«Γιατί δε ζαλιζόμαστε με τις γυροβολιές της Γης;» και «γιατί το φως του ήλιου γίνεται ουράνιο τόξο;». Τελικά «τι είναι αυτό που "τρέχει" μέσα στις πρίζες;» και «πώς γίνεται η θάλασσα να μην ξεχειλίζει με τόσα νερά που χύνονται μέσα της;»

«Απορίες παιδιών» που μερικές δυσκολεύουν τους γονείς και απογοητεύουν τα παιδιά από «μεγαλίστικες» πιθανόν απαντήσεις. Η βραβευμένη συγγραφέας παιδικών βιβλίων Βούλα Μάστορη και οι εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», επανακυκλοφορούν σε τέσσερις αναπλασμένες ως προς το περιεχόμενο και την αισθητική τους εκδόσεις τη σειρά «Απορίες παιδιών». Τα τέσσερα ανανεωμένα βιβλία έχουν εικονογραφήσει οι σπουδαίοι του χώρου Νικόλας Ανδρικόπουλος και Σπύρος Γούσης, και περιλαμβάνουν τις εξής θεματικές ενότητες: Φως, Γη, Ηλεκτρισμός και Θάλασσα. Στις σελίδες τους συνδυάζεται η αφήγηση μιας φανταστικής ιστορίας με την τεκμηριωμένη επιστημονικά γνώση. Η συγγραφέας στήνει ένα παραμύθι γύρω από κάθε «απορία» και στη συνέχεια ακολουθεί ένα κεφάλαιο με τίτλο «τι λένε τα βιβλία». Στο τέλος κάθε τόμου υπάρχει μια σειρά ερωτήσεων κατανόησης της ύλης του βιβλίου.

«Οι "Απορίες Παιδιών" προσεγγίζουν τον Κόσμο μέσα από τα μαγικά μονοπάτια της αφήγησης και μεταφέρουν μια άλλη αντίληψη για το βιβλίο γνώσης, όπου η αφήγηση συμβαδίζει με την επιστημονική πληροφορία, γεγονός το οποίο καθιστά τα τέσσερα βιβλία αυτής της σειράς μια πραγματικά ενδιαφέρουσα εναλλακτική επιλογή δασκάλων και μαθητών, όχι μόνο του δημοτικού αλλά και του νηπιαγωγείου», σημειώνει μεταξύ άλλων στον πρόλογό της η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΤΕΠΑΕΣ στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Αγγελική Γιαννικοπούλου.

Είναι νωρίς για να στολίσουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο; Κατά τη γνώμη του αρκουδάκου, όχι! Γιατί, θα χρειαστούμε 24 μέρες. Πώς θα γίνει αυτό; Η απάντηση βρίσκεται στο βιβλίο «Τα Χριστούγεννα του Αρκουδάκου» των Μπεατρίς Γκαρέλ και Τομά Μπας. Οι μικροί αναγνώστες θα βρουν στο εσώφυλλο ένα χαρτονένιο δεντράκι που θα το στήσουν πολύ εύκολα. Υπάρχουν 24 μικρές ιστορίες με πρωταγωνιστή τον αρκουδάκο και τους φίλους του, που έχουν μαζευτεί για να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα. Στο τέλος κάθε ιστορίας ένας μικρός φάκελος περιέχει ένα στολίδι - έκπληξη! Ετσι, στις 25 του Δεκέμβρη οι μικροί μας φίλοι, θα έχουν στολίσει το δικό τους ελατάκι! Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καστανιώτη».

Η πρώτη Κυριακή του χειμώνα έφτασε και μαζί της έφερε μια «τρελή» ιδέα. Ενα ταξίδι που εμείς δεν έχουμε καμία πιθανότητα να το πραγματοποιήσουμε, παρά μόνον με το νου. Παρότι η Ανταρκτική είναι τουριστικά αξιοποιημένη, η βασική προϋπόθεση για να πατήσει κάποιος το έδαφός της, είναι το γερό κομπόδεμα. Οπότε, ας γίνουμε «επιβάτες» μέσα από το μικρό οδοιπορικό και τις μαγευτικές φωτογραφίες για να προσεγγίσουμε την πιο κρύα, την πιο ξηρή, την πιο ανεμοδαρμένη, δυσπρόσιτη και πιο έρημη περιοχή της Γης. Το παγοθραυστικό μπορεί να περιμένει...

Η Ανταρκτική είναι η έκτη ήπειρος της Γης και βρίσκεται στο Νότιο Πόλο της. Είναι μονίμως καλυμμένη από μεγάλα κομμάτια πάγου και χιόνι. Η πιο κοντινή ήπειρος στην Ανταρκτική είναι η Νότια Αμερική. Η έκτασή της είναι περίπου 14 εκατ. τετρ. χλμ. ενώ για τη διαμόρφωσή της και ειδικά των ακτών της, λίγα πράγματα είναι γνωστά. Πιστεύεται ότι η ήπειρος ήταν, στο μακρινό παρελθόν, προέκταση της αμερικανικής ηπείρου. Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει κυρίως από τα νησιά της. Ο Νότιος Πόλος βρίσκεται στο κέντρο ενός οροπεδίου ύψους 2.000 μ. περίπου, που περιβάλλεται από πολύ ψηλά και απότομα βουνά. Η θερμοκρασία της Ανταρκτικής είναι χαμηλότερη από τη θερμοκρασία της Αρκτικής και έχει 4 μήνες ημέρα και 8 μήνες νύχτα. Μια ομάδα από τα νησιά που την περιτριγυρίζουν χωρίζονται από την κυρίως ήπειρο με τον πορθμό Μπάνσφιλντ. Νησιά είναι τα ηφαιστειογενή Μπάλενι, οι νησίδες Μάκερι κ.ά. Υπάρχουν άλλα δυο νησιά στη θάλασσα Ρος, που έχουν τα ονόματα των δύο εξερευνητών Ρος και Σκοτ. Στο Ρος υπάρχει το ενεργό ηφαίστειο Ερεβος ύψους 4.000μ. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι το ηφαίστειο εκρήγνυται τουλάχιστον μία ή δύο φορές την ημέρα! Είναι ένα από τα τρία ηφαίστεια στον κόσμο που έχει μια μόνιμη λίμνη λάβας με σημαντικές ποσότητες χλωρίου, διοξειδίου του θείου και φθορίου. Η μεγαλύτερη γνωστή οροσειρά εκτείνεται από το βόρειο ακρωτήριο, περνά τη Γη της Βικτωρίας και χάνεται στα Ν.Α. Εχει μήκος 1.800 χλμ. και οι ψηλότερες κορυφές της στα 4.500μ. είναι τα όρη Ντισκόβερι και Μέλμπουρν.

Το 1947 ανακαλύφτηκε στην Ανατολική Ανταρκτική μια απέραντη περιοχή χωρίς πάγους, η όαση Μπόνγκερ. Περιβάλλεται από βράχους και έχει τρεις μεγάλες λίμνες και είκοσι μικρότερες με γλυκό νερό. Σοβιετική αποστολή με τον καθηγητή Λιάλοφ εξερεύνησε το 1957 την όαση και βρήκε ότι έχει μήκος 60χλμ. και πλάτος 20χλμ.

Η χειμερινή περίοδος είναι από Απρίλη έως Νοέμβρη και η θερμοκρασία στις ακτές κατεβαίνει στους -60° Κελσίου. Η βροχή σχεδόν είναι άγνωστη, αλλά οι χιονοθύελλες και οι ισχυροί άνεμοι πολύ συχνοί. Σχεδόν τίποτε δε φυτρώνει εκεί. Αν και υπάρχει άφθονο γλυκό νερό - περίπου το 70% των συνολικών αποθεμάτων του πλανήτη - είναι δεσμευμένο στο συμπαγή πάγο του πολικού παγετώνα. Αξιοσημείωτο είναι πως ποταμοί, που ξεπερνούν σε μέγεθος τον Τάμεση, πρόσφατα ανακαλύφθηκαν στο υπέδαφος της Ανταρκτικής. Η χλωρίδα ελάχιστη, η πανίδα όμως σπάνια, γοητεύει με τους μοναδικούς θαλάσσιους ελέφαντες, τις θαλάσσιες λεοπαρδάλεις, τις φώκιες, τις φάλαινες, τα θαλάσσια πουλιά καθώς και τις αποικίες από φώκιες και πιγκουίνους. Ο ορυκτός της πλούτος είναι τεράστιος. Εχει πλούσια κοιτάσματα από γαιάνθρακες, σίδερο νικέλιο, χαλκό κ.ά.

Η φυσική ομορφιά είναι μεγάλη, αλλά τα προβλήματα δε λείπουν. Οι πάγοι στην Ανταρκτική λιώνουν ταχύτατα και γλιστρούν προς τη θάλασσα, παρατηρούν οι επιστήμονες, λόγω των αλλαγών στο κλίμα. Τα μεγάλα παγόβουνα στην Ανταρκτική χερσόνησο διασπάστηκαν το 1995 και το 2002 ως αποτέλεσμα της θέρμανσης του κλίματος. Στα παγωμένα βάθη της Ανταρκτικής οι πιγκουίνοι τραγουδούν και χορεύουν, κινδυνεύουν όμως από πείνα, ζέστη και πετρελαιοκηλίδες. Χιλιάδες πιγκουίνοι πεθαίνουν κάθε χρόνο από το πετρέλαιο που χύνεται στη θάλασσα όταν τα πλοία καθαρίζουν τις δεξαμενές τους. Από την Ανταρκτική μέχρι τα Νησιά Γκαλαπάγκος, οι πιγκουίνοι απειλούνται ολοένα και περισσότερο από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων της υπεραλιείας και της καταπάτησης παρθένων εκτάσεων. Δεκάδες χιλιάδες μικροί πιγκουίνοι κινδυνεύουν να πεθάνουν από ασιτία, καθώς ένα τεράστιο κομμάτι από το μεγαλύτερο παγόβουνο που έχει καταγραφεί ποτέ εμποδίζει την πρόσβαση των γονιών τους στα νερά όπου μέχρι σήμερα έβρισκαν και μετέφεραν στα νεογνά τροφή. Αξίζει να επισημανθεί πως ο αυξανόμενος τουρισμός στο Νότιο Πόλο επηρεάζει κι αυτός αρνητικά τους πιγκουίνους. Διάφορες χώρες έχουν χωρίσει την Ανταρκτική σε μέρη και στέλνουν εκεί επιστήμονες. Παράλληλα, χτίζουν νέους σταθμούς, ναυπηγούν καινούργια ερευνητικά παγοθραυστικά και κατασκευάζουν νέα αεροδρόμια.

Παρότι η Ανταρκτική είναι πιο κρύα και από την κορυφή του Εβερεστ και πιο ξηρή από τη Σαχάρα, ανεβαίνει στον κατάλογο των δημοφιλών τουριστικών προορισμών. Δεκάδες κρουαζιερόπλοια μεταφέρουν τουρίστες, από κοινού με ρωσικά παγοθραυστικά, με ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα.

Η διείσδυση στο εσωτερικό της παραμένει προνόμιο μόνο του προσωπικού των επιστημονικών βάσεων, αλλά η προσέγγιση των ακτών και των νησιών της, είναι πια κάτι εφικτό για κάθε ταξιδιώτη με παχουλή τσέπη. Ενα τέτοιο ταξίδι έχει περισσότερο χαρακτήρα επιμορφωτικό και σίγουρα είναι κάτι περισσότερο από κρουαζιέρα με την έννοια που την ξέρουμε. Γι' αυτό μεταξύ των επιβατών υπάρχουν αρκετοί ορνιθολόγοι, γεωλόγοι, βιολόγοι και φυσιοδίφες. Ετοιμα πακέτα για την Ανταρκτική έχουν και μεγάλα αθηναϊκά πρακτορεία με αναχωρήσεις από τα μέσα του Γενάρη έως τα μέσα του Μάρτη. Το πρόγραμμα είναι κάπως έτσι: Οι ενδιαφερόμενοι, την 1η μέρα πετούν για το Μπουένος Αϊρες και με ενδιάμεσο σταθμό φθάνουν την επομένη. Γίνεται μια περιήγηση με τη σχετική ξενάγηση και την 3η μέρα πετάνε για την Ουσουάια κι εκεί την 4η μέρα γίνεται το πρωί η ξενάγηση και το απόγευμα η επιβίβαση στο πλοίο. Την 5η μέρα αρχίζει ουσιαστικά το ταξίδι, αναχωρώντας για την Ανταρκτική μέσω των στενών του Ντρέικ και των νησιών Σέτλαντ. Αφιξη στη Χερσόνησο της Ανταρκτικής. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, πραγματοποιούνται επισκέψεις σε επιλεγμένα σημεία όπως κοινότητες ζώων, ενώ γίνονται στάσεις για φωτογράφιση σε παγόβουνα και απόκρημνες ακτές. Το θέαμα είναι συγκλονιστικό και συνήθως η κρουαζιέρα πλαισιώνεται από διαλέξεις επιστημόνων. Το πλοίο επιστρέφει την 14η μέρα στην Ουσουάια, απ' όπου ξεκινάει η πτήση της επιστροφής για το Μπουένος Αϊρες. Το ταξίδι τελειώνει την 15η μέρα με την πτήση από το Μπουένος Αϊρες στην Αθήνα. Αν κάποιος αναγνώστης ενδιαφερθεί για ένα τέτοιο ταξίδι, πρέπει να αναφέρουμε ότι η παραμονή στο κρουαζιερόπλοιο (10 ημέρες) σε δίκλινες καμπίνες με πλήρη διατροφή, η παραμονή σε ξενοδοχεία 5 αστέρων και τα αεροπορικά εισιτήρια, κοστίζουν περίπου 7.200 ευρώ το άτομο!

Η αύξηση των τουριστών έχει αλλάξει την εικόνα για την περιοχή όπως την ξέραμε από τις περιγραφές των εξερευνητών των αρχών του 20ού αιώνα...

Χίλιοι αδιέξοδοι «μικρόκοσμοι» εμφανίζονται συνεχώς και σβήνουν, μέσα στα δυσδιάκριτα σύνορα της απλής καθημερινής ζωής και του εγκλήματος, στο νέο μυθιστόρημα του Φώντα Λάδη «Μπύρα με γρεναδίνη» (εκδόσεις «ΠΥΛΗ»). Παράνομα στοιχήματα και ύποπτες συναλλαγές στο διαδίκτυο, ανομολόγητες επιθυμίες και ερωτικά πάθη, εμπόριο όπλων, ναρκωτικά και ανελέητος ανταγωνισμός ανάμεσα στους νονούς της νύχτας. Ο Φώντας Λάδης, μετά από μακρόχρονη, επιτυχημένη θητεία στην ποίηση, στην πεζογραφία και το δοκίμιο έρχεται να μας δώσει με έναν δικό του, «κινηματογραφικό» τρόπο τη συνεισφορά του στην πεζογραφία της σύγχρονης πόλης.

Ο αναγνώστης μέσα από τις δικές του αναγωγές μπορεί να ακολουθήσει, αν θέλει, το συγγραφέα στα άδυτα αυτού του κοντινού - αλλά όχι και φανερού - κόσμου και να οδηγηθεί στα δικά του συμπεράσματα.

Χρήσιμο για τους νεότερους αναγνώστες, ένα σύντομο βιογραφικό: Ο Φώντας Λάδης γεννήθηκε το 1943 στη Σπάρτη. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε ελληνικές, καθημερινές εφημερίδες και περιοδικά. Την περίοδο 1967 - 1973 έζησε στη Ρώμη. Εκδότης του περιοδικού «Τετράδιο» - μαζί με τον Δημήτρη Γκιώνη - από το 1974 έως το 1976. Εχει γράψει ποίηση, πεζογραφία, ταξιδιωτικό, πολιτικό και ιστορικό δοκίμιο, καθώς και βιβλία για παιδιά. Ποιήματά του μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Λοΐζο και άλλους Ελληνες συνθέτες.