Τα εκλογικά αποτελέσματα «διαβάζονται» από αστούς αναλυτές με τέτοιο τρόπο, ώστε να ασκήσουν ιδεολογική και πολιτική πίεση στα ΚΚ, προβάλλοντας ως σύγχρονο και καινούργιο την ενσωμάτωση στη στρατηγική του κεφαλαίου και τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, προπαγανδίζοντας με διάφορες παραλλαγές τη λεγόμενη «νεοαριστερά». Μαζικά προβάλλονται σχήματα ακίνδυνα για το καπιταλιστικό σύστημα και την πλουτοκρατία.

Η κοσμοθεωρία μας αποκαλύπτει την ειδική σύνδεση του ιμπεριαλισμού με το πολιτικό ρεύμα του οπορτουνισμού. Η μεγάλη κερδοφορία των μονοπωλίων είναι αυτή που εξασφαλίζει για το κεφάλαιο την εξαγορά στρωμάτων της εργατικής τάξης, κερδίζοντάς τα με το μέρος των συμφερόντων της αστικής τάξης.

Η διαμόρφωση μιας «εργατικής αριστοκρατίας» αποτελεί την κοινωνική - ταξική βάση του πολιτικού ρεύματος του οπορτουνισμού.

Η ειδική σύνδεση και σχέση της ανάπτυξης των μονοπωλίων με τον οπορτουνισμό επιβάλλει συγκεκριμένα πολιτικά καθήκοντα. Ετσι δεν μπορεί να νοηθεί συνεπής αντιιμπεριαλιστική πάλη χωρίς το συστατικό στοιχείο της πάλης ενάντια στον οπορτουνισμό σε όλες τις παραλλαγές έκφρασής του. Δεν έχει σημασία αν οι κύριοι πολιτικοί φορείς και εκφραστές του οπορτουνισμού έχουν μικρές δυνάμεις. Από τα αποτελέσματα της παραπλάνησης που διαχέουν πλατιά στο λαό επωφελείται πολλαπλά η αστική τάξη. Σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης οι οπορτουνιστικές δυνάμεις και τα κόμματά τους λειτουργούν ως βαλβίδα ασφαλείας στο αστικό πολιτικό σύστημα. Αποτελούν «ενδεδειγμένη», γι' αυτό και πριμοδοτούμενη, εναλλακτική επιλογή στα κατεξοχήν κόμματα του κεφαλαίου, χωρίς αυτή να απαιτεί κανενός είδους σύγκρουση με την εξουσία του κεφαλαίου. Σε περίοδο πίεσης για προσαρμογή, διλημμάτων και άνθησης της λογικής του μικρότερου κακού, μπορεί να προσφέρουν χρήσιμες υπηρεσίες στην αστική τάξη, ανάλογα βέβαια και με το μικρότερο ή μεγαλύτερο «κενό χώρο» που θα τους αφήσει η κάθε φορά κατάσταση της σοσιαλδημοκρατίας σε κάθε χώρα.

Το δίλημμα ρήξη ή ενσωμάτωση γίνεται πια ακόμα πιο επιτακτικό. Αυτό το δίλημμα προβάλλει ως κεντρικό ερώτημα μπροστά στα ΚΚ. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν το πρόγραμμα, η γραμμή, οι διακηρύξεις, οι στόχοι και τα αιτήματα των ΚΚ θα βάζουν στο στόχαστρο το κεντρικό πολιτικό πρόβλημα σε κάθε χώρα, δηλαδή το ζήτημα «ποια τάξη στην εξουσία», και θα χτίζουν στην καθημερινή ταξική πάλη τη μοναδική διέξοδο από το καπιταλιστικό σύστημα, τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Πιο συγκεκριμένα, με αφορμή τις ευρωεκλογές, εκφράστηκε η αντιπαράθεση που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη για τον ίδιο τον προσανατολισμό του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος (ΔΚΚ).

Σε αυτές τις εκλογές, από τη μια πλευρά βρέθηκε η στρατηγική ενσωμάτωσης στις επιδιώξεις του μεγάλου κεφαλαίου, στο πλαίσιο της ΕΕ, που έχει ως όρο την εγκατάλειψη της μαρξιστικής - λενινιστικής κοσμοθεωρίας, τη μετάλλαξη και τη σοσιαλδημοκρατικοποίηση των ΚΚ. Εργαλείο για τη διαμόρφωση αυτού του πόλου του σύγχρονου οπορτουνισμού στην Ευρώπη είναι το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ).

Από την άλλη πλευρά, βρέθηκαν οι δυνάμεις της ρήξης με τον ιμπεριαλισμό, την ΕΕ, τη στρατηγική του κεφαλαίου. Αυτές οι δυνάμεις δεν είναι άλλες από τα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα που θεωρούν αδιαπραγμάτευτη την πάλη για το σοσιαλισμό και δεν υποτάσσονται στη γραμμή του κεφαλαίου. Αυτά τα κόμματα, παρά το ότι συνεχίζουν να βρίσκονται σε πορεία προβληματισμού για προγραμματικές επιλογές και αναζήτησης απαντήσεων για τις αιτίες των ανατροπών, θέτουν θέμα άλλης εξουσίας, υπερασπίζονται από θέσεις αρχής το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, πιστεύουν και προπαγανδίζουν το σοσιαλισμό ως στρατηγικό τους στόχο.

Η συνεργασία και η κοινή διακήρυξη των 21 Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, οι πρωτοβουλίες δράσης που ανέπτυξαν προεκλογικά, προέβαλαν το δικαίωμα κάθε λαού να αποφασίζει για το δρόμο ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένου - σε ορισμένες περιπτώσεις - και του δικαιώματος της αποδέσμευσης. Ανέδειξαν τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ΕΕ, αλλά και το κύριο, το ζήτημα της εξουσίας των μονοπωλίων, το πραγματικό δηλαδή πολιτικό πρόβλημα της κάθε χώρας.

Στον αντίποδα, το ΚΕΑ και στις ευρωεκλογές έδρασε για την ενσωμάτωση λαϊκών δυνάμεων στο καπιταλιστικό σύστημα, στον ιμπεριαλισμό, στην ΕΕ και στη στρατηγική του κεφαλαίου. Ο ιδιαίτερος ρόλος του είναι το τράβηγμα κυρίως κομμουνιστικών κομμάτων στη γραμμή της αποδοχής του ευρωμονόδρομου, η δημιουργία αναχωμάτων εξ αριστερών στη δράση επαναστατικών κομμάτων όπως το ΚΚΕ, η συκοφάντηση των θέσεών τους.

Οι προϋποθέσεις έχουν διαμορφωθεί ιστορικά για να βρει έδαφος, να αναπτυχθεί παραπέρα αυτή η επιχείρηση ενάντια στα ΚΚ. Στην Ευρώπη, εδώ και δεκαετίες, το κομμουνιστικό κίνημα υποφέρει από βαθύτατη κρίση. Μακρόχρονη είναι η κυριαρχία του οπορτουνιστικού ρεύματος, του ευρωκομμουνισμού τις δεκαετίες πριν από τις αντεπαναστατικές ανατροπές, που ολοκληρώθηκε στο οπορτουνιστικό ρεύμα των τελευταίων δύο δεκαετιών στο κομμουνιστικό κίνημα της Ευρώπης. Κομμουνιστικά κόμματα αυτοδιαλύθηκαν ή αφομοιώθηκαν μέσα σε άλλα πολιτικά σχήματα ή ακόμα χειρότερα διατήρησαν τον κομμουνιστικό τους τίτλο, αλλά απέρριψαν το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε στον 20ό αιώνα, απαρνήθηκαν τον εργατικό τους χαρακτήρα και αποστολή, την κομμουνιστική τους ιδεολογία, έπαψαν να αποτελούν ιδεολογική και πολιτική πρωτοπορία της εργατικής τάξης, εγκατέλειψαν την ταξική πάλη. Ακολούθησαν τη στρατηγική του κεφαλαίου, της ταξικής συνεργασίας, σμπαραλιάζοντας ισχυρούς δεσμούς που διατηρούσαν προηγούμενα με την εργατική τάξη των χωρών τους. Οι όποιοι τελευταίοι εναπομείναντες δεσμοί αποδείχτηκαν χρήσιμοι για την αστική τάξη στο τέλος της περασμένης δεκαετίας.

Πολύ σύντομα αυτά τα κομμουνιστικά κόμματα κλήθηκαν από αρκετές αστικές τάξεις ευρωπαϊκών χωρών να συμπράξουν σε κυβερνητικά σχήματα διαχείρισης του καπιταλισμού με τη σοσιαλδημοκρατία (π.χ. σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία). Ηταν επείγον τότε για το κεφάλαιο να «αγοραστεί» επιπλέον πολύτιμος χρόνος, καθώς τα μεγάλα λόγια περί δήθεν κοινωνικής ευημερίας για όλους και παντοτινής ειρήνης που συνόδευσαν τη διάλυση του σοσιαλισμού φανερώνονταν όλο και πιο πολύ ότι ήταν απάτη. Ο ρόλος τέτοιου είδους ΚΚ σε εκείνη τη φάση ήταν ιδιαίτερα χρήσιμος για το κεφάλαιο, προσφέροντάς του ανεκτίμητες υπηρεσίες σε χώρες - ατμομηχανές της καπιταλιστικής Ευρώπης, για να περάσουν με τη μεγαλύτερη ανοχή και λαϊκή συναίνεση στρατηγικής σημασίας καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Η συμμετοχή των ΚΚ σε αστικές κυβερνήσεις έφερε τους μεταλλαγμένους κομμουνιστές από θέσεις κυβερνητικής ευθύνης να πρωτοστατούν στην εφαρμογή των αναδιαρθρώσεων, που επέτασσαν οι ανάγκες του κεφαλαίου και προέβλεπαν η Συνθήκη του Μάαστριχτ, οι αντιλαϊκές κατευθύνσεις της ΕΕ καθώς και η Στρατηγική της Λισαβόνας.

