Την κατασκευή δύο υδροηλεκτρικών σταθμών στην Αργεντινή, συνολικού κόστους 4,7 δισ. ευρώ, ανακοίνωσε ότι θα κατασκευάσει η κινεζική κατασκευαστική εταιρεία «Gezhouba Group Co Ltd», μετά από συμφωνία που σύναψε με την κυβέρνηση της χώρας. Στην εταιρεία ειδικού σκοπού που συστάθηκε η κινεζική εταιρεία κατέχει το 60% και το υπόλοιπο 40% η κυβέρνηση της Αργεντινής. Η συμφωνία περιλαμβάνει το σχεδιασμό και την κατασκευή φραγμάτων στην Παταγονία και τη διαχείρισή τους για τα επόμενα 15 χρόνια. Η παραγωγική δυναμικότητα του έργου, το οποίο αναμένεται να είναι έτοιμο σε 66 μήνες, θα είναι 1.740 MW, ενώ την κατασκευή του θα ενισχύσουν με δάνεια κινεζικές τράπεζες. Η «Gezhouba Group» δραστηριοποιείται με ανάλογα συμβόλαια στην Αφρική, στη Μέση Ανατολή και σε πολλές χώρες της Ασίας.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα επίσημα στοιχεία που παρουσίασε την προηγούμενη βδομάδα η γερμανική στατιστική υπηρεσία, σχετικά με τα ποσοστά φτώχειας στη χώρα. Σύμφωνα με αυτά, ο ένας στους έξι Γερμανούς ζει υπό την απειλή της φτώχειας.

Παρά τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης που γνωρίζει η οικονομία της χώρας και την πτώση της επίσημης ανεργίας, ο κίνδυνος φτώχειας έχει αυξηθεί στη Γερμανία, αφού το 2005 αφορούσε το 12,2% του πληθυσμού και το 2011 το 16,1%, με τους ηλικιωμένους και τις γυναίκες να βρίσκονται στην πιο δυσμενή θέση. Τα παραπάνω στοιχεία αποδίδονται κυρίως στη ραγδαία αύξηση της ημιαπασχόλησης -τα λεγόμενα «mini - jobs»- με τους πολύ χαμηλούς μισθούς, η οποία απορροφά ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό εργατικού δυναμικού. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε γειτονικές χώρες της Γερμανίας ανέρχονται στο 9,6% για την Τσεχία, στο 10,1% στην Ολλανδία και στο 14,1% στη Γαλλία.

Ανάλογα, όμως, ήταν τα στοιχεία και για μία ακόμη χώρα δίχως «μνημόνια» και «τρόικα», την Ιταλία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας της χώρας, από το 2007 μέχρι το 2012, ο αριθμός των Ιταλών που ζουν σε κατάσταση «απόλυτης ένδειας» διπλασιάστηκε από 2,4 εκατομμύρια στα 4,8 εκατομμύρια ανθρώπους, με τους μισούς από αυτούς να ζουν στην Κάτω Ιταλία, ενώ το 20% είναι παιδιά και έφηβοι. Την ίδια ώρα, το 65% των ιταλικών νοικοκυριών έχει περιορίσει τις αγορές του λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ φέτος αναμένεται συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,8%.

Τμήματα του κεφαλαίου της ΕΕ φαίνεται να «προκρίνουν» την πτώχευση κρατών - μελών της Ευρωζώνης -έναντι του μοντέλου «ελεγχόμενης» πτώχευσης που ακολουθείται σήμερα- και γι' αυτό βρίσκονται σε αναζήτηση οικονομικών και θεσμικών εργαλείων που θα διασφαλίζουν το σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης από τις συνέπειες μιας τέτοιες εξέλιξης.

Σε αυτήν την κατεύθυνση, κινούνται οι δηλώσεις του Jens Weidmann, προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Γερμανίας (Bundesbank), ο οποίος σε ομιλία του στο Ντάρμσταντ της Φρανκφούρτης την περασμένη βδομάδα ανέφερε ότι «θα πρέπει να είναι δυνατόν κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να κηρύττουν πτώχευση δίχως αυτό να αποτελεί κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική της σταθερότητα». Ο Jens Weidmann, στο όνομα των «φορολογούμενων πολιτών άλλων χωρών που επιβαρύνονται», σημείωσε ότι οι συνέπειες των δημοσιονομικών πολιτικών του κάθε κράτους - μέλους θα πρέπει να βαρύνουν αποκλειστικά τα ίδια, ενώ παράλληλα τάχθηκε υπέρ της προώθησης και νέων «μεταρρυθμίσεων» για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωζώνης.

Εντονη κριτική άσκησε και στην πολιτική του «κατώτατου μισθού» καθώς, επικαλούμενος «μελέτες», είπε ότι οι ελάχιστοι μισθοί οδηγούν σε υψηλότερη ανεργία και ότι ειδικά στις χώρες της νότιας Ευρώπης οι ελάχιστοι μισθοί είναι ένας λόγος για την υψηλή ανεργία μεταξύ των νέων. Πρόσθεσε ακόμη ότι ο συνδυασμός της κοινής νομισματικής πολιτικής με διαφορετικές δημοσιονομικές πολιτικές από τα κράτη - μέλη είναι ένας λόγος για την έλλειψη δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Βεβαίως, αυτές οι προσεγγίσεις δείχνουν από άλλη σκοπιά τους οξύτατους ευρωενωσιακούς ανταγωνισμούς, αντικειμενικό ζήτημα στις καπιταλιστικές οικονομίες, σε συνδυασμό με την ανισομετρία, ζήτημα που δεν μπορεί να το λύσει καμιά ένωση όπως η ΕΕ και η Ευρωζώνη. Τις συνέπειες βεβαίως τις πληρώνουν οι λαοί.

(c) Stockbyte

Συγκεκριμένα, η έκθεση του οίκου «Price Waterhouse Coopers» (PwC) διαπιστώνει υπερδιπλασιασμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρωπαϊκή Ενωση μέσα σε μια τετραετία: Από τα 514 δισ. ευρώ το 2008, τα «κόκκινα» δάνεια στην ΕΕ έφθασαν «αισίως» τα 1,187 τρισ. ευρώ το 2012, αύξηση που, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, προκλήθηκε εξαιτίας της διαρκούς επιδείνωσης των συνθηκών σε Ισπανία, Ιρλανδία, Ιταλία και Ελλάδα. Ειδικά στην Ευρωζώνη, το ύψος των «μη εξυπηρετούμενων» δανείων φτάνει τα 940 δισ. ευρώ και είναι αυξημένο κατά 120 δισ. σε σχέση με πέρυσι.

Τα κακά «μαντάτα» για τους αστούς δεν αποτυπώνονται όμως μόνο στις παραπάνω αρνητικές διαπιστώσεις - έτσι κι αλλιώς τα στοιχεία αυτά είναι λίγο-πολύ γνωστά - αλλά στην πρόβλεψη της «PwC» ότι η τάση αύξησης των «κόκκινων» δανείων θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια λόγω του «αβέβαιου οικονομικού κλίματος».

«Η αναμόρφωση των ισολογισμών των ευρωπαϊκών τραπεζών θα διαρκέσει αρκετά χρόνια ακόμη», δήλωσε ο υπεύθυνος της «PwC», προσθέτοντας ότι οι τράπεζες ψάχνουν τρόπους είτε να διαγράψουν είτε να πουλήσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε ενδιαφερόμενους επενδυτές.

Στην ίδια έκθεση αναφέρεται ότι το μεγαλύτερο ύψος τέτοιων «κόκκινων» δανείων κατέχουν αυτή τη στιγμή οι γερμανικές τράπεζες (179 δισ. ευρώ το 2012), ακολουθούν οι ισπανικές τράπεζες (167 δισ. ευρώ το 2012, έναντι 136 δισ. ευρώ το 2011), ενώ μόνο οι βρετανικές τράπεζες κατάφεραν να βελτιώσουν κάπως την εικόνα τους μειώνοντας το ποσό για το 2012 σε 164 δισ. ευρώ από 172 δισ. ευρώ το 2011.

Για τη χώρα μας τα στοιχεία της «PwC» αναφέρουν ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν φθάσει τα 65 δισ. ευρώ, ποσό διπλάσιο από τα ίδια κεφάλαια των εγχώριων τραπεζών και περίπου το 30% των συνολικών τραπεζικών δανείων.

Να σημειωθεί ότι η παραπάνω έκθεση δημοσιοποιήθηκε λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) περί συνολικής αξιολόγησης του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης.

Στο μεταξύ, στο συνολικό ύψος των 54 δισ. δολαρίων εκτινάχθηκαν τα «κόκκινα» δάνεια στις τέσσερις μεγαλύτερες κινεζικές τράπεζες, το τρίτο τρίμηνο του 2013, αύξηση 3,5% σε σχέση με το 2010, με την κινεζική κυβέρνηση να επεκτείνει τα προγράμματα στήριξης του τραπεζικού τομέα και στα ξένα πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Σύμφωνα με αναλυτές, τα προβλήματα στη δανειακή πίστη προκύπτουν εξαιτίας του συνδυασμού επιβράδυνσης της οικονομίας και πλεονάζουσας παραγωγικότητας ορισμένων κλάδων. Να σημειώσουμε, πάντως, ότι οι ίδιες τράπεζες κατέγραψαν κέρδη 34,26 δισ. δολαρίων.

Οι προβλέψεις για παραπέρα απογείωση των «κόκκινων» δανείων κάνουν τους αστούς να παραδέχονται ότι αργά ή γρήγορα οι τράπεζες θα αναγκαστούν να τα διαγράψουν από τα χαρτοφυλάκιά τους και στη συνέχεια να ζητήσουν (όπως πάντα) νέα βοήθεια από το κράτος. Βεβαίως, μέρος των «κόκκινων δανείων» αποτελούν χρέη των λαϊκών νοικοκυριών, αλλά το μεγαλύτερο μέρος τους είναι δάνεια επιχειρήσεων. Και οι επιχειρήσεις λόγω κρίσης δεν μπορούν να τα αποπληρώσουν. Η παραπάνω εικόνα δείχνει ότι η καπιταλιστική οικονομική κρίση συνεχίζεται, ή ότι «η αισιοδοξία πως η κρίση στην Ευρωζώνη φτάνει στο τέλος της είναι λανθασμένη», όπως το θέτουν σε πρόσφατο άρθρο τους οι «Financial Times». Η καταστροφή κεφαλαίου δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Και αν είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς το πότε αλλά και το πώς ακριβώς θα «σκάσει η βόμβα», το μόνο βέβαιο είναι ότι η καταστροφή κεφαλαίου από τις τράπεζες - είτε αυτή γίνει με «διαγραφή» χρεών, είτε με πώληση των τιτλοποιημένων δανείων σε τιμές πολύ χαμηλότερες από τις ονομαστικές τους αξίες - θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τα λαϊκά στρώματα που είναι εκτεθειμένα στον τραπεζικό δανεισμό.

Βεβαίως, τα «κόκκινα δάνεια» στην Κίνα είναι προμήνυμα εκδήλωσης κρίσης υπερσυσσώρευσης, αλλά σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας, και απέχει από το να σημάνει καταστροφή κεφαλαίου, για την ώρα τουλάχιστον. Αλλωστε, υπάρχουν εκτιμήσεις για επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης του ΑΕΠ από 7,8% σε 7,3%, ανεπαίσθητη όμως για μια οικονομία του μεγέθους της Κίνας και των δυνατοτήτων ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς της. Πρέπει επίσης να παρθεί υπόψη ότι η οικονομική κρίση, επειδή εντείνεται η διεθνοποίηση της καπιταλιστικής οικονομίας, επιδρά στην οικονομία της Κίνας, ιδιαίτερα στη μείωση των εξαγωγών της. Παρ' όλ' αυτά η οικονομία της Κίνας είναι καπιταλιστική, υπόκειται στους νόμους του καπιταλισμού και αντικειμενικά υπάρχει το σπέρμα της κρίσης στα θεμέλιά της.