Ανοικοδόμηση αντί για αναδάσωση επιφυλάσσεται για κάθε κομμάτι καμένης γης με ευθύνης της κυβέρνησης

Το ρεπορτάζ που ακολουθεί αφορά την καταστροφή και οικοδόμηση μέρους του δάσους της Σταμάτας Αττικής και συγκεκριμένα στην Κοινότητα Ροδόπολης. Οι αντιφατικές αποφάσεις, αλλά και η ολιγωρία των εμπλεκόμενων αρμόδιων υπηρεσιών αποδεικνύουν περίτρανα ότι ο νόμος που ισχύει, στην πράξη είναι αυτός που υπηρετεί την υπέρτατη για το καπιταλιστικό σύστημα αξία του κέρδους, σε βάρος βέβαια των συμφερόντων του κοινωνικού συνόλου.

Το 1979 ο οικοδομικός συνεταιρισμός Νέα Αιολίδα ζητά από τη Νομαρχία Αθηνών την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου της έκτασης που έχει στην ιδιοκτησία του και που έχει κατατμηθεί σύμφωνα με απόφαση του 1962. Εκ των υστέρων έγγραφα του υπουργείου Γεωργίας κατά τη δεκαετία του 1990 υποδεικνύουν ότι το 1979, εκτός από τροποποίηση, έγινε και επέκταση του ρυμοτομικού σχεδίου που παρατηρείται να «περπατάει σε βάρος αναδασωτέων και προστατευμένων κατά το Σύνταγμα εκτάσεων δάσους». Το ΥΠΕΧΩΔΕ, ενώ αρχικά με οδηγία του Κ. Λαλιώτη το 1995 ορίζει σαφώς ότι για οποιαδήποτε οικοδόμηση εκτός σχεδίου απαιτείται άδεια του δασαρχείου, το 1996 αλλάζει απόφαση και μιλά για ανοικτά οικοδομικά τετράγωνα που βρίσκονται έναντι των εντός σχεδίου οικοπέδων και τα οποία μπορούν να οικοδομηθούν χωρίς την έγκριση του δασαρχείου. Αποτέλεσμα της απόφασης αυτής, αλλά και της δυσπραγίας του υπουργείου Γεωργίας είναι η τσιμεντοποίηση κομματιού του δάσους.

Για του λόγου το αληθές. Πολυτελή σπίτια ξεφυτρώνουν στη θέση των δέντρων

Ομως, ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Η ιστορία ξεκινά από το 1962, όταν εγκρίθηκε το προτεινόμενο ρυμοτομικό σχέδιο για λογαριασμό του οικοδομικού συνεταιρισμού «Η Νέα Αιολίς» στην περιοχή Διόνυσος της Κοινότητας Σταμάτας, έκτασης 2.500 στρεμμάτων.

Το 1972, ο συνεταιρισμός δήλωνε εγγράφως προς το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ότι «προήλθεν εις την νόμιμον μεταβίβασιν απάντων των οικοπέδων».

Εφτά χρόνια αργότερα, το 1979 ζητείται από την Νομαρχία Αττικής και εγκρίνεται τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου. Ομως παρά το ότι η τροποποίηση έπρεπε να συντελεστεί μόνο εντός των ορίων του σχεδίου,φαίνεται πως εγκρίθηκε και επέκτασήτου μέσα στο δάσος. Ετσι όταν το 1990 κάηκε μέρος της περιοχής, αντί αυτή να κηρυχθεί αναδασωτέα στο σύνολό της, έμεινε απ' έξω το κομμάτι που είχε προστεθεί στο ρυμοτομικό σχέδιο του συνεταιρισμού κατά την τροποποίηση του 1979 και η οποία επιχειρήθηκε να οικοδομηθεί. Υστερα από καταγγελία των κατοίκων της περιοχής, που ζητούσαν την αναστολή των οικοδομικών εργασιών, το Τμήμα Αλλαγής Χρήσης Δασικών Γαιών (υπάγεται στο υπουργείο Γεωργίας) αναφέρει σε έγγραφό του (83810/6444, 10-9-1991) ότι «η σχετική πράξη αναδάσωσης τροποποιήθηκε, με την αιτιολογία ότι τμήμα του Δάσους που κάηκε και κηρύχθηκε αναδασωτέο, είχε συμπεριληφθεί με επέκταση του υφισταμένου σχεδίουΝ. Αιολίδας το 1979». Στο ίδιο έγγραφο σημειώνεται ότι «κατά το μέρος που με την προαναφερθείσα τροποποίηση έγινε επέκταση σε δάσος, ακύρως έγινε η επέκταση και συνεπώς, όταν κάηκε από πυρκαγιά, συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του Συντάγματος και του νόμου 998/79 να κηρυχθεί αναδασωτέα ».

Το έργο πέτυχε. Στο βάθος φαίνονται καθαρά οι πολυτελείς οικίες, που, ύστερα από χρόνια «ανάβασης»,κατέκτησαν την κορυφή. Το μόνο που μένει είναι να επεκταθούν κατά μήκος της

Σε επόμενη παράγραφο αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι οι επεκτάσεις σε βάρος του δάσους συνεχίζονται: «Τις επεκτάσεις που έγιναν με το πρόσχημα της τροποποίησης του σχεδίου, αλλά και γίνονται με το πρόσχημα της οικοδόμησης εκτάσεων σε βάθος 30 μέτρων από οικοδομική γραμμή, είναι διάχυτη η εντύπωση ότι το σχέδιο... περπατάει σε βάρος αναδασωτέων και προστατευτέων κατά το Σύνταγμα εκτάσεων δάσους».

Το ερώτημα που μπαίνει είναι όχι πώς διάφοροι ιδιώτες (εύποροι, όπως φαίνεται από το έγγραφο του 1998 της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος) κατάφεραν να μπουν και να οικοδομήσουν σε δασική περιοχή, αλλά με ποιο σκεπτικό, και παρά τις επανειλημμένες, όπως αποδεικνύεται από τα παραπάνω, προειδοποιήσεις, τους δίνονταν οι απαιτούμενες οικοδομικές άδειες; Η απάντηση δίνεται αμέσως παρακάτω.

Το 1995 ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης σε έγγραφό του (398/13-1-1995) προς το νομάρχη Αν. Αττικής Φράγκο, με τίτλο «Ανοικοδόμηση γηπέδων με πρόσωπο επί των περιμετρικών οδών του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου της Νέας Αιολίδας Διονύσου, προς την πλευρά της εκτός σχεδίου περιοχής» τονίζει ότι για αυτά τα γήπεδα που βρίσκονται «έναντι του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου μπορεί σύμφωνα με ορισμένες προϋποθέσεις να οικοδομούνται με τους όρους δόμησης των έναντι εντός σχεδίου οικοπέδων.Σε καμιά όμως περίπτωση αυτό σημαίνει ότι ευρίσκονται "και" εντός σχεδίου.Κατά συνέπεια δεν απαλλάσσονται των υπολοίπων υποχρεώσεων των εκτός σχεδίου γηπέδων και κυρίως την έγκριση του δασαρχείου» , ενώ λίγο πιο πάνω αναφέρει ότι «κατά την έγκριση του ρυμοτομικού σχεδίου της Νέας Αιολίδας, με το οποίο επεβλήθησαν κατά το πρώτον οι ανοικτές οικοδομικές γραμμές των προσώπων των υπόψη οικοπέδων, δε ζητήθηκε η γνωμοδότηση - έγκριση των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπ. Γεωργίας». Το ΥΠΕΧΩΔΕ θεωρεί ότι αυτή η «γνωμοδότηση - έγκριση» αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση για κάθε τέτοια πράξη ένταξης στο σχέδιο πόλεως, προκειμένου να διασφαλίζεται το φυσικό περιβάλλον και η επιταγή του άρθρου 24 του Συντάγματος για την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων και γι' αυτό αμέσως μετά ξεκαθαρίζει ότι «η έλλειψη της γνωμοδότησης αυτής αποτελεί τον κύριο λόγο ακυρότητας των αντίστοιχων διοικητικών πράξεων».

Στο τέλος του εγγράφου ζητείται από το νομάρχη «να τροποποιηθούν οι γραμμές των περιμετρικών οδών (του ρυμοτομικού σχεδίου της Νέας Αιολίδας) που ευρίσκονται προς την εκτός σχεδίου περιοχή και να χαρακτηρίσετε τις γραμμές αυτές από οικοδομικές (κόκκινες) σε ρυμοτομικές (πράσινες)».

Σύμφωνα με το παραπάνω έγγραφο φαίνεται πως το πρόβλημα επιλύεται οριστικά και το δάσος δεν κινδυνεύει πλέον να καταστραφεί και να τσιμεντοποιηθεί. Ομως κατά περίεργο τρόπο ενάμιση περίπου χρόνο μετά η παραπάνω οδηγία αναιρείται με νεότερη απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ (4490/17-7-1996). Σύμφωνα με αυτήν, επιτρέπεται η δυνατότητα χαρακτηρισμού «σαν εντός σχεδίου των οικοπέδων που εμπίπτουν σε ανοικτά οικοδομικά τετράγωνα των εγκεκριμένων πριν από την ισχύ του ν.1577/1985 (ΓΟΚ) σχεδίων, μέσα στην ιδιοκτησία των συνεταιρισμών, που διανεμήθηκαν από αυτούς στα μέλη τους και έχουν πρόσωπο σε εγκεκριμένο κοινόχρηστο χώρο».

Λίγες μέρες μετά έγγραφο του ΥΠΕΧΩΔΕ (4629/28-7-96) διευκρινίζει, στη βάση αυτής της απόφασης, ότι «επειδή τα οικόπεδα που εμπίπτουν σε ανοικτά οικοδομικά τετράγωνα του εγκεκριμένου σχεδίου Ν. Αιολίδας χαρακτηρίζονται σαν εντός σχεδίου, δεν απαιτείται για την έκδοση οικοδομικών αδειών, για τα συγκεκριμένα ανοικτά οικοδομικά τετράγωνα, η έγκριση δασαρχείου» και στην επόμενη παράγραφο τονίζει: «Για τις αναφερόμενες στο ανωτέρο έγγραφο σας οικοδομικές άδειες με αριθμ. 404/94 και 405/95, για τις οποίες έχει γίνει διακοπή των οικοδομικών εργασιών, θα πρέπει, μετά την ανωτέρω απόφαση, να επιτραπεί η συνέχισή τους».

Συνεπώς, η νέα απόφαση έρχεται σε καταφανή αντίθεση με την προηγούμενη και δίνει τη δυνατότητα μέσω της μεθόδου των ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων να οικοδομηθούν εκτάσεις, αδιαφορώντας για το δασικό τους χαρακτήρα. Αξίζει να υπογραμμιστεί - ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του - ότι η νέα απόφαση που ακυρώνει την προηγούμενη βγαίνει λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές του 1996.

Τι είναι όμως ο όρος ανοικτό οικοδομικό τετράγωνο; Σύμφωνα με απόφαση (768/1998) του ΣτΕ, για υπόθεση που δε σχετίζεται άμεσα με αυτή, δηλώνεται ότι «είναι άγνωστη η έννοια του ανοικτού οικοδομικού τετραγώνου» και ούτε με το ΓΟΚ του 1929, ή του 1955, ή του 1973, ή του 1985 «δε δύναται να συναχθεί ότι η έννοια των ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων είναι αποδεκτή», τουλάχιστον από τον τελευταίο Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό.

Εξάλλου στο έγγραφο της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών, που έχουμε ήδη αναφέρει, επισημαίνεται ότι «οι εποπτεύουσες σε Κεντρικό Επίπεδο υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ, ερμηνεύουσες τα άρθρα 27 και 29 του τότε ισχύοντος ΓΟΚ, έδωσαν ερμηνείες ενάντια στο Σύνταγμα και στην ισχύουσα νομοθεσία. Κατά αυτόν τον τρόπο, μη εξειδικεύοντας ότι οι διατάξεις αυτές δε βρίσκουν έρεισμα εφαρμογής, σε εκτάσεις παρακείμενες σχεδίων, που διέπονται όσον αφορά την προστασία τους από ξεχωριστό νομικό καθεστώς (π. χ. αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλίτιδα ζώνη, δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις κ.λπ.) έδωσαν το δικαίωμα να διαπράττονται εγκλήματα σε βάρος δασών μάλιστα αποτεφρωμένων που παρέμειναν εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού, έναντι ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων».

Επομένως συνάγεται το συμπέρασμα ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ, προκειμένου να δώσει άδειες για οικοδόμηση περιοχών εκτός σχεδίου, χρησιμοποίησε τη μη αποδεκτή από το ΣτΕ έννοια των ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων, αδιαφορώντας για την καταστροφή του δάσους.

Τον Οκτώβρη του 1999 εκδόθηκαν οι αποφάσεις της Περιφέρειας Αττικής, που ορίζουν την αναδάσωση ενός μεγάλου μέρους της προαναφερθείσας περιοχής (για το υπόλοιπο αναφέρει ότι χρήζει περαιτέρω έρευνας). Ομως η περιοχή ύστερα από τις παραπάνω μεθοδεύσεις έχει ήδη χτισθεί. Ο δασάρχης Πεντέλης, που είναι αρμόδιος για τη διαδικασία αναδάσωσης, ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να προχωρήσει στην κατεδάφιση των σπιτιών γιατί έχουν άδεια από την Πολεοδομία.

Το έγκλημα σε βάρος του περιβάλλοντος έχει ήδη συντελεστεί. Η υπόθεση, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκεται στα χέρια των εισαγγελικών αρχών και είναι άγνωστο αν τελικά οι ένοχοι θα λογοδοτήσουν. Ομως, όσο μένει στο απυρόβλητο ο κύριος ένοχος, δηλαδή η αντιπεριβαλλοντική αντιδασική πολιτική που εφαρμόζουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις, το φαινόμενο θα επαναλαμβάνεται.

«Μαύρο» το λέγαν το βουνό και μαύρο εντέλει εγίνει

Η «Κοιλάδα του διαβόλου» στα Γρεβενά, γνωστή ως «Βάλια Κίρνα», στην ορεινή Πίνδο, καταστράφηκε ολοσχερώς από τον απρόσκλητο πύρινο «επισκέπτη» που ήρθε από τη μεριά της Κόνιτσας. Περισσότερα από 12.000 στρέμματα παρθένου δάσους μαύρης πεύκης, ως τα όρια της Σαμαρίνας, σε υψόμετρο 2.000 μέτρα, έγιναν στάχτη, ενώ μαζί του αποδεκατίστηκε και η άγρια πανίδα. Σύμφωνα με μαρτυρίες ντόπιων, εκατοντάδες λαγοί έγιναν κάρβουνο, ενώ οι άγριες αρκούδες - όσες σώθηκαν - πήραν το δρόμο για τα ορεινά δάση της Καστοριάς.

Λίγες μέρες νωρίτερα, η Κοινότητα Σαμαρίνας δοκιμάστηκε και από άλλη μια μικρότερης έκτασης φωτιά που κατέστρεψε 60 στρέμματα δάσους στη θέση Κότερο. Ενώ και οι κάτοικοι της Δεσκάτης θρηνούν 200 στρέμματα δασοαγροτικής έκτασης.

Συνολικά στους νομούς της Δυτικής Μακεδονίας (Κοζάνη, Γρεβενά, Φλώρινα, Καστοριά) από 1 έως 19 Ιούλη εκδηλώθηκαν 90 πυρκαγιές, κυρίως σε δασικές, αγροτικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις. Ενώ αυξημένες ήταν φέτος οι αστικές πυρκαγιές, αλλά και οι φωτιές σε χωματερές.

Στην Κεντρική Μακεδονία, η πρώτη αποτίμηση αναφέρει ως σημαντικότερα μέτωπα αυτό της Αιγάνης στην περιοχή των Τεμπών, στα όρια των Νομών Πιερίας και Λάρισας, τη φωτιά στο όρος Πάικο και τη μεγάλη φωτιά στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης, που έκαψε συνολικά 2.000 στρέμματα δασικής έκτασης με χαμηλή βλάστηση και σιτοκαλαμιές και περίπου 100 στρέμματα παρθένου δάσους.

Στο Νομό Καβάλας περίπου 6.000 στρέμματα δασικής έκτασης παραδόθηκαν στις φλόγες. Στο Ελαφοχώρι Χρυσούπολης 2.000 στρέμματα, στο Πολύνερο 500 στρέμματα, στην Παλιά Καβάλα 500 στρέμματα και στις Κορυφές (Βουνοχώρι) 100 στρέμματα. Στην πλειοψηφία τους ήταν δασικές εκτάσεις χαμηλής βλάστησης που χρησιμοποιούνται και ως βοσκότοποι. Γεγονός που φέρνει στην επιφάνεια το αδιέξοδο μπροστά στο οποίο βρίσκονται οι κτηνοτρόφοι της περιοχής, οι οποίοι πλέον θα πρέπει να μετακινηθούν χιλιόμετρα μακριά για να εξασφαλίσουν τροφή για τα ζώα τους ή θα αναγκαστούν να αγοράζουν τροφή. Και στις δύο περιπτώσεις θα πρέπει να επιδοτηθούν προκειμένου να αντεπεξέλθουν στο αναπάντεχα μεγάλο κόστος που προκύπτει για την εκτροφή των κοπαδιών τους.

Το μεγαλύτερο όμως πλήγμα στον δασικό πλούτο του νομού δέχτηκε το καταπράσινο νησί της Θάσου, όπου 2.500-3.000 στρέμματα δάσους, που βρίσκεται μέσα στα όρια της περιοχής των λατομείων μαρμάρου, έγιναν στάχτη. Μαζί τους παραδόθηκαν στις φλόγες και εκατοντάδες άγρια ελαιόδεντρα, καθώς και σημαντικό μέρος της ορνιθοπανίδας του νησιού (κουνάβια, λαγοί, τσαλαπετεινοί, κλπ.).

«Απαιτείται άμεσα η χαρτογράφηση της καμένης έκτασης και η έναρξη των εργασιών αναδάσωσης. Για να ελπίζουμε όμως σε φυσική αναγέννηση του δάσους, θα πρέπει να διασφαλιστεί η φύλαξη της περιοχής, ο καθαρισμός και η απαγόρευση για τα επόμενα χρόνια της βόσκησης», αναφέρει ο Νίκος Χρυσάφης, μέλος του Συλλόγου Πυρασφάλειας του νησιού.

Στην πύρινη λαίλαπα όμως παραδόθηκε και ο Νομός της Δράμας. Πέντε στρέμματα του περιαστικού δάσους στη θέση «Κορίλοβος», κάηκαν. Ενώ από φωτιά της περασμένης Δευτέρας, που εκδηλώθηκε στη θέση Καλύβια Λιάπη στην ορεινή Λεκάνη του Δήμου Νικηφόρου, κάηκαν 2.000 στρέμματα με ξερά χόρτα και άλλη χαμηλή βλάστηση.

Μαυρομάτα η ξακουστή. Καιρό πολύ θα κάνει η γη να ξανακαρπίσει έτσι

Το μέγεθος των καταστροφών

Στην Κόρινθο η έκθεση του νομάρχη είναι αποκαλυπτική. Η καταστροφή έχει ξεπεράσει τα 200.000 στρέμματα. Αναλυτικά: 400.000 ελαιόδεντρα, 120.000 οπωροφόρα, 12.000 στρέμματα αμπελοειδή (κυρίως σταφίδα), λάστιχα αρδεύσεως που καλύπτουν περίπου 14.000 στρέμματα, 120 χιλιόμετρα αγωγών αρδεύσεως, δέκα τρακτέρ, 70 βοηθητικά κτίσματα, δύο φυτώρια, 600 αιγοπρόβατα, ενώ δεν έχουν προσδιοριστεί οι ζημιές σε μηχανολογικό εξοπλισμό και σε ζωοτροφές. Ακόμα καταστράφηκαν ολοσχερώς 100 περίπου κατοικίες και πολλά μνημεία, μονές και εκκλησίες, ενώ 100 κατοικίες και πέντε εκκλησίες που χρειάζονται αποκατάσταση. Η χαμένη παραγωγή μεταφράζεται σε 10.715.000.000 δρχ. και το κόστος αποκατάστασης του φυτικού κεφαλαίου, της αντικατάστασης καμένων αιγοπροβάτων, μηχανημάτων, αποθηκών, αγωγών άρδευσης, ζωοτροφών, ελαιόπανων κ.ά. υπολογίζεται στα 15.000.000.000 δραχμές. Πόσα χρήματα σκοπεύει να διαθέσει η κυβέρνηση για την αποκατάσταση των ζημιών και πότε θα τα καταβάλει; Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, στην καλύτερη περίπτωση οι ενισχύσεις θα αρχίσουν να καταβάλλονται από το 2001, αφού ο χρόνος καταβολής θα εξαρτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση, στην οποία θα υποβάλει σχετική έκθεση το υπουργείο Γεωργίας. Μπαίνουν λοιπόν δύο ερωτήματα: Πρώτο, μέχρι πότε θα καταφέρουν οι αγρότες να αντιμετωπίζουν μόνοι τους το χαμένο εισόδημα και τις δαπάνες αποκατάστασης και δεύτερο, στην περίπτωση που η ΕΕ αρνηθεί να καταβάλει το σύνολο ή μέρος των κονδυλίων, η ελληνική κυβέρνηση θα δώσει ενισχύσεις από εθνικούς πόρους ή θα εγκαταλείψει την αγροτιά, με συνέπεια το ξεκλήρισμά της;

Μόνο με δόση καλλιτεχνικής διαστροφής το δάσος που καπνίζει ακόμα παράγει αισθητικό αποτέλεσμα ανάλογου ζωγραφικού πίνακα

Βαράτε σήμαντρα...

Δεν της φτάνει που η πολιτική της έκαψε δάση και καλλιέργειες, τώρα καίει και τους ανθρώπους, λες και φοβάