Τα δίκαια αιτήματα και η επικαιρότητα της σημερινής κινητοποίησης επιβεβαιώνονται και από τα «πρώτα δείγματα» στα σχολεία. Ετσι, την ώρα που η κυβέρνηση μετά από ένα χρόνο παραδέχτηκε ότι ο ιός που «δεν κολλούσε» στα σχολεία τελικά μεταδίδεται σε αυτά, και εμφανίζει σαν «πανάκεια» τα self test πετώντας «το μπαλάκι» σε γονείς και μαθητές:

-- Μαθητές σε μια σειρά σχολεία, όπως π.χ. στο 10ο ΓΕΛ Περιστερίου στη Χωράφα, καταγγέλλουν πως μετά από μήνες επανέρχονται στις τάξεις όπως ακριβώς έφυγαν, και καλούνται να κάνουν μάθημα σε κοντέινερ ή ακόμα και σε πολυκατοικίες (στο Ιλιον)!

-- Με τη σχολική χρονιά στο τέλος της και μετά από μήνες τηλεκπαίδευσης, υπάρχουν ακόμα κενά σε καθηγητές (π.χ. στο 2ο ΓΕΛ Ν. Ιωνίας), ενώ η κατάσταση επιβαρύνεται από το γεγονός ότι αρκετοί καθηγητές που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, δεδομένου και ότι δεν ιεραρχήθηκε ο εμβολιασμός τους, αναγκαστικά παίρνουν άδειες, για να προφυλαχθούν.

-- Για τα εκατοντάδες θετικά κρούσματα που έχουν έως τώρα διαγνωστεί (και που δηλώνονται και καταγράφονται με ευθύνη μαθητών και γονιών), πάνω από 600 κατά την πρώτη «δόση», δεν υπάρχει καμιά μέριμνα για τα μαθήματα που χάνουν και αυτό είναι απόρροια του ότι δεν προσλήφθηκαν παραπάνω εκπαιδευτικοί στα σχολεία. Και αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου, αφού συνολικά η ευθύνη (και) για τα εκατοντάδες αυτά παιδιά, τη διαχείριση της υγείας τους, όπως και για τους υπόλοιπους μαθητές, είναι «στον αυτόματο» και «ατομική ευθύνη» των γονιών.

-- Σαν να μη φτάνουν όλα τα παραπάνω, η κυβέρνηση μέσα σε αυτές τις συνθήκες προχωράει «ακάθεκτη» το σχέδιό της για Λύκειο - εξεταστικό κέντρο, επιμένει φέτος να γίνουν κανονικά οι εξετάσεις και μάλιστα με «τράπεζα θεμάτων» στην Α' Λυκείου. Αναγκάζει τους υποψηφίους των πανελλαδικών να εξεταστούν με τον «κόφτη» της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, που αποκλείει χιλιάδες μαθητές από την πρόσβαση στα πανεπιστήμια.

Κι αυτά, χωρίς συνειδητά να παίρνει κανένα μέτρο για να καλυφτούν τα τεράστια μορφωτικά (και άλλα) κενά που έχουν συσσωρευτεί όλους αυτούς τους μήνες, οι πολύ μεγάλες ανισότητες που «βγήκαν» στην επιφάνεια όλο αυτό το διάστημα, κι ενώ η κυβέρνηση παραδέχεται κατά τ' άλλα πως η τηλεκπαίδευση που επί μήνες κάνουν οι μαθητές δεν μπορεί να αντικαταστήσει το διά ζώσης μάθημα.

Κι αυτά, για τους... «τυχερούς» των Λυκείων που η κυβέρνηση «ιεράρχησε» το άνοιγμά τους. Την ίδια ώρα, δεκάδες χιλιάδες μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου συνεχίζουν όπως και πριν: Να συσσωρεύουν κενά και επιπτώσεις, με την τηλεκπαίδευση η ύλη να καλύπτεται με πολλές και διαφορετικές ταχύτητες και γενικά να μένει πίσω, ενώ η περιβόητη ενίσχυση σε τεχνολογικό εξοπλισμό όχι μόνο ήρθε... στο τέλος της σχολικής χρονιάς, αλλά όπως καταγγέλλουν εκατοντάδες γονείς, αφορά μόνο όσους δηλώνουν εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα πείνας.

Στο σημερινό 4σέλιδο «Νεολαία» μπορείτε να διαβάσετε:

-- Σήμερα η μέρα πανελλαδικής δράσης για τα σχολεία. Νέα φοιτητικά συλλαλητήρια αύριο

-- Αρθρο: Ιστορίες εξ αποστάσεως: Ενας χρόνος κλειστά πανεπιστήμια

-- Συζήτηση του «Ριζοσπάστη» με μαθητές σε Εσπερινά σχολεία για τα νέα εμπόδια στις σπουδές τους

-- Αρθρο: Η κοινωνικοποίηση της επιστημονικής έρευνας και η μονοπωλιακή απαλλοτρίωση των αποτελεσμάτων της

Από προηγούμενη κινητοποίηση

Στην Αθήνα πραγματοποιείται συλλαλητήριο στις 6.30 το απόγευμα, στα Προπύλαια.

Εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές διεκδικούν άμεσα μέτρα για το ασφαλές άνοιγμα των σχολείων και για την κάλυψη των μορφωτικών αναγκών. Ζητούν μαζικά επαναλαμβανόμενα τεστ με ευθύνη του κράτους και όχι με ατομική ευθύνη των γονιών, όπως κάνει ξανά η κυβέρνηση, φορτώνοντας σε μαθητές και γονείς τη διάγνωση, την καταγραφή και τη διαχείριση των κρουσμάτων. Να προχωρήσουν άμεσα οι εμβολιασμοί των εκπαιδευτικών. Μέτρα για αραίωση των μαθητών ανά τάξη, με αντίστοιχες προσλήψεις, τόσο για λόγους υγειονομικής ασφάλειας όσο και για την κάλυψη των μορφωτικών κενών που συσσωρεύτηκαν όλο αυτό το διάστημα, μαζί και άλλα μέτρα ενίσχυσης και στήριξης των μαθητών.

Σε συμμετοχή στις σημερινές κινητοποιήσεις καλούν εκπαιδευτικά σωματεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, η ΟΛΜΕ, η ΔΟΕ, η Ομοσπονδία Γονέων Αττικής, η Συντονιστική Επιτροπή Μαθητών Αθήνας, η Πανελλήνια Ενωση Γονέων Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων, ο Σύλλογος Εργαζομένων στην Ιδιωτική Εκπαίδευση Αττικής «Ο Βύρων» κ.ά.

