Τρίτη 13 Ιούνη 2023
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ
Η τέχνη του είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο χτες, το σήμερα και το μέλλον μιας δίκαιης και ελεύθερης ζωής

Σε δήλωσή του για τον θάνατο του μεγάλου μουσικοσυνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας ανέφερε:

«Ο Γιάννης Μαρκόπουλος ήταν ένας άνθρωπος ευαίσθητος στα μηνύματα του καιρού μας, βαθύς γνώστης της λαϊκής μουσικής μας παράδοσης, αλλά και της ποίησης, της μοντέρνας και της παλιότερης, όπως η σολωμική. Ολα αυτά τα στοιχεία συμμάχησαν με το ταλέντο του για να μας δώσει αυτό το εντελώς ξεχωριστό έργο, που όταν το ακούς το αναγνωρίζεις αμέσως. Είχε μια μοναδική τέχνη να αναγεννά, να αναμορφώνει, να ανακατατάσσει τα γνώριμα ηχοχρώματα της μουσικής μας παράδοσης, έτσι που να μιλούν για το σήμερα αλλά και για το αύριο. Η τέχνη του είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο χτες, το σήμερα και το μέλλον μιας δίκαιης και ελεύθερης ζωής. Μέσα απ' αυτό το διαχρονικό έργο του θα συνεχίζει να ζει, να εμπνέει και να εκφράζει τις ανάγκες κάθε νέας γενιάς που θα έρχεται».

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ (1939 - 2023)
Αποχαιρετισμός στον μεγάλο συνθέτη που το έργο του «βάζει φωτιές, καρδιές φλογίζει»

«Θεωρούσα κι εγώ ότι η μουσική κατάγεται από τους φυσικούς ήχους και ότι πηγές της ήταν τα βουητά των χειμάρρων, τα κελαηδήματα των πουλιών, η ομιλία των ανθρώπων, οι μουσικές των λαών αλλά και οι σύγχρονες αρμονίες από τα ακούσματα των μεγάλων πόλεων. Αναζητούσα μια αισθητική που δε θα εξαιρούσε από την τέχνη της μουσικής την προσέγγισή της στην έκφραση ζωής των ανθρώπων μέσα στις κοινωνίες».

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος, που με το έργο του «προσκύνησε τη χάρη του λαού μας» και έδωσε πνοή, δύναμη και κουράγιο «στα μαρτύριά του» στα «χρόνια τα δίσεκτα», ο δημιουργός που με τα μουσικά του έργα, πλημμυρισμένα με «χρώματα και αρώματα», κουβάλησε τη μνήμη και τη δύναμη της ελληνικής μουσικής, ο συνθέτης που διαμόρφωσε, από την αρχή κιόλας της δημιουργικής του πορείας, μια εντελώς προσωπική ηχητική φωνή κι άποψη, ξέχωρη από τις άλλες μέχρι τότε, δεν «μένει» πια εδώ. «Εφυγε» το Σάββατο 10 Ιούνη, σε ηλικία 84 ετών, μετά από μάχη με τον καρκίνο.

Η εξόδιος ακολουθία θα ψαλεί την Πέμπτη 15 Ιούνη στις 5 το απόγευμα στη Μητρόπολη Αθηνών. Η σορός του θα βρίσκεται εκεί λίγες ώρες νωρίτερα όπου και θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα. Θα ακολουθήσει η ταφή στο Νεκροταφείο Παπάγου.

Κρήτη, Αθήνα και Λονδίνο

Με τον Ν. Ξυλούρη
Με τον Ν. Ξυλούρη
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος γεννήθηκε, το 1939, στο Ηράκλειο της Κρήτης, από μητέρα σφακιανής καταγωγής και πατέρα από την Ιεράπετρα, γόνοι και οι δύο παλαιών κρητικών οικογενειών.

Η παραδοσιακή μουσική της Κρήτης, η συμφωνική μουσική που ακούει στο ραδιόφωνο, η μουσική της κοντινής Αιγύπτου συνθέτουν τα ακούσματα της παιδικής του ηλικίας και τον καθορίζουν. Παράλληλα, από μικρή ηλικία ξεκινά μαθήματα βιολιού και κλαρίνου.

Το 1956, έρχεται στην Αθήνα και περνά την πόρτα του Ωδείου Αθηνών, ενώ εισάγεται και στην Πάντειο. Ερχόμενος στην πρωτεύουσα κουβαλά στις «αποσκευές» του και εφηβικές του συνθέσεις. Αυτές οι μελωδίες θα γίνουν η βάση για τραγούδια που έγραψε πολλά χρόνια αργότερα, όπως η μελωδία για τα «Μαλαματένια λόγια» που πρωτογράφτηκε από τον Μαρκόπουλο στα 13 του χρόνια, όταν προσπαθούσε να βάλει άλλη μουσική σε κάλαντα.

Οι γνώσεις του πάνω στη μουσική διευρύνονται και του προσφέρουν στοιχεία για τη διαμόρφωση του προσωπικού του ύφους. Με την επιβολή της χούντας αναχωρεί για το Λονδίνο. Εκεί, εμπλουτίζει τις γνώσεις του με την Αγγλίδα συνθέτρια Elisabeth Lutyens, ενώ η φιλία του με τον πρωτοποριακό συνθέτη Γιάννη Χρήστου παίζει σημαντικό ρόλο στην επαφή και τη βαθύτερη γνωριμία του με τις πλέον πρωτοποριακές μουσικές μορφές. Στο Λονδίνο συνθέτει, ανάμεσα σε άλλα, τον «Ηλιο τον πρώτο» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, τους πρώτους Πυρρίχιους Α, Β, Γ, Δ για ορχήστρα εγχόρδων που πρωτοπαρουσιάστηκαν το 1968 στο Elizabeth Hall στο Λονδίνο, οι οποίοι γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό.

Αλλωστε, για τον Γ. Μαρκόπουλο από την αρχή κιόλας της δημιουργικής του διαδρομής, είναι σαφές ότι «το αληθινό τραγούδι ξεκινά από μια φοβερή ανάγκη και βυθίζεται στον κόσμο που ομαδικά το στερεώνει, αλλάζοντάς το, ερμηνεύοντάς το ή ακούγοντάς το την ώρα που ζει (...) Το πρώτο υλικό ξεκινά από τον κόσμο και τελειώνει πάλι σ' αυτόν».

Επιστροφή στην Ελλάδα και «Επιστροφή στις ρίζες»


Το 1969 επιστρέφει στην Ελλάδα.

Με την είσοδο της δεκαετίας του '70, υλοποιεί το μουσικό του όραμα: Καταθέτει μουσικά έργα που χαρακτηρίζονται στο σύνολό τους ως νέα πρόταση και τομή για τη μέχρι τότε ελληνική μουσική πραγματικότητα. Με την «Επιστροφή στις ρίζες» της λαϊκής και παραδοσιακής μας μουσικής, έδειξε πώς μπορεί κανείς να αξιοποιήσει τα εξελίξιμα στοιχεία της παράδοσης, πώς μπορεί κανείς να ερμηνεύσει γόνιμα τις κληρονομημένες αξίες. Αλλωστε, βαθιά του πεποίθηση ήταν ότι «το τραγούδι, αν είναι γνήσιο και αληθινό, γίνεται από ιθαγενές αυτόματα και διεθνές».

Χαρακτηριστικά, πλάι στα κλασικά όργανα της ορχήστρας έβαλε λαϊκά, παραδοσιακά όργανα (λύρα, σαντούρι, ηπειρώτικο κλαρίνο), ενώ «ανέστησε» θαμμένες μουσικές μορφές της ελληνικής παράδοσης, τους πολύτροπους ρυθμούς απ' όλες τις περιοχές της χώρας και μας τα παρουσίασε μέσα από την έντονη προσωπική του τέχνη, ατόφια και σύγχρονα, εκφράζοντας ταυτόχρονα σημερινά προβλήματα και καταστάσεις.

«Επιστροφή στις ρίζες σημαίνει σχεδιασμός του μέλλοντος», ανέφερε σε συνέντευξή του στον «Ριζοσπάστη» το 1977, προσθέτοντας ότι «ρίζες σημαίνει το παντοτινό, το αιώνιο, όπως π.χ. οι έννοιες ισότητα και ελευθερία». Και πάλι στον «Ριζοσπάστη», αυτήν τη φορά το 2006, σημείωνε: «Οταν χρησιμοποίησα στη μουσική μου τη λύρα, το σαντούρι, το λαϊκό κλαρίνο, μέσα στα συμφωνικά όργανα, είχα μια κατεύθυνση εξ αρχής. Να συντελέσουν τα ηχοχρώματα αυτής της νέας ορχήστρας στα μουσικά μου έργα, στη συνοχή, στην αλληλεγγύη και στην ανάδειξη των άγραφων νόμων, που διαθέτει στην ψυχή του ο ελληνικός κόσμος».

Με τους Μ. Πασχαλίδη και Ν. Μποφίλιου σε συναυλία προς τιμήν του συνθέτη στον Περισσό, το 2016
Με τους Μ. Πασχαλίδη και Ν. Μποφίλιου σε συναυλία προς τιμήν του συνθέτη στον Περισσό, το 2016
Η δεκαετία του '70 είναι ιδιαίτερα γόνιμη για τον συνθέτη. Είναι τα χρόνια που κυκλοφορεί δίσκους - ορόσημα στην ελληνική μουσική δισκογραφία, «Χρονικό» σε στίχους Κ. Χ. Μύρη (1970), «Ριζίτικα» και «Ιθαγένεια» σε στίχους Κ. Χ. Μύρη (1971), «Ο Στρατής Θαλασσινός» σε ποίηση Γ. Σεφέρη (1973), «Θητεία» σε στίχους Μ. Ελευθερίου, «Μετανάστες» σε στίχους Γ. Σκούρτη (1974), «Θεσσαλικός κύκλος» σε στίχους Γ. Σκούρτη (1975), «Ανεξάρτητα» (1976).

Σε όλα αυτά τα έργα γίνεται φανερή η διάθεση του Γ. Μαρκόπουλου μέσα από την Τέχνη του να συμβάλει στην ανύψωση του λαού μας. «Προσπαθώ κι εγώ να είμαι από τους ανθρώπους που αγωνίζονται με το έργο τους να συνειδητοποιήσουν τους θεατές - ακροατές (...) Να βρεθεί από τους ίδιους η μέθοδος που από την ομαδική συνειδητότητα θα περάσει στην πραγμάτωση», δήλωνε στον «Ριζοσπάστη», το 1977.

«Πόσα χρόνια δίσεχτα»

«Ολα τα τραγούδια έχουν πολιτικό αντίκρισμα. Από το πιο απλό τραγουδάκι μέχρι το πιο σύνθετο. Και πάντοτε εξυπηρετούν κάποιες ομάδες...», έλεγε ο Γ. Μαρκόπουλος και σε αυτό το μικρό μας αφιέρωμα δεν μπορούμε να μη σταθούμε σε δύο δίσκους του που είχαν το δικό τους μερτικό στην ενδυνάμωση του λαού μας στα μαύρα χρόνια της δικτατορίας.

Ο πρώτος δίσκος είναι το «Χρονικό» σε στίχους του Κ. Χ. Μύρη (Κώστα Γεωργουσόπουλου), που ήρθε ως νέα πρόταση μέσα στο σύνολο της μέχρι τότε ελληνικής τραγουδοποιίας και αποτέλεσε τομή στη μουσική πραγματικότητα της χώρας.


«Το 1966 ξεκινάμε με τον Μύρη τη δημιουργία ενός μουσικού έργου κι εκείνος αρχίζει να γράφει τον ποιητικό χάρτη του "Χρονικού", με στίχους εμπνευσμένους από την επώδυνη πορεία του ελληνισμού στον εικοστό αιώνα». Με την επιστροφή του στην Ελλάδα ο Μαρκόπουλος ξεκινά τη διαδικασία για την κυκλοφορία του έργου. Με τεχνάσματα καταφέρνουν να ξεπεράσουν τον σκόπελο της λογοκρισίας και το έργο ηχογραφείται στο στούντιο της ΕΡΑ. «Η ορχήστρα με βιολί, βιολοντσέλο, κόντρα μπάσο, κλαρίνο, φλάουτο, κιθάρα, πιάνο, κρητική λύρα, ποντιακή λύρα, λαούτο, μπαγλαμά, νταούλι - ντέφι και ντραμς, ήταν πανέτοιμη από τις πρόβες και ο Ξυλούρης με την Δημητριάδη γνώριζαν κάθε λεπτομέρεια του έργου. Πολλοί νέοι και νέες μαθητές του Ωδείου Αθηνών και φοιτητές πανεπιστημίων παρακολουθούσαν την ηχογράφηση (...)». Αλλωστε, όπως θυμόταν ο συνθέτης, οι φοιτητές κάθε βράδυ γέμιζαν την μπουάτ «Στούντιο Λήδρα», όπου παρουσιαζόταν ολόκληρο το έργο.

Ο δεύτερος δίσκος είναι τα «Ριζίτικα». Τα «Ριζίτικα», παραδοσιακά τραγούδια της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κρήτης, τα είχε διασκευάσει και ενορχηστρώσει ο συνθέτης με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτελέσουν μια ενιαία μορφή διήγησης. Ιδιαίτερα το «Πότε θα κάνει ξαστεριά», με το εύγλωττο βαθύτερο νόημά του, βρίσκεται στα χείλη των φοιτητών τις μέρες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Από τη συναυλία στην Καισαριανή για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ, το 2018
Από τη συναυλία στην Καισαριανή για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ, το 2018
Οι αγώνες της νεολαίας επηρεάζουν βαθιά τον συνθέτη και για τη δημιουργία ενός άλλου του σπουδαίου έργου, των «Ελεύθερων Πολιορκημένων», σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού.

Αλησμόνητη σε όσους την έζησαν θα μείνει και η μεγάλη του λαϊκή συναυλία τον Ιούλη του 1974, μετά την πτώση της χούντας, στο γήπεδο του Παναθηναϊκού και καταγράφηκε από τον Νίκο Κούνδουρο για «Τα Τραγούδια της Φωτιάς» μαζί με εκείνη του Μίκη στο γήπεδο «Γ. Καραϊσκάκης».

Ακμαίος και δημιουργικός

Ο Γ. Μαρκόπουλος συνεχίζει και τα επόμενα χρόνια τη δημιουργική του διαδρομή. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τα έργα «Σειρήνες», «Φίλοι που φεύγουν», «Κονσέρτο - Ραψωδία για λύρα και ορχήστρα» τη δεκαετία του '80, καθώς και τη «Λειτουργία του Ορφέα», την «Αναγέννηση, Κρήτη ανάμεσα σε Βενετιά και Πόλη», την όπερα «Ερωτόκριτος και Αρετούσα» τη δεκαετία του '90.

Ο Γ. Μαρκόπουλος, ακόμα, γράφει μουσική για το θέατρο συνεργαζόμενος με το Εθνικό Θέατρο, το «Θέατρο Τέχνης» του Κάρολου Κουν, το «Αμφιθέατρο» του Σπύρου Ευαγγελάτου και με τους σκηνοθέτες Μίνωα Βολανάκη και Λεωνίδα Τριβιζά, ενώ συνέθεσε και μουσική για κινηματογραφικές ταινίες, όπως «Μικρές Αφροδίτες» (Βραβεία Μουσικής Θεσσαλονίκης και Βερολίνου) και «Vortex και Byron» του Νίκου Κούνδουρου, «Κραυγή γυναικών» και «Πρόβα» του Ζυλ Ντασσέν, «Επιχείρηση Απόλλων» του Γιώργου Σκαλενάκη.

Με τον Γ. Νταλάρα
Με τον Γ. Νταλάρα
Παράλληλα, ο Γιάννης Μαρκόπουλος ιδρύει την ορχήστρα Παλίντονος Αρμονία, με την οποία πραγματοποιεί πολλές συναυλίες στην Ελλάδα, αλλά και σε πόλεις της Ευρώπης, του Καναδά, των ΗΠΑ και της Αυστραλίας.

Σε όλη την πορεία του συνεργάστηκε με μερικούς από τους σπουδαιότερους στιχουργούς και ποιητές. Εργα του έχουν τραγουδήσει οι Νίκος Ξυλούρης, Μαρία Δημητριάδη, Βίκυ Μοσχολιού, Παύλος Σιδηρόπουλος, Λάκης Χαλκιάς, Γιώργος Νταλάρας, Βασιλική Λαβίνα, Λιζέτα Νικολάου, Χαράλαμπος Γαργανουράκης, Ηλίας Κλωναρίδης, Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης κ.ά., αλλά και νεότεροι ερμηνευτές αναμετρήθηκαν με το έργο του, όπως οι Αλκίνοος Ιωαννίδης, Μίλτος Πασχαλίδης, Νατάσσα Μποφίλιου, Κώστας Μακεδόνας.

Ξεχωριστή πτυχή της πολυποίκιλης δημιουργίας του Γ. Μαρκόπουλου ήταν και η ενασχόλησή του με το παιδικό τραγούδι. Οι μελωδίες του στη θρυλική «Ντενεκεδούπολη» της Ευγενίας Φακίνου, αλλά και σε όλες τις παραστάσεις του κουκλοθεάτρου του «Μπαρμπα - Μυτούση» έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές παιδιών.

Το αληθινό τραγούδι είναι συνδεδεμένο με τους αγώνες, την ηθική, τη συνειδητοποίηση των ανθρώπων

«Με τη σημερινή συναυλία θέλουμε, από μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ, να εκφράσουμε ένα μεγάλο, ολόθερμο "ευχαριστώ" στον Γιάννη Μαρκόπουλο για την πολιτιστική και κοινωνική προσφορά του μέσα από την τέχνη του. Μια τέχνη που, όπως στο παρελθόν έτσι και σήμερα, εξακολουθεί να συναντιέται με τους στόχους, τις επιδιώξεις και τις αξίες του Κόμματός μας για έναν ανώτερο ανθρώπινο πολιτισμό σε όλες του τις εκφάνσεις».

Με τους Λ. Χαλκιά, Λ. Νικολάου, Β. Μοσχολιού και Π. Σιδηρόπουλο
Με τους Λ. Χαλκιά, Λ. Νικολάου, Β. Μοσχολιού και Π. Σιδηρόπουλο
Τα παραπάνω σημείωσε ο Ν. Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στην εκδήλωση τιμής στον συνθέτη που πραγματοποίησε η ΚΕ του Κόμματος, το 2016, στην Αίθουσα Συνεδρίων στον Περισσό.

Αλλωστε, όλα αυτά τα χρόνια η σχέση του Γ. Μαρκόπουλου με το ΚΚΕ ήταν ιδιαίτερα γόνιμη. Τιμά, διαχρονικά, με την παρουσία του και τη συμμετοχή τα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, από τη δεκαετία του 1970. «Αυτό το τραγούδι δεν το έγραψα εγώ, το γράψατε εσείς», τόνιζε από τη σκηνή του 4ου Φεστιβάλ της ΚΝΕ, ενώ ακουγόταν το «Εμείς είμαστε το αίμα / εμείς είμαστε η φωτιά / εμείς είμαστε οι εργάτες / χτίζουμε εμείς τη λευτεριά». Στη μνήμη όλων μας θα μείνουν και οι συναυλίες που οργάνωσε το ΚΚΕ στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής και πέρσι στο «Ολύμπια».

Το κυριότερο, όμως, όλων είναι ότι τα τραγούδια του Γ. Μαρκόπουλου θα συνεχίσουν να μας συντροφεύουν στους αγώνες μας, αλλά και εκείνη τη μέρα την «αναστάσιμη», που «ο λαός θα παίζει τα πολλά τραγούδια του για τη λευτεριά...».

Και ο λόγος είναι ότι ο Γ. Μαρκόπουλος γνώριζε καλά πως «το γνήσιο ελληνικό τραγούδι, ποτισμένο με το αίμα της γης και των ανθρώπων αυτού του τόπου, είναι το φως, είναι το αμετακίνητο, είναι το πιο σπουδαίο πολιτιστικό επίτευγμα της νεοελληνικής ιστορίας μας.

Σήμερα, το αληθινό τραγούδι είναι συνδεδεμένο με τη φιλοσοφία, τους αγώνες, τη συνειδητοποίηση των ανθρώπων για τη θέση τους, την ελευθερία τους, τη δύναμή τους, την ηθική τους. Η μουσική στον τόπο μας είναι η πολιτική και πολιτιστική βάση για την οργάνωση μιας νέας ζωής και η λαϊκή συναυλία είναι ο μαγευτικός πολιτικός λόγος που διαμορφώνει το χρώμα της εποχής».


Με τη Μ. Δημητριάδη
Με τη Μ. Δημητριάδη

Με την Ειρ. Παπά και τον Λ. Χαλκιά
Με την Ειρ. Παπά και τον Λ. Χαλκιά

Με τον Χ. Γαργανουράκη
Με τον Χ. Γαργανουράκη

Από συναυλία στο πλαίσιο της οικονομικής εξόρμησης για το κτίριο των γραφείων του ΚΚΕ που οργάνωσε η ΚΟΒ Ριζοσπάστη στις 27/1/1980
Από συναυλία στο πλαίσιο της οικονομικής εξόρμησης για το κτίριο των γραφείων του ΚΚΕ που οργάνωσε η ΚΟΒ Ριζοσπάστη στις 27/1/1980
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η μουσική του θα συνεχίσει να ακούγεται στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, σε κάθε αγώνα της νεολαίας

Σε ανακοίνωσή του για τον θάνατο του Γιάννη Μαρκόπουλου, το Γραφείο Τύπου του ΚΣ της ΚΝΕ αναφέρει:

«Το Κεντρικό Συμβούλιο της ΚΝΕ εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για τον θάνατο του σπουδαίου Ελληνα συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου.

Η τέχνη του Γιάννη Μαρκόπουλου αποτελεί εφόδιο για τους νέους και τις νέες, έναυσμα στον δρόμο του αγώνα, των υψηλών ιδανικών της πάλης για έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς εκμετάλλευση και αδικία.

Η μουσική του, πλημμυρισμένη με "χρώματα κι αρώματα", που κουβαλούν τη μνήμη και τη δύναμη των λαϊκών αγώνων της νεότερης ιστορίας της χώρας μας, κατάφερε να ριζώσει μέσα στις νεανικές καρδιές.

Το τραγούδι "Πότε θα κάνει ξαστεριά" από τον δίσκο του "Ριζίτικα" γίνεται συνώνυμο του ξεσηκωμού του Πολυτεχνείου, το 1973, ανατριχιάζοντας μέχρι σήμερα μαθητές και φοιτητές, που το τραγουδούν σε κάθε αγωνιστική επέτειο του Πολυτεχνείου, δρασκελίζοντας τον χρόνο.

Τα τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου έχουν συντροφεύσει γενιές και γενιές μελών της ΚΝΕ, νέων αγωνιστών, όχι μόνο από την ευρεία θέση που κατέκτησε στις λαϊκές συνειδήσεις και τον πολιτισμό της Ελλάδας, αλλά και από την παρουσία του ίδιου του μουσικοσυνθέτη στο Φεστιβάλ ΚΝΕ - "Οδηγητή", από την αρχή της πορείας του μέχρι σήμερα.

Ηδη στο 4ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - "Οδηγητή", το 1978, ο Γιάννης Μαρκόπουλος βρίσκεται στη σκηνή του Φεστιβάλ στο Περιστέρι, μαζί με τον Γιάννη Ρίτσο, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Θάνο Μικρούτσικο, τον Χρήστο Λεοντή, τον Νίκο Ξυλούρη και άλλους μεγάλους καλλιτέχνες.

Στο 6ο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, το 1980, στο Αλσος Περιστερίου, ο Γιάννης Μαρκόπουλος παρουσίασε το νέο έργο του, "Προσκυνώ τη χάρη σου λαέ μου", αφιερώνοντάς το στην ΚΝΕ.

Σταθερή ήταν η παρουσία της μουσικής του στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, ενώ ξεχωρίζει από την πρόσφατη ιστορία του το 42ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - "Οδηγητή", το 2016, όπου στην κορύφωση των εκδηλώσεών του πραγματοποιήθηκε μεγάλη συναυλία αφιερωμένη στο έργο του, την οποία διηύθυνε ο ίδιος.

Οπως λέει ο στίχος του τραγουδιού που αφιέρωσε στην ΚΝΕ πριν από 43 χρόνια, "και θαυμάζω λαέ μου τα έργα σου", έτσι μέσα στα θαυμαστά έργα του λαού μας ανήκει και η μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου. Σήμερα όλοι οι νέοι κομμουνιστές τη θαυμάζουμε, αφού τρυπώνει ακόμη μέσα στις καρδιές μας, δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσει να ακούγεται δυνατά στα Φεστιβάλ ΚΝΕ - "Οδηγητή", σε κάθε αγώνα της νεολαίας.

Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στους οικείους του».

«Αντίο μεγάλε δάσκαλε... »

Τη βαθιά θλίψη τους για τον θάνατο του Γιάννη Μαρκόπουλου εξέφρασαν με μηνύματά τους καλλιτέχνες που γνώρισαν και συνεργάστηκαν με τον σπουδαίο συνθέτη.

«Πικροί οι αποχαιρετισμοί, ενίοτε αναπόφευκτο... Ομως, ο Γιάννης απλόχερα μας άφησε μια σπουδαία παρακαταθήκη και έτσι θα είναι πάντα κοντά μας», ανάφερε ο Σταύρος Ξαρχάκος, προσθέτοντας ότι «δυστυχώς όπως και στην περίπτωση του θανάτου του Βαγγέλη Παπαθανασίου, έτσι και τώρα που έφυγε από κοντά μας, "αξιώθηκαν" κάποια ραδιόφωνα και μεταδίδουν αρκετά τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου».

«Αντίο μεγάλε δάσκαλε», σημείωσε η Χάρις Αλεξίου, ενώ ο Γιώργος Νταλάρας χαρακτήρισε τον Γ. Μαρκόπουλο «σπουδαίο, ανατρεπτικό, ευφυή, πρωτοπόρο». «Ενας πραγματικά μεγάλος συνθέτης, σπουδαίος δημιουργός με ανεκτίμητο, πρωτότυπο έργο και προσφορά», ανάφερε χαρακτηριστικά.

«Αντίο Μαέστρο... Μας άφησες όλα τα σπουδαία, κληρονομιά ατελείωτη. Θα ζεις αιώνια μέσα στις μεγάλες και τις μικρές στιγμές μιας κοινωνίας ολόκληρης», σημείωσε σε ανάρτησή της η Νατάσσα Μποφίλιου, ενώ η Ελεωνόρα Ζουγανέλη θυμήθηκε την πρώτη τους πρόβα. «Χιούμορ, ζεστασιά, μεθοδικότητα, ελευθερία. Επειτα η παράσταση στο Ηρώδειο μαζί με τον Γιάννη Χαρούλη. Να μας διευθύνεις. Με χαμόγελο και πίστη».

«Καλό ταξίδι υπέροχε και ανύποτακτε Γιάννη Μαρκόπουλε. Προσκύνησα το έργο σου. Υποκλίνομαι στο μεγαλείο σου», ανέφερε ο Γιάννης Κότσιρας.

Με ανακοίνωσή του αποχαιρετά τον Γ. Μαρκόπουλο και ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος, σημειώνοντας μεταξύ άλλων:

«Αφησε βαθιά τη σφραγίδα του στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, δίνοντας έκφραση αλλά και νέους δρόμους στις μουσικές μας καταβολές και ρίζες.

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος έχει συνθέσει ορισμένα από τα πιο εμβληματικά πολιτικά τραγούδια που όσα χρόνια κι αν περάσουν θα μένουν στη συλλογική μνήμη.

Από πολύ νεαρή ηλικία και σε όλη τη μετέπειτα διαδρομή του, συνδύαζε το παραδοσιακό στοιχείο με τα πιο σύγχρονα μουσικά ιδιώματα.

Οι δεκαετίες του '60 και του '70 ήταν οι πλέον καθοριστικές στη μουσική διαδρομή του. Παρουσίασε αξιόλογο και αγαπητό από τον κόσμο έργο, με ξεκάθαρη και συνεπή άποψη που θα επεκτεινόταν και θα βάθαινε τα επόμενα 60 χρόνια, δίνοντας πολύ σημαντικά έργα.

Εγραψε και ηχογράφησε δεκάδες ανεπανάληπτα σάουντρακ από το ξεκίνημα σχεδόν της διαδρομής του. Δεν παύει να εμπνέεται από την παράδοση και βεβαίως από το σύγχρονο λαϊκό και "έντεχνο" τραγούδι, από το ροκ, στις διάφορες εκφάνσεις του, ακόμη και τις ψυχεδελικές και βεβαίως από την avant-garde».

Με δηλώσεις τους, τον Γ. Μαρκόπουλο αποχαιρέτησαν επίσης η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο υπηρεσιακός υπουργός Πολιτισμού, Γιώργος Κουμεντάκης, οι πρόεδροι της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και άλλοι.

Τη βαθιά θλίψη του εξέφρασε και ο Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Πατρέων.

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
Το σπουδαίο και ξεχωριστό έργο του αποτέλεσε σταθμό στην πορεία του μουσικού μας πολιτισμού

Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ για τον θάνατο του μεγάλου μουσικοσυνθέτη

Για τον θάνατο του Γ. Μαρκόπουλου το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:

«Με βαθιά συγκίνηση και σεβασμό αποχαιρετούμε τον Γιάννη Μαρκόπουλο, έναν από τους μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες μας, που το σπουδαίο και ξεχωριστό έργο του αποτέλεσε σταθμό στην πορεία του μουσικού μας πολιτισμού.

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος δεν μιμήθηκε τη μουσική μας παράδοση, ούτε επέστρεψε σ' αυτήν με αναπόληση και νοσταλγία. Τη μετουσίωσε σε ζωντανή πραγματικότητα του καιρού μας. Σ' αυτή τη γόνιμη αξιοποίηση των εξελίξιμων στοιχείων της παράδοσης βρίσκεται η πεμπτουσία της τέχνης του, το μυστικό της ιδιαιτερότητας και της πρωτοτυπίας της. Με το έργο του μας έδειξε τον τρόπο να ερμηνεύουμε δημιουργικά τις κληρονομημένες πνευματικές και αγωνιστικές αξίες μας, την ανάγκη να τις απαλλάσσουμε από τα νεκρά τους στοιχεία, να τις ανακατατάσσουμε, να τις αναγεννάμε και να τις βάζουμε να μιλούν στο σήμερα και για το σήμερα.

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος υπήρξε πάντα ευαίσθητος στα προστάγματα της εποχής, θερμαινόταν από τα ζωτικά ενδιαφέροντά της και είχε την ικανότητα να αγκαλιάζει το πνεύμα και τις ανάγκες των πλατιών λαϊκών στρωμάτων. Αυτά τα στοιχεία τον έκαναν να αγαπηθεί από το φοιτητικό κυρίως κοινό στα σκληρά χρόνια της δικτατορίας. Ενα κοινό που αγνοώντας τις απαγορεύσεις της χούντας δημιουργούσε το αδιαχώρητο στις μπουάτ όπου νέοι ερμηνευτές, ανάμεσά τους και ο Νίκος Ξυλούρης, παρουσίαζαν τα έργα του συνθέτη.

Δικαιολογημένα αμέσως μετά τη μεταπολίτευση κατάκτησε τις καρδιές του πλατιού λαϊκού κοινού, που τον αποθέωνε στις συναυλίες του, όπως στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ από το πρώτο κιόλας το 1976.

Το ανεπανάληπτο "Χρονικό" των παθών, των αγώνων και των ιδανικών του βασανισμένου λαού μας στην πρόσφατη ιστορία του, έκφραζε τους καινούριους πόθους του, έσπρωχνε "με του δασκάλου τη φωνή το χέρι του εργάτη" να γράψει καινούρια τραγούδια για τη λευτεριά. Οι κύκλοι "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι", "Μετανάστες", "Ιθαγένεια", "Θητεία", "Θεσσαλικός Κύκλος" και μια σειρά νέα τότε τραγούδια του συνθέτη γύριζαν σε κάθε στόμα, μα πάνω απ' όλα το "Εμείς είμαστε οι εργάτες", στο οποίο η ταξική συνείδηση της εργατικής τάξης βρήκε μια ασύγκριτη μέσα στην απλότητα και τη λαϊκότητά της μουσική έκφραση. Με τη νέα μουσική ματιά του, τραγούδια όπως το "Πότε θα κάνει ξαστεριά" ή το "Αγρίμια κι αγριμάκια μου" μετατράπηκαν σε λαϊκούς ύμνους ενάντια στην κοινωνική καταπίεση κάθε είδους και μορφής, όχι μόνο στα χρόνια της δικτατορίας, αλλά έως τις μέρες μας. Μεγάλοι λαϊκοί τραγουδιστές όπως οι αξέχαστοι Νίκος Ξυλούρης και Μαρία Δημητριάδη, αλλά και ο Λάκης Χαλκιάς και ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, σημάδεψαν με τις ερμηνείες τους αυτές τις ξεχωριστές στιγμές.

Στίχος και μουσική στο έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου βρίσκονται σε μια ολοκληρωμένη αρμονία, σε ένα τέλειο συνταίριασμα που συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μιας δίκαιης και ευτυχισμένης ζωής. Είναι πραγματικά ευτύχημα που η ελεύθερη σκέψη, ο βαθύς ποιητικός στοχασμός, η ολοζώντανη γλώσσα και ο πλαστικός, μουσικός στίχος του Σολωμού συναντήθηκαν με την πλούσια καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του Γιάννη Μαρκόπουλου, τη βαθιά γνώση του στο περιεχόμενο του σολωμικού έργου και την εντρύφησή του στη λαϊκή μουσική μας παράδοση στο ιδιαίτερα απαιτητικό έργο του "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι".

Η τέχνη του ενώνει τα καταπιεσμένα κοινωνικά στρώματα ενάντια στους καταπιεστές τους και γι' αυτό είναι τέχνη πολιτική: Ενα προσκύνημα στη χάρη του λαού, μια υπόκλιση στα βάσανά του και ένας απέραντος θαυμασμός στα έργα του: Τα μικρά, μες στην καθημερινή βιοπάλη του, αλλά και μεγάλα στους κρίσιμους ταξικούς αγώνες του, όπως το εκφράζει στο τραγούδι του "Προσκυνώ τη χάρη σου λαέ μου", που ο συνθέτης αφιέρωσε στην Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας το 1980 στο 6ο της Φεστιβάλ.

Το έργο του Μαρκόπουλου - μακριά πάντα από τις σειρήνες της ευκολίας και τους πειθαναγκασμούς της εμπορευματοποίησης - δεν αποτελεί απλά παθητικό δέκτη των μηνυμάτων του καιρού. Είναι ένας ενεργητικός πομπός, που μεταβάλλεται σε κοινωνική πράξη, που επενεργεί στη ζωή με τα ιδανικά που εκφράζει και εξυπηρετεί τα αιτήματα μιας φωτεινότερης κι ομορφότερης ζωής για τους όπου Γης αδικημένους. Και γι' αυτό είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει με αμείωτη τη δύναμή του διαχρονικά να ζεσταίνει τις ανθρώπινες καρδιές. Κάθε νέα γενιά που θα έρχεται θα το ξανα-ανακαλύπτει, γιατί θα εκφράζει και τους δικούς της πόθους, ανάγκες και οράματα.

Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά συλλυπητήριά του στην οικογένεια και τους οικείους του».



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