μπορεί κανείς να είναι σε θέση να έχει άποψη περί παντός του επιστητού. Ομως το καλό πάντα ξεχωρίζει. Πριν από αρκετό καιρό έφτασε στο γραφείο μας μια δίτομη -καλαίσθητη- ποιητική συλλογή που την υπογράφει ο Αρης Γαρδένιας. (Εκδόσεις «Κώδικας» - Θεσσαλονίκη 1999). Με ενδιαφέρον τη διαβάζουμε σιγά - σιγά, έτσι όπως διαβάζεται η ποίηση. Διότι ο στίχος δεν καταβροχθίζεται. Ο αναγνώστης τον «γεύεται» με αργούς ρυθμούς και συχνά τον αναμασά και τελικά- αν του αρέσει- τον καταπίνει αργά και μεθοδικά. Ετσι ακριβώς όπως κάναμε και εμείς με τους δυο τόμους: «Ερρει τα κάλλα» και « Εκ-ποιήσεις».

Γι' αυτό προτείνουμε σε όσους από τους αναγνώστες μας αρέσει η ποίηση να τα διαβάσουν. Αξίζουν!

Λαογραφικά

Οπως όλα ισοπεδώνονται, όλα δεν έχουν σημασία, έτσι και οι γιορτές έχουν χάσει κάθε άλλο νόημα, εκτός και αν τύχει να είναι αργία. Σήμερα είναι η Πεντηκοστή και αύριο του Αγίου Πνεύματος και αναρωτιόμαστε, αν ξέρουμε τι ακριβώς γιορτάζουμε και πώς το γιορτάζουνε σε μερικά μέρη της πατρίδας, εκεί όπου ξέρουν να κρατούν τις παραδόσεις. Από τις εκδόσεις «ΕΣΤΙΑ», κυκλοφόρησε το πολύτιμο βιβλίο του Γ. Α. Μέγα «Ελληνικές γιορτές: Και έθιμα της λαϊκής λατρείας». Γράφει ο συγγραφέας στη σελίδα 255. «Του Αγιού Πνεύματος ή της Αγίας Τριάδας. Η γιορτή αυτή, όπου υπάρχει εκκλησία στο όνομα της Αγίας Τριάδας, συνδέεται με πανηγύρι, στο οποίο, ιδιαίτερα στη Θράκη, θυσιάζονται αρνιά και ακολουθεί συνεστίαση. Εθιμα διάφορων άλλων τόπων είναι: Στη Ζάκυνθο η ρόδα όπου καθίζουν παιδιά που ανάρρωσαν από βαριά ασθένεια, στην Κύπρο ο κατακλυσμός, δηλαδή το βρέξιμο εις τη θάλασσα, την οποίαν αποκαλούν αιν Γιαλόν. Συνηθίζεται επίσης με μαντευτικούς σκοπούς και ο κλήδονας. Σε μερικούς τόπους συνεχίζονται οι προσφορές τροφών και τα γεύματα πάνω στους τάφους. Π.Χ. στον Πόντο, τ' Αε Πνεύματ' εσυνήθιζαν να προσφέρουν επί των τάφων ρυζόγαλο, φουστουρον (σφουγγάτο) και ξύγαλα. Μετά το τρισάγιον του ιερέως καθήμενοι πέριξ των τάφων έτρωγαν τα προσφερόμενα φαγητά».

Και ο Μέγας τελειώνει αυτό το κεφάλαιο με τα εξής:

Ποια, τέλος, επίδραση μπορεί να ασκήσει στο πνεύμα του λαού ακόμη και μια απλή συνωνυμία, μας δείχνει η συνήθεια των Κοτυωριτών να μένουν τη νύχτα του Αγίου Πνεύματος άγρυπνοι, επειδή, όπως πιστεύουν, «την ημέραν αυτήν, τα πνεύματα, δηλαδή αι ψυχαί είναι έξω στον κόσμο και υπάρχει φόβος να πάει και το δικό του πνεύμα, μέσα στον ύπνο, μαζί με άλλα και να επισκεφτεί τον Αδην. Επίσης δεν ανεβαίνουν στα δένδρα, ούτε λούζονται στη θάλασσα, διότι πιστεύουν πως η μέρα αυτή έχει την κακή της ώρα».

