Στο σύμπαν υπάρχουν αμέτρητα εξωτικά και όμορφα φαινόμενα, μερικά από τα οποία εκπέμπουν ασύλληπτα ποσά Ενέργειας. Οι μαύρες τρύπες μεγάλης μάζας, οι αστέρες νετρονίων που συγκρούονται, τα ρεύματα θερμών αερίων που κινούνται με ταχύτητα που πλησιάζει εκείνη του φωτός, είναι μόνο μερικές από τις αξιοθαύμαστες πηγές ακτίνων γάμμα, της πιο ισχυρής μορφής ακτινοβολίας, δισεκατομμύρια φορές πιο ισχυρής από το ορατό φως.

Την περασμένη βδομάδα εκτοξεύτηκε, και είναι ήδη σε τροχιά, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Ακτίνων Γάμμα Μεγάλης Επιφάνειας, γνωστό ως GLAST από τα αρχικά του ονόματός του στα αγγλικά. Το τηλεσκόπιο GLAST, επειδή καλύπτει σχετικά μεγάλη επιφάνεια του ουρανού, θα μπορέσει να εντοπίσει περισσότερες εκλάμψεις ακτίνων γάμμα, που λόγω της σύντομης διάρκειάς τους μπορεί να διέφευγαν από ένα όργανο με στενότερο οπτικό πεδίο.

Η μελέτη των ακτίνων γάμμα είναι αδύνατη από την επιφάνεια, επειδή η ατμόσφαιρα τις φιλτράρει. Αν εξαιρέσουμε την επιστημονική έρευνα, η παρεμπόδιση των ακτίνων γάμμα είναι ευτυχές γεγονός, γιατί αν διαπερνούσαν την ατμόσφαιρα θα κατέστρεφαν μεγάλο μέρος της ζωής στον πλανήτη μας.

Την τροχιά του Κρόνου διέσχισε στις 8 Ιούνη η διαστημοσυσκευή «Νέοι Ορίζοντες», που εκτοξεύτηκε πριν περίπου 2,5 χρόνια με προορισμό τον Πλούτωνα και τη ζώνη Κούιπερ στο άκρο του ηλιακού συστήματος. Η διαστημοσυσκευή βρίσκεται ήδη 10 αστρονομικές μονάδες (α.μ.) μακριά από τον Ηλιο (μία αστρονομική μονάδα είναι ίση με τη μέση απόσταση της Γης από τον Ηλιο). Τα μόνα ανθρώπινα κατασκευάσματα που διατηρούν επικοινωνία με τη Γη και βρίσκονται ακόμη πιο μακριά, είναι τα Βόγιατζερ-1 και Βόγιατζερ-2, που έχουν φτάσει σε απόσταση 100 α.μ.

Οι «Νέοι Ορίζοντες» θα μελετήσουν τον Πλούτωνα, που σήμερα ονομάζεται νάνος πλανήτης, το δορυφόρο του Χάροντα και τα ουράνια σώματα της ζώνης Κούιπερ, που η σύστασή τους θεωρείται ότι δεν έχει μεταβληθεί από την εποχή που σχηματιζόταν το ηλιακό σύστημα. Πριν μερικές μέρες, η Διεθνής Αστρονομική Ενωση χαρακτήρισε τον Πλούτωνα και την Εριδα (έναν άλλο πιο μακρινό νάνο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος) με ένα δεύτερο προσωνύμιο: Πλουτωνοϊδείς. Ο νέος όρος αφορά σώματα που περιφέρονται γύρω από τον Ηλιο πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα, είναι μικρά για να χαρακτηριστούν πλανήτες, αλλά αρκετά μεγάλα, ώστε η βαρύτητα να τους έχει δώσει σφαιρικό σχήμα. Η Δήμητρα, ο τρίτος νάνος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος δεν εντάσσεται στους πλουτωνοϊδείς, αφού περιφέρεται γύρω από τον Ηλιο στη ζώνη των αστεροειδών, μεταξύ Αρη και Δία.

Δείγμα εδάφους πάνω από τις γρίλιες ενός από τους φούρνους χημικής ανάλυσης του «Φοίνικα»

Το δείγμα που συνέλεξε ο ρομποτικός βραχίονας, «κόλλησε» πάνω στις γρίλιες του φούρνου, επειδή η σύνθεσή του το κάνει να έχει μεγάλη συνεκτικότητα. Το χώμα ήταν τελείως διαφορετικό απ' ό,τι περίμεναν οι επιστήμονες και αυτό από μόνο του αύξησε το ενδιαφέρον και την αγωνία. Τελικά, μετά από 7 προσπάθειες και τραντάγματα, μια ποσότητα χώματος έπεσε μέσα στο φούρνο. Ηδη είναι σε εξέλιξη η θέρμανση του δείγματος, που θα εξατμίσει τυχόν πάγο και θα οδηγήσει στην αποβολή από το χώμα διαφόρων αερίων, που θα μετρηθούν αυτόματα με ένα φασματογράφο μάζας. Αν η αποκόλληση του χώματος οφείλεται στο ότι καθώς περνούσαν οι μέρες εξαερώθηκε ένα μέρος από τον πάγο που περιείχε, οι αναλογίες που θα δώσουν οι μετρήσεις δε θα είναι ακριβείς.

Ο ρομποτικός βραχίονας μόλις έχει ρίξει δείγμα σκόνης εδάφους στον υποδοχέα του οπτικού μικροσκοπίου