Στη Θεσσαλονίκη προγραμματίζονται κινητοποιήσεις στις 6.30 μ.μ. στον Λευκό Πύργο και στις 7 μ.μ. στην πλατεία Ελευθερίας στη Σταυρούπολη, μετά από κάλεσμα της Ομοσπονδίας Ενώσεων Γονέων Κεντρικής Μακεδονίας, μαθητών, εκπαιδευτικών και εργατικών σωματείων.

Σε συμμετοχή στην κινητοποίηση στον Λευκό Πύργο καλεί με ανακοίνωσή της η Α' ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης, η οποία προκήρυξε και δίωρη διευκολυντική στάση εργασίας, από τις 6 μ.μ. έως τις 8 μ.μ., για τα εσπερινά σχολεία.

Καλούν επίσης σωματεία και 15μελή, δηλώνοντας ότι δεν θα επιτρέψουν άλλους νεκρούς εργαζόμενους - μαθητές και απαιτώντας εδώ και τώρα άνοιγμα όλων των βαθμίδων της Εκπαίδευσης με μέτρα για την ασφαλή λειτουργία των σχολείων, με 15 μαθητές ανά τάξη, μαζικούς διορισμούς εκπαιδευτικών και προσωπικού καθαριότητας κ.λπ. Στο μεταξύ συνεχίζονται οι αποχές από τους μαθητές των εσπερινών σχολείων, που πέραν των παραπάνω διεκδικούν περισσότερα δρομολόγια αστικής συγκοινωνίας, ώστε να μην επικρατεί συνωστισμός κατά την προσέλευση στη σχολική μονάδα, και την ευθύνη των τεστ να την αναλάβει η κυβέρνηση.

Σε κατάληψη προχώρησαν και οι μαθητές του 19ου Λυκείου Θεσσαλονίκης, διεκδικώντας να μην πραγματοποιηθούν προαγωγικές εξετάσεις και να μην εφαρμοστεί η «τράπεζα θεμάτων», μείωση της εξεταστέας ύλης, διαγραφή των απουσιών των μαθητών στα μαθήματα τηλεκπαίδευσης, κατάργηση του μέτρου της ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστήμια κ.ά.

Συγκεντρώσεις και πορείες πραγματοποιούνται σήμερα, μετά από καλέσματα εκπαιδευτικών, γονιών, μαθητών και εργαζομένων, και στις εξής πόλεις:

- Στη Λάρισα στις 7 μ.μ., στην πλατεία Ταχυδρομείου.

- Στα Τρίκαλα στις 7 μ.μ., στην πλατεία Ρήγα Φεραίου.

- Στο Ηράκλειο στις 6.30 μ.μ., στην πλατεία Ελευθερίας.

- Στα Χανιά στις 6 μ.μ., στην πλατεία Δημοτικής Αγοράς.

- Στη Ρόδο στις 6 μ.μ., στην πλατεία Κύπρου.

- Στη Σάμο στις 7 μ.μ., στην πλατεία Καρλοβάσου.

- Στη Λήμνο στις 7 μ.μ., στη Μύρινα (πλατεία ΟΤΕ).

- Στη Ζάκυνθο στις 2 μ.μ., στη νομαρχία.

- Στην Κέρκυρα στη 1 μ.μ., στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

- Στην Κεφαλονιά στη 1 μ.μ., στην Αντιπεριφέρεια στο Αργοστόλι.

Βδομάδα νέων κινητοποιήσεων είναι αυτή για τους σπουδαστές των ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ, κόντρα στην υποβάθμιση των πτυχίων τους σε επίπεδο αντίστοιχο με αυτό του Γυμνασίου, την οποία νομοθέτησε η κυβέρνηση.

Ο Σύλλογος Σπουδαστών Δημόσιων ΙΕΚ (ΣΥΣΔΙΕΚ) Αττικής, από κοινού με την Επιτροπή Αγώνα Σπουδαστών ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ Αττικής που έχει συγκροτηθεί, προχωρούν σήμερα σε παράσταση διαμαρτυρίας στις 11 π.μ. στο υπουργείο Παιδείας.

Στη συνέχεια, την Παρασκευή 16 Απρίλη, θα προχωρήσουν σε νέα παράσταση διαμαρτυρίας, στη Βουλή, στις 12 το μεσημέρι.

Την ίδια μέρα κινητοποιούνται και οι σπουδαστές στη Θεσσαλονίκη, με κάλεσμα της Επιτροπής Σπουδαστών ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ Θεσσαλονίκης, οι οποίοι δίνουν αγωνιστικό ραντεβού στις 11 π.μ. στο Αγαλμα Βενιζέλου, για να ακολουθήσει πορεία στο υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης.

Eurokinissi

Η αρθρογραφία και οι διαδικτυακές συναντήσεις της εποχής αποτυπώνουν τον έντονο προβληματισμό, την ανησυχία, την ένταση των απόψεων και εμπειριών για το αν και πώς μπορεί να γίνει σοβαρό μάθημα εξ αποστάσεως, για το απρόσωπο της διαδικασίας, για την απονέκρωση των λειτουργιών του πανεπιστημίου, για το (μη) αδιάβλητο της εξεταστικής διαδικασίας αλλά και τις νέες μορφές αλληλεπίδρασης, την ευελιξία, την εικονική παρουσία και συμμετοχή, τη διαμεσολάβηση της τεχνολογίας. Διερευνούσαμε τις δυνατότητες και τους περιορισμούς κάθε πλατφόρμας, ανακαλύπταμε τα όρια του εξοπλισμού μας στο σπίτι και στο γραφείο, ξανασχεδιάζαμε την ύλη και το εκπαιδευτικό περιεχόμενο για να γίνουν πιο ελκυστικά στη διαδικτυακή μορφή τους, ψάχναμε τους φοιτητές μας πίσω από τετραγωνάκια με ονόματα και ψευδώνυμα στην οθόνη μας, απευθύναμε ερώτηση σε κάποιο από αυτά για να πάρουμε την απάντηση από συμφοιτητή «ο Χ... δεν μπορεί να μιλήσει, είναι στη δουλειά κι έχει μπει με το κινητό, μόνο ακούει». Ενα εξάμηνο είναι, λέγαμε, θα περάσει - θα δούμε μετά πώς θα το μαζέψουμε... Γιατί φυσικά δεν χωρούν όλα τα μαθήματα (εργαστήρια, κλινικές, ασκήσεις πεδίου κ.λπ.) στον κορσέ της τηλεκπαίδευσης.

Εναν χρόνο μετά, οι σχολές παραμένουν κλειστές, τα μαθήματα γίνονται μέσω τηλεκπαίδευσης για τρίτο κατά σειρά εξάμηνο και έχουμε επιβιώσει τριών εξεταστικών περιόδων. Εχουν δοκιμαστεί όλοι οι δυνατοί συνδυασμοί μεθόδων και μέσων διδασκαλίας και εξέτασης, έχει γιγαντωθεί ένα σύστημα οργανωμένης παραπαιδείας (για κάποιους κάθε κρίση είναι μια ευκαιρία) που δείχνει τα σάπια δόντια του ιδίως στις εξεταστικές περιόδους. Ακόμα και οι πιο αποστασιοποιημένοι φοιτητές αντιλαμβάνονται πλέον ότι είδαν το τυρί αλλά δεν είδαν τη φάκα, και μαζί με εργαζόμενους και καθηγητές ζητούν να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να ανοίξουν επιτέλους οι σχολές με ασφάλεια.

Η «πλήρης μετάπτωση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση» έγινε εξαρχής σαφές ότι ήταν και έμελλε να μείνει υπόθεση «ατομικής ευθύνης» - το αγαπημένο μότο της κυβέρνησης.

Χρυσή ευκαιρία για να δοκιμαστούν οι θεωρίες της εξατομικευμένης διαδρομής στην Εκπαίδευση και της αυτομάθησης: Ας μάθει ο καθένας ό,τι και όπως μπορεί, και ο καλύτερος ας νικήσει (τα hunger games της Eκπαίδευσης).

Χρυσή ευκαιρία για να μετατεθεί η κοινωνική ευθύνη για την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος στην ατομική ευθύνη του δασκάλου, δηλαδή στο φιλότιμό του ή στις προσωπικές του ιεραρχήσεις και σκοπιμότητες (τα κριτήρια αποτίμησης του έργου του αναζητήστε τα στην «αξιολόγηση»).

Χρυσή, ολόχρυση ευκαιρία για να δοκιμαστεί το νέο μοντέλο πανεπιστημίου, που ως βασικός «παίκτης» της καπιταλιστικής αγοράς δίνει έμφαση στην παραγωγή καινοτομίας για την ανάδειξη ή ενίσχυση αγορών, περικόπτει δαπάνες που δεν κρίνονται παραγωγικές και αναζητεί πηγές εσόδων μέσω εμπορευματοποίησης πόρων και προϊόντων. Οι έρημες από φοιτητές σχολές έχουν λιγότερα λειτουργικά έξοδα (καθαριότητα, σίτιση, στέγαση, φως, νερό, τηλέφωνο), λιγότερη φύρα σε αναλώσιμα, λιγότερα ζητήματα προς επίλυση στις συνελεύσεις, λιγότερες συναναστροφές και παρεμβάσεις από φοιτητές. Και άρα οι «πόροι» που «απελευθερώνονται», καθώς και ο χρόνος του ΔΕΠ και λοιπού εκπαιδευτικού και ερευνητικού προσωπικού, μπορούν να διατεθούν για την ενίσχυση της επιχειρηματικής λειτουργίας του πανεπιστημίου: Ανάπτυξη προγραμμάτων με δίδακτρα, συμμετοχή σε επιχειρηματικά σχήματα, πώληση εκπαιδευτικών και ερευνητικών προϊόντων κ.λπ.

Ετσι, η τηλεκπαίδευση χώρισε τα ΔΕΠ και το λοιπό εκπαιδευτικό προσωπικό σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Αυτούς που τράβηξαν και τραβάνε πολύ κουπί για να κρατήσουν τους φοιτητές εμπλεγμένους στην εκπαιδευτική διαδικασία και να μην τους καταπιεί η δίνη του lockdown, και αυτούς που εργαλειοποίησαν την τηλεκπαίδευση για να ελαχιστοποιήσουν την εμπλοκή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία, απελευθερώνοντας έτσι χρόνο για τα παραπάνω (υπάρχει και μια τρίτη ομάδα, με παρασιτικό χαρακτήρα, η οποία σήμερα καλύπτεται πίσω από την τηλεκπαίδευση, όπως παλιότερα καλυπτόταν πίσω από άλλες «λειτουργίες», και της οποίας η μειοψηφική παρουσία δεν αλλάζει τον προσανατολισμό ή τη φυσιογνωμία του σημερινού πανεπιστημίου, γι' αυτό και δεν θα αναφερθούμε περισσότερο σε αυτήν).

Το υπόλοιπο του σημερινού σημειώματος είναι αφιερωμένο στην πρώτη ομάδα. Σε αυτούς τους πανεπιστημιακούς δασκάλους και δασκάλες που παρά τη χρόνια υποχρηματοδότηση, παρά τις ελλείψεις σε υποδομές και προσωπικό¹, αντιλαμβάνονται ως ατομική τους ευθύνη να μάθουν γράμματα στα παιδιά του κόσμου (έτσι απαντά η μάνα μου όταν τη ρωτούν τι δουλειά κάνω):

• Οπως συνάδελφοι που διδάσκουν μαθήματα με εργαστηριακό μέρος και οι οποίοι έχουν αφιερώσει πολύ χρόνο και κόπο για να ξανασχεδιάσουν το εκπαιδευτικό υλικό και να κάνουν επίδειξη της άσκησης από τον χώρο του εργαστηρίου, μέχρι να επιστρέψουν οι φοιτητές στις σχολές, οπότε και θα κάνουν κανονικά την άσκηση. Στόχος αυτής της διπλής γι' αυτούς προσπάθειας είναι να κρατηθούν οι φοιτητές εντός της μαθησιακής διαδικασίας, να διατηρήσουν επαφή με το μάθημα, ώστε όταν βρεθούν επιτέλους στο εργαστήριο να μην αποθαρρυνθούν και αποτύχουν.
• Οπως η συνάδελφος που μαζί με τους συνεργάτες της φρόντισαν έγκαιρα να προετοιμάσουν τα παιδιά για την εξ αποστάσεως διδασκαλία του μαθήματος της Χαρακτικής στην αρχή του έτους. Διαμόρφωσαν αυτό το απαιτητικό σε υλικά και εξοπλισμό μάθημα έτσι ώστε κανείς να μη μείνει πίσω: Προσάρμοσαν τις υλικές απαιτήσεις στο οικιακό περιβάλλον, συσκεύασαν τον διαθέσιμο εργαστηριακό εξοπλισμό σε ατομικά σετ που φρόντιζαν να τα παραλαμβάνουν με ασφάλεια οι φοιτητές από τους κλητήρες της Σχολής πριν από κάθε άσκηση, ετοίμασαν βίντεο επίδειξης της τεχνικής τα οποία μπορούσαν να παρακολουθούν οι φοιτητές σε δικό τους χρόνο, και παράλληλα τους επέβλεπαν μέσω τηλεδιάσκεψης.
• Οπως η συνάδελφος που σε μια τάξη 250 φοιτητών επέλεξε να αναθέσει μηνιαίες εργασίες σε ομάδες 3-4 ατόμων και να τις επιβλέπει σε μια ανοιχτή διαδικασία, που διαρκεί πολλές ώρες κάθε φορά αλλά επιτρέπει την ομαδική δουλειά με καταμερισμό που ελέγχεται σε ατομική βάση, την αλληλεπίδραση και ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των ομάδων, την παρακολούθηση του τρόπου δουλειάς άλλων, την ανάπτυξη της ικανότητας για αξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση.
• Οπως ο συνάδελφος που λίγο πριν αφυπηρετήσει επανασχεδίασε όλα τα μαθήματα που διδάσκει, ώστε να είναι καταλληλότερα για τηλε-διαλέξεις, και προσπαθεί μαζί με τους συνεργάτες του να διατηρήσει το επίπεδο τόσο του μαθήματος όσο και της αξιολόγησής του, ενάντια στην τάση παραίτησης που κυριαρχεί από τη μεριά των φοιτητών αλλά και απ' αυτή των διοικήσεων.
• Οπως ο συνάδελφος που ενώ είχε λάβει έγκαιρα όλα τα μέτρα για να διεξαχθεί το εργαστηριακό του μάθημα διά ζώσης, αναγκάστηκε να το ξανασχεδιάσει για εξ αποστάσεως διδασκαλία όταν συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε καμία πρόθεση να στηριχθεί η προσπάθειά του από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και οι φοιτητές του θα διακινδύνευαν κάθε βδομάδα που θα μετέβαιναν στη Σχολή για το μάθημά του.
• Οπως οι συνάδελφοι που συνειδητά κατακερματίζουν τον εργάσιμο χρόνο τους, Σαββατοκύριακα και αργίες ή αργά το βράδυ, για να υποστηρίξουν φοιτητές που εργάζονται διάφορες ώρες της μέρας (αλήθεια, πώς γίνεται εν μέσω lockdown να εργάζονται τόσοι φοιτητές μας;), να επιβλέψουν πτυχιακές και μεταπτυχιακές εργασίες, να λύσουν απορίες, να συζητήσουν προβλήματα ζωής ή σταδιοδρομίας που αντιμετωπίζουν.

Οι παραπάνω προσπάθειες δεν καταγράφονται σε καμία περίπτωση ως «καλές πρακτικές». Κανείς από τους παραπάνω δεν θέλει να συνεχίσει να εργάζεται έτσι. Αποτυπώνουν όμως ένα μικρό τμήμα της προσπάθειας που καταβάλλεται να παραμείνουν τα πανεπιστήμια προσβάσιμα στους φοιτητές, ώστε αυτοί να διατηρήσουν δεσμούς με την εκπαιδευτική διαδικασία, όχι ως τυπική υποχρέωση που πρέπει να εκπληρωθεί για να πάνε παρακάτω στη ζωή τους, όπως - όπως, αλλά με τρόπο ενεργό. Για τη στήριξη των νέων ανθρώπων αυτής της χώρας ώστε να επιστρέψουν στα αμφιθέατρα με ενισχυμένη την όρεξη για μάθηση και δημιουργία, με απαιτήσεις από τις σπουδές τους και τη ζωή τους.

Οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι που όλον αυτόν τον καιρό στηρίζουν, με προσωπικό κόστος και θυσίες, τις μαθησιακές ανάγκες των φοιτητών τους, στηρίζουν και τους αγώνες τους να ανοίξουν οι σχολές, να μείνει στα χαρτιά ο νόμος Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη. Ανταποκρίνονται στο κάλεσμα των Φοιτητικών Συλλόγων για ζωντάνεμα των σχολών και δίνουν διά ζώσης διαλέξεις σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας. Βρίσκονται δίπλα στους φοιτητές τους, στο ΑΠΘ και στις πύλες του ΕΜΠ, αγωνιζόμενοι να μην μπει η αστυνομία στα πανεπιστήμια με οποιαδήποτε πρόφαση. Αρνούνται να στελεχώσουν τα πειθαρχικά όργανα και να στηρίξουν τις διώξεις φοιτητών και εργαζομένων.

Εναν χρόνο μετά, κανένα μέτρο δεν έχει ληφθεί από κυβέρνηση και διοικήσεις για επιστροφή στις σχολές με όλα τα μέτρα ασφαλείας. Τα πρωτόκολλα που προτείνονται στην πρόσφατη απόφαση του ΕΣΔΕΠ ΑΠΘ μπορεί να αποτελέσουν το πρότυπο για όλα τα πανεπιστήμια, αλλά κυβέρνηση και διοικήσεις κουνάνε το δάχτυλο σε όποιους το προτείνουν, κατηγορώντας τους για ανεύθυνη και επικίνδυνη στάση.

Εναν χρόνο μετά, δεν συζητείται κανένα μέτρο για την επαναλειτουργία των σχολών, αλλά συζητιέται η ίδρυση νέων προγραμμάτων με δίδακτρα. Δεν συζητείται η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ιδρυμάτων για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών, αλλά συζητιέται η αξιοποίησή της για προσπορισμό εσόδων. Δεν συζητείται η χρηματοδότηση της φοιτητικής μέριμνας ή των υποψήφιων διδακτόρων, αλλά συζητιέται η συμμετοχή κεφαλαίων των ΕΛΚΕ σε επιχειρηματικά σχήματα.

Το πανεπιστήμιο, στη χώρα μας και διεθνώς, προορίζεται να λειτουργήσει ως κυψέλη καυσίμου για την αναζωογόνηση της καπιταλιστικής οικονομίας, με πρώτη και αναλώσιμη ύλη την πνευματική εργασία φοιτητών, ερευνητών και καθηγητών, με όρους αδυσώπητου ανταγωνισμού σε όλα τα επίπεδα. Για τον λόγο αυτό, το σημερινό πανεπιστήμιο πρέπει να θωρακιστεί ιδεολογικά και πρακτικά. Προς τούτο αξιοποιείται η πανδημία. Σε αυτήν την επίθεση, οι επικλήσεις στο «αυτοδιοίκητο», σε νόμους και Σύνταγμα, δεν αποτελούν γραμμή άμυνας. Το «αυτοδιοίκητο» είναι ένας εξωσκελετός που δεν προστατεύει, αλλά διευκολύνει την «εκούσια» ευθυγράμμιση του πανεπιστημίου με τις ανάγκες της αγοράς, με το να ακρωτηριάζει ή να οδηγεί σε ατροφία όποιο άκρο αντιτίθεται σε αυτό, ανεξάρτητα από τις ανάγκες της κοινωνίας σήμερα και στο μέλλον.

Μόνη γραμμή άμυνας είναι η συσπείρωση γύρω από τους Συλλόγους, η μαζικοποίηση των Συλλόγων και το άνοιγμά τους σε όλο το ερευνητικό και διδακτικό προσωπικό, το μέτωπο με φοιτητές και διοικητικό προσωπικό με αιτήματα: Να ανοίξουν οι σχολές, να μείνει στα χαρτιά ο νόμος Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη, να μην κατατεθεί το νέο νομοσχέδιο που θα ολοκληρώσει το θεσμικό πλαίσιο για την πλήρη υποταγή των πανεπιστημίων μας σε επιχειρηματικά συμφέροντα, ανταγωνισμούς και επιδιώξεις, τον αποκλεισμό της πλειοψηφίας των παιδιών των λαϊκών οικογενειών και τον αυστηρό ιδεολογικό έλεγχο όσων εισάγονται, αποφοιτούν ή εργάζονται σε αυτό.

Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή ζήτησε την κατάργηση της απαράδεκτης αυτής διάταξης, όπως και συνολικά του αντιεκπαιδευτικού νομοσχεδίου, ενώ βρίσκεται σταθερά στο πλευρό των σπουδαστών που κινητοποιούνται.

Προκειμένου να μην εφαρμοστούν οι νέες ρυθμίσεις, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ κατέθεσε τη Δευτέρα τροπολογία σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που συζητιέται στη Βουλή.

Οπως τονίζεται στην Αιτιολογική της Εκθεση, «είναι γνωστό ότι στα Εσπερινά Λύκεια εγγράφονται και φοιτούν μαθητές με ιδιαίτερες βιοποριστικές συνθήκες, εργαζόμενοι και με ποικίλη ηλικιακή ταυτότητα. Το δυναμικό των Εσπερινών Λυκείων είναι μαθητές που καθημερινά παλεύουν μέσα σε αντίξοες επαγγελματικές και οικογενειακές συνθήκες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να επιβιώσουν. Παράλληλα επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους ελπίζοντας σε ένα καλύτερο μέλλον. Δεν διαθέτουν, όπως είναι φυσικό, τον απαιτούμενο χρόνο για μελέτη και αδυνατούν, στην πλειονότητά τους, να καταφύγουν σε ιδιωτικά φροντιστήρια, για οικονομικούς λόγους.

Με τον Ν. 4777/2021, και ειδικά με τα άρθρα 1, 2, 5, 8, προβλέπονται στις Πανελλαδικές Εξετάσεις κοινά θέματα, κοινή ύλη και ίδιος τρόπος διεξαγωγής σε Ημερήσια και Εσπερινά ΓΕΛ, ΕΠΑΛ, τροποποιώντας τα μέχρι τότε ισχύοντα που προέβλεπαν διαφορετική ύλη, διαφορετικά θέματα και εξετάσεις, σε συνδυασμό με την καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής για τα Ημερήσια και Εσπερινά Λύκεια, ουσιαστικά ακυρώνοντας το ποσοστό του 1% και συρρικνώνοντας τις ελπίδες αυτών των νέων για ένα καλύτερο μέλλον.

Εύλογα, λοιπόν, οι εν λόγω ρυθμίσεις έχουν δημιουργήσει αναταραχή στους μαθητές και στους διδάσκοντες στα Εσπερινά Λύκεια σε όλη την Ελλάδα, οι οποίοι με επιστολές τους θέτουν την ανάγκη να παρθεί νομοθετική πρωτοβουλία πρόβλεψης μεταβατικής ρύθμισης, τροπολογίας στον νόμο 4777/2021.

Επειδή οι μαθητές των Εσπερινών Λυκείων έχουν συμπληρώσει, αρχές Δεκέμβρη, τις δηλώσεις προτιμήσεών τους σε σχολές και τμήματα προτού να υπάρξουν οι νομοθετικές ρυθμίσεις.

Επειδή, με τις ρυθμίσεις του Ν. 4777/2021, μειώνονται σημαντικά οι πιθανότητες εισαγωγής των μαθητών των Εσπερινών Λυκείων στην Τριτοβάθμια.

Για τη διατήρηση των ευνοϊκών διατάξεων πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση των μαθητών των Εσπερινών Λυκείων προτείνεται η πιο κάτω τροπολογία».

Και η τροπολογία του ΚΚΕ είναι:

«Στον Ν. 4777/2021 προστίθεται άρθρο ως εξής:

"Οι υποψήφιοι των πανελλαδικών εξετάσεων για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, που προέρχονται από Εσπερινά Λύκεια, εισάγονται σε επιπλέον θέσεις σε ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) επί του συνολικού αριθμού εισακτέων σε Σχολές, σε Τμήματα και σε Εισαγωγικές Κατευθύνσεις των Πανεπιστημίων, της ΑΣΠΑΙΤΕ, στις σχολές της ΑΕΝ και των ΑΣΤΕ.

Κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου καταργείται"».

Από τις κινητοποιήσεις των μαθητών

Μεσούσης της σχολικής χρονιάς, οι υποψήφιοι αλλά και όσοι τις επόμενες χρονιές προγραμμάτιζαν να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις, είδαν να ψηφίζεται στο νομοσχέδιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση διάταξη η οποία προβλέπει πως η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ), ένας νέος «κόφτης» για την εισαγωγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση, θα ισχύσει τόσο για τους υποψηφίους των εσπερινών όσο και των ημερήσιων Λυκείων.

Οπως λένε οι μαθητές των Εσπερινών, με δεδομένο πως η Ελάχιστη Βάση θα διαμορφώνεται εκ των πραγμάτων από τους υποψηφίους των ημερήσιων Λυκείων που αποτελούν και τη συντριπτική πλειοψηφία, οι ίδιοι δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν. Τονίζουν δε πως έτσι καταργείται στην πράξη και η πρόβλεψη για εισαγωγή τους στα ΑΕΙ σε ποσοστό 1%.

Την αγανάκτησή τους και το δίκαιο αίτημά τους για την απόσυρση της σχετικής διάταξης έχουν εκφράσει όλο αυτό το διάστημα με κινητοποιήσεις σε μια σειρά από πόλεις, όπως και με ανοιχτή επιστολή τους προς την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, την οποία συνυπέγραψαν μαθητικά συμβούλια δεκάδων εσπερινών ΓΕΛ και ΕΠΑΛ.

«Αυτό το νομοσχέδιο, που ήρθε μέσα στην πανδημία, μας τραβά το χαλί κάτω από τα πόδια μας», μας λέει χαρακτηριστικά ο Θεοφ. Ξυλούρης, μαθητής του Εσπερινού Λυκείου Ηρακλείου Κρήτης, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται σε εκείνους που είχαν αποφασίσει να διεκδικήσουν μία θέση σε ΑΕΙ γνωρίζοντας πως υπάρχει αυτή η ποσόστωση του 1%, που έκανε πιο προσιτή την πρόσβαση. «Επικρατεί απογοήτευση στους μαθητές που ετοιμάζονταν να δώσουν πανελλαδικές. Πολλά παιδιά δεν θα δώσουν τελικά, γιατί δεν πιστεύουν πως μπορούν να ανταγωνιστούν τους μαθητές του ημερήσιου Λυκείου. Γνωρίζω περιπτώσεις παιδιών, με προγραμματισμό δύο - τριών χρόνων, που αλλάζει ξαφνικά λίγους μήνες πριν από τις εξετάσεις. Είναι σκληρό για κάποιον άνθρωπο που δεν ξεκινά τώρα τη ζωή του, είναι ζήτημα που τον "καίει", δεν έχει περιθώρια», τονίζει. Εξηγώντας τις επιπλέον δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας μαθητής Εσπερινού σημειώνει πως πρόκειται «για ανθρώπους εργαζόμενους, σε μεγάλο ποσοστό οικογενειάρχες, άρα δεν υπάρχει ο ίδιος χρόνος να προετοιμαστούν σε σχέση με τους μαθητές των Λυκείων που είναι - αυτό πρέπει να είναι - μόνο μαθητές και αφοσιωμένοι στο στόχο τους». Μας αναφέρει παραδείγματα συμμαθητών του «που ξεκινούν στις 6 από το σπίτι τους για δουλειά, έρχονται στο σχολείο με τα ρούχα της δουλειάς και σχολούν στις 11».

Σημειώνεται πως στην Κρήτη, τη συμπαράσταση στον αγώνα των μαθητών των Εσπερινών έχουν εκφράσει με κοινή ανακοίνωσή τους 13 εργατικά σωματεία, κάτι που, όπως σημειώνει ο μαθητής, «μαζικοποιεί τον αγώνα, στηρίζει και συμβάλλει στην προσπάθειά μας γι' αυτό που πάμε να κατακτήσουμε».

Αντίστοιχη εικόνα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εν λόγω μαθητές περιγράφει η Κων. Παπαγιαννοπούλου, εργαζόμενη και μητέρα τριών παιδιών, που φοιτά στη Γ' τάξη στο Εσπερινό ΓΕΛ Αγ. Αναργύρων προγραμματίζοντας να δώσει πανελλαδικές για να ανεβάσει το βιοτικό επίπεδό της, όπως μας λέει. Αναφέρεται στη ρύθμιση που έρχεται σε μία ιδιαίτερα δύσκολη σχολική χρονιά. «Ζούμε τις σημερινές συνθήκες και ως μαθητές και ως γονείς και ως εργαζόμενοι», λέει χαρακτηριστικά και υπογραμμίζει πως προκαλείται πρόβλημα λόγω και των στενών ηλικιακών περιθωρίων για τους μεγαλύτερους μαθητές αλλά και μια σειρά από ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι νεότεροι. «Είμαστε εργαζόμενοι παππούδες και γιαγιάδες αλλά και σε ό,τι αφορά τα νεότερα παιδιά, όταν ξεκίνησε η οικονομική κρίση αναγκάστηκαν να δουλέψουν από μικρότερες ηλικίες. Το ότι δεν έχουν οικογενειακές υποχρεώσεις δεν σημαίνει ότι δεν δουλεύουν πολλές ώρες», μας λέει.

Η ίδια εκφράζει πολλά ερωτήματα για το σκεπτικό και τη σκοπιμότητα της ρύθμισης, που στην ουσία αφαιρεί ένα κοινωνικό κριτήριο, όπως σημειώνει, αφού με τη διαδικασία του νόμου αυτομάτως καταργείται το 1%. Τονίζει πως δεν λήφθηκαν υπόψη όλα τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές των Εσπερινών προσθέτοντας πως «ούτε η τηλεκπαίδευση ήταν ένα μέτρο που βοήθησε ουσιαστικά. Μαθητές έπαιρναν απουσίες γιατί είχαν πρόβλημα με το Webex και το ίντερνετ».

Οι μαθητές επιδιώκουν, στη βάση του κοινού προβλήματος, να συντονιστούν πανελλαδικά. Στην προσπάθειά τους να βρεθεί λύση, έχουν στο πλευρό τους συλλόγους διδασκόντων και εκπαιδευτικούς Εσπερινών Λυκείων σε όλη τη χώρα. Οπως μας λέει ο Παυσ. Τσούλας, εκπαιδευτικός στο 3ο Εσπερινό ΕΠΑΛ Ν. Φιλαδέλφειας και γραμματέας της Γ' ΕΛΜΕ Αθήνας, οι καθηγητές του σχολείου εκφράζουν τη συμπαράστασή τους στο αίτημα για κατάργηση των νέων ρυθμίσεων. Επισημαίνοντας ιδιαίτερα ζητήματα που προκύπτουν από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας για τους μαθητές, τονίζει πως θα έπρεπε να απολάμβαναν σειρά διευκολύνσεων σε σχέση με τη φοίτησή τους, που θα τους βοηθούσαν να ολοκληρώσουν την τεράστια προσπάθεια που κάνουν, όπως μειωμένο ωράριο, άδειες στις προαγωγικές εξετάσεις. Ειδικότερα, ο εκπαιδευτικός σημειώνει πως στις προαγωγικές εξετάσεις οι μαθητές δεν παίρνουν άδεια, κάποιοι μάλιστα δεν προσέρχονται και περνούν την τάξη με τον μέσο όρο. Υπάρχουν παιδιά που εργάζονται σε εργοστάσια, που αναζητούν οι ίδιοι να βρουν λύση, να βρουν κάποιον να κάνει τη βάρδιά τους.

Οπως επισημαίνει, η φετινή χρονιά επιφυλάσσει έναν διπλό «κόφτη» για τους μαθητές των Εσπερινών. Αφενός τις νέες ρυθμίσεις και αφετέρου την πανδημία, με αποτέλεσμα τα μηνύματα να δείχνουν μειωμένο αριθμό μαθητών που θα πάρουν μέρος στις εξετάσεις. Τονίζει πως λόγω των υποχρεώσεων και των οικονομικών περιορισμών, βασίζονται αποκλειστικά στο σχολείο για την προετοιμασία για τις εξετάσεις και η διά ζώσης διδασκαλία δεν μπορεί να υποκατασταθεί με δεδομένο μάλιστα πως η πλειοψηφία παρακολουθούσε μάθημα μέσω κινητών, με λειψή υλικοτεχνική υποδομή για την τηλεκπαίδευση.

Σε νέο μεγάλο φοιτητικό συλλαλητήριο αύριο, Πέμπτη, στη 1 μ.μ. στα Προπύλαια και άλλες πολύμορφες δράσεις προχωρούν οι φοιτητικοί σύλλογοι της Αθήνας, όπως αποφάσισαν στη σύσκεψη συντονισμού που έκαναν τη Δευτέρα 27 σύλλογοι στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου.

Οι φοιτητές συνεχίζουν τις δράσεις τους με παρεμβάσεις στα όργανα διοίκησης με αιχμή το άνοιγμα των σχολών και για τη μη εφαρμογή του νόμου Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη, αποφάσισαν άμεση κινητοποίηση σε οποιαδήποτε απόπειρα εισβολής των ΜΑΤ και περιφρούρηση του ασύλου με μαζικές κινητοποιήσεις, μαζικοποίηση των Γενικών τους Συνελεύσεων, οργάνωση διά ζώσης μαθημάτων κ.ά.

Με αυτούς τους στόχους συμπορεύτηκαν χτες με εργαζόμενους στα ιδρύματα και πανεπιστημιακούς, στο πλαίσιο της μέρας πανελλαδικής δράσης τους με αιχμή τόσο το άνοιγμα των σχολών και τη μη εφαρμογή του νόμου όσο και την οργάνωση της πάλης των συμβασιούχων εργαζομένων που πληθαίνουν διαρκώς στα ιδρύματα.

Σε αυτό το πλαίσιο, έγινε χτες αποκλεισμός της Πολυτεχνειούπολης στου Ζωγράφου, ενώ προγραμματίζονται αποκλεισμός του κάτω Πολυτεχνείου και διοργάνωση εκδήλωσης των συλλόγων την Παρασκευή 16/4. Αντίστοιχα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο έγιναν χτες το πρωί παράσταση διαμαρτυρίας και μαζική εξόρμηση στις πύλες του και το μεσημέρι ακολούθησε σύσκεψη με συμβασιούχους εργαζόμενους.

Στην Πάτρα έγινε παράσταση διαμαρτυρίας στην πρυτανεία από εργαζόμενους, διδάσκοντες και φοιτητές και ανάλογη κινητοποίηση έγινε και στη Λάρισα με παράσταση διαμαρτυρίας στον κοσμήτορα των Σχολών Υγείας και στον ΕΛΚΕ.

Στη Θεσσαλονίκη, οι δράσεις ξεκίνησαν με αποκλεισμό, το πρωί, του κτιρίου της πρυτανείας του ΑΠΘ, στο ΠΑΜΑΚ έγινε σύσκεψη συμβασιούχων, ενώ το μεσημέρι έγινε εκδήλωση που διοργάνωσαν οι Σύλλογοι Εργαζομένων των ΑΠΘ, ΔΙΠΑΕ και ΠΑΜΑΚ μαζί με το Συντονιστικό Φοιτητικών Συλλόγων ΑΠΘ, έξω από την Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ.

Τόσο εισηγητικά όσο και μέσα από τους χαιρετισμούς και τις παρεμβάσεις, αναδείχθηκε η απόφαση της πανεπιστημιακής κοινότητας να συνεχίσει τον αγώνα ώστε να ανοίξουν επιτέλους με ασφάλεια οι σχολές, να ξεκινήσουν τα εργαστήρια και οι πρακτικές, ενάντια στην καταστολή και στο νόμο Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη. Επίσης αναδείχθηκε η ανάγκη κλιμάκωσης της πάλης για το δικαίωμα των εργαζομένων στη σταθερή και μόνιμη εργασία, κόντρα στην ομηρία των «ελαστικών» σχέσεων εργασίας.

Σήμερα και αύριο στη Θεσσαλονίκη οι φοιτητικοί σύλλογοι συνεχίζουν τη δράση με διήμερο αποκλεισμό του ΑΠΘ και νέο φοιτητικό συλλαλητήριο αύριο, στη 1 το μεσημέρι, στο Αγαλμα Βενιζέλου. Σε συμμετοχή στο φοιτητικό συλλαλητήριο καλεί η Α' ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης με 2ωρη διευκολυντική στάση εργασίας (12.00 - 14.00).

Οι δράσεις των φοιτητών θα κορυφωθούν μελωδικά, καθώς ο Φοιτητικός Σύλλογος Νομικής ΑΠΘ οργανώνει υπαίθρια ψηφιακή συναυλία στα γρασίδια της Θεολογικής αύριο, Πέμπτη, στις 17.30. Η συναυλία θα προβληθεί και διαδικτυακά (https://www.youtube.com/channel/UCFrJzkQVawgiLyI-QPCTZ-g).

Συμμετέχουν: Γραμμένος Σπύρος, Δρογώσης Στάθης, Θαλασσινός Παντελής, «Κοινοί Θνητοί», Κραουνάκης Σταμάτης, Μποφίλιου Νατάσσα, Μυστακίδης Δημήτρης, «Το Σφάλμα», «Υπεραστικοί», Φάμελλος Μανώλης, Φριντζήλα Μάρθα, Nalyssa Green, Sugahspank, Urban Pulse. Συμμετέχουν επίσης «οι φοιτητές του ΠΑΜΑΚ».

Copyright 2017 The Associated

Εδώ και πάνω από 150 χρόνια, ο Μαρξ στο «Κεφάλαιο» έγραφε: «Αν παραβλέψουμε τη φυσική ύλη, μπορούν να ενσωματωθούν στο προτσές της παραγωγής, σαν συντελεστές μεγαλύτερης ή μικρότερης αποτελεσματικότητας, φυσικές δυνάμεις που δεν στοιχίζουν τίποτα. Ο βαθμός αποτελεσματικότητάς τους εξαρτιέται από μέθοδες και επιστημονικές προόδους που δεν στοιχίζουν τίποτε στον κεφαλαιοκράτη». Ο καπιταλιστής εκμεταλλεύεται τη «γενική κοινωνική γνώση», που ανήκει στην κοινωνία, χωρίς ο ίδιος να καταβάλει τίμημα, αφού η γενική κοινωνική γνώση απαρτίζεται από όλες τις επιστημονικές ανακαλύψεις και τη γνώση που παράχθηκε από επιστήμονες πολλά χρόνια πριν μετατραπεί σε προϊόν. Ο Μαρξ ανέδειξε από τότε την απαλλοτρίωση - κλοπή κοινωνικής ιδιοκτησίας για την απόσπαση μεγαλύτερης υπεραξίας και αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Η επιστημονική και τεχνολογική γνώση είναι παραγωγική δύναμη και μέσω της πατέντας κατοχυρώνεται η καπιταλιστική ιδιοκτησία σε αυτό το «άυλο» μέσο παραγωγής. Τις τελευταίες δεκαετίες, η δραματική επέκταση των «δικαιωμάτων» στην πνευματική ιδιοκτησία συμβαδίζει με τη φρενίτιδα της ιδιωτικοποίησης και της εμπορευματοποίησης των πάντων σε βάρος των λαϊκών αναγκών. Ο κύριος όγκος των πατεντών συγκεντρώνεται στις μεγάλες πολυεθνικές. Σήμερα η πατέντα κατέχει θέση - κλειδί στο ενεργητικό των πολυεθνικών και ιδιαίτερα στους τομείς της φαρμακευτικής, βιοτεχνολογίας και πληροφορικής. Οι εταιρείες αυτές κερδίζουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο από τη νομιμοποιημένη απαλλοτρίωση (κλοπή) διαχρονικά συσσωρευμένης επιστημονικής και τεχνολογικής γνώσης. Η νομική κατοχύρωση της πατέντας γίνεται από τις κυβερνήσεις, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και παγκόσμιους οργανισμούς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Αποτελεί όπλο στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό μεταξύ των μονοπωλιακών επιχειρήσεων των ισχυρών καπιταλιστικών χωρών.

Η παραγωγή και η συσσώρευση επιστημονικής γνώσης είναι κατεξοχήν κοινωνικoποιημένη διαδικασία. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, η έρευνα είναι διεπιστημονική, δηλαδή συμπεριλαμβάνει αξιοποίηση και συνδυασμό γνώσεων από πολλές περιοχές της επιστήμης και της τεχνολογίας και εξοπλισμού για πειραματικές διατάξεις από πολλά εργοστάσια, που εργάζονται μηχανικοί, εργάτες και τεχνίτες. Για παράδειγμα, η ανάπτυξη νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων απαιτεί μεταξύ άλλων τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, τεράστιας υπολογιστικής ισχύος και συσκευών και διατάξεων, που αναπτύχθηκαν και κατασκευάστηκαν με πνευματική χειρωνακτική εργασία με ειδικεύσεις πέραν της ιατρικής και της φαρμακευτικής. Η αντίθεση ανάμεσα στην κοινωνικοποίηση της εργασίας και την ιδιοποίηση του προϊόντος από το κεφάλαιο όχι μόνο οξύνεται, αλλά διευρύνεται σε νέους χώρους. Πρόκειται για μηχανισμό απαλλοτρίωσης του έργου των μεγάλων και μικρών εργατών της επιστήμης, που το κληροδότησαν στην κοινωνία και όχι στους απαλλοτριωτές και τις εταιρείες τους. Εκείνος που σήμερα πατεντάρει κώδικα κρυπτογραφίας, έχει πληρώσει πνευματικά δικαιώματα στον G. W. Hardy, που θεμελίωσε τη θεωρία των αριθμών;

H «Mosanto», που τελευταία απορροφήθηκε από την «Bayer», το 2017 κατείχε περίπου 15.000 πατέντες, που κατοχύρωναν την «πνευματική» ιδιοκτησία σε είδη σχεδόν όλων των λαχανικών, σπόρους δημητριακών, φυτά κήπων, φυτοφάρμακα, γονίδια ζώων, κ.λπ., που αφορούν τις αγροτοκτηνοτροφικές καλλιέργειες και την τροφή μας. Τα τελευταία χρόνια η ΙΒΜ κατέχει την πρωτιά στη συσσώρευση πατεντών με 9.000 το χρόνο και σύνολο 150.000 πατέντες. Πατεντάρονται γνωστά μαθηματικά, φυσικοί νόμοι, αλγόριθμοι, που βασίζονται σε γνωστές θεωρίες, ακόμη και το ανθρώπινο γονιδίωμα. Ο κατάλογος των μεγάλων κατόχων πατέντας είναι πάρα πολύ μακρύς.

Στις εταιρείες φαρμακευτικής και των τηλεπικοινωνιών, πληροφορικής, ηλεκτρονικών παιχνιδιών, οι επενδύσεις για Ερευνα και Ανάπτυξη (άυλο) ξεπερνούν κατά πολύ τις επενδύσεις σε Εργοστάσια και Εξοπλισμό (υλικό). Πιθανά να υπάρχει υπερκοστολόγηση της Ερευνας και Ανάπτυξης, αλλά η τάση είναι σαφής. Η σημασία των «άυλων» επενδύσεων, που στηρίζονται κυρίως στην απλήρωτη επιστημονική εργασία προηγούμενων εποχών ή επιστημόνων που εργάζονται στις εν λόγω εταιρείες ή σε πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα συνεργαζόμενα με τις εταιρείες, γίνεται όλο και μεγαλύτερη.

Οι καταστροφικές συνέπειες φάνηκαν ξεκάθαρα με την εξάπλωση της πανδημίας του κορονοϊού, τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην παραγωγή και διάθεση των εμβολίων, τον εμβολιοπόλεμο και τον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι εκκλήσεις των ιθυνόντων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πολιτικών εκπροσώπων κυρίως σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων, για προσωρινή αναστολή της ισχύος των πατεντών των εταιρειών που παράγουν τα εμβόλια, δεν λύνουν τη μεγάλη αντίφαση της απαλλοτρίωσης του κοινωνικού πλούτου και ούτε άμεσα της διάθεσης εμβολίων, γιατί αυτά τελικά θα χρυσοπληρωθούν από τον λαό. Σε αυτού του είδους τις εκκλήσεις (Open COVID Pledge) συμμετέχουν και μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις από άλλους τεχνολογικούς κλάδους, που κατέχουν κυρίαρχες θέσεις στην πυραμίδα της ιδιοκτησίας πατεντών. Η άρνηση των εταιρειών και η απόρριψη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου της αναστολής της πατέντας των εμβολίων δείχνει ότι οι εκκλήσεις αυτές δεν έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα για τον λαό, αφού κινούνται μέσα στη λογική νομικής κατοχύρωσης της πατέντας και δεν ζητούν την κατάργησή της.