Ολοένα και περισσότερες κρίνονται οι ανάγκες για αξιολόγηση των μαθητών από τα ΚΕΔΑΣΥ (Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης και Συμβουλευτικής Υποστήριξης), τα οποία είναι θεσμοθετημένοι φορείς από το υπουργείο Παιδείας και υπάγονται στις Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης. Οι γονείς των μαθητών, αφορμώμενοι από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους εντός της σχολικής τάξης, σπεύδουν στα ΚΕΔΑΣΥ να υποβάλουν αίτημα αξιολόγησης. Δεδομένου του πολύμηνου χρονικού διαστήματος που οι γονείς πρέπει να περιμένουν τη σειρά τους για αξιολόγηση των παιδιών τους, δημιουργείται μια συνθήκη άγχους και αγωνίας. Το αίτιο αυτής της συνθήκης είναι η υπερπληθώρα των αιτημάτων για αξιολόγηση που σαφώς και δεν αντιστοιχεί με τον αριθμό του εκπαιδευτικού προσωπικού που καλείται να διαχειριστεί αυτά τα αιτήματα. Κατά συνέπεια, ο κάθε εργαζόμενος επωμίζεται φόρτο εργασίας που δεν του αναλογεί για να καλυφθούν οι ανάγκες, πολλές φορές και πέραν του αντικειμένου του.

Ακόμα και όταν έρθει η σειρά του εκάστοτε μαθητή να αξιολογηθεί, η αξιολόγησή του πραγματοποιείται σε χώρους ακατάλληλων προδιαγραφών που διατίθενται επειδή περισσεύουν (αίθουσες ή χώροι σε πολύβουα σχολικά κτίρια), δυσχεραίνοντας έτσι την αξιολογική διαδικασία, αφού, ως γνωστόν, η συγκέντρωση των παιδιών δεν αποδίδει σε περιβάλλοντα με έντονα οπτικοακουστικά ερεθίσματα. Παρόμοια, δυσχεραίνεται και το αξιολογικό έργο κάθε εκπαιδευτικού που καλείται να αξιολογήσει σε συνθήκες ανεπίτρεπτες ως προς τον ίδιο αλλά και ως προς τον μαθητή του.

Αυτήν τη στιγμή, πολλά ΚΕΔΑΣΥ στεγάζονται σε χώρους που δεν επαρκούν για να εξυπηρετήσουν όλους τους εκπαιδευτικούς, που ως προς την πλειοψηφία τους είναι αναπληρωτές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υποβιβάζεται ο ρόλος του εκπαιδευτικού σε ρόλο «νομά», αφού πρέπει ο ίδιος να περιπλανηθεί σε σχολεία για να εξασφαλίσει κάποιο χώρο που θα εξυπηρετήσει τόσο τους μαθητές όσο και τους γονείς τους.

Ως προς το καθεαυτό αξιολογητικό έργο του εκπαιδευτικού, το υλικό αξιολόγησης που χρησιμοποιείται εξαρτάται από την ευχέρεια του καθενός, αφού δεν δίνονται χρηματικά κονδύλια έτσι ώστε το κάθε ΚΕΔΑΣΥ να εξοπλίζεται με σύγχρονα σταθμισμένα εργαλεία, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθολικά από όλους τους εκπαιδευτικούς. Κατ' αυτόν τον τρόπο, η κάθε διεπιστημονική ομάδα (εκπαιδευτικός, ψυχολόγος και κοινωνικός λειτουργός) καταλήγει σε ένα πόρισμα που βασίζεται στη δική της λειτουργία, με βάση το διαγνωστικό υλικό που χρησιμοποίησε κατά την κρίση της. Με άλλα λόγια, η λειτουργία της κάθε διεπιστημονικής ομάδας δεν είναι ενοποιημένη από έναν ειδικό σχεδιασμό. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να είναι, αφού ακόμα και για τα βασικά που χρειάζεται μια γνωμάτευση που λαμβάνει στα χέρια του ο γονέας, από τα αναλώσιμα γραφικά υλικά μέχρι και τα τεχνολογικά μέσα που θα χρησιμοποιηθούν, άπτονται αποκλειστικά της οικονομικής ευχέρειας και της ικανότητας του εκπαιδευτικού, που βγαίνει στη «ζητιανιά» για την εύρεσή τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός φτάνει να υποχρεώνεται να «ζητιανέψει» από κάποιο από τα σχολεία ευθύνης του, ακόμα και για περισσευούμενους φακέλους και φωτοτυπικό χαρτί.

Το έργο του εκπαιδευτικού στα ΚΕΔΑΣΥ έχει διευρυνθεί με το άρθρο 11 του Ν. 4823/2021, αφού είναι υποχρεωμένος πλέον να παρέχει και συμβουλευτικό έργο στα σχολεία ευθύνης που υποστηρίζει. Χωρίς, λοιπόν, να έχει λάβει την κατάλληλη επιμόρφωση και καθοδήγηση γι' αυτό, καλείται να επιμορφώσει το ίδιο το εκπαιδευτικό προσωπικό των σχολείων, ειδικό και μη, βγάζοντας ακόμα μια φορά από το κάδρο της Εκπαίδευσης τον θεσμικό ρόλο των συντονιστών Εκπαίδευσης, των συμβούλων Αγωγής και των εποπτών Ποιότητας της Εκπαίδευσης. Ο εκπαιδευτικός ενώ είναι ανυποστήρικτος, καλείται να δώσει λύση στα προβλήματα - ζητήματα που έχει να διαχειριστεί, φτάνοντας πολλές φορές στην απόγνωση και το τέλμα νιώθοντας αναποτελεσματικός. Να μην ξεχνάμε ότι στην παρούσα χρονική στιγμή, το εκπαιδευτικό προσωπικό των σχολικών μονάδων αντιπαλεύει με μια πληθώρα προβλημάτων κυρίως ψυχοκοινωνικής και συμπεριφοριστικής φύσεως που άφησε πίσω της η τηλεκπαίδευση.

Σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, 4823/2021, ο ρόλος του περιφερειακού επόπτη Ποιότητας της Εκπαίδευσης είναι η άσκηση της παιδαγωγικής εποπτείας του έργου των ΚΕΔΑΣΥ. Είναι γεγονός ότι όχι μόνο η εποπτεία δεν έχει εφαρμοστεί, αλλά δεν έχει γίνει καν λόγος για ουσιώδη συνεργασία των ΚΕΔΑΣΥ με φορείς Εκπαίδευσης και Ψυχικής Υγείας με σκοπό να υποστηριχτεί το έργο τους. Αντ' αυτού ο εκπαιδευτικός καλείται «να βγάλει ακόμα μία φορά το φίδι από την τρύπα», ξεπερνώντας πολλές φορές το εργασιακό του ωράριο και δουλεύοντας περισσότερο χωρίς αμοιβή για να οργανώσει επιμορφωτικά σεμινάρια με σκοπό την επίλυση συγκρουσιακών σχέσεων και την ενημέρωση παιδαγωγικών πρακτικών διδασκαλίας.

Οι αντιξοότητες στον χώρο της αξιολόγησης δεν τελειώνουν εδώ. Ιδίως ο τομέας της αξιολόγησης αντικατοπτρίζει τις ελλείψεις του εκπαιδευτικού συστήματος, τη συνεχή ανεπάρκειά του αλλά και την έμφυτη τάση του να γεννά μαθητές διαφόρων κατηγοριών και ταχυτήτων. Πιο συγκεκριμένα, πολλοί μαθητές πλέον με μια ήπια δυσκολία στον γραπτό λόγο και την ορθογραφία, εμπίπτουν στην κατηγορία μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, χωρίς να έχει αποκλειστεί ενδεχόμενη κακή διδασκαλία από το σχολείο αλλά και το χρονικό διάστημα της τηλεκπαίδευσης που ήταν ουσιαστικά νεκρό ως προς τη διδασκαλία τέτοιων δεξιοτήτων. Αυτό συνεπάγεται την εισήγηση της παρακολούθησης ενός ειδικού μαθησιακού προγράμματος αποκατάστασης αυτών των δυσκολιών στους μαθητές. Πρακτικά, ο γονέας καλείται «να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη» για να προσφέρει ιδιωτικά υπηρεσίες Εκπαίδευσης στο παιδί του. Ακόμα και η απαλλαγή γραπτών εξετάσεων που δικαιούνται μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, όπως δυσλεξία και δυσορθογραφία, φαίνεται εμπειρικά και μέσα από την πράξη ότι εντέλει δεν διευκολύνει τους μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αφού δεν υπάρχει καμία ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο που οι μαθητές αυτοί λαμβάνουν τη γνώση, πλην των προβλεπόμενων απαλλαγών βάσει νόμου που θα λέγαμε ότι αποτελούν «σταγόνα στον ωκεανό».

Συμπερασματικά, όχι μόνο καταστρατηγείται άρδην ο δημόσιος χαρακτήρας της Παιδείας, αυτή τελικά εμπορευματοποιείται με αφορμή ήπια μαθησιακά προβλήματα έως και σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες. Κοντολογίς, αυτό το οργανωμένο σύστημα αξιολόγησης διαμορφώνει μαθητές στερώντας τους το δικαίωμα σε μια ουσιαστική, ισότιμη Εκπαίδευση για όλους, σύμφωνα με τις δυνατότητες αλλά και τις αδυναμίες τους. Η αξιολόγηση δε αυτών διαχωρίζεται από τα χαρακτηριστικά του ίδιου του εκπαιδευτικού συστήματος και της διάρθρωσής του. Η θέση λοιπόν των εκπαιδευτικών είναι και θα έπρεπε να είναι απέναντι στην εφαρμογή τέτοιων πολιτικών αξιολόγησης και δίπλα στη διεκδίκηση συστηματικής Εκπαίδευσης με ευρεία διάδοση εντός του σχολείου, τόσο των μαθητών που αξιολογούνται όσο και των εκπαιδευτικών που αξιολογούν.