Ο Γεώργιος Α. Μέγας γεννήθηκε το 1893 στη Μεσημβρία της Ανατολικής Ρωμυλίας και πέθανε το 1976 στην Αθήνα. Διατέλεσε από το 1936 μέχρι το 1956 διευθυντής του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1947, εξελέγη καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1969 τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Καθ' οδόν: στην Ταορμίνα

Τούτη τη φορά που πηγαίνουμε στη Σικελία αποφασίσαμε πρώτα απ' όλα να επισκεφτούμε την Ταορμίνα. Η ιδέα ήταν της γυναίκας μου - που με τη ρομαντική της διάθεση - μάς την περιέγραψε με τα πιο όμορφα λόγια. Και δεν είχε άδικο. Γιατί από την πρώτη στιγμή, σαν μείναμε για διανυκτέρευση στη Νάξο (Τζορντίνι), την αρχαία πολιτεία, τη στημένη εκεί στα 735 π.Χ. από το Χαλκιδαίο Θουκλή, είχαμε την ευκαιρία να πάρουμε μια γεύση από τη γοητεία της. Αυτό έγινε όταν βγήκαμε να νυχτοπερπατήσουμε στα δρομάκια της Νάξου και βρεθήκαμε μπροστά στη φαντασμαγορική θέα της Ταορμίνας. Γαντζωμένη τούτη η ελληνική αποικία στο λόφο Ταύρος φάνταζε μέσα στη νύχτα, φωτισμένη, σαν λαμπερό μπριγιάντι. Στημένοι για ώρα, δε χορταίναμε να ρουφάμε με τα μάτια το καταπληκτικό τούτο θέαμα και να νιώθουμε να τρανεύει μέσα μας η πεθυμιά να βρεθούμε το γρηγορότερο σιμά της.

Ετσι, με το ξημέρωμα μπήκαμε στο αυτοκίνητό μας και πήραμε τον παραλιακό δρόμο που οι Ναξιώτες είχανε ονοματίσει «Via Calcida Eubea» (οδός Χαλκίδας Εύβοιας) για να σμίξουμε με την Ταορμίνα. Η μικρή τούτη πολιτεία είναι στημένη πάνω στο λόφο Ταύρος, που το μπόι του δεν ξεπερνά τα 200 μ. Καταπώς ιστοράνε, γύρω στα 396 π.Χ. φτάσανε εδώ μερικοί ξεθαρρεμένοι από τη Χαλκίδα, βρήκαν τον τόπο βολικό και κόνεψαν για πάντα. Το όνομα της η αποικία το πήρε από τα τείχη που ήταν πάνω σε τούτο το βουνό. Αρχικά, την είπαν Ταυρομένιο κι υστερότερα Ταορμίνα. Καθώς ανηφορίζαμε το δαντελωτό δρόμο που οδηγούσε στην πόλη, χαζεύαμε από ψηλά τη γαλάζια θάλασσα που έπαιζε μαζί κρυφτούλι. Πότε χανόταν, πότε ξανά φανερωνόταν και πότε μάς έβγαινε από τα δεξιά και πότε από τα αριστερά. Οσο ανεβαίναμε και σιμώναμε την πόλη, τόσο πιότερο νιώθαμε το σφιχταγκάλιασμά της να μας ζεσταίνει και το φχαριστιόμασταν. Σαν κάποια στιγμή φτάσαμε, η Ταορμίνα γιομάτη ξενοδοχεία και τουριστικά μικρομάγαζα, ήρεμη, ήσυχη, λουλουδιασμένη και χαρωπή, μάς υποδέχτηκε φιλόξενα. Στα μάτια μας από την πρώτη στιγμή φάνταζε σαν ένα όμορφο, κοσμικό ησυχαστήριο. Κι αυτό, ασφαλώς, θα ήταν το θέλγητρό της που έφερνε κάθε τόσο κοντά της τον τρανό Γκαίτε και η απέραντη θαλπωρή της που σου μαλάκωνε την ψυχή και σου μέρωνε το πνεύμα θα ήταν εκείνο που τον έσπρωξε ν' αποτυπώσει τις εντυπώσεις του σ' ένα από τα οδοιπορικά του.


Στ' αλήθεια, η σαγήνη και τα θέλγητρα της Ταορμίνας είναι αδύνατο να σ' αφήσουν ασυγκίνητο και να μην σε παρασύρουν σε ρεμβώδεις στοχασμούς.

Γι' αυτό λέει η γυναίκα μου, πως με το δίκιο του ο ρομαντικός Γκι - ντε - Μοπασάν έγραφε: «Αν κάποιος ήταν υποχρεωμένος να παραμείνει στη Σικελία μόνο για μια μέρα και ρωτούσε τι πρέπει να δω, αδίσταχτα θα του απαντούσα την Ταορμίνα. Γιατί η Ταορμίνα δεν είναι απλώς ένα τοπίο, μα ένα τοπίο που μέσα του βρίσκεται όλο εκείνο που φαίνεται να έχει δημιουργηθεί πάνω στη γη για να θέλγει το μάτι, το πνεύμα και τη φαντασία».

Αλλά για να καταλάβει κανείς καλύτερα τούτα τα λόγια του εραστή της Ταορμίνας πρέπει ο ίδιος να ζήσει μια μέρα σιμά της, ν' ανασάνει το άρωμά της και να την ψαχουλέψει από τη μια άκρη ίσαμε την άλλη. Κάτι τέτοιο κάναμε κι εμείς. Ολη η παρέα πήραμε το «μεγάλο δρόμο», ξαποστάσαμε για λίγο στο καφενείο στην πλατεία και στη συνέχεια ανεβήκαμε να δούμε το ελληνορωμαϊκό θέατρο και να σμίξουμε με την ιστορία της Ταορμίνας. Κι αυτό, γιατί καθώς η σημερινή πόλη είναι βαλμένη πάνω στα χαλάσματα της αρχαίας, δεν έχει να σου δείξει άλλα σημάδια που θα μαρτυράνε το πέρασμα από δω του οικιστή της Ανδρόμαχου κι υστερότερα των κατακτητών Ρωμαίων. Προτού να δρασκελίσουμε την αυλόθυρα και να μπούμε στο χώρο του θεάτρου, σταθήκαμε για λίγο στο έμπα του. Με παρακίνηση της γυναίκας μου, άφησα το βλέμμα μου να φτάσει αντίκρυ στο λόφο και ν' ακουμπήσει στην κορφή του που πάνω της βρισκόταν φυτεμένο το παλιό κάστρο. Στερνά κατέβασα τη ματιά μου στα ριζά του λόφου και την απόθεσα στο μεγάλο παλιό χτίριο, το πρώτο ξενοδοχείο της πόλης, κι αθέλητά μου άφησα το μάτιμου ξέμακρα να φέρει γύρα πάνω στα νερά της γαλάζιας θάλασσας. Και θα έμενα έτσι αποξεχασμένος αν δεν άκουγα τη φωνή της γυναίκας μου να μου λέει πως έπρεπε πια να μπούμε και μέσα στο θέατρο. Ο ξεναγός είχε αρχίσει να ιστοράει πως τούτο το θέατρο το λαξέψανε πρώτοι οι Ελληνες άποικοι της περιοχής μα κείνοι που το αποτελειώσανε ήταν οι Ρωμαίοι σαν κυρίεψαν το «Ταυρομένιο». Σήμερα το θέατρο βρίσκεται, μπορεί να πει κανείς, σε καλή κατάσταση. Οι στημένες ημικυκλικά πέτρινες κερκίδες υπάρχουν ακόμα αχάλαστες. Το ίδιο διατηρούνται το προσκήνιο, η σκηνή, οι διάδρομοι και τα διαζώματα. Σιγά σιγά αφού φέραμε γύρω στο θέατρο κι ανεβήκαμε ίσαμε το υψηλότερο σημείο, άφησα το βλέμμα μου ν' απολαύσω ξέμακρα την Αίτνα. Αλήθεια, τι κρίμα τούτη η τόσο μαγευτική θέα του ηφαιστείου, που θέλγει το μάτι, την ψυχή και το νου, να κρύβει τη μανία της καταστροφής! Είναι πραγματικά λυπηρό κι αποκαρδιωτικό να σκεφτείς πως η σαγήνη της θέας τούτου του βουνού, που αιχμαλωτίζει το βλέμμα και παρασύρει το νου σε ρομαντικούς ρεμβασμούς, κρατάει στα σπλάχνα της μια απ' τις πιο καταστροφικές αγριότητες της φύσης. Η ομορφιά τούτης της πιο γλυκιάς κι αθώας θέας σε ξεγελάει και δε σ' αφήνει να σκεφτείς πως μπορεί τούτο το βουνό από τη μια στιγμή στην άλλη ν' αγριέψει, ν' αρχίσει να βρυχάται, να βγάζει πύρινες γλώσσες και με την καυτή λάβα του να σκορπάει γύρω τη φρίκη, τον τρόμο, την καταστροφή, το θάνατο. Με κάτι τέτοια λογιάσματα του νου, μα με φχαριστημένο το μάτι και μερωμένη την ψυχή, ακολούθησα τη γυναίκα μου, που ωστόσο είχε κάπως ξεμακρύνει απ' το θέατρο φορτωμένη με τους δικούς της στοχασμούς και πήραμε το δρόμο του γυρισμού για το κρουαζιερόπλοιο, που μας περίμενε στην Κατάνη, για να μας φέρει πίσω στην Ελλάδα.



Σταύρος ΚΑΛΦΙΩΤΗΣ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