Εκτός από το μεγάλο αφιέρωμα στην Κουβανέζικη Επανάσταση της «New Star» στον κινηματογράφο «Αφαία» 18-31/12/08 (50 σπάνιες ταινίες και ντοκιμαντέρ που σχετίζονται με την Κούβα του Φιντέλ), που πρέπει οπωσδήποτε να του αφιερώσετε χρόνο, υπάρχει και η πολύ καλή ιρανική ταινία του Ματζίντ Ματζιντί, «Και τα σπουργίτια τραγουδούν», την οποία πρέπει - και αυτή οπωσδήποτε - να δείτε. Πρόκειται για μια τρυφερή βαθιά ανθρώπινη ιστορία, γυρισμένη με σεβασμό στο λαϊκό ρεαλισμό.

Μέρες που είναι, και αν βγάλετε βόλτα τα παιδιά σας, μια στάση στο «Φιλίπ» για να δείτε την καλή και τρυφερή φιλανδέζικη χριστουγεννιάτικη παιδική ταινία του Τζουχάα Γουολιτζόκι, «Μια ιστορία για τον Αϊ-Βασίλη», δε θα σας βλάψει. Αντίθετα θα σας διασκεδάσει και θα σας συγκινήσει. Παιδική, αλλά όχι κατ' ανάγκη χριστουγεννιάτικη, είναι και η καρτουνίστικη «Μαδαγασκάρη 2», δεύτερη ταινία της σειράς, των Τομ ΜακΓκαρθ - Ερικ Ντάρνελ. Αυτή τη φορά τα ζώα που έφυγαν από το πάρκο της Νέας Υόρκης προσπαθούν να επιστρέψουν!

Χριστουγεννιάτικη, αλλά αυτή για... μεγάλους, είναι και η ταινία (του ύψους και του βάθους) του Αρνό Ντεπλεσέν, «Μια Νύχτα Χριστουγέννων». Δυόμισι ώρες γαλλικής φλυαρίας επί παντός επιστητού με καλή, στιγμές στιγμές, σκηνοθετική ματιά! Ταινία φαντασίας, χριστουγεννιάτικη κατά κάποιον τρόπο, είναι και η περιπέτεια του Τζιλ Κέναν «Απόδραση από τη Χαμένη Πόλη». Μοιάζει με την έξοδο του... Μεσολογγίου!

Η εβδομάδα προσφέρει και «γιορταστικό», καθαρά διασκεδαστικό, με άλλα λόγια, ελληνικό κινηματογράφο. Δράστης αυτή τη φορά είναι ο Αργύρης Παπαδημητρόπουλος, με την τηλεοπτική... ταινία του, «Bank Bag»! Τέλος προβάλλεται και το συναισθηματικό, δυστυχώς μόνον συναισθηματικό, ντοκιμαντέρ της Μαρίας Λεωνίδα, «Η Πρώτη μου Φορά». Τρεις γυναίκες συλλαμβάνουν και γεννάνε το πρώτο τους παιδί!

Το έκανε λίγο απ' όλα με αποτέλεσμα, μετά την πρώτη ευχάριστη έκπληξη, που προήλθε βεβαίως από το ίδιο το θέμα, να αυτοεπαναλαμβάνονται οι εικόνες της και οι εξομολογήσεις των γυναικών και να επέρχεται αδιαφορία και πλήξη. Στην οθόνη, μετά από κάποιο σημείο, γίνονται και λέγονται πράγματα χωρίς κάποια ιδιαίτερη αξία, χωρίς μεγάλους κραδασμούς, ακόμα και συναισθηματικούς! Οι γυναίκες, εκτός ίσως από την Τζόε, κράταγαν αποστάσεις από το φακό και από το ίδιο το γεγονός, με αποτέλεσμα να πέφτει γενική παγωμάρα. Και ωστόσο μιλάμε για τον ερχομό πέντε παιδιών, για μεγάλες εσωτερικές αναστατώσεις των μητέρων (και όχι μόνον).

«Η Πρώτη μου Φορά» δυστυχώς μοιάζει με αυτά τα οικογενειακά βίντεο που ο καθένας τραβάει στο σπίτι του, καταγράφοντας τη γυναίκα του στο πρώτο της (και στα άλλα, αν κάνει και άλλα), παιδί. Βίντεο που προβάλλουμε σε στενό οικογενειακό κύκλο και όχι στο σινεμά, όπου οι απαιτήσεις είναι βέβαια διαφορετικές!

Ταινία με καλό σκίτσο που δεν κάνει κακό, αφού δεν έχει βία και σκληρά χρώματα. Στιγμές στιγμές, μάλιστα, προσπαθεί να είναι και διδακτική. Φιλόζωη το δίχως άλλο. Και περιαυτολογική! Προβάλλεται και μεταγλωττισμένη στα ελληνικά.

Φωνές: Σπύρος Ζουπάνος, Γεράσιμος Γεννατάς, Διαμαντής Καραναστάσης, Κατερίνα Γκιργκίς, Θάνος Καλίθρης κ.ά.

Η ταινία, η οποία και σαν γραφή (μορφή) και σαν περιεχόμενο, αμερικανίζει και τηλεορασίζει κωμικά, θα πέρναγε, ίσως, ανέξοδα, αν δεν υπήρχε αυτή η σημερινή ζωντανή αφύπνιση της νεολαίας. Ποιος, όμως, έχει σήμερα ανάγκη και όρεξη να δει δυο αδέρφια να προσπαθούν να πιάσουν την καλή κάνοντας κωμικές ληστείες! Σε κάποια στιγμή, στην άθλια και φτωχή ζωή τους, μπαίνει στη μέση και ο έρωτας. Ο οποίος, τελικά, ήταν της αστυνομίας!.. Στο τέλος, βέβαια, θα δοθούν οι βεβιασμένες σεναριακές εξηγήσεις και όλα θα τελειώσουν, όπως απαιτεί η τάξη και η ασφάλεια!

Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, πως έχουμε να κάνουμε με μια ταινία αντίθετη και απέναντι από τη νεολαία και την πραγματικότητα. Φυσικά, λίγα πράγματα θα άλλαζαν ακόμα και αν δεν υπήρχε η ένταση των ημερών. Σήμερα, όμως, το χάσμα ανάμεσα στην Τέχνη, σε αυτού του είδους την Τέχνη, και την πραγματικότητα είναι τεράστιο και αγεφύρωτο.

Παίζουν: Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Δημήτρης Hμελος, Μιχάλης Ιατρόπουλος, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Κατερίνα Μαυρογιώργη και ο Κώστας Νουτσάς.

• Μια Νύχτα Χριστουγέννων, του Ανρό Ντεσπλεσίν. Η ταινία ξεκινάει εντυπωσιακά και αρχίζεις να ελπίζεις σε καλό κινηματογράφο. Περνώντας τα λεπτά ανακαλύπτεις πως, τελικά, έπεσες σε μια καλογυρισμένη γαλλική μικροαστική φλυαρία. Μια φλυαρία που τσαλαβουτάει από θέμα σε θέμα, από κατάσταση σε κατάσταση, χωρίς να ολοκληρώνει τίποτα! Στο τέλος βγαίνεις από την αίθουσα, μετά από δυόμισι ώρες παρακαλώ, χωρίς να έχεις σαφή εικόνα για ό,τι είδες! Με αφορμή τα Χριστούγεννα, αλλά και την αρρώστια από λευχαιμία της μητέρας, μια πολυπρόσωπη οικογένεια συγκεντρώνεται στο πατρικό σπίτι. Κάποια από τα μέλη της οικογένειας φέρνουν μαζί τους, όπως είναι φυσικό, και τους ή τις συζύγους τους και τα παιδιά τους. Ο, κατά πολλούς, πολλά υποσχόμενος Γάλλος σκηνοθέτης Ανρό Ντεσπλεσίνπροσπάθησε να καταγράψει κάποιους ανθρώπινους χαρακτήρες. Ομως, χωρίς κεντρικό άξονα οι χαρακτήρες έδειχναν μετέωροι. Κάποιες στιγμές η ταινία έδειχνε πως θα δημιουργήσει αληθινές συγκρούσεις, θα κάνει πραγματικές αποκαλύψεις, θα φέρει αληθινές αναστατώσεις, όμως, γρήγορα μετάνιωνε και ξαναγύριζε στην άσφαιρη φλυαρία και στις ασημαντότητες. Στο τέλος η ταινία, μετά τις εξαντλητικές δυόμισι ολόκληρες ώρες, αφήνει τα πράγματα ακριβώς εκεί που τα βρήκε. Σα να μη μεσολάβησε τίποτα. Κάτι μικροαλλαγές που έγιναν σε κάνα-δυο πρόσωπα, δεν αλλάζουν τη γενική εικόνα της ακινησίας. Το θέμα της ταινίας είναι τόσο φτιαχτό, τόσο εξεζητημένο! Καμία σχέση και αυτό, όπως το ελληνικό «Bank Bang», με τη (γαλλική εδώ) πραγματικότητα. Παίζουν: Κατρίν Ντενέβ, Ματιέ Αμαλρίκ, Εμανουέλ Ντεβός, Κιάρα Μαστρογιάνι, Μαλβίλ Πουπό, Αν Κονσινί, Ντανιέλ Γκρεγκ, κ.ά.
• Απόδραση από τη Χαμένη Πόλη, του Τζιλ Κέναν. Μια πόλη, που για χιλιάδες χρόνια ζούσε μέσα στη χαρά και στο φως, ξαφνικά οι γεννήτριες παθαίνουν βλάβη και η πόλη τυλίγεται σε ένα ατέλειωτο σκοτάδι! Τι αρχή, που πάνω της θα μπορούσες να οικοδομήσεις συγκλονιστικές κοινωνικές μεταφορές και εξαιρετικές πολιτικές αλληγορίες... Ο Τζιλ Κέναν όμως, δυστυχώς, ακολούθησε την πεπατημένη. Με αφορμή την παραπάνω ιδέα έφτιαξε μια ...χριστουγεννιάτικη περιπέτεια. Η οποία, σε σχέση με άλλες ανάλογες περιπτώσεις, έχει, τουλάχιστον, αισιόδοξο τέλος! Ενα νεαρό ζευγάρι θα καταφέρει να βρει την κρυφή έξοδο της πόλης και να βγει στο φως. Στη συνέχεια, και αυτό είναι πέρα από αισιόδοξο και ελπιδοφόρο, το νεαρό ζευγάρι, το οποίο πριν φύγει από τη «Χαμένη Πόλη» είχε αποκαλύψει τον κακό δήμαρχο που έκλεβε και εκμεταλλευόταν την πόλη, θα ειδοποιήσει και τους άλλους κατοίκους να περάσουν την κρυφή έξοδο και να βγούνε και αυτοί στο φως. Τώρα, ποια σκοτάδια και ποιο φως κανένας δεν ξέρει. Σας είπα, η περιπέτεια έφαγε το ψαχνό. Οι μεγάλες ταινίες, άλλωστε, απαιτούν κάπου και σκέψη. Οι περιπέτειες γυρίζονται στο ποδάρι και κάνουν και καλές εισπράξεις! Παίζουν: Μπιλ Μάρεϊ, Σάουαρς Ρόναν, Τιμ Ρόμπινς, Χάρι Τρινταγουέι, Μπ. Τζ. Χονγκ, κ.ά.

Η ταινία αφηγείται την ιστορία του Αϊ-Βασίλη, χωρίς ούτε μια στιγμή να γείρει σε θρησκευτικότητες και άλλες μεταφυσικές θεωρίες. Η αφήγηση είναι ένα λαϊκό, παραδοσιακό των βορείων χωρών, παραμύθι. Ο Αϊ-Νικόλας, ο Αϊ-Βασίλης των Δυτικών, εξηγεί στα παιδιά πώς από ένα κατατρεγμένο ορφανό έφτασε να γίνει παγκόσμιος μύθος. Μύθος που γεμίζει, κυρίως τα παιδιά, με χαρά και προσμονή...

Μέσα από την αφήγηση διακρίνεται καθαρά ο διδακτικός στόχος της ταινίας. Από την ενδιαφέρουσα ιστορία που παρακολουθεί το παιδί θα αναδειχτούν αξίες όπως η φιλία, η κατανόηση, η ανάγκη για προσφορά κλπ. Και με αυτή την έννοια η ταινία είναι πέρα από όμορφη και χρήσιμη.

Παίζουν: Χανού-Πέκα Χααπκίλα, Λάουρα Μπιρμ, Μίλκο Κούκι, Τζόνας Ρίνε κ.ά.

Στο αφιέρωμα θα προβληθούν ταινίες που έχουν συνδέσει το όνομά τους με τις καλύτερες στιγμές του παγκόσμιου κινηματογράφου («Λουτσία», «Δημιουργός, Κάθε Μέρα Σύντροφος», «Βίβα Κούμπα», κ.ά.). Θα προβληθούν, επίσης, ντοκιμαντέρ τα οποία αναφέρονται στον αρχηγό της Επανάστασης Φιντέλ Κάστρο και τον Τσε Γκεβάρα: «638 Τρόποι Να Σκοτώσετε τον Κάστρο», «Μια Φωτογραφία κάνει το γύρο του Κόσμου», «Φιντέλ: Οταν Σκέφτομαι τον Τσε», «Ο Ερωτας, η Πολιτική, η Επανάσταση», που στηρίζεται στο ομότιτλο βιβλίο του Τσε Γκεβάρα.

Στο αφιέρωμα θα παιχτούν και ταινίες που δεν έχουν γυριστεί από Κουβανούς ή Λατινοαμερικανούς δημιουργούς. Θα παιχτεί, για παράδειγμα, το ντοκιμαντέρ του Ολιβερ Στόουν «Κομαντάτε» (πρόκειται για μια συνέντευξη - ποταμό του Φιντέλ Κάστρο στον Αμερικανό δημιουργό) ή η ταινία - ντοκουμέντο για την Επανάσταση που γύρισε ο Αμερικανός ηθοποιός Ερολ Φλιν με τον συνεργάτη του Βιτόρ Παλέν.

Στα πλαίσια του αφιερώματος, που γίνεται με τη στήριξη της κουβανέζικης πρεσβείας, θα λειτουργήσει έκθεση φωτογραφιών και ντοκουμέντων. Για κάθε μέρα του αφιερώματος ισχύει ενιαίο εισιτήριο (7 ευρώ). Για τις 14 μέρες του φεστιβάλ υπάρχει κάρτα διαρκείας (50 ευρώ).

Ο Ματζίντ Ματζιντί, ένας γνήσιος λαϊκός καλλιτέχνης, όπως φαίνεται, γνωρίζοντας τα προβλήματα και παράλληλα εκτιμώντας βαθιά το λαό του, έσκυψε πάνω από την ιρανική κοινωνία και διάλεξε μια χούφτα σπουργίτια, όμορφα ανθρώπινα λαϊκά πλάσματα, και άρχισαν μαζί το τραγούδι. Ακόμα και ο πιο σκληρός θεατής θα πιάσει πολλές φορές την καρδιά του να ραγίζει. Και αυτό όχι με μελό καταστάσεις. Αλλά με γνήσιες ανθρώπινες στιγμές!

O,τι συμβαίνει στην οθόνη, όσους αγώνες δίνει η οικογένεια του Καρίμ, και δίνει σκληρούς και καθημερινούς αγώνες, πρέπει να ιδωθούν σαν μια μικρογραφία, σαν μια μικρή τοιχογραφία της σημερινής ιρανικής κοινωνίας. Είναι λάθος η ταινία να ιδωθεί σαν μια προσωπική ιστορία. Ο θεατής στο πρόσωπο του Καρίμ πρέπει να βλέπει τα εκατομμύρια των Ιρανών, οι οποίοι, μέσα σε μεγάλες και αντίξοες συνθήκες, αγωνίζονται να επιβιώσουν. Ομως, παρ' όλες τις δυσκολίες, δε χάνουν ούτε στιγμή τη χαρά τους, την ευγένειά τους, την αγάπη τους για τη ζωή. Ο Καρίμ και η οικογένειά του είναι, σίγουρα, ενδεικτικό δείγμα. Ενδεικτικό δείγμα ενός λαού που αγωνίζεται για να μη χάσει την ανθρωπιά του. Να μην αλλοτριωθεί!

Ο Ιρανός σκηνοθέτης με την πρώτη κιόλας σκηνοθετική δουλειά του (1992), δήλωσε την παρουσία του (η ταινία του «Baduk» διακρίθηκε στο Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών στις Κάννες) και έδειξε πως θα μας απασχολήσει σοβαρά. Τα θέματά του, «Τα Παιδιά του Παραδείσου» (προτάθηκε για Οσκαρ), «Το Χρώμα του Παραδείσου» κ.ά., είναι ίδια ή παραπλήσια με τα «Σπουργίτια». Ενδειξη πως τίποτα από αυτά που δείχνει και λέει στην οθόνη του δεν προέκυψαν τυχαία, αλλά είναι αποτέλεσμα μελέτης και πόνου. Ο Ιρανός δημιουργός είναι φανερό πως πιστεύει στο λαϊκό άνθρωπο και στις κατακτημένες αξίες του.

Στις γνήσια μοναδικές στιγμές της ταινίας ο θεατής θα ξεχωρίσει την απέραντη τρυφερότητα με την οποία επικοινωνούν τα μέλη της οικογένειας του Καρίμ. Μια τρυφερότητα που μοιάζει πολύ με την τρυφερότητα της ελληνικής οικογένειας, πριν αυτή αλλοτριωθεί και μικροαστικοποιηθεί. Η οικογένεια του Καρίμ, ενώ δε διαθέτει τα τυπικά προσόντα, τη μόρφωση και το χρήμα, συμπεριφέρεται με εξαιρετική αξιοπρέπεια και μεγάλη αρχοντιά. Ο άντρας σέβεται και αγαπά τη γυναίκα του και εκείνη το ίδιο εκείνον. Αστειεύονται μεταξύ τους, κοιτάζονται στα μάτια, φιλιούνται, χαίρονται. Από κοντά τα παιδιά. Οι ελλείψεις που είναι εμφανείς δεν τους δηλητηρίασαν τις όμορφες ψυχές τους. Χαϊδεύονται στα πόδια των γονιών τους, κουρνιάζουν στην αγκαλιά τους. Και εκείνος, ο πατέρας, Ατλαντας αληθινός, τρέχει από το πρωί ως το βράδυ για να γεμίσει το τσουκάλι, για να εξασφαλίσει ακουστικό για την κουφή κόρη του, η οποία πρέπει να ακούει τα μαθήματα, να ακούει τις πληροφορίες! Ομορφος, στ' αλήθεια ποιητικός, κόσμος!

Ενα δεύτερο πράγμα που δεν πρέπει να διαφύγει από το θεατή είναι η λαϊκή αλληλεγγύη. Το λειψό ψωμί κόβεται σε κομμάτια και μοιράζεται στη γειτονιά. Μια ομελέτα από αυγό στρουθοκαμήλου μοιράζεται και σε πιάτα έξω από την οικογένεια. Επίσης, δεν πρέπει να διαφύγει από το θεατή πως ο λαϊκός άνθρωπος ζώντας μέσα στον ανταγωνισμό και στον ατομισμό, δίνει μάχες και με τον εαυτό του να μην παρασυρθεί, να μη γίνει κι αυτός κομμάτι αυτής της ανταγωνιστικής και ατομιστικής κοινωνίας. Και αυτή η μάχη είναι η σκληρότερη που δίνει ο Καρίμ. (Προσέξτε τη σκηνή με την μπλε πόρτα, αλλά και την τιμωρία του (έπεσε και τσακίστηκε) από τη λαιμαργία του να μαζέψει περισσότερα πράγματα απ' όσα χρειάζεται).

Είναι πολλές οι ομορφιές των «Σπουργιτιών». Από το πρώτο μέχρι το τελευταίο πλάνο της ταινίας είναι διάχυτη η συγκίνηση. Μια συγκίνηση, όμως, που δε σου κόβει τα πόδια, δε σε αναγκάζει να γονατίσεις. Αντίθετα είναι συγκίνηση δημιουργική! Ο Καρίμ όταν τον έδιωξαν από τη δουλειά του, δεν έπιασε τα κλάματα, δεν έπεσε σε απελπισία. Σήκωσε τα μανίκια και ρίχτηκε στον αγώνα. Ηξερε πως αυτός, τελικά, είναι το Ιράν. Το Ιράν που έρχεται από πολύ μακριά και θα συνεχίσει να πηγαίνει πολύ μακριά. Hξερε πως ο ιδρώτας του είναι αυτός που πότισε όλες τις ξερές πεδιάδες της ιστορίας του κόσμου. Ηξερε πως δικός του ήταν ο αγώνας να σηκωθεί ο άνθρωπος όρθιος, να πάψει να σέρνεται. Ηξερε, τελικά, πως δεν μπορεί, δεν του επιτρέπεται να γονατίσει. Η ζωή πρέπει να συνεχιστεί, να συνεχιστεί μέχρι να έρθουν οι καλές μέρες και στη συνέχεια οι ακόμα καλύτερες και οι ακόμα καλύτερες. Ατελείωτη ελικοειδής άνοδος! Ατελείωτη εξελικτική πορεία...

Παίζουν: Μοχάμεντ Αμίρ Ναντζί, Μαργιάμ Αμπαρί, Καμράν Ντεχγκχάμ, Χαμέτ Αγκχαζί κ.ά.