Ηταν τα ίδια ΚΚ που λέρωσαν τα χέρια τους με το αίμα των λαών στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, συμμετέχοντας σε κυβερνήσεις συνεργασίας με τους σοσιαλδημοκράτες και παρείχαν κάθε διευκόλυνση στους βομβαρδισμούς του γιουγκοσλαβικού λαού. Το «ανανεωτικό κύμα της ελπίδας που κυριεύει την Ευρώπη» ήταν φυσικό πολύ σύντομα να χρεοκοπήσει. Η ιδεολογική και πολιτική χρεοκοπία του Γαλλικού ΚΚ, όπως και η φθορά του κύρους των ΚΚ που προέκυψαν από το Ιταλικό ΚΚ ή του ΚΚ Ισπανίας εκφράστηκαν και με τις μεγάλες εκλογικές απώλειές τους μόλις πριν λίγα χρόνια. Το αναφέρουμε, γιατί είχε ερμηνευθεί η μεγάλη εκλογική τους επιρροή ως δικαίωση της πολιτικής τους σε προηγούμενη φάση.

Αντίστοιχη αρνητική επίδραση στον προσανατολισμό και στα κομμουνιστικά τους χαρακτηριστικά είχαν και όσα κόμματα έσπευσαν να μιμηθούν και να ακολουθήσουν τη γραμμή αυτών των κομμάτων. Ο γύρος αυτός ολοκληρώθηκε γι' αυτά τα κόμματα, αλλά και για αρκετά ακόμα που τα θεωρούσαν πρότυπο, χωρίς να βγει από μέρους τους κανένα ουσιαστικό συμπέρασμα από ταξική σκοπιά.

Αυτά τα ΚΚ πετάχτηκαν από τις άρχουσες τάξεις των χωρών τους σαν στυμμένες λεμονόκουπες. Επρεπε σύντομα να βρεθεί πρόθυμος αντικαταστάτης. Δεν άργησε να βρεθεί. Αλλωστε, τα οπορτουνιστικά κόμματα της λεγόμενης «αριστεράς» δεν ήρθαν από το πουθενά. Ολα αυτά τα χρόνια είχαν ξεχωριστή συμβολή σε αυτές τις εξελίξεις, με τις οποίες το κομμουνιστικό κίνημα οδηγήθηκε σε ακόμα δυσμενέστερη θέση.

Μετά τις ανατροπές, με όχημα την «ενότητα της αριστεράς», την προώθηση της αυταπάτης για «αριστερή - φιλολαϊκή» πτέρυγα της σοσιαλδημοκρατίας και τη λογική της συμμετοχής σε αστικές κυβερνήσεις, διάφορες οπορτουνιστικές ομάδες επιχείρησαν να πλαγιοκοπήσουν τα ΚΚ, σαν βδέλλες «κόλλησαν» σε αυτά, άσκησαν πολύμορφη ιδεολογικοπολιτική επίδραση, αναπαράγοντας την κυρίαρχη αστική ιδεολογία και τις μικροαστικές παραλλαγές της με το μανδύα της «άλλης αριστεράς».

Η τάση σοσιαλδημοκρατικοποίησης των ΚΚ, με την παρέμβαση των ιμπεριαλιστικών μηχανισμών, των αστικών ΜΜΕ, πήρε σοβαρή ώθηση. Συνέβαλε καθοριστικά και η οργανωμένη αντικομμουνιστική εκστρατεία που πολύ σύντομα αποδείχτηκε ότι είχε στρατηγική σημασία για το κεφάλαιο στην αντιπαράθεσή του με το κομμουνιστικό κίνημα και το ταξικό εργατικό κίνημα.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

(Από άρθρο του Κώστα Παπαδάκη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ, μέλους του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων, που δημοσιεύτηκε στο 6ο τεύχος της ΚΟΜΕΠ, το 2009).