«Μελετάμε την Ιστορία μας - Συνεχίζουμε πιο δυνατοί στην πάλη για τον σοσιαλισμό!». Με αυτό το σύνθημα, που αποτυπώνει το πώς το ΚΚΕ αντιμετωπίζει την Ιστορία του, ως «ζώσα πραγματικότητα» που αναβλύζει διδάγματα για την πάλη τού σήμερα, παρουσία πλήθους κόσμου όλων των ηλικιών, κυρίως νεολαίας, πραγματοποιήθηκε χτες το βράδυ στον Περισσό η εκδήλωση της ΚΕ του ΚΚΕ για την παρουσίαση του Δοκιμίου Ιστορίας του Κόμματος, περιόδου 1918 - 1949.

Κατάμεστη η Αίθουσα Συνεδρίων από εργάτες του χεριού και του πνεύματος, νέους, συνταξιούχους, άντρες και γυναίκες, μέλη και φίλους του Κόμματος και της ΚΝΕ, που παρακολούθησαν με αμείωτο ενδιαφέρον την εκδήλωση, για μια έκδοση πολύτιμο εργαλείο στα χέρια τους αλλά και ευρύτερα για εκπαιδευτικούς, μαθητές, φοιτητές, για κάθε άνθρωπο που ενδιαφέρεται να αντλήσει ιστορικές πληροφορίες και γνώσεις, και η οποία δεν πρέπει να λείπει από καμία βιβλιοθήκη.

Η εκδήλωση περιλάμβανε παρέμβαση από τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα. Ομιλία από την Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία παρουσίασε τη μεθοδολογία και τα περιεχόμενα των τεσσάρων τόμων της έκδοσης. Ομιλία από την Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ και του Τμήματος Ιστορίας του ΚΚΕ, για την αντιμετώπιση της Ιστορίας του Κόμματος από την αστική και οπορτουνιστική βιβλιογραφία και προπαγάνδα.

Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα την ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπα. Επίσης, ρεπορτάζ των ομιλιών της Ελ. Μπέλλου και της Αλ. Παπαρήγα, αναλυτικά αποσπάσματα των οποίων θα δημοσιευτούν στο φύλλο του Σαββατοκύριακου.

Στην Απόφαση του 19ου Συνεδρίου μας, τον Απρίλη του 2013, βάζαμε το καθήκον της νέας έκδοσης του Δοκιμίου της περιόδου 1918 - 1949.

Στις Θέσεις του 20ού Συνεδρίου μας, στον απολογισμό δράσης της ΚΕ, αναφερόταν συγκεκριμένα: «Η ΚΕ συνέχισε την ιστορική έρευνα για την περίοδο 1918 - 1949, προχώρησε στη συγγραφή και συζήτηση του πρώτου Τόμου του Δοκιμίου Ιστορίας που βρίσκεται στην τελική ευθεία».

Και η Απόφαση του 20ού Συνεδρίου, τον Απρίλη του 2017, έβαζε το καθήκον: Να γίνει «Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη συνολική έγκριση του αναμορφωμένου πρώτου Τόμου της Ιστορίας του Κόμματος που αναφέρεται στα χρόνια που προηγήθηκαν της ίδρυσής του μέχρι το 1949...».

Τα καταφέραμε. Κρατάτε στα χέρια σας ένα πολύτιμο ντοκουμέντο, καθημερινό σύντροφο στη δράση μας.

Η μελέτη του, η αφομοίωσή του, η ένταξή του στις σχολές και στα συστήματα εσωκομματικής μόρφωσης είναι από τα σχέδιά μας για την επόμενη περίοδο.

Αυτήν τη στιγμή προέχει να το αγοράσουμε, να το αποκτήσουμε. Δεν μπορεί να υπάρχει σπίτι, βιβλιοθήκη ή δωμάτιο κομμουνιστή και κομμουνίστριας, μέλους της ΚΝΕ, που να μην κοσμεί το Δοκίμιο.

Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που ασχολείται εντατικά με τη μελέτη και συγγραφή της Ιστορίας του, με στόχο η ιστορική πείρα μιας μεγάλης και ηρωικής πορείας να οδηγεί σε συμπεράσματα που το εξοπλίζουν στην πάλη του για την ανασύνταξη του εργατικού - λαϊκού κινήματος, για την προώθηση της Κοινωνικής Συμμαχίας εργατών, βιοπαλαιστών αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, σε συμπεράσματα που δυναμώνουν ιδεολογικά και πολιτικά την πάλη για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

Με αυτόν τον τρόπο το ΚΚΕ δεν αντιμετωπίζει την Ιστορία του κάνοντας μόνο τις οφειλόμενες τιμητικές εκδηλώσεις για τους χιλιάδες ήρωές του, για τα θύματα της εργατικής τάξης. Την αντιμετωπίζει ως ζώσα πραγματικότητα και διδάσκεται.

Το ΚΚΕ βαθαίνει στην Ιστορία του, έχοντας ως θεμελιακή θέση ότι η ιστορική εποχή που ζούμε είναι εδώ και 100 χρόνια εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό, με αφετηρία τη νικηφόρα Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση στη Ρωσία το 1917.

Με άλλα λόγια, το ΚΚΕ βαθαίνει στην Ιστορία του, αναλύοντας και εκτιμώντας την ιστορική εξέλιξη, με βάση το γεγονός ότι διεθνώς και στην Ελλάδα έχουν ωριμάσει οι υλικές προϋποθέσεις για τον σοσιαλισμό.

Δηλαδή, υπάρχει τεράστιος πλούτος για να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.

Προϋπόθεση είναι να κοινωνικοποιηθούν τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής από την επαναστατική εργατική εξουσία, που θα οργανώσει την παραγωγή και την κατανομή των προϊόντων με τον κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό.

Βέβαια, τα συμπεράσματα που δίνει η θυελλώδης πορεία του ΚΚΕ είναι πολλά.

Περιλαμβάνουν την αντοχή του Κόμματος σε δύσκολες συνθήκες.

Τη σταθερή πίστη του ότι ο σοσιαλισμός θα νικήσει.

Αφορούν υποδείγματα στάσης ζωής και τόσα άλλα.

Ομως, πρώτα απ' όλα, αφορούν τη στρατηγική του πορεία.

Θεμελιακό δίδαγμα, που ενσωμάτωσε το ΚΚΕ στο Πρόγραμμά του, είναι ότι ο στρατηγικός στόχος του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν είναι σωστό να καθορίζεται από τον συσχετισμό δυνάμεων.

Οπωσδήποτε, βέβαια, ο συσχετισμός δυνάμεων πρέπει να εκτιμάται αντικειμενικά, ώστε να καθορίζονται τα τρέχοντα καθήκοντα, σε συνάρτηση με τον στρατηγικό στόχο και υποβοηθώντας τον υποκειμενικό παράγοντα να ωριμάσει για τις μεγάλες στιγμές της αποφασιστικής αναμέτρησης.

Στις συνθήκες του καπιταλισμού, το Κομμουνιστικό Κόμμα οφείλει να έχει στρατηγική ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας, ανεξάρτητα από τη μορφή της ή τις συνθήκες δράσης του Κόμματος, όπως έχει δείξει η Ιστορία (είτε είναι στη νομιμότητα, είτε δρα ημινόμιμα, είτε βρίσκεται σε βαθιά παρανομία).

Ακόμα, ανεξάρτητα αν η μορφή της καπιταλιστικής εξουσίας είναι κομματική κυβέρνηση ενός κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων στηριγμένη στο αστικό κοινοβούλιο ή όχι, ή κυβέρνηση τεχνοκρατών ή στρατιωτικών εκπροσώπων της αστικής τάξης, σε εμπόλεμη ή μη εμπόλεμη κατάσταση, όπως αρκετές φορές γνώρισε η χώρα μας στο παρελθόν.

Και αυτό το συμπέρασμα είναι εξαιρετικά επίκαιρο.

Στις μέρες μας πυκνώνουν οι φωνές αστικών κοινοβουλευτικών κομμάτων, που διακηρύσσουν σε όλους τους τόνους την ανάγκη να διαμορφωθεί μέτωπο κατά των ακροδεξιών - φασιστικών δυνάμεων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Πρωτοστατεί, στη διαπασών, ο ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθούμενος και από άλλους της λεγόμενης «αριστεράς» και της κεντροαριστεράς.

Ποιοι είναι όμως αυτοί που απευθύνουν τέτοια καλέσματα;

Η σκληρή καθημερινή πραγματικότητα μας λέει τα εξής:

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, εκφράζοντας τα συμφέροντα και τις διεθνείς συμμαχίες της ελληνικής αστικής τάξης, έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε πεδίο κατάσπαρτο με τις παλιές στρατιωτικές βάσεις και με τις νέες που παραχωρεί.

Σημαιοφόρος του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ και χωμένη έως το λαιμό στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, παλεύει, όπως λέει, για την «ειρήνη» και την «αναβάθμιση» της Ελλάδας.

Δηλαδή, σερβίρει στο λαό τα ίδια ψέματα που τα αστικά κόμματα λένε εδώ και δεκαετίες, κρύβοντας ότι η «αναβάθμιση» που επιχειρείται, δεν αφορά το συμφέρον του λαού, αλλά αφορά αποκλειστικά και μόνο το συμφέρον των καπιταλιστών.

Το ΝΑΤΟ, η ΕΕ και η εγχώρια αστική τάξη αναβαθμίζονται και με την περιβόητη συμφωνία των Πρεσπών.

Εξάλλου, και μόνο η λέξη «αναβάθμιση» υποδηλώνει τον καπιταλιστικό ανταγωνισμό για κυριαρχία.

Η αναβάθμιση του ενός γίνεται πάντα σε βάρος κάποιου άλλου ή κάποιων άλλων καπιταλιστικών κρατών.

Ετσι έχοντας τα πράγματα, αποτελεί πρόκληση ο κυβερνητικός ισχυρισμός ότι η Ελλάδα αποτελεί «χώρα - όαση» σε έναν ταραγμένο διεθνή περίγυρο.

Αποτελεί πρόκληση, γιατί εφησυχάζει το λαό, κρύβοντας τους κινδύνους που δημιουργούνται γι' αυτόν από την εμπλοκή της Ελλάδας σε πολεμικά σχέδια και σε μια περιοχή που μυρίζει μπαρούτι, εξαιτίας του οξυνόμενου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού για τις σφαίρες επιρροής και τις πηγές Ενέργειας.

Ούτε οι αντιφασιστικές κορόνες, ούτε οι επικλήσεις για ειρήνη και φιλία μπορούν να κρύψουν ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ, με την πολιτική τους, ρίχνουν νερό στο μύλο του εθνικισμού.

Γιατί νερό στο μύλο του εθνικισμού δεν ρίχνει μόνο αυτός - όπως η ΝΔ - που στηρίζει τα εθνικιστικά συλλαλητήρια για να ψαρέψει στα θολά νερά του ακροδεξιού λαϊκισμού και φασισμού.

Νερό στο μύλο του εθνικισμού ρίχνει κι αυτός - όπως η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ - που υπογράφει συμφωνίες με τη σφραγίδα του ΝΑΤΟ, αφήνει ανοιχτό παράθυρο στον αλυτρωτισμό, τον οποίο εκμεταλλεύεται η σάρα και η μάρα του εθνικισμού και του ναζισμού.

Κι αυτός που ρίχνει νερό στο μύλο του εθνικισμού δεν μπορεί να βρεθεί πραγματικά και σταθερά απέναντι από κάθε ακροδεξιό, από κάθε φασίστα, από κάθε εθνικιστή, όπως προσπαθεί να κοροϊδέψει ο κ. Τσίπρας.

Ούτε βέβαια, πολύ περισσότερο, μπορεί να ηγηθεί δήθεν αντιφασιστικών μετώπων!

Το μόνο που μπορεί να κάνει, είναι να στήνει νέες παγίδες στον λαό, που έχει ζωντανές μνήμες, αγωνιστικές παρακαταθήκες και θέληση για δράση, ενάντια στην ακροδεξιά, στο ναζισμό.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει ματώσει τον λαό με την πολιτική της.

Συνέβαλε σε πολύ μεγάλο βαθμό να πληρώνουν οι εργαζόμενοι σε όφελος του κεφαλαίου τα βάρη της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης.

Δηλαδή, πληρώνουν αυτοί οι οποίοι δεν έχουν την παραμικρή ευθύνη γι' αυτό.

Και δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συμπίπτει με όλα τα άλλα κόμματα - και με τη Χρυσή Αυγή - στο ότι αυτή η οικονομική κρίση ήταν κρίση χρέους και όχι κρίση του καπιταλισμού, όπως υποστηρίζει μόνο το ΚΚΕ.

Συμπίπτουν επίσης και στο γεγονός ότι αποκρύπτουν πως το μεγάλο ύψος του χρέους προέρχεται από τα θαλασσοδάνεια προς τους επιχειρηματίες, από τους τεράστιους ΝΑΤΟικούς εξοπλισμούς και από άλλες παροχές στη λεγόμενη ιδιωτική πρωτοβουλία, που τόσο όλοι τους εκθειάζουν.

Ακριβώς γι' αυτά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δέχεται τα συγχαρητήρια της ΕΕ και των ΗΠΑ, ενώ τρίβει τα χέρια της με ικανοποίηση και η εγχώρια άρχουσα τάξη.

Αυτή η κυβέρνηση έγινε το πιο αγαπημένο παιδί του κεφαλαίου, αφού ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες του.

Μέγιστο επίτευγμά της: Υψώνοντας τη σημαία της αριστεράς, ενώ με το άλλο χέρι κρατά τη λαιμητόμο των λαϊκών δικαιωμάτων, κατάφερε πλήγμα στο εργατικό - λαϊκό κίνημα.

Ενίσχυσε τις αυταπάτες, την αναμονή από τα πάνω και την ηττοπαθή στάση των μειωμένων απαιτήσεων και του «τίποτα καλύτερο δεν μπορεί να γίνει» (από αυτό που κάνει η ίδια, εξυπακούεται)...

Με τη στρατηγική που προωθούν, του λεγόμενου προοδευτικού, του αντι-ακροδεξιού μετώπου, αποκρύπτουν ότι οι ακροδεξιές - φασιστικές δυνάμεις φυτρώνουν και αναπτύσσονται μόνο στο έδαφος της αντιλαϊκής πολιτικής, την οποία εφαρμόζουν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη τόσο τα συντηρητικά όσο και τα σοσιαλδημοκρατικά και άλλα δήθεν αριστερά κόμματα.

Αποκρύπτουν ότι πίσω από τις ονομαζόμενες «λαϊκιστικές» δυνάμεις βρίσκονται και τις πατρονάρουν μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και αστικοί κρατικοί μηχανισμοί.

Αυτό το φαινόμενο, εξάλλου, δεν είναι πρωτοφανές στην Ιστορία.

Τον Χίτλερ, για παράδειγμα, χρηματοδότησαν και στήριξαν πολιτικά επίσης μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι εκείνης της περιόδου, πολλοί από τους οποίους συνεχίζουν να υπάρχουν και σήμερα, όπως η «Κρουπ», η «Siemens» και άλλοι.

Τον στήριξαν και επιχειρηματικοί όμιλοι των λεγόμενων δημοκρατικών κρατών, όπως των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας.

Εμφανίζοντας ως αντίθεση που δήθεν αφορά το λαό, τις αντιθέσεις ανάμεσα στους λεγόμενους «ευρωσκεπτικιστές» από τη μια και εκείνους της φιλοενωσιακής γραμμής από την άλλη, συγκαλύπτουν την αντίθεση που αφορά το παρόν και το μέλλον των λαϊκών μαζών.

Δηλαδή, την αντίθεση από τη μια ανάμεσα στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα και, από την άλλη, τους επιχειρηματικούς ομίλους και τα κόμματά τους.

Σε αυτό το πλαίσιο κάνουν λόγο για τις λεγόμενες αξίες της ΕΕ, που πρέπει να διασωθούν.

Ωστόσο, τις περίφημες αυτές «αξίες» της ΕΕ τις βλέπουμε και τελευταία στη Γαλλία, όπου το αστικό κράτος και η κεντροαριστερή κυβέρνηση Μακρόν φρόντισαν να τις υπενθυμίσουν στους διαδηλωτές.

Με την ίδια στρατηγική επιχειρούν να ισχυροποιήσουν και να ανασυντάξουν το σάπιο αστικό πολιτικό σύστημα, εγκλωβίζοντας το λαό σε διλήμματα - παγίδες.

Η μορφή άσκησης της εξουσίας αλλάζει κάθε φορά, ανάλογα με τις αστικές ανάγκες, αλλά και την πίεση που ασκεί η πάλη του λαϊκού κινήματος, για περισσότερες ελευθερίες και δικαιώματα.

Ομως, ο χαρακτήρας και οι στόχοι της αστικής εξουσίας μένουν οι ίδιοι.

Το ΚΚΕ επαναλαμβάνει για μια ακόμα φορά: Η φασιστική μορφή άσκησης της καπιταλιστικής κυριαρχίας δεν γεννιέται απλώς και κυρίως στο μυαλό κάποιων διαταραγμένων εγκεφάλων, όπως ακούμε πολλές φορές.

Τον φασισμό τον γεννά το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, τον γεννά η αντιλαϊκή πολιτική κάθε απόχρωσης.

Οταν καταργείται η κοινοβουλευτική μορφή άσκησης της εξουσίας, αποτελεί επιλογή του μεγάλου κεφαλαίου και των διεθνών συμμάχων του, όπως αποτελεί επιλογή και το αντίθετό της.

Ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο η αντιμετώπιση της ακροδεξιάς - ρατσιστικής - λαϊκιστικής πολιτικής μπορεί να γίνει αποφασιστικά και ριζικά μόνο από την Κοινωνική Συμμαχία, που έχει αντικαπιταλιστικό - αντιμονοπωλιακό χαρακτήρα και στοχεύει στην ανατροπή της αστικής εξουσίας.

Διαφορετικά, πηγαίνοντας οι εργαζόμενοι είτε με το λεγόμενο «αντιφασιστικό μπλοκ» είτε με το «εθνικιστικό - φασιστικό», θα βρεθούν σε κάθε περίπτωση να μάχονται κάτω από ξένη σημαία.

Τους στίχους του Φώντα Λάδη, «τον φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον, δεν θα πεθάνει μόνος, τσάκισέ τον», μπορεί να τους κάνει πράξη μονάχα το λαϊκό κίνημα που χτυπάει τις ρίζες που τον γεννάνε.

Ετσι θα καταστραφούν και τα διάφορα «μπουμπούκια» τους.

Σήμερα υπάρχει μεγάλη εμπειρία από το ιστορικό παρελθόν, την οποία το Κόμμα μας συλλογικά αποτίμησε και συμπεριέλαβε στα συμπεράσματα που περιέχονται στο Δοκίμιο Ιστορίας 1918 - 1949.

Αν ο απελευθερωτικός αγώνας της Κατοχής είχε συνδεθεί με τον στόχο της εργατικής εξουσίας, το ΚΚΕ θα είχε αποφύγει ολισθήματα τύπου Συμφωνίας του Λιβάνου, που οδήγησε σε κυβέρνηση της λεγόμενης «εθνικής ενότητας» υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, δηλαδή στο τσουβάλιασμα του Κόμματος και του ΕΑΜ στις αστικές, εγχώριες και ξένες - κυρίως τότε βρετανικές - επιδιώξεις.

Αυτό το καίριο συμπέρασμα επιβεβαιώνει ότι ένα Κομμουνιστικό Κόμμα, ακόμα και τότε που γίνεται «παρανάλωμα του πυρός» για τα λαϊκά συμφέροντα, ακόμα και τότε που δεν απεμπολεί το σοσιαλισμό από το πρόγραμμά του, είναι βέβαιο ότι, δίχως να το θέλει, θα απομακρυνθεί απ' αυτόν τον στόχο, αν η στρατηγική του δεν είναι εναρμονισμένη με τις απαιτήσεις και τους νόμους της ταξικής πάλης.

Και πράγματι, στην 100χρονη Ιστορία του, ποτέ το ΚΚΕ δεν εκδήλωσε πρόθεση ενσωμάτωσής του στο σύστημα.

Και τότε που μια σειρά επιλογές του μπορούσαν τελικά να το οδηγήσουν εκεί, το "πιστεύω" του παρέμενε αμετακίνητο σε βασικές αρχές της κομμουνιστικής θεωρίας.

Ομως, το ΚΚΕ ιδρύθηκε και υπάρχει επιδιώκοντας να ηγηθεί στον ταξικό αγώνα για την οριστική απελευθέρωση της εργατικής τάξης, με την εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας.

Σ' αυτό το σημείο, αν δηλαδή κινήθηκε σε αυτήν την κατεύθυνση ή όχι, εστιάζεται η κριτική αποτίμηση.

Από εδώ βγαίνουν και τα συμπεράσματα, ανεξάρτητα από τον αναμφισβήτητο ηρωισμό και τις αμέτρητες θυσίες του.

Αυτές είναι οι απαιτήσεις της επαναστατικής κριτικής: «Για να γίνουμε εμείς καλύτεροι από τους πατεράδες μας και τα παιδιά μας καλύτερα από εμάς».

Ωστόσο, κανένα Κομμουνιστικό Κόμμα, όσο έμπειρο και αν είναι, δεν μπορεί να εφησυχάζει.

Κάθε μέλος του ΚΚΕ, κάθε δραστήριος φίλος του Κόμματος, καθένας που αγωνιά και προβληματίζεται, που προσβλέπει σε μια νέα κοινωνία, της πραγματικής ελευθερίας, όλοι μας, οφείλουμε να επαγρυπνούμε πρωταρχικά στο εξής ζήτημα:

Ο κίνδυνος παρέκκλισης σε μεταρρυθμιστικό στόχο, που μεταφράζεται σε πολιτικό κυβερνητικό στόχο, με τη συμμετοχή ή την ανοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος σε αστικές κυβερνήσεις στο έδαφος του καπιταλισμού, είναι υπαρκτός, ακόμα κι αν έχει προηγηθεί σαφής επαναστατική στρατηγική επεξεργασία.

Αυτός ο κίνδυνος υπάρχει ιδιαίτερα σε απότομες αλλαγές των οικονομικών και πολιτικών συνθηκών, όπως είναι, για παράδειγμα, η οικονομική κρίση, η άνοδος του φασισμού, ο πόλεμος.

Σοβαρό παράγοντα πίεσης μπορεί να αποτελέσει και η περιορισμένη επίδραση των κομμουνιστών στα εργατικά σωματεία, ως αποτέλεσμα της πολύχρονης ενσωμάτωσης του εργατικού κινήματος και των συνδικάτων στο σύστημα, μέσα από την εξαγορά, τη γραφειοκρατικοποίηση, τη μεγάλη απομαζικοποίηση και άλλα.

Εκ των πραγμάτων, η διατήρηση μιας επαναστατικής στρατηγικής και η προώθησή της ως γραμμής πάλης - με δυσμενή συσχετισμό - σε μαζικές οργανώσεις της εργατικής τάξης και λαϊκών στρωμάτων έχει αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση, με κίνδυνο δεξιάς αλλά και «αριστερής» παρέκκλισης.

Πρόκειται για καίριο ζήτημα.

Σε φάση καμπής, καθ' όλο το διάστημα της τελευταίας καπιταλιστικής κρίσης, το ΚΚΕ δοκιμάστηκε και στάθηκε στο ύψος της αποστολής του.

Αρνήθηκε να μπει σε οποιαδήποτε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης.

Αρχικά με το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ, τη ΔΗΜΑΡ, το ΛΑ.Ο.Σ. (2010 έως 2014) που εμφανιζόντουσαν ως κυβερνήσεις «εθνικής σωτηρίας», «οικουμενικές» κ.λπ. και στη συνέχεια με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ (από το Γενάρη του 2015 έως σήμερα) που εμφανίζονταν ως «αντιμνημονιακές», «αριστερές» και πάει λέγοντας.

Αν και δέχτηκε μεγάλη πίεση, ότι τάχα θα συνέβαλλε έτσι στο να πληρώσει τα βάρη το κεφάλαιο, ότι τάχα θα άνοιγε ο δρόμος για τη διέξοδο από την κρίση σε όφελος των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων, ότι δήθεν κάτι καλύτερο θα γινόταν με τη συμμετοχή του ΚΚΕ και άλλα σχετικά.

Τα οποία, εκ των πραγμάτων και εκ του αποτελέσματος, αποδείχτηκαν όχι μόνο λόγια του αέρα, αλλά και επικίνδυνες πολιτικές ενσωμάτωσης του κινήματος και νέας ανόδου των πιο επιθετικών διαθέσεων του μεγάλου κεφαλαίου και των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών της ελληνικής αστικής τάξης.

Η ζωή επιβεβαίωσε περίτρανα τη στάση και τη θέση του ΚΚΕ.

Γιατί αν είχε κάνει το αντίθετο, τώρα θα βρισκόταν απολογούμενο για την επιλογή του, θα βάδιζε δίχως πυξίδα ταξική, θα γινόταν ουρά των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου και των καπιταλιστικών - ιμπεριαλιστικών συμμαχιών του, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Φίλες και φίλοι,

Μετά τις μεγάλες συγκεντρώσεις μας για τον γιορτασμό των 100χρονων που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα.

Μετά από μια πεντάχρονη πολύπλευρη δραστηριότητα.

Ανοίγουμε ήδη πανιά, στο νέο αιώνα μας.

Εχοντας μελετήσει, εκτιμήσει τον αιώνα που έφυγε.

Με τα θετικά, αλλά και τις αδυναμίες και ελλείψεις μας.

Διορθώνοντας αδικίες και λάθη που έγιναν σε αυτήν τη δύσκολη και μεγάλη πορεία των 100 χρόνων.

Διδαχτήκαμε για το νέο σχέδιο που απαιτείται.

Επιμένουμε πως ιστορικά πλέον, εδώ και δεκαετίες, οι καπιταλιστές και η τάξη τους δεν χρειάζονται για να αναπτυχθούν η παραγωγή, η οικονομία, η κοινωνία.

Οι εργάτες μπορούν να γίνουν διευθυντές της ζωής τους, τα παιδιά τους μπορούν να γίνουν χτίστες της νέας ζωής, του νέου κόσμου, του σοσιαλιστικού.

Οι ήττες και τα προσωρινά ιστορικά πισωγυρίσματα δεν μπορούν να σταματήσουν τις μέρες που θα συγκλονίσουν ξανά τον κόσμο.

Το ΚΚΕ έρχεται από πολύ μακριά και πάει πολύ μακριά, αφού πολύ μακριά πάει και η υπόθεση της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης.

Χτίζουμε ένα Κόμμα ικανό να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή κάθε φορά που ο καιρός το απαιτεί.

Μπορούμε να το δυναμώσουμε παντού.

Με ισχυρές κομμουνιστικές Οργανώσεις, που θα πρωτοστατούν στην πάλη του λαού σε κάθε χώρο δουλειάς, σε κάθε χώρο που ζει, εργάζεται, μορφώνεται, αγωνιά, ο εργάτης, ο αυτοαπασχολούμενος της πόλης και του χωριού, ο νέος και η γυναίκα της εργατικής - λαϊκής οικογένειας.

Αλλάζοντας τους συσχετισμούς δυνάμεων παντού, σε κάθε σωματείο, σύλλογο, δημοτικό και περιφερειακό συμβούλιο, σε κάθε εκλογική μάχη βουλευτικών ή ευρωβουλευτικών εκλογών.

Επιδιώκοντας έμπρακτα να ανταποκρίνεται το Κόμμα στον ίδιο το χαρακτήρα του, τον προορισμό του, ως συνειδητής ιδεολογικής - πολιτικής - οργανωμένης πρωτοπορίας του επαναστατικού εργατικού κινήματος στην Ελλάδα.

Εκπληρώνοντας ταυτόχρονα και με τον τρόπο αυτόν το διεθνιστικό του χρέος, απέναντι στην παγκόσμια εργατική τάξη, σε όλους τους δοκιμαζόμενους λαούς από την πείνα, τη φτώχεια, τη δυστυχία, την ανεργία, τους πολέμους, την εκμετάλλευση και καταπίεση.

Σε αυτόν τον αγώνα, το Δοκίμιο Ιστορίας, που κρατάτε σήμερα στα χέρια σας, μπορεί να καταστεί πολύτιμο εργαλείο, σύντροφος και βοηθός.

Καλή μελέτη και διάδοσή του, όσο πιο πλατιά γίνεται.

Επομένως, είναι αδήριτη η σχέση του με την ανάγκη μελέτης και έρευνας της Ιστορίας αυτού του κινήματος, όχι μόνο στην Ελλάδα, στις γειτονικές χώρες, αλλά και στις χώρες που το επαναστατικό εργατικό κίνημα μεγαλούργησε, πραγματοποίησε ιστορικής σημασίας νίκες ή ήττες, όπως στη Σοβιετική Ενωση και όχι μόνο».

Αυτό επισήμανε εισαγωγικά στην ομιλία της στη χτεσινή εκδήλωση της ΚΕ του ΚΚΕ η Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, παρουσιάζοντας τη μεθοδολογία και τα περιεχόμενα των τόμων του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ, περιόδου 1918 - 1949.

Σημείωσε ακόμη πως η ιδεολογία του ΚΚΕ, «ο επιστημονικός κομμουνισμός, θεμελιώθηκε στα συμπεράσματα της ιστορικής έρευνας της κοινωνικής εξέλιξης, ενσωμάτωσε τα συμπεράσματα της διαλεκτικής υλιστικής έρευνας των τρόπων παραγωγής, συνολικότερα των κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών, ειδικότερα ενσωμάτωσε τα συμπεράσματα διαφορετικών περιόδων του εργατικού κινήματος», υπογραμμίζοντας ότι «δεν μπορεί να υπάρχει επαναστατικό εργατικό κόμμα, δηλαδή Κομμουνιστικό Κόμμα, αν αποσπαστεί από τα επιστημονικά επιτεύγματα, επομένως και από τα ιστορικά, αν δεν διαθέτει τις απαιτούμενες επιστημονικές δυνάμεις για να μελετά τα κοινωνικά φαινόμενα, να αναπτύσσει την ιδεολογία του ενσωματώνοντας τα επιστημονικά συμπεράσματα της φυσικής και κοινωνικής εξέλιξης, της ταξικής πάλης».

Στη βάση αυτή, εξήγησε, το ΚΚΕ απορρίπτει τους ισχυρισμούς όσων εκ του πονηρού τού προσάπτουν «εμπειρισμό και υποκειμενισμό, έλλειψη αρμοδιότητας και ικανότητας να μελετήσει την Ιστορία του».

Επεσήμανε εξάλλου πως στην πορεία αυτή «η ΚΕ του Κόμματός μας δεν είδε και δεν βλέπει σε αντιπαράθεση την ανάγκη της εξειδικευμένης ιστορικής μελέτης και έρευνας με την ανάγκη για συλλογική συζήτηση των συμπερασμάτων της και ανάληψη της ανάλογης ευθύνης.

Γι' αυτό με την ευθύνη της ΚΕ δρομολογήθηκε η επίπονη μελέτη της Ιστορίας του Κόμματος, μέσω του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ και ενός δικτύου ιστορικών - συνεργατών και άλλων επιστημόνων που είναι ενταγμένοι στα Τμήματα της ΚΕ. Παράλληλα, δρομολογήθηκε και η διεξοδική συζήτηση ανάλογων ιστορικών θεμάτων, όχι μόνο στην ΚΕ, αλλά και στα παρακάτω καθοδηγητικά όργανα του Κόμματος. Συγκεντρώθηκαν παρατηρήσεις από στελέχη του Κόμματος και της ΚΝΕ, μια διαδικασία που κορυφώθηκε με την πραγματοποίηση ανάλογης θεματικής Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης τον περασμένο Ιούνη.

Προϊόν όλης αυτής της διαδικασίας είναι οι 4 Τόμοι του Δοκιμίου Ιστορίας που σήμερα σας παρουσιάζουμε».

Ενώ επεσήμανε, απευθυνόμενη ιδιαίτερη στους εκπροσώπους του Τύπου, πως «το υλικό των 4 Τόμων δεν αποτελεί μια αποκλειστικά κομματική Ιστορία, δεν είναι στενά φιλο-ΚΚΕ ενδιαφέροντος ή αποκλειστικά ερευνητικού από την πλευρά του ταξικού αντίπαλου», αλλά υλικό ευρύτερου ιστορικού ενδιαφέροντος, εξαιτίας της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε, «στο γεγονός ότι η ίδρυση, η ανάπτυξη και η εξέλιξη της ιδεολογικής - πολιτικής ταυτότητας και δράσης του ΚΚΕ και της Νεολαίας του εξετάζονται σε συνάρτηση ιδιαίτερα με τις εγχώριες, αλλά και τις διαβαλκανικές και παγκόσμιες οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις».

Στη συνέχεια, η Ελένη Μπέλλου παρουσίασε αναλυτικά τα περιεχόμενα των 4 Τόμων.

Οπως εξήγησε, στον Τόμο Α1 με τίτλο: «Διεθνείς και εσωτερικές συνθήκες από την επικράτηση του καπιταλισμού ως την Οκτωβριανή Επανάσταση», η ύλη κατανέμεται σε τρία μέρη, με το πρώτο να αφορά τη συνοπτική παρουσίαση σε παγκόσμιο επίπεδο της μετάβασης από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, την εμφάνιση και ανάπτυξη της εργατικής τάξης, τη διαμόρφωση του κομμουνιστικού κινήματος στο έδαφος της μαρξιστικής θεωρίας και παράλληλα «δίνονται συνοπτικά και συγκεντρωμένα τα χαρακτηριστικά της έναρξης της εποχής του ιμπεριαλιστικού σταδίου του καπιταλισμού».

Για το 2ο μέρος του Τόμου Α1 σημείωσε ότι πραγματεύεται την ανάπτυξη του καπιταλισμού στην Ελλάδα από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ενώ για το 3ο μέρος του Τόμου Α1, που αναφέρεται στη γέννηση και ανάπτυξη του εργατικού και του σοσιαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα έως το 1918, η Ελένη Μπέλλου επεσήμανε ότι η μελέτη του «πρώτα απ' όλα από εργάτες, εργάτριες, μισθωτούς, συνδικαλιστές άλλων κινημάτων βοηθά στην κατανόηση των συνθηκών μέσα στις οποίες πραγματοποιήθηκε η ποιοτική αλλαγή στο εργατικό και σοσιαλιστικό κίνημα με την ίδρυση του ΣΕΚΕ».

Για το 1ο μέρος του Τόμου Α2, που έχει ως γενικό τίτλο «Μεσοπόλεμος: Οικονομία και πολιτική. Η ίδρυση του ΚΚΕ, τομή στην ελληνική κοινωνία», η ομιλήτρια υπογράμμισε ανάμεσα σε άλλα πως «η αντικειμενική εκτίμηση της καπιταλιστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα κατά το Μεσοπόλεμο έχει ιδιαίτερη σημασία και για τον καθορισμό της στρατηγικής του Κόμματος» και την κριτική αξιολόγηση των στρατηγικών επιλογών που κυριάρχησαν αυτή την περίοδο.

Το 2ο μέρος του Τόμου Α2 αναφέρεται στην ηρωική πάλη του ΚΚΕ στο Μεσοπόλεμο αλλά και στη διαμόρφωση της στρατηγικής του Κόμματος, εκείνη την περίοδο. Οσον αφορά το ζήτημα της στρατηγικής η Ελ. Μπέλλου σημείωσε πως «το Δοκίμιο χρησιμοποιεί όσα στοιχεία διέθετε που δείχνουν τη σχετική διαπάλη στο Κόμμα και στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα». Επεσήμανε ότι η έρευνα συνεχίζεται και εξέφρασε τη φιλοδοξία «κάτι περισσότερο να πούμε την επόμενη χρονιά, με αφορμή τα 100 χρόνια από την ίδρυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς».

Ο Τόμος Β1 αναφέρεται στη δράση του ΚΚΕ στον Β' Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο. Σημείωσε πως εκεί «αναλύεται ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του πολέμου και αυτοκριτικά κρίνεται το γεγονός ότι το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα δεν μπόρεσε να διαμορφώσει στρατηγική πάλης για την εργατική εξουσία σε συνθήκες πολέμου και επαναστατικής κατάστασης σε μια σειρά χώρες, βέβαια και στην Ελλάδα», υπογραμμίζοντας πως «ο Τόμος είναι θεμελιακός για τη στρατηγική αντίληψη του ΚΚΕ. Τα συμπεράσματά του έχουν σημασία για το σήμερα και το αύριο του εργατικού κινήματος».

Παράλληλα, για τον επόμενο Τόμο, Β2, που έχει τίτλο: «Η εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ)», αφού επεσήμανε ότι πρόκειται για Τόμο που περιλαμβάνει πολύ πιο πλούσιο υλικό από την αντίστοιχή έκδοση, σημείωσε ότι «δίδαγμα διαχρονικής σημασίας απ' όλη αυτή την περίοδο είναι ότι ο σταθερός επαναστατικός στρατηγικός προσανατολισμός σε κάθε χώρα είναι η καλύτερη συμβολή για την ευνοϊκή αλλαγή στον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων».

Κλείνοντας, η Ελένη Μπέλλου σημείωσε ότι στο σύνολο των σελίδων των 4 Τόμων του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ για τα χρόνια 1918 - 1949 οι αναγνώστες μπορούν να βρουν «τις πραγματικές και όχι τις παραποιημένες θέσεις του ΚΚΕ για σειρά σύγχρονων πολιτικών προβλημάτων, όπως το Κυπριακό, το λεγόμενο Μακεδονικό, που έχουν ιστορικές ρίζες», όπως και «την εξήγηση, τους παράγοντες που οδήγησαν ακόμα και σε λαθεμένες θέσεις ή και το πώς διορθώθηκαν στην πορεία», καθώς επίσης και «την πρωτοποριακή επαναστατική αντίληψη και πρακτική του ΚΚΕ για σειρά σύνθετων κοινωνικών προβλημάτων όπως είναι το ζήτημα της ισοτιμίας και χειραφέτησης της γυναίκας».

Οπως επεσήμανε εισαγωγικά: «Η πλατιά κυκλοφορία του νέου Δοκιμίου, όπως και του παλαιότερου, δεν αφήνει αδιάφορους τα επιτελεία της αστικής τάξης, κομματικά, επιστημονικά, δημοσιογραφικά, όπως και τους οπορτουνιστικούς θύλακες. Τα τελευταία χρόνια έχει οργανωθεί με αύξουσα κλιμάκωση πολύμορφη αντικομμουνιστική αντεπίθεση ή αντιΚΚΕ πολεμική, με εκδόσεις, ημερίδες, σειρές τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών.

Ανθίζουν όλα τα "λουλούδια" του αντικομμουνισμού, με περιεχόμενο χοντροκομμένο αλλά και επιμελημένα εκλεπτυσμένο. Ανάμεσα στους ιστορικούς και πολιτικούς επιστήμονες ξεχωρίζουν οι αυτοπροσδιοριζόμενοι "αναθεωρητές του μεσαίου χώρου", που τάχα δεν διακατέχονται από εμπάθεια, αναγνωρίζουν ορισμένες ακρότητες σε βάρος του ΚΚΕ ως απάντηση σε βίαιες ενέργειες και προκλήσεις που δήθεν πρώτο το ΚΚΕ οργάνωσε».

Αναλύοντας το πώς εξελίχθηκε η αντιΚΚΕ επίθεση και πολεμική μετά το 1975, η Αλέκα Παπαρήγα στάθηκε στη νέα φάση που πέρασε ο αντικομμουνισμός με τη νίκη της αντεπανάστασης και τη στρατηγική επιλογή της ΕΕ να κηρύξει την «αναθεώρηση και αναδιατύπωση της Ιστορίας», με αιχμή του δόρατος την Ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την εξίσωση φασισμού και κομμουνισμού ως επίσημη κρατική ιδεολογία της ΕΕ.

Στη συνέχεια, η Αλέκα Παπαρήγα αναφέρθηκε αναλυτικά, απαντώντας ένα προς ένα, στα πιο προσφιλή αστικά και όχι μόνο επιχειρήματα, που εστιάζουν κυρίως στην Ιστορία της Κατοχής, στο Δεκέμβρη του '44 και στην περίοδο '46 - '49. Οπως ότι το ΚΚΕ τέθηκε επικεφαλής της Εθνικής Αντίστασης με σκοπό να καταλάβει πραξικοπηματικά την εξουσία, αδιαφορώντας για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, ή ότι έδινε τη μάχη στην Ελλάδα μόνο και μόνο για να διευκολύνει τη νίκη της ΕΣΣΔ, ως κομματικός και μάλιστα «έμμισθος υπάλληλος» της Μόσχας, την αστική αντίληψη ότι το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ δεν χρειαζόταν να ιδρυθούν, γιατί επέφεραν ζημιές, προκαλώντας τα γερμανικά αντίποινα, ότι οι κομμουνιστές ήταν εχθροί της δήθεν οικουμενικής αξίας της «εθνικής ενότητας» και «ομοψυχίας», που δεν πρέπει να διαταράσσεται, είτε σε περίοδο πολέμου είτε σε κρίση είτε σε περίοδο καπιταλιστικής ανάκαμψης και ανάπτυξης, ότι ο Δεκέμβρης του '44 συνιστούσε προϊόν ενός προετοιμασμένου σχεδίου βίαιης κατάληψης της εξουσίας, για τον «ξενοκίνητο» ΔΣΕ κ.ά.

«Αυτή την προπαγάνδα», σημείωσε, «διακινούν κατά κόρον τόσο οι χρυσαυγίτικες ναζιστικές χυδαιότητες και νεοδημοκρατικές εφημερίδες, με τις κίτρινες σελίδες που προβάλλουν τα δήθεν εγκλήματα των κομμουνιστών, όσο και αστοί ιστοριογράφοι, οι επονομαζόμενοι αναθεωρητές της Ιστορίας.

Ολοι μαζί έχουν ένα στόχο: Το τσάκισμα της ταξικής πάλης σήμερα. Γι' αυτόν το σκοπό δεν διστάζουν να αναμασούν τα πιο βρώμικα επιχειρήματα, να διαστρεβλώνουν τα ιστορικά γεγονότα και να κάνουν το μαύρο άσπρο, στοχεύοντας ιδιαίτερα στη νέα γενιά, που δεν έχει αποκτήσει ακόμα την πείρα της ταξικής πάλης».

Στη συνέχεια, η Αλέκα Παπαρήγα αναφέρθηκε στην πείρα από την προσπάθεια του οπορτουνισμού κατά τις δεκαετίες του '70 και '80 να ανατρέψει - στο όνομα της «ανανέωσης» και του κάλπικου διεθνισμού και με την εφεύρεση των «εθνικών δρόμων προς το σοσιαλισμό» - θεμελιακές αρχές της μαρξιστικής θεωρίας, καθώς και στην οπορτουνιστική επίθεση που εξαπολύθηκε μετά την αντεπανάσταση, και ενώ στην Ελλάδα το ΚΚΕ ξεκίνησε βασανιστικά την αποκατάσταση του επαναστατικού του χαρακτήρα.

Απαντώντας δε σε όσα οι οπορτουνιστές υποστηρίζουν, ότι «τα ιστορικά γεγονότα πρέπει να εξετάζονται αποκλειστικά και μόνο μέσα στις συγκεκριμένες συνθήκες που πραγματοποιήθηκαν, αρνούμενοι την ύπαρξη γενικών γνωρισμάτων» και προσάπτοντας στο ΚΚΕ «αυθαίρετες σκοπιμότητες που αφορούν το σημερινό Πρόγραμμά του και τις εκτιμήσεις του για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, με τα οποία ως γνωστόν διαφωνούν ριζικά», η Αλέκα Παπαρήγα σημείωσε: «Η ιστορική αποτίμηση της δράσης του Κόμματος αφορά τον υποκειμενικό παράγοντα, άρα τίθεται υπό κρίση πώς κατάφερνε να κατανοεί, να υπολογίζει τους συγκεκριμένους αντικειμενικούς παράγοντες, το συσχετισμό δυνάμεων, την αστική πολιτική διαχείρισης, την επίδραση των διεθνών εξελίξεων, ώστε να διαμορφώνει και να προσαρμόζει, ανάλογα με τις συνθήκες, τη γραμμή συσπείρωσης και ρήξης με σκοπό τη στήριξη της νικηφόρας πορείας υπέρ της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Η αποτίμηση των γεγονότων μιας ολόκληρης περιόδου δεν μπορεί να εξαντληθεί με την εκτίμηση κατά τις τρέχουσες εξελίξεις. Συμπεράσματα που επαληθεύονται συμπληρώνονται ή διορθώνονται όταν έχουν πια αποκρυσταλλωθεί οι τάσεις, τα αποτελέσματα. Αυτός είναι ο δρόμος για την ωρίμανση του Κόμματος».

Κλείνοντας την τοποθέτησή της, σημείωσε: «Η μελέτη του Δοκιμίου της περιόδου αυτής είναι βέβαιο ότι θα δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που υπάρχουν, σε ακαταστάλακτους προβληματισμούς. Αν και αφορά το παρελθόν, τα συμπεράσματα είναι ένα καλό εφόδιο για τα προβλήματα που μας απασχολούν σήμερα, που απαιτούν και γνώση και διευρυμένο πολιτικό και ιδεολογικό ορίζοντα, ανεξάρτητα από το αντικείμενο χρέωσης στην κομματική δουλειά και στο κίνημα. Μελετάμε το παρελθόν κοιτώντας μπροστά!».