Ο Ιταλός συγγραφέας Νικολό Αμανίτι έχει απασχολήσει και άλλη φορά τη στήλη με το μυθιστόρημά του «Εγώ δε φοβάμαι» και με τη συμμετοχή του στο συλλογικό τόμο «Εγκλήματα» που εκδόθηκαν το 2006. Και η στήλη ασχολήθηκε με τον Αμανίτι ακριβώς επειδή διέκρινε από την αρχή το ταλέντο του, τη φρεσκάδα του και την πρωτοτυπία του. Στο νέο του ογκώδες μυθιστόρημα που έχει τον τίτλο «Με τις ευλογίες του θεού» το ενδιαφέρον στρέφεται γύρω από τη ζωή των ανθρώπων του περιθωρίου. Ανθρώπων που μέχρι πριν από λίγο καιρό ήταν οικογενειάρχες και δουλευταράδες, ανθρώπων που εγκαταλείφθηκαν από τις συζύγους τους, ανθρώπων που ζουν απάνθρωπα από την εποχή που έκλεισαν τα εργοστάσια και δε βρίσκουν δουλειά. Ανθρώπων δουλευταράδων μεν αλλά απαίδευτων, που νομίζουν ότι για όλα φταίνε οι μετανάστες, ανθρώπων που από τη μιζέρια γίνονται φασίστες, χωρίς να γνωρίζουν τι είναι ο φασισμός. Οι κεντρικοί ήρωες θα μπορούσαν να είναι τρεις: Ο Ρίνο και οι δυο φίλοι του που σχεδιάζουν να κάνουν τη ληστεία του «αιώνα» κλέβοντας το ΑΤΜ μιας τράπεζας. Αλλά δεν είναι αυτοί οι κεντρικοί ήρωες της τραγωδίας. Ούτε καν ο Ρίνο, ο Τζένα και ο δεκατριάχρονος γιος του Κριστιάνο που προσπαθούν με κάθε τρόπο να ξεγελάσουν την κοινωνική λειτουργό από το φόβο μη τους χωρίσει. Και τώρα δικαίως θα ρωτήσετε: Τότε ποιος είναι;

Η φτώχεια και η αμάθεια. Αυτές οι δύο, η φτώχεια και η αμάθεια, κυριαρχούν πίσω από κάθε πράξη, σκέψη, όνειρο, επιθυμία, οργή, απελπισία και η ελπίδα ακόμα, αυτών των τεσσάρων ανδρών που παλεύουν να επιζήσουν. Ο ένας για να κερδίσει τη γυναίκα του που ζει με κάποιον άλλον μετά το θάνατο της κόρης τους, ο Ρίνο για να φτιάξει το αχούρι που μένει, έτσι ώστε η Πρόνοια να μην του πάρει το παιδί του, το οποίο κυριολεκτικά λατρεύει, με τον τρόπο του φυσικά. Και ο τέταρτος, ο καθυστερημένος για να μη μείνει μόνος, για να μη χάσει την παρέα του, κυρίως την παρέα του Ρίνο που του έχει σταθεί σα μεγάλος αδελφός.

Και ενώ, εκείνη τη μοιραία βραδιά που η βροχή δε λέει να σταματήσει, όλα είναι έτοιμα για το μεγάλο κόλπο, τα πάντα θα ματαιωθούν και θα ματωθούν από μια τυχαία συνάντηση του καθυστερημένου με μια όμορφη κοπέλα. Η βία που ποτέ δεν κοιμάται αναλαμβάνει τα θλιβερά καθήκοντά της. Πρόκειται για ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα που τιμήθηκε με το μεγαλύτερο βραβείο της Ιταλίας, το βραβείο Στρέγκα. Μια παρατήρηση έχουμε μόνο: Κατά τη γνώμη μας μερικές σελίδες θα μπορούσαν να είναι λιγότερο ρεαλιστικές. Ο αναγνώστης και χωρίς αυτές θα ήταν σε θέση να κατανοήσει τη ζωή του περιθωρίου. Η έξοχη μετάφραση είναι του Ανταίου Χρυσοστομίδη. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καστανιώτη».

Επανεκδόθηκε αναθεωρημένο το βιβλίο της Ελένης Πριοβόλου «Καπετάν Ζωή» που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας από δέκα ετών. Πρωταγωνίστριες είναι η Εύα και η Ζωή. Η πρώτη είναι ένα κορίτσι που ζει στους γρήγορους και συχνά ξέφρενους ρυθμούς της πρωτεύουσας. Κινείται διαρκώς, σπίτι, σχολείο, φροντιστήρια, εξωσχολικές δραστηριότητες, έξοδος σε φαστφούντ, θέατρο, κινηματογράφος. Οταν ο λιμενάρχης πατέρας της παίρνει μετάθεση για ένα νησί της άγονης γραμμής, η ζωή για την Εύα φαντάζει εφιάλτης. Η μικρή δεν έχει καμία διάθεση να εγκαταλείψει αυτό που η ίδια θεωρεί «ζωή». Ολα εκεί της φαίνονται «μαύρα», ώσπου γνωρίζει στο νησί τη Ζωή, μία συνομήλική της κοπέλα, ορφανή, που ζει σε μία βάρκα με τον Καπετάν Ορτσα. Σε αντίθεση με την Εύα, η Ζωή αναγκάστηκε να δουλέψει από πολύ μικρή, να πιάσει στα χέρια της το τιμόνι της βάρκας και τελικά της ίδιας της ζωής της. Ανάμεσα στα δύο κορίτσια αναπτύσσεται μία δυνατή σχέση φιλίας και οι δυο τους ταξιδεύουν στο όνειρο, στη φαντασία, στη μαγεία, στο παραμύθι και στην περιπέτεια. Η Εύα μαθαίνει από τη Ζωή τα βαθύτερα μυστικά της ζωής και η Ζωή βρίσκει στο πρόσωπο της Εύας την αδελφή που ποτέ δεν είχε και μία αληθινή οικογένεια. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα».

Το 2001 ο Γ. Φαρσακίδης επισκέφτηκε τις Ινδίες. Μετά το πέρας του ταξιδιού κατέγράψε τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις του μαζί με φωτογραφικές μαρτυρίες στο προς έκδοση βιβλίο του «ΙΝΔΙΕΣ». Σήμερα και την επόμενη Κυριακή, θα πάρουμε μια γεύση από το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου.

Κατά τη βραδινή διαδρομή από το αεροδρόμιο προς την πρωτεύουσα της Ιορδανίας Αμμάν, ο ξεναγός μας πληροφορεί ότι η παροχή του νερού «γίνεται μια ή δυο φορές τη βδομάδα». Βέβαια, στο ξενοδοχείο μας το νερό τρέχει άφθονο, η πισίνα είναι γεμάτη και το γκαζόν κι ο ανθόκηπος καλοποτισμένα. Καλοθρεμμένοι Αραβες, μερικοί με τις γραφικές παραδοσιακές φορεσιές και κάποιες κυρίες με τα παιδιά τους ντυμένες ευρωπαϊκά. Ενας ηλικιωμένος υπάλληλος του ξενοδοχείου με λευκή κελεμπία σερβίρει στους αραγμένους στις πολυθρόνες πελάτες, από ένα στενόμακρο περίτεχνο μπρίκι καφέ. Τα μικρά φλιτζανάκια γεμίζουν καφέ κάτω από το μισό και ο σερβιτόρος περιμένει υπομονετικά να το πιουν, για να ξαναβάλει και πάλι. Στην Πέτρα, αυτό το πολιτιστικό μνημείο της ανθρωπότητας, ελλείψει χρόνου δεν πήγαμε, όμως η κοντά διήμερη παραμονή μας στην πρωτεύουσα της Ιορδανίας θα αξιοποιηθεί, χάρη στη φιλοτιμία της ξεναγού μας Μαρίας, με περιηγήσεις σε τόπους δεμένους με τη χριστιανοσύνη και το Βυζάντιο. Το βιβλικό όρος,απ' όπου ο Μωυσής «θα αντικρίσει τη γη της Επαγγελίας», την κοιλάδα του Ιορδάνη και από τις όχθες της πολύβουης και τουριστικά αξιοποιημένης Νεκρής θάλασσας θα μεταφερθούμε στο αεροδρόμιο συνεχίζοντας το ταξίδι μας προς τις Ινδίες.

Πεντέμισι ωρών πτήση για το Νέο Δελχί, αλλαγή ώρας και περιμένοντας το αεροπλάνο μια σύντομη διαδρομή στους δρόμους της πόλης. Και βέβαια μετά την ξεραΐλα του Αμμάν το Ν. Δελχί μας είχε φαντάξει ανθόκηπος. Στην τουαλέτα του νεόκτιστου μεγάλου ξενοδοχείου ο νεαρός της υπηρεσίας κάνει ό,τι μπορεί, για να με ευχαριστήσει. Ντράπηκα που δεν είχα επάνω μου χρήματα κι επιστρέφοντας σε λίγο, για να του δώσω το φιλοδώρημα, βρέθηκα μπροστά σε έξι νεαρούς, ντυμένους πανομοιότυπα με στολές του ξενοδοχείου με απλωμένα τα χέρια. Ενιωσα αμήχανα κι απιθώνοντας στην τύχη στην παλάμη του ενός τα δυο δολάρια, έφυγα σαν κυνηγημένος. Ηταν η πρώτη μου εμπειρία με το «μπαξίς», που στο εξής αρκετές φορές θα με φέρει σε δύσκολη θέση.

Βασίλειο του Νεπάλ. Κατμαντού. Ο προθάλαμος του Θιβέτ. Με τα Ιμαλάια, τη «στέγη του κόσμου», να πλαισιώνουν τη χώρα σε όλο το μάκρος των συνόρων της με την Κίνα. Παλιά ο παράδεισος των ναρκομανών και των χίπηδων. Ο καιρός δροσερός κι από το παράθυρο του ξενοδοχείου, λουσμένα στις τελευταίες ακτίνες του ήλιου απλώνονται αμέτρητοι λοφίσκοι και λόφοι, ρέματα, λαγκαδιές και μια λιμνούλα που λαμποκοπά ασημιά, όλα πηγμένα σε ένα οργιαστικό πράσινο. Κι όπου δεν προσθέτει η παρουσία του ανθρώπου κάποιο τοπικό σημάδι εξωτισμού, θαρρείς κι αντικρίζεις τοπίο της βόρειας ορεινής Ιταλίας.

Οι παλατιανές συνωμοσίες είχαν οδηγήσει στη δολοφονία του βασιλιά και της βασιλικής οικογένειας, από το γιο και διάδοχο, ο οποίος στη συνέχεια ...αυτοκτόνησε! Προνοητικότατος ο τωρινός βασιλιάς ...απουσίαζε κατά την ώρα του μακελειού! Μετά την κηδεία ακολούθησε ξεσηκωμός του πληθυσμού, που αρνήθηκε να πιστέψει την εκδοχή. Χρειάστηκε μια βδομάδα για να κατασταλούν βιαίως οι αντιδράσεις όσων τόλμησαν να αμφισβητήσουν το λόγο του βασιλιά. Κι ο νυν βασιλιάς αναλαμβάνοντας τα ηνία της εξουσίας, φυλάκισε τον εκδότη και τους δυο διευθυντές της μεγαλύτερης εφημερίδας στη χώρα με την κατηγορία της προδοσίας και ενέτεινε την αντικομμουνιστική εκστρατεία.

Μπαντγκαόν. Μεσαιωνική πόλη-Μουσείο. Τα μάτια δε χορταίνουν να βλέπουν, και στην επόμενη στροφή, άλλα και άλλα ανεπανάληπτα μνημεία τέχνης και ιστορίας. Οι περίτεχνα αποτυπωμένες σε πέτρα και ξύλο, μαρτυρίες ενός μυστηριακού και διάφορου τρόπου ζωής. «Η πιο ψηλή», η Πενταώροφη Παγόδα, και η «μεγαλύτερη στούπα στον κόσμο», οι περίτεχνοι ινδουιστικοί της ναοί, το Παλάτι, η Χρυσή Πύλη και το Ανάκτορο με τα πενήντα πέντε παράθυρα. Περπατάς μαγεμένος όσο να σε προσγειώσουνε φορτικοί πωλητές σουβενίρ και ζητιάνοι. Μέσα στην αφόρητη εμμονή τους όλη η απελπισία και η απόγνωση. Θυμήθηκα τη φράση της Τατιάνας Γρίτση-Μιλιέξ από μια εκπομπή της για τις Ινδίες: «Το χέρι ζητιάνευε, τα μάτια περήφανα μισούσαν». Δεν ξέρω αν είδα μίσος στα μάτια αυτών των παιδιών, μα ό,τι είδα σίγουρα δεν ήταν αγάπη. Και όμως, η εγκληματικότητα στη χώρα είναι μηδαμινή και τα χέρια που απλώνονται επάνω σου, δε θα σε κλέψουν.

Θέλησα να πετάξω πάνω από τα Ιμαλάια. Μαζί μας στο αεροπλανάκι και δυο ηλικιωμένες, συμπαθέστατες και διακριτικές κυρίες του γκρουπ. Πετώντας πάνω από την αιχμηρή κορυφή του Εβερεστ με το εκθαμβωτικό πανόραμα της ολόλευκης οροσειράς να στραφτοβολάει στις πρωινές ακτίνες του ήλιου, η μια από τις κυρίες μου ψιθυρίζει εκστατική: «Ολο το μεγαλείο της Θείας Δημιουργίας μπροστά μας! Τελικά πέστε μου, τι είναι, τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος»; Συμφώνησα μαζί της «ότι ναι, ένα τίποτα είναι ο άνθρωπος». Και χαμογελώντας ψιθύρισα: «Το πολύ πολύ μπορεί να κάνει Θεούς». «Δε σας άκουσα» μου λέει η κυρία. «Τίποτα κάτι δικό μου». Μα ήταν τόσο καλοσυνάτη και συμπαθητική η κυρία, για να την πικράνω με «βλάστημους» στοχασμούς.

Κατά την ξενάγηση της δεύτερης μέρας και σε σχέση με την αντίστοιχη φωτογραφία, είχα δεχτεί μια απρόσμενη προσωπική προσβολή. Επιχείρησα να βγάλω φωτογραφία μερικούς γραφικούς ιερωμένους. Στο πρώτο πλάνο μια μεγάλη θρεμμένη μαϊμού με περιεργάζεται επίμονα. Κάποιοι από τους ιερωμένους μου κάνουν νεύμα ότι δε θέλουν να τους τραβήξω φωτογραφία. Η μαϊμού όλο ενδιαφέρον παρακολουθεί τη σκηνή και, όταν κάποιοι αποφασίζουν να μου γυρίσουν την πλάτη, μου ρίχνει μια τελευταία ματιά, μου δείχνει τα δόντια της και μου γυρίζει την πλάτη. Ε, όχι κι από μαϊμού!

Σε όλο το μάκρος μιας διαδρομής σπαρμένοι οικισμοί. Χαμόσπιτα, καλύβες, τσαρδάκια. Μισόγυμνο παιδομάνι πλατσουρίζει μες στα νερά. Οι μεγάλοι στις ασχολίες τους και η απουσία της μηχανής μαρτυρά μια έσχατη εξαθλίωση. Με πλήθος ποτάμια να αυλακώνουν τη χώρα: «120 εκατομμύρια άνθρωποι στερούνται πόσιμου ύδατος». Οι προνομιούχες αγελάδες με τη μικρή καμπουρίτσα σεργιανάνε κυρίαρχες, τα βουβάλια απολαμβάνουν τη ζωή τους χωμένα στα βαλτονέρια και τα σκυλιά τους ξαπλωμένα στην άκρη του δρόμου βαριεστημένα και ήμερα. Μέσα στο πέλαγος αυτό του ανθρώπινου πόνου νιώθεις προνομιούχος κι αμήχανος, ανήμπορος κι ένοχος. Μπορεί κατά βάθος και να ζηλεύεις αυτή την «αυτοσωτήρια» ιδιότητα κάποιων συνταξιδιωτών μας να «μπορούν να μη βλέπουν και να αντιπαραθέτουν αυτάρεσκα την οικονομική τους υπεροχή συνοψίζοντάς τη στον χαρακτηρισμό: «οι βρομιάρηδες».