ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ: «Ράβουν κουστούμι» για τον λαό, φορτώνοντάς του και τα βάρη του πολέμου

«ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΜΥΝΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ» ΤΗΣ ΕΕ: 13 ώρες δουλειάς τη μέρα, «αδειοδοτήσεις» fast track και επικίνδυνα χημικά μέσα στις πόλεις για τα πολεμικά σφαγεία!

ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ SIPRI: Τα πυρηνικά οπλοστάσια στην υπηρεσία της «μοιρασιάς» του κόσμου

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΝΑΡΕΝΤΡΑ ΜΟΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ: Προωθούνται τα σχέδια για τον εμπορικό και ενεργειακό διάδρομο IMEC

Icon

Την ώρα που η κυβέρνηση της ΝΔ δίνει «γη και ύδωρ» στον μακελάρη «στρατηγικό» της σύμμαχο, εμπλέκοντας τη χώρα μας όλο και βαθύτερα στα πολεμοκάπηλα σχέδιά τους, οι οικονομικές συνέπειες που θα βάλουν για μια ακόμα φορά τις λαϊκές ανάγκες στο κρεβάτι του Προκρούστη έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται, αποκαλύπτοντας έτσι τις πολύπλευρες συνέπειες που έχει η εμπλοκή.

Πιο συγκεκριμένα, το φιτίλι που καίει στη Μέση Ανατολή, με τις επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν και την απάντηση του Ιράν, έφερε αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου, με την τιμή του αργού πετρελαίου Brent να εκτινάσσεται στα 76,50 δολάρια το βαρέλι την Τετάρτη 18 Ιούνη, σημειώνοντας νέο υψηλό πέντε μηνών, με την ακαριαία αυτή άνοδο να δείχνει προς έναν νέο κύκλο πληθωριστικών πιέσεων που θα αποτυπωθούν στις τιμές των καυσίμων πολύ άμεσα, σύμφωνα με εκτιμήσεις.

Οπως σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ετήσια έκθεσή της για την Ελλάδα, η χώρα μας βρίσκεται σε ιδιαίτερα ευάλωτη θέση, καθώς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ενεργειακές εισαγωγές από τη Μέση Ανατολή, αφού οι καθαρές εισαγωγές πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή αντιστοιχούν στο 6,9% του ελληνικού ΑΕΠ, ενώ στην Ελλάδα η Ενέργεια αντιπροσωπεύει το 8,2% του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

Την ίδια στιγμή, η τιμή του φυσικού αερίου, η οποία επιδρά άμεσα στο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ανέβηκε κι αυτή, φτάνοντας τα 40,025 ευρώ/MWh την Τετάρτη 18 Ιούνη, την ώρα που ο λαός στην Ελλάδα έρχεται αντιμέτωπος ήδη με ένα από τα υψηλότερα τιμολόγια ρεύματος στην ΕΕ.

Αποτέλεσμα όλα αυτά και της πολιτικής της Ελλάδας - «ενεργειακού κόμβου», για τα συμφέροντα εφοπλιστών και ενεργειακών ομίλων, στα πλαίσια και της «απελευθερωμένης» ευρωενωσιακής αγοράς που πληρώνει βαριά ο λαός.

Συνεπακόλουθο των αυξήσεων στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου είναι η συμπαράσυρση, τραβώντας την ανιούσα, του κόστους οδικών, αεροπορικών και ακτοπλοϊκών μεταφορών, του κόστους ρεύματος και θέρμανσης για τη λαϊκή οικογένεια.

Οπως επισημαίνει το ΕΒΕΠ, στο εμπόριο και τις θαλάσσιες μεταφορές οι επιπτώσεις επικεντρώνονται στις ναυτιλιακές καθυστερήσεις και αποκλεισμούς στον Περσικό Κόλπο με πιθανές επιθέσεις σε εμπορικά πλοία, την άνοδο των ναύλων και ασφαλίστρων πλοίων, αυξάνοντας τα κόστη των logistics, τις εισαγωγές πρώτων υλών, σιτηρών και πετροχημικών.

Επιπλέον, σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών το ενδεχόμενο εμπλοκών ή αποκλεισμών της ναυσιπλοΐας στα Στενά του Ορμούζ και την Ερυθρά Θάλασσα πιθανώς θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους μεταφοράς, εμπορικών αγαθών, γεγονός που θα επιφέρει άνοδο στις τιμές τροφίμων και ειδών ανάγκης - ιδίως των εισαγόμενων - και κατ' επέκταση τα λαϊκά νοικοκυριά θα βρεθούν μπροστά σε νέες ανατιμήσεις - φωτιά για μια σειρά αγαθά.

Στο μεταξύ, ανέπαφες δεν θα μείνουν ούτε οι εξαγωγές προς τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, οι οποίες αντιστοιχούν στο 1,8 % του ελληνικού ΑΕΠ, ένα αρκετά υψηλό ποσοστό συγκριτικά με τα υπόλοιπα που καταγράφονται στην ΕΕ, αφού κι αυτές θα επηρεαστούν από το κόστος μεταφοράς, αυξάνοντας παραπέρα τα ελλείμματα που πληρώνει ξανά ο λαός, ενώ συνέπειες θα δουν και οι αγρότες.

Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται πως το κράτος δολοφόνος Ισραήλ, που αυτή τη στιγμή σπέρνει τον όλεθρο στη Μέση Ανατολή, αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ στη Μεσόγειο, ενώ για το 2024 το 34,2% των εισαγωγών του Ισραήλ προήλθε από την ΕΕ, κι όλα αυτά στη βάση της κατάπτυστης Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ - Ισραήλ, στην οποία μετέχει και η χώρα μας και η οποία ορίζει το νομικό και θεσμικό πλαίσιο της πολιτικής και οικονομικής συνεργασίας στη βάση του εμπορίου μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών. Στη Συμφωνία αυτή μάλιστα «εξέχουσα» θέση κατέχουν μεταξύ άλλων το εμπόριο γεωργικών προϊόντων, χημικών προϊόντων και μεταποιημένων προϊόντων. Ενώ η κυβέρνηση, όπως έδειξαν και οι πρόσφατες «ανταλλαγές επισκέψεων» με εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια, έχει ως στόχο την εκτόξευση του διμερούς εμπορίου, στηρίζοντας τους μακελάρηδες για τα κέρδη του κεφαλαίου και παράλληλα μεγαλώνοντας τις «αβεβαιότητες», όπως τώρα που ο πόλεμος στη Μ. Ανατολή κλιμακώνεται.

Οπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τη νύφη για όλα τα παραπάνω θα πληρώσει για μία ακόμα φορά ο λαός και οι εργαζόμενοι. Η ήδη βεβαρημένη τσέπη των λαϊκών νοικοκυριών και των αυτοαπασχολούμενων - που ήδη στενάζουν κάτω από το κόστος της καθημερινότητας - θα επιβαρυνθεί κι άλλο, αφού, με πιο απλά λόγια, από τη βενζίνη μέχρι τα τρόφιμα και το ρεύμα, οι τιμές θα τραβήξουν την ανηφόρα.

Οσον αφορά τον τουρισμό, «τη βαριά βιομηχανία» της χώρας, τα αστικά επιτελεία προβλέπουν πως το πλήγμα στον τουρισμό της Ανατολικής Μεσογείου θα επηρεάσει την Ελλάδα, η οποία μπορεί να θεωρηθεί «γειτονική ζώνη αστάθειας», ειδικά από επισκέπτες τρίτων χωρών από την Ασία και τις ΗΠΑ. Επομένως, είναι πιθανή η ακύρωση, ή αλλαγή προγραμματισμένων δρομολογίων κρουαζιέρων και πακέτων πολυπροορισμών, που συμπεριλαμβάνουν Ελλάδα, Τουρκία, Ισραήλ και Αίγυπτο. Γενικώς, αναμένονται λιγότερες κρατήσεις σε περιοχές κοντά στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και αύξηση ασφαλιστικών καλύψεων για ταξιδιωτικούς παρόχους.

Φυσικά, τα «σπασμένα» της τουριστικής χασούρας για το κεφάλαιο θα τα φορτωθούν οι εργαζόμενοι του κλάδου, στην πλάτη των οποίων πραγματώνεται έτσι κι αλλιώς το «τουριστικό θαύμα» των επιχειρηματικών ομίλων.

Είναι παραπάνω κι από εμφανές λοιπόν πως τα λεγόμενα της κυβέρνησης της ΝΔ, περί «ανάπτυξης» της ελληνικής οικονομίας, την οποία μάλιστα κάλπικα βαφτίζουν «θωρακισμένη», καμία σχέση δεν έχουν με τις λαϊκές ανάγκες, ιδίως μέσα σε συνθήκες όξυνσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, που οδηγούν σε πολεμική εμπλοκή, αφού η «ανάπτυξη» που προωθούν κι ευαγγελίζονται, αφορά τη διασφάλιση και εκτόξευση των μονοπωλιακών κερδών, στο ξαναμοίρασμα της πίτας.

Για αυτό είναι αναγκαίο ο λαός της χώρας μας να βγει μπροστά. Με το σύνθημα «καμία θυσία για τα κέρδη και τους πολέμους των καπιταλιστών», να δυναμώσει την πάλη του ενάντια στην πολιτική που τσακίζει τη ζωή του για να πλουτίζουν μια χούφτα παράσιτα, ενάντια στο σάπιο καπιταλιστικό σύστημα της εκμετάλλευσης και της βαρβαρότητας που γεννά φτώχεια, πολέμους, προσφυγιά και αιματοκυλά τους λαούς στον βωμό των επιχειρηματικών συμφερόντων.

INTIME NEWS

Αυτά είπε την περασμένη Τρίτη σε συνέντευξη Τύπου ο επίτροπος της ΕΕ για την Αμυνα και το Διάστημα, Αντριους Κουμπίλιους, δίνοντας το σήμα για το ακόμα μεγαλύτερο ξεχείλωμα του εργάσιμου χρόνου με βάση τις άθλιες Οδηγίες της ΕΕ, που οδηγούν σε 13 ώρες δουλειάς τη μέρα, αυτήν τη φορά για τα πολεμικά σφαγεία και για να «πιάσουν τόπο» οι επενδύσεις των καπιταλιστών στην πολεμική οικονομία.

«Ενα το κρατούμενο» λοιπόν για την αύξηση των εξοπλισμών και συνολικά τη στροφή στην πολεμική οικονομία είναι η ένταση της εκμετάλλευσης και η δουλειά ήλιο με ήλιο, με την ΕΕ να ετοιμάζεται γι' αυτόν τον σκοπό να αξιοποιήσει και να επεκτείνει όλο το αντεργατικό οπλοστάσιό της, π.χ. με την Οδηγία 2003/88/ΕΚ «για την οργάνωση του χρόνου εργασίας», που αποτελεί τη νομοθετική βάση επί της οποίας οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών, όπως αυτή της ΝΔ, οικοδομούν σκληρούς αντεργατικούς νόμους που προωθούν «ευέλικτες» μορφές εργασίας, ξεχείλωμα του εργάσιμου χρόνου, διάλυση των Συλλογικών Συμβάσεων, γενίκευση της εργολαβικής εργασίας, χτύπημα στη συνδικαλιστική δράση και στο δικαίωμα στην απεργία.

Πρόκειται για ένα πλέγμα μέτρων και νομοθετημάτων που στόχο έχουν να βγάλουν κάθε εμπόδιο από το διάβα της πολεμικής οικονομίας και των επενδύσεων των καπιταλιστών στους εξοπλισμούς, αφού όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε από τον Ντομπρόβσκις, «η πρωτοβουλία της Επιτροπής "ReArm Europe Plan / Readiness 2030" θα βοηθήσει στην κινητοποίηση ενός πρωτοφανούς όγκου πόρων: Εως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ για πρόσθετες αμυντικές δαπάνες κατά τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Αλλά η επένδυση από μόνη της δεν είναι αρκετή. Η πρόκλησή μας δεν είναι απλώς να ξοδέψουμε περισσότερα, αλλά και να λάβουμε περισσότερα γι' αυτά που ξοδεύουμε».

'Η με τα λόγια του Κουμπίλιους, «τα χρήματα από μόνα τους δεν αρκούν, αν η παραδοσιακή γραφειοκρατία - η οποία ίσως είναι κατάλληλη σε καιρό ειρήνης - σκοτώσει τις βιομηχανικές προσπάθειες για αύξηση της παραγωγής. Τώρα χρειαζόμαστε κανόνες που θα δώσουν στη βιομηχανία, στις Ενοπλες Δυνάμεις και στους επενδυτές ταχύτητα, προβλεψιμότητα και κλίμακα».

Εξηγώντας τι σημαίνει αυτή η παραπάνω «επιστροφή», η Φιρκούνεν μίλησε για «τρία ισχυρά οφέλη» από την απλούστευση των διαδικασιών: Το ξεκλείδωμα των «τεράστιων οικονομικών κλίμακας» που προσφέρουν μεγάλη αγορά και σίγουρα κέρδη, τη «μείωση της εξάρτησης από προμηθευτές εκτός ΕΕ», τώρα που και οι συμμαχίες των καπιταλιστών κλυδωνίζονται, και την «υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Τεχνολογικής και Βιομηχανικής Βάσης μας. Είναι ένα win-win: Ισχυρότερες άμυνες, μεγαλύτερη ανεξαρτησία και μια πιο ισχυρή ευρωπαϊκή οικονομία», όπου «μονά - ζυγά» κερδισμένοι είναι οι καπιταλιστές.

Ολα αυτά με φόντο τα πολεμικά παραληρήματα και τα όσα λένε τα αστικά επιτελεία και επανέλαβε ο Κουμπίλιους, αναπαράγοντας τα λόγια του γγ του ΝΑΤΟ, Ρούτε, πως «δεν βρισκόμαστε σε πόλεμο, αλλά σίγουρα δεν βρισκόμαστε ούτε σε ειρήνη» και πως «πρέπει να καταλάβουμε ότι ο τρόπος σκέψης μας μέχρι τώρα έχει μόνο δύο κατηγορίες: Καιρό ειρήνης ή καιρό πολέμου. Ετσι είναι δομημένοι και οι κανονισμοί μας. Είναι μια λανθασμένη προσέγγιση».

Με βάση το «Γενικό Πλαίσιο» που παρουσιάστηκε, κυριολεκτικά όλα πέφτουν στην «ποδιά» της πολεμικής οικονομίας. Οι προτάσεις προβλέπουν:

Καθεστώς ταχείας αδειοδότησης για στρατιωτικά έργα. Συγκεκριμένα, οι διαδικασίες αδειοδότησης - ακόμα κι αυτές που, όπως λέγεται, μπορεί προηγουμένως να διαρκούσαν «αρκετά χρόνια» - προβλέπεται ότι πλέον δεν θα ξεπερνούν τις 60 ημέρες! Μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο οι αρχές θα πρέπει να έχουν απαντήσει θετικά ή αρνητικά, αλλιώς η απάντηση ...θα θεωρείται θετική, με ό,τι αυτό σηματοδοτεί σε όλα τα επίπεδα, ακόμα και γι' αυτές τις ελάχιστες προϋποθέσεις - φύλλα συκής, από την ασφάλεια της ζωής και της υγείας των εργαζομένων έως την προστασία του περιβάλλοντος. Μέχρι και το πλαίσιο σχετικά με το τι θα θεωρείται απαγορευμένο όπλο αναθεωρείται, με το πρόσχημα ...αντιμετώπισης της γραφειοκρατίας! Κυνικά εξάλλου ο Κουμπίλιους, περιγράφοντας το πώς πέφτουν ακόμα και αυτά τα φύλλα συκής που συμπυκνώνονται στα λεγόμενα «κριτήρια βιωσιμότητας» των επενδύσεων (ESG - υποτίθεται το πόσο συμβατές είναι οι επενδύσεις με τα εργασιακά δικαιώματα, το περιβάλλον, τη «διαφάνεια και λογοδοσία» κ.ο.κ.), έλεγε στη συνέντευξη Τύπου: «Τέλος οι αντιπαραθέσεις με τα κριτήρια ESG. Η Αμυνα είναι συμβατή με τα κριτήρια βιωσιμότητας, όπως κάθε άλλος τομέας. Τέλος οι αντιπαραθέσεις σχετικά με το τι θεωρείται αμφιλεγόμενο όπλο στο πλαίσιο του ESG. Καταρτίζουμε μια σαφή λίστα "απαγορευμένων" όπλων. Οι επενδυτές θα γνωρίζουν τι να αποφεύγουν αν θέλουν να πληρούν τα κριτήρια ESG. Το InvestEU προσαρμόστηκε έτσι ώστε να καλωσορίζει, όχι να απορρίπτει βιώσιμα αμυντικά έργα. (...) Θέλουμε να απελευθερώσουμε κεφάλαια για την ασφάλεια και την ειρήνη. Η χρηματοδότηση της Αμυνας δεν μπορεί πλέον να θεωρείται αμφιλεγόμενη».

Χαρακτηριστικά είναι όσα προβλέπονται σχετικά με τους κανονισμούς για τα χημικά προϊόντα, οι οποίοι αναθεωρούνται, προβλέποντας μια σειρά «εξαιρέσεις» για να καλύπτουν τις στρατιωτικές ανάγκες! Κατά τον Κουμπίλιους, «θέλουμε να επιβεβαιώσουμε ότι η δημόσια ασφάλεια, το υπερισχύον δημόσιο συμφέρον και η κρίση (σ.σ. που είναι λόγοι για τις "εξαιρέσεις" στην περιβαλλοντική νομοθεσία) περιλαμβάνουν την αμυντική ετοιμότητα. (...) Θέλουμε η χημική μας νομοθεσία να λαμβάνει υπόψη την Αμυνα, επειδή η αμυντική μας ετοιμότητα βασίζεται σε χημικές ουσίες για εκρηκτικά και πυρομαχικά. Θέλουμε να διατηρήσουμε τη διακριτική ευχέρεια των κρατών - μελών να χρησιμοποιούν εξαιρέσεις και θέλουμε να απλοποιήσουμε τη χρήση εξαιρέσεων στην Αμυνα. Οχι μόνο κατά περίπτωση, αλλά και για την αμυντική βιομηχανία γενικότερα». Με δυο λόγια, «και τα σκυλιά δεμένα» για επικίνδυνα χημικά και εκρηκτικές ύλες κάθε είδους, μια ανάσα από τους τόπους κατοικίας και τις δουλειές εκατομμυρίων εργαζομένων, την ώρα μάλιστα που τα απανωτά περιστατικά προειδοποιούν για το ενδεχόμενο βιομηχανικών ατυχημάτων μεγάλης κλίμακας, ενώ και αυτές οι υποδομές γίνονται πλέον στόχοι των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Παράλληλα, το Πλαίσιο προβλέπει μείωση του «διοικητικού φόρτου στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας (ΕΤΑ) για τους αιτούντες και τους συμμετέχοντες», όπως και διευκόλυνση των ουκρανικών ομίλων. Στο φόντο αυτό, άλλωστε, προτείνεται και η δημιουργία «Ενιαίων Σημείων Επαφής στα κράτη - μέλη για την αμυντική βιομηχανία», με τα αστικά κράτη και την ιμπεριαλιστική Ενωση να σπεύδουν να βάλουν όλους τους μηχανισμούς τους στην υπηρεσία του πολέμου. Οπως λέγεται, όλα αυτά θα έχουν στόχο τη «διευκόλυνση των προμηθειών, ενθαρρύνοντας τις κοινές αγορές και αύξηση των ορίων των συμβάσεων, επιταχύνοντας έτσι τις διασυνοριακές μεταφορές αμυντικών προϊόντων», επιχειρώντας να συμβιβάσει και τους ανταγωνισμούς στο εσωτερικό της ΕΕ σχετικά με τη μοιρασιά της «πίτας».

Τέλος, τα νομοθετικά μέτρα που προτείνει η Κομισιόν προβλέπουν «διευκρίνιση της εφαρμογής των υφιστάμενων κανόνων σε ολόκληρη την ΕΕ, όπως η νομοθεσία περί ανταγωνισμού» και «βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση μέσω της απλοποίησης των κριτηρίων επιλεξιμότητας του InvestEU», με τους λαούς να πληρώνουν ακριβά και τα νέα δάνεια και λοιπά «πακέτα» που θα παίρνουν με «fast track» διαδικασίες τα μονοπώλια. Ενδεικτικά για το πόσο τα περί «ελεύθερης αγοράς» πάνε περίπατο, αλλά και πόσο «προοδευτικές» είναι οι προτάσεις για κρατικοποιήσεις και κρατικές ενισχύσεις στο πλαίσιο του καπιταλισμού, είναι και τα όσα είπε ο Κουμπίλιους, ότι «θέλουμε οι κανόνες ανταγωνισμού μας να μην εμποδίζουν την αμυντική μας ετοιμότητα. Δίνουμε σαφή καθοδήγηση για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις συγχωνεύσεις και τις κρατικές ενισχύσεις στην αμυντική βιομηχανία», δίνοντας σήμα για την ολόπλευρη στήριξη του αστικού κράτους, εν ανάγκη και με κρατική συμμετοχή κάθε είδους.

Russian Defense Ministry Press

Εν μέσω της σύγκρουσης Ισραήλ - Ιράν, η οποία περιλαμβάνει επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, η φετινή έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη με έδρα τη Στοκχόλμη (SIPRI) για τον παγκόσμιο πυρηνικό κίνδυνο έρχεται να επιβεβαιώσει πως ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα και είναι τόσο δύσκολο να συμβιβαστούν οι ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις, που τα κράτη εκσυγχρονίζουν τα πυρηνικά τους οπλοστάσια και σχεδιάζουν να τα αυξήσουν, καθώς αποχωρούν από συμφωνίες ελέγχου των εξοπλισμών.

Σχεδόν όλα από τα 9 πυρηνικά κράτη - ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Βόρεια Κορέα, Ισραήλ - συνέχισαν τα εντατικά προγράμματα πυρηνικού εκσυγχρονισμού το 2024, αναβαθμίζοντας τα υπάρχοντα όπλα και προσθέτοντας νεότερες εκδόσεις. Επίσης σχεδιάζουν να αυξήσουν τα αποθέματά τους.

Το SIPRI κατέγραψε 12.241 πυρηνικές κεφαλές τον Γενάρη του 2025, από τις οποίες 9.614 βρίσκονταν σε στρατιωτικά αποθέματα για πιθανή χρήση.

Υπολογίζεται ότι 3.912 από αυτές τις κεφαλές είναι αναπτυγμένες με πυραύλους και αεροσκάφη και οι υπόλοιπες βρίσκονταν σε κεντρική αποθήκευση.

Περίπου 2.100 από τις αναπτυγμένες κεφαλές βρίσκονταν σε κατάσταση υψηλής επιχειρησιακής επιφυλακής για βαλλιστικούς πυραύλους. Σχεδόν όλες αυτές οι κεφαλές ανήκαν στη Ρωσία ή τις ΗΠΑ, αλλά η Κίνα ενδέχεται τώρα να διατηρεί κάποιες κεφαλές σε πυραύλους εν καιρώ ειρήνης.

Οι νέες τεχνολογίες θέτουν ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους.

Στην εισαγωγή στο SIPRI Yearbook 2025, ο Διευθυντής του Ινστιτούτου, Νταν Σμιθ, επισημαίνει:

«Τα σημάδια δείχνουν ότι μια νέα κούρσα εξοπλισμών ετοιμάζεται, η οποία συνεπάγεται πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο και αβεβαιότητα από την προηγούμενη».

«Η ταχεία ανάπτυξη και εφαρμογή μιας σειράς τεχνολογιών - τεχνητή νοημοσύνη, κυβερνοδυναμικές δυνατότητες, διαστημικοί πόροι, εξελίξεις στην πυραυλική άμυνα και την κβαντική - επαναπροσδιορίζουν ριζικά τις πυρηνικές δυνατότητες, την αποτροπή και την άμυνα».

Επιπλέον, καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη και άλλες τεχνολογίες επιταχύνουν τη λήψη αποφάσεων σε φάση κρίσεων, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να ξεσπάσει πυρηνική σύγκρουση ως αποτέλεσμα κακής επικοινωνίας, παρεξήγησης ή τεχνικού ατυχήματος.

«Η εποχή της μείωσης του αριθμού των πυρηνικών όπλων στον κόσμο, η οποία διαρκούσε από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, φτάνει στο τέλος της», ανέφερε το SIPRI.

«Αντίθετα, βλέπουμε μια σαφή τάση αύξησης των πυρηνικών οπλοστασίων, όξυνσης της πυρηνικής ρητορικής και εγκατάλειψης των συμφωνιών ελέγχου των όπλων».

Σημειώνεται ότι από το 1990, οι παλαιότερες πυρηνικές κεφαλές γενικά καταστρέφονταν ταχύτερα από ό,τι αναπτύσσονταν νέες, κάτι που οδήγησε στη μείωση του συνολικού αριθμού τους. Η τάση αυτή όμως αναμένεται να αντιστραφεί τα επόμενα χρόνια.

Η Ρωσία και οι ΗΠΑ κατέχουν μαζί περίπου το 90% όλων των πυρηνικών όπλων. Τα μεγέθη των αντίστοιχων στρατιωτικών αποθεμάτων τους (δηλαδή των αξιοποιήσιμων κεφαλών) φαίνεται να έχουν παραμείνει σχετικά σταθερά το 2024, αλλά και τα δύο κράτη εφαρμόζουν εκτεταμένα προγράμματα εκσυγχρονισμού, που θα μπορούσαν να αυξήσουν το μέγεθος των οπλοστασίων τους στο μέλλον, τονίζει το SIPRI.

Εάν δεν επιτευχθεί νέα συμφωνία για τον περιορισμό των αποθεμάτων τους, ο αριθμός των κεφαλών που αναπτύσσουν σε στρατηγικούς πυραύλους φαίνεται πιθανό να αυξηθεί μετά τη λήξη της διμερούς Συνθήκης του 2010 για τον Περιορισμό των Στρατηγικών Επιθετικών Οπλων (New START) τον Φλεβάρη του 2026.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις διαπραγματεύσεων για την ανανέωση ή την αντικατάστασή του, ή ότι κάποια από τις δύο πλευρές επιθυμεί να το πράξει. Οι ΗΠΑ επιμένουν ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει περιορισμούς στο πυρηνικό οπλοστάσιο της Κίνας, κάτι το οποίο αρνείται το Πεκίνο. Η Ρωσία ζητά να περιληφθούν στη συμφωνία και οι πυρηνικές κεφαλές άλλων ΝΑΤΟικών κρατών, της Γαλλίας και της Βρετανίας.

Παρά τα προβλήματα που υπήρξαν το 2024 για την εξέλιξη των πυρηνικών τους οπλοστασίων, ΗΠΑ και Ρωσία αναμένεται να αυξήσουν τις αναπτύξεις πυρηνικών όπλων τα επόμενα χρόνια.

Η ρωσική αύξηση θα συμβεί κυρίως ως αποτέλεσμα του εκσυγχρονισμού των υπόλοιπων στρατηγικών δυνάμεων, ώστε να φέρουν περισσότερες κεφαλές σε κάθε πύραυλο και της επαναφόρτωσης ορισμένων σιλό που είχαν αδειάσει στο παρελθόν.

Η αύξηση των αμερικανικών πυρηνικών κεφαλών θα μπορούσε να συμβεί ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης περισσότερων πυρηνικών κεφαλών σε υπάρχοντες εκτοξευτές, της επανενεργοποίησης άδειων εκτοξευτών και της προσθήκης νέων, μη στρατηγικών πυρηνικών όπλων στο οπλοστάσιο.

Οι υποστηρικτές των πυρηνικών στις ΗΠΑ πιέζουν για αυτά τα βήματα ως αντίδραση στις νέες πυρηνικές αναπτύξεις της Κίνας.

Το ταχύτερα αναπτυσσόμενο οπλοστάσιο, ωστόσο, είναι αυτό της Κίνας.

Στην έκθεσή του το SIPRI αναφέρει ότι η χώρα διαθέτει τουλάχιστον 600 πυρηνικές κεφαλές και προσθέτει περίπου 100 στο οπλοστάσιό της κάθε χρόνο από το 2023. Πέρυσι, σύμφωνα με το Ινστιτούτο, η Κίνα αύξησε τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών της από 410 το 2023 σε 500 στις αρχές του 2024.

Αντίστοιχα, το Πεντάγωνο ανέφερε στην περσινή του έκθεση για τη στρατιωτική ισχύ της Κίνας ότι διαθέτει πάνω από 600 λειτουργικές πυρηνικές κεφαλές και βρίσκεται σε καλό δρόμο για να αυξήσει το οπλοστάσιό της σε 1.000 κεφαλές έως το 2030.

Σύμφωνα με το SIPRI, η Κίνα θα μπορούσε να έχει τόσους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους όσο οι ΗΠΑ ή η Ρωσία έως το 2030, αλλά θα υστερεί σε αριθμό κεφαλών. Εκτιμά ότι η Κίνα θα έχει μέγιστο αριθμό 1.500 κεφαλών έως το 2035.

Συγκριτικά, οι ΗΠΑ διαθέτουν 5.177 πυρηνικές κεφαλές, ενώ η Ρωσία 5.459, σύμφωνα με εκτιμήσεις του SIPRI.

Η Βρετανία δεν αύξησε των αριθμό των πυρηνικών κεφαλών της το 2024, όμως, με δεδομένη την απόφαση που πήρε η χώρα το 2021 να τις αυξήσει από τις 225 στις 260, είναι πιθανό πως ο αριθμός τους θα αυξηθεί στο κοντινό μέλλον.

Το πυρηνικό οπλοστάσιο της Γαλλίας παρέμεινε αμετάβλητο, στις περίπου 290 κεφαλές, ωστόσο «το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των πυρηνικών όπλων της προχώρησε κατά τη διάρκεια του 2024».

Η Ινδία και το Πακιστάν επίσης «συνέχισαν να αναπτύσσουν νέους τύπους συστημάτων - φορέων πυρηνικών όπλων το 2024». Στις αρχές του 2025 η Ινδία διέθετε «αυξανόμενο απόθεμα» περίπου 180 πυρηνικών όπλων, ενώ το οπλοστάσιο του Πακιστάν παρέμενε σταθερό στις περίπου 170 πυρηνικές κεφαλές.

Το πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας παραμένει «στην καρδιά της στρατηγικής της για την εθνική ασφάλεια», σύμφωνα με την έκθεση του SIPRI, που εκτιμά πως διαθέτει περίπου 50 πυρηνικές κεφαλές και διαθέτει «επαρκείς ποσότητες σχάσιμου υλικού για να φτάσει συνολικά έως και τις 90 κεφαλές».

Το Ισραήλ, που δεν έχει παραδεχτεί ποτέ δημόσια πως διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο, επίσης βρίσκεται σε διαδικασία εκσυγχρονισμού του οπλοστασίου του, που το SIPRI εκτιμά πως έφθανε τις 90 πυρηνικές κεφαλές στις αρχές του 2025.

Εξάλλου οι συζητήσεις σε Ανατολική Ασία, Ευρώπη και Μέση Ανατολή σχετικά με το πυρηνικό καθεστώς και την πυρηνική στρατηγική υποδηλώνουν ότι υπάρχει δυνατότητα για περισσότερα κράτη να αναπτύξουν τα δικά τους πυρηνικά όπλα, επισημαίνει η έκθεση του SIPRI.

Επιπλέον, τα κράτη διαπραγματεύονται την κοινή χρήση πυρηνικών όπλων. Το 2024, τόσο η Λευκορωσία όσο και η Ρωσία επανέλαβαν τις δηλώσεις τους ότι έχουν αναπτυχθεί ρωσικά πυρηνικά όπλα σε λευκορωσικό έδαφος.

Αρκετά ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ έδειξαν την προθυμία τους να φιλοξενήσουν αμερικανικά πυρηνικά όπλα στο έδαφός τους, ενώ ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμ. Μακρόν, επανέφερε το ζήτημα ότι η πυρηνική αποτροπή της Γαλλίας θα πρέπει να έχει «ευρωπαϊκή διάσταση», κάτι που φέρεται να υιοθετεί και η Γερμανία.

Από την επίσκεψη Μόντι στην Κύπρο

Σε αυτό το πλαίσιο, στις 15 και 16 Ιούνη (λίγο μετά αφότου εκδηλώθηκε η επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν) ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι βρέθηκε στην Κύπρο, σε μια επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε δεκαετίες μετά την τελευταία φορά που επικεφαλής ινδικής κυβέρνησης βρέθηκε στο νησί. Καθόλου τυχαία, η Κοινή Δήλωση Ινδίας - Κύπρου που δόθηκε στη δημοσιότητα χαρακτήρισε τον IMEC «μια μετασχηματιστική, πολυκομβική πρωτοβουλία που προωθεί την ειρήνη, την οικονομική ολοκλήρωση και τη βιώσιμη ανάπτυξη» και «έναν καταλύτη για εποικοδομητική περιφερειακή συνεργασία»...

Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης σε δηλώσεις του είπε ότι οι δύο ηγέτες συζήτησαν «συγκεκριμένους τρόπους ενίσχυσης της επιχειρηματικής και οικονομικής συνεργασίας», τονίζοντας ότι ο ίδιος ξεχώρισε τα «πλεονεκτήματα της Κύπρου, όπως η γεωστρατηγική μας θέση ως σημείο εισόδου στην Ευρώπη», με φόντο άλλωστε και διεργασίες που «τρέχουν» για τη διχοτόμηση του νησιού και τις συνθήκες συνεργασίας των δύο πλευρών, ώστε - χωρίς απαραίτητα να αναμένεται οριστική διευθέτηση του Κυπριακού - να προχωρήσουν οικονομικές συνεργασίες που «κολλάνε» εδώ και δεκαετίες, εξαιτίας περιορισμών και επιπλοκών που γεννά το «αδιέξοδο» στις συνομιλίες.

Ακόμα, οι δύο ηγέτες «συμφώνησαν να προωθήσουν τη συνεργασία στην έρευνα, την καινοτομία και την τεχνολογία, καλλιεργώντας ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ των νεοφυών επιχειρήσεων, των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και της βιομηχανίας, και στηρίζοντας τις ανταλλαγές στην καινοτομία, σε σημαντικούς τομείς, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, οι ψηφιακές υποδομές και η έρευνα, με την προοπτική σύναψης σχετικού Μνημονίου Συναντίληψης».

Σημειωτέον ότι τη σύσφιξη των επιχειρηματικών συνεργασιών συνοδεύει η συμφωνία για «δημιουργία συνεργιών σε θέματα Αμυνας και Ασφάλειας, Υποδομών, Διαχείρισης Κρίσεων, Τουρισμού, Ενεργειακής Συνεργασίας, Ναυτιλίας, Καινοτομίας και Τεχνητής Νοημοσύνης», ενώ όπως υπογράμμισε και ο Ναρέντρα Μόντι, «θα προετοιμάσουμε έναν συγκεκριμένο οδικό χάρτη για τα επόμενα πέντε χρόνια, για να ενισχύσουμε τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια, θα δώσουμε έμφαση στη βιομηχανία της άμυνας υπό το πρόγραμμα διμερούς συνεργασίας στην Αμυνα». Μάλιστα, «ένας ξεχωριστός διάλογος πάνω στον κυβερνοχώρο και τη ναυτιλιακή ασφάλεια θα ξεκινήσει».

Οι δύο ηγέτες εξέφρασαν την κοινή τους πεποίθηση ως προς τη «σημασία διατήρησης της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής μη διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής», ενώ αναγνωρίζοντας «την Κύπρο και την Ινδία ως ναυτικές χώρες με μακρά ναυτική παράδοση, οι ηγέτες συζήτησαν και τη διεύρυνση της συνεργασίας στον θαλάσσιο τομέα» και σε αυτή τη βάση ξεκαθάρισαν ότι:

«Θα ενθαρρύνουν πιο τακτικούς ελλιμενισμούς ινδικών πολεμικών πλοίων σε κυπριακά λιμάνια και θα διερευνήσουν ευκαιρίες για κοινές ναυτικές ασκήσεις και εκπαιδεύσεις, με στόχο την ενίσχυση της επίγνωσης του ναυτικού χώρου και της περιφερειακής ασφάλειας»...

Στο ίδιο πνεύμα και «υπό το φως των συνεχιζόμενων παγκόσμιων κρίσεων, οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και συντονισμένη διαχείριση κρίσεων. Βασιζόμενοι σε προηγούμενες επιτυχημένες προσπάθειες, οι ηγέτες συμφώνησαν να θεσμοθετήσουν τον συντονισμό σε επιχειρήσεις εκκένωσης αμάχων και σε επιχειρήσεις Ερευνας και Διάσωσης».

Χαρακτηριστική ήταν η συζήτηση που έγινε για τον IMEC και τον ρόλο της Μεσογείου στην υλοποίησή του κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου με τίτλο «Νόμος Συνεργασίας Αμερικανο-ελληνο-ισραηλινού Εταιρικού Σχήματος για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας και τη Θαλάσσια Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο το 2025» που κατατέθηκε στο αμερικανικό Κογκρέσο, «ώστε - όπως τονίζει το blog ενός από τους εισηγητές του, του Δημοκρατικού Γερουσιαστή Μπραντ Σνάιντερ - να δώσει ώθηση στον ρόλο της συγκεκριμένης περιφέρειας ως στρατηγικού συνδέσμου μεταξύ Ινδίας, Μέσης Ανατολής και Ευρώπης».

Ο δε Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής, Γκας Μπιλιράκις, υπερθεματίζοντας, υποστήριξε ότι «η υποστήριξη του IMEC είναι καθοριστική για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, την προώθηση της οικονομικής ενσωμάτωσης και την ισχυροποίηση της αμυντικής συνεργασίας σε αυτές τις περιοχές» σπεύδοντας να συμπληρώσει: «Αυτός ο διάδρομος επιδιώκει να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές διαδρομές, να μειώσει την εξάρτηση από παραδοσιακά μονοπάτια και να μειώσει τις ευαλωτότητες των παγκόσμιων ενεργειακών εφοδιαστικών αλυσίδων. Συνδέοντας τις ΗΠΑ, την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη μέσω σιδηροδρόμων, λιμανιών και ψηφιακών υποδομών, ο IMEC θα διευκολύνει το πιο αποτελεσματικό εμπόριο και τις επενδύσεις, προωθώντας την οικονομική ανάπτυξη και ανθεκτικότητα. Επιπρόσθετα, ο διάδρομος υπηρετεί ως στρατηγικό αντίμετρο στην πρωτοβουλία της Κίνας Belt and Road, προσφέροντας ένα εναλλακτικό μοντέλο διαφανούς και βιώσιμης ανάπτυξης. Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, οι ΗΠΑ μπορούν να ενισχύσουν τις εταιρικές τους σχέσεις, να προωθήσουν την περιφερειακή σταθερότητα και να αντισταθμίσουν την επιρροή στρατηγικών ανταγωνιστών».

Αλλά και η δημοκρατική γερουσιαστής Ντίνα Τίτους χαρακτήρισε τον IMEC «κρίσιμο για τη διασφάλιση των αμερικανικών συμφερόντων στο εξωτερικό».

Σημειώνουμε ότι πρόκειται για το αμερικανικό νομοσχέδιο που αναβαθμίζει τον ρόλο της ναυτικής βάσης στη Σούδα στην υλοποίηση κρίσιμων στρατιωτικών σχεδιασμών των ΗΠΑ και του στενού του συμμάχου - κράτους δολοφόνου Ισραήλ, τονίζοντας ότι πρόκειται για τον «μοναδικό λιμένα βαθέων υδάτων στη Μεσόγειο ικανό να εξυπηρετήσει τα μεγαλύτερα αμερικανικά αεροπλανοφόρα», στο «σταυροδρόμι Ευρώπης, Αφρικής και Ασίας».

Συνολικότερα δε, όπως εξηγεί και ο ίδιος Μπ. Σνάιντερ στο blog του, το νομοσχέδιο προτάσσει την «αναβάθμιση της Ανατολικής Μεσογείου στην εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Την θεσμοθέτηση στρατηγικών διαλόγων με εταίρους στον IMEC και την περιφέρεια. Την υποστήριξη δια-συνοριακών σχεδίων υποδομών και ενεργειακών διασυνδέσεων. Τη μελέτη της επέκτασης των καινοτόμων προγραμμάτων ΗΠΑ - Ισραήλ στην ευρύτερη περιοχή. Την αξιολόγηση πολυμερών μοντέλων όπως το κέντρο CYCLOPS Cyprus Center for Land, Open-seas and Port Security) της Κύπρου για τον περιφερειακό συντονισμό».

Η λειτουργία του CYCLOPS στην Κύπρο («Cyprus Center for Land, Open-seas and Port Security», που εγκαινιάστηκε το 2022 σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, ως εκπαιδευτικό κέντρο, όπως λέγεται, «για την παροχή εκπαίδευσης σε διάφορους τομείς μη στρατιωτικής ασφάλειας, όπως τελωνειακοί έλεγχοι και έλεγχοι εξαγωγών, λιμενικής και θαλάσσιας ασφάλειας, διαχείρισης ΧΒΡΠ-Ε (χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών, πυρηνικών και εκρηκτικών) υλικών, αλλά και κυβερνοασφάλειας», είναι ενδεικτική για την ταχύτητα μετατροπής του νησιού σε προκεχωρημένο ΝΑΤΟικό φυλάκιο, όσο κι αν ακόμα δεν προχωρά επίσημα η διαδικασία ένταξής του στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο. Οπως έχει δηλώσει ο Κύπριος Πρόεδρος, «αν ήταν εφικτό να ενταχθούμε αύριο στο ΝΑΤΟ, θα το κάναμε», ενώ έχει προσθέσει ότι «επειδή δεν είναι εφικτή στην παρούσα φάση η ένταξη της Κύπρου (σ.σ. στο ΝΑΤΟ), προσπαθούμε από πλευράς εκπαίδευσης, τεχνογνωσίας, αναδιοργάνωσης να εξασφαλίσουμε τα πλεονεκτήματα» και «όταν δημιουργηθούν οι συνθήκες να γίνουμε και κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ».

Σημειωτέον, μετά τις προειδοποιήσεις του Ιράν ότι οι βάσεις των ΗΠΑ και όλων των συμμάχων του Ισραήλ αποτελούν στόχο αντιποίνων, το κυπριακό υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε οδηγίες μέχρι και για τα πλησιέστερα καταφύγια. Οσο κι αν Λευκωσία και Λονδίνο προσπάθησαν να διαψεύσουν πληροφορίες εμπλοκής των βρετανικών βάσεων στην Κύπρο στα ευρωατλαντικά σχέδια για «απώθηση» ιρανικών πληγμάτων ή / και κάλυψη του Ισραήλ, ο ρόλος των βάσεων σε Ακρωτήρι και Δεκέλεια τουλάχιστον τον τελευταίο χρόνο έχει αναβαθμιστεί δραστικά στην «αντιμετώπιση» αντιπάλων της «Δύσης» (βλ. βομβαρδισμούς κατά της Υεμένης τον Φλεβάρη του 2024 «για να προετοιμάσουν και να αναπτύξουν σχέδια για την υπεράσπιση οποιασδήποτε πιθανής απειλής στις κυρίαρχες βάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου»).

Απόδειξη της όλο και πιο ενεργού εμπλοκής της Κύπρου στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό είναι και η κατασκευή του στρατιωτικού ελικοδρομίου στο Μαρί (με τη συμβολή, όπως λέγεται, του 1ου Κινητού Ναυτικού Κατασκευαστικού Τάγματος του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού), ενώ όλους τους τελευταίους μήνες πύκνωσαν ξανά τα κοινά γυμνάσια με ΗΠΑ - Ισραήλ και απευθείας σενάρια για «αντιμετώπιση του Ιράν».

Αξίζει τέλος να καταγραφούν σενάρια που βλέπουν το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα για πιθανή «μετεξέλιξη» του καθεστώτος των βρετανικών βάσεων, στο πλαίσιο και των πολύπλευρων παζαριών που «τρέχουν» για το Κυπριακό. Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι το Λονδίνο εξετάζει αξιοποίηση του «μοντέλου των νησιών Τσάνγκος», παραπέμποντας σε πρόσφατη συμφωνία που υπέγραψε με τον Αγιο Μαυρίκιο ώστε να του «επιστρέψει» το νησιωτικό αυτό σύμπλεγμα, που βρίσκεται στην καρδιά ακριβώς του Ινδικού Ωκεανού και είχε αποκοπεί πριν την ανεξαρτητοποίηση της χώρας από τη Βρετανία, το 1968. Στη μεγαλύτερη από τις ατόλλες που συνθέτουν τα Τσάνγκος, την Ντιέγκο Γκαρσία, υπάρχει η ομώνυμη στρατιωτική βάση που διατηρούν από κοινού ΗΠΑ και Βρετανία.

Τον περασμένο Μάη η κυβέρνηση Στάρμερ συμφώνησε να «επιστρέψει» τα νησιά στον Αγιο Μαυρίκιο, νοικιάζοντας ωστόσο τη βάση για 99 χρόνια, με ετήσιο μίσθωμα 101 εκατ. βρετανικές λίρες... Το επιχείρημα του Λονδίνου ήταν ότι μια τέτοια συμφωνία «δεν αφορά μόνο το Διεθνές Δίκαιο αλλά και την ίδια τη λειτουργία της βάσης», καθώς επίσης ότι έτσι η Βρετανία εμποδίζει άλλες χώρες να δημιουργήσουν βάση στα Τσάνγκος. Μια τέτοια προοπτική διαμορφώνεται για την Κύπρο.