Τι θα γινόταν αν ένας άνθρωπος αποκτούσε ξαφνικά την απίθανη ικανότητα να προβλέπει την ακριβή ημερομηνία θανάτου κάθε συνανθρώπου του μόλις τον κοίταζε στα μάτια;

Ο ήρωας του συγγραφέα Παύλου Μεθενίτη αποκτά ξαφνικά αυτό το «χάρισμα» μετά από ένα αυτοκινητικό ατύχημα που του συμβαίνει ένα πρωί καθώς πηγαίνει στη δουλειά του σε κάποια ασφαλιστική εταιρεία. Το χτύπημα στο κεφάλι θα του δώσει αυτή τη μοιραία ικανότητα. Ομως, ποια θα είναι τα αποτελέσματα για τη ζωή του ίδιου του ήρωα; Θα πλουτίσει; Θα ευτυχήσει; Θα τρελαθεί; Θα τον αγαπήσουν ή θα τον αποφεύγουν οι πάντες;

Στο τέταρτο μυθιστόρημα του Παύλου Μεθενίτη με τίτλο «Η συνέντευξη» (εκδ. «Καστανιώτη»), ο αθώος ήρωάς του καταριέται την ώρα και τη στιγμή που απέκτησε αυτό το «χάρισμα». Σε μια πολύωρη - διακοπτόμενη από διαλείμματα - συνέντευξη μπροστά σε τηλεοπτική κάμερα, διεκτραγωδεί τις περιπέτειές του. Ο νεαρός υπάλληλος θα χάσει την αρραβωνιαστικιά του και κάθε προσωπική ζωή, ο κόσμος τον φοβάται, ενώ, αντίθετα, κάποιοι επιδιώκουν να κερδίσουν από τις ανήκουστες ικανότητές του: Ο προϊστάμενός του, λόγου χάριν, στις ασφάλειες ζωής «τον ταξιδεύει» πάντα μαζί του για να κλείνει επικερδή συμβόλαια: Εχει γίνει ένας «χρυσοφόρος» υπάλληλος.

Και καθώς οι ικανότητες των ανθρώπων στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος γίνονται πάντα αντικείμενο εκμετάλλευσης, και το άτομο ένα γρανάζι του συστήματος, ο ήρωάς μας δε θα γλιτώσει ούτε από πράκτορες μυστικών υπηρεσιών, που θα τον απαγάγουν για τους δικούς τους λόγους. Από κει και πέρα το αφήγημα αποκτά στοιχεία αστυνομικού μυθιστορήματος και η αγωνία κορυφώνεται στην τελευταία σελίδα, με ένα πραγματικά απρόσμενο τέλος...

Γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο το νέο βιβλίο του Π. Μεθενίτη διαβάζεται απνευστί. Η έμπνευση του συγγραφέα ξεκινάει από το δεδομένο ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν σαν να μην πρόκειται να πεθάνουν ποτέ, ενώ η συνειδητοποίηση του «πεπερασμένου» μας θα ήταν ένα κίνητρο για να ζήσουμε και να δημιουργήσουμε, Ομως, μέσα από αυτήν την αρχική έμπνευση, στο βιβλίο αποτυπώνονται σκηνές χαρακτηριστικές της νοοτροπίας και του τρόπου ζωής κάποιων νεόπλουτων αστών του τόπου μας. Και το χιούμορ δε λείπει από την ανάπτυξη ενός θέματος που σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει ζοφερό...

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 25ης Αυγούστου το 79 μ.χ., ΝΔ της Ιταλίας στον κόλπο της Νάπολης, ένα απ' τα ισχυρότερα ηφαίστεια του κόσμου, ο Βεζούβιος, εξεράγη. Η λάβα έθαψε μέσα λίγα λεπτά τις πόλεις που βρίσκονταν στις χαμηλότερες πλαγιές του. Η γνωστή σε όλους μας Πομπηία επικεντρώνει το ενδιαφέρον του κοινού, όμως λίγα λεπτά αργότερα απ' την καταστροφή αυτής, ένα σφοδρό πυροκλαστικό κύμα έπνιξε μια απ' τις σημαντικότερες ρωμαϊκές περιοχές, το παραλιακό θέρετρο Ηράκλεια.

Μια πυροκλαστική ροή είναι το πιο βίαιο και θανάσιμο ξέσπασμα ενός ηφαιστείου, ένας σφοδρός και καυτός όγκος αερίων, πετρωμάτων και συντριμμιών που ταξιδεύουν με μεγάλη ταχύτητα. Εκείνη τη μέρα μια πυροκλαστική ροή κατεδάφισε το βουνό και πλημμύρισε την πόλη Ηράκλεια.

Η πόλη πήρε το όνομά της απ' τον μυθικό ήρωα Ηρακλή. Αρχικά ήταν ελληνική, στη συνέχεια κατοικήθηκε απ' τους Σαμνίτες, κατακτήθηκε από τη Ρώμη το 307 π.Χ. σαρώθηκε από τη φατρία του Σύλλα το 89 π.Χ. κατά τη διάρκεια του Κοινωνικού Πολέμου και ακολούθως έγινε αυτοδιοικούμενη πόλη στην οποία στάλθηκαν Ρωμαίοι άποικοι.

Η αρχαία αυτή πόλη ανακαλύφθηκε τυχαία πριν 300 περίπου χρόνια, όταν μια χωρικός έσκαψε στον κήπο της ένα πηγάδι κι έπεσε πάνω σ' ένα τετραώροφο ρωμαϊκό θέατρο 3.000 θέσεων. Η ύπαρξη αυτού οδήγησε σε περαιτέρω ανασκαφές. Θαμμένη 27,5 μ. κάτω από πυροκλαστικά υλικά, πριν από 50 περίπου χρόνια που ήρθε στο φως τμήμα της, αναγνωρίστηκε ως η καλύτερα συντηρημένη αρχαία πόλη στον πλανήτη. Τα δύο τρίτα της πόλης είναι ακόμα θαμμένα κάτω απ' τον ηφαιστειακό βράχο. Η τωρινή πόλη Ερκολάνο που χτίστηκε πάνω στην Ηράκλεια καθιστά αδύνατες περαιτέρω ανασκαφές.

Αντίθετα, με τις αργές ροές λάβας που στο πέρασμά τους καίνε και εξαλείφουν τα πάντα, η πυροκλαστική ροή έπνιξε την Ηράκλεια με στάχτες που κατόπιν σταθεροποιήθηκαν κρατώντας έτσι άθιχτη τη δομή.

Τα ξύλινα δοκάρια και οι κάσες των παραθύρων απανθρακώθηκαν και μετατράπηκαν σε κάρβουνο, αλλά παρέμειναν στη θέση τους. Ετσι, μπορούμε να περιπλανηθούμε στα στενά της, που φανερώνουν πως ήταν μια πολυπληθής και δραστήρια πόλη, να πάρουμε μια γεύση για τα κτίριά της, τα λουτρά, τα οικιακά στοιχεία και τους δρόμους της.

Αν και η περιοχή που έχει ανασκαφεί είναι πολύ μικρή, έχει φέρει στο φως ένα πλέγμα δρόμων ίσο με το ένα πέμπτο της Πομπηίας. Η πόλη αρχικά περιβαλλόταν από τείχη και ήταν χτισμένη σε επίπεδα, κατηφορίζοντας μέχρι τη θάλασσα. Τα αντιπροσωπευτικά δημόσια κτίρια της πόλης είναι το θέατρο (που έχει εξερευνηθεί από υπόγειες σήραγγες γιατί εξακολουθεί να είναι θαμμένο), τα λουτρά της αγοράς, τα λουτρά των προαστίων και το γυμναστήριο.

Οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων πρέπει να ήταν η βιοτεχνία και η μικροτεχνία. Αποδεικνύεται από τα σωζόμενα εργαστήρια αγγειοπλαστών και μαρμαρογλυπτών, υφαντών και βαφέων, παραγωγών ζυμαρικών και οινοπαραγωγών.

Το 1984 ήρθε στο φως η μόνη υπαρκτή βιβλιοθήκη του αρχαίου κόσμου, η «Βίλα των παπύρων». Πήρε τ' όνομά της από τους χιλιάδες παπύρους που βρέθηκαν σε αυτήν. Το μεγαλύτερο μέρος του κτιρίου είναι ακόμα θαμμένο, αλλά λεπτομερή σχέδια αποκαλύπτουν πόσο εκπληκτική ήταν. Το ανακτορικό κτίσμα καταλαμβάνει 274 μ. της ακτής του κόλπου της Νάπολης. Η βίλα ήταν εξοχικό του Lucius Calpurnius Piso Caesoninus, πεθερού του Ιούλιου Καίσαρα. Η τεράστια βιβλιοθήκη προσέλκυε τους λόγιους απ' όλη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ήταν ένα κέντρο μάθησης.

Οι σφιχτά τυλιγμένοι πάπυροι από καλάμι, σε σχήμα κυλίνδρου, που βρέθηκαν είναι απανθρακωμένοι, αλλά οι σύγχρονες επιστημονικές μέθοδοι και τεχνικές, κάνουν δυνατό να διαβαστούν τα αρχαία αυτά βιβλία, ανοίγοντας ένα παράθυρο στον αρχαίο κόσμο. Οι πάπυροι περιέχουν λογοτεχνικά και φιλοσοφικά κείμενα στα ελληνικά και στα λατινικά, ενώ τα περισσότερα ανήκουν σε φιλόσοφους που ασπάζονταν τις απόψεις του Επίκουρου.

Στην έπαυλη βρέθηκαν, επίσης, πολυάριθμα γλυπτά που τη στόλιζαν (μπρούτζινα και μαρμάρινα) τα οποία σήμερα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο της Νάπολης.

Η πυροκλαστική ροή διένυσε τα 11,4 χλμ. απ' τον κρατήρα του Βεζούβιου μέχρι την ακτή σε 4 λεπτά. Η Ηράκλεια καλύφθηκε σε δευτερόλεπτα. Η πόλη «πάγωσε» τη στιγμή της καταστροφής της. Ομως, ενώ στην πόλη κατοικούσαν περίπου 5.000 άνθρωποι, δε βρέθηκε κανένα νεκρό σώμα. Αρχικά, θεωρήθηκε ότι όλοι είχαν επιζήσει, αλλά το 1981 έγινε μια ανατριχιαστική ανακάλυψη.

Κατά μήκος της αρχικής ακτής της Ηράκλειας υπήρχαν υπόστεγα για βάρκες. Εκεί βρέθηκαν εκατοντάδες σκελετοί συσσωρευμένοι σε ομάδες, στην ακριβή στάση που πέθαναν. Φαίνεται, πως εκατοντάδες άνθρωποι είχαν βρει καταφύγιο εκεί, περνώντας τις τελευταίες τους στιγμές αγκαλιασμένοι. Μελέτες αποκαλύπτουν πως η ακραία θερμότητα θρυμμάτισε τα δόντια και εξετάσεις κρανίων δείχνουν πως το αίμα μέσα σ' αυτά έβρασε.

Ομως, στους σκελετούς αυτούς δεν έχουν βρεθεί άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, λίγοι ξεπερνούν τα σαράντα. Αναπάντητο μένει αν οι ηλικιωμένοι έφυγαν πρώτοι ή δεν πρόλαβαν να φτάσουν στην παραλία. Με το μεγαλύτερο μέρος της Ηράκλειας θαμμένο είναι δύσκολο να αποκαλυφθεί αυτό και πολλά ακόμα «μυστικά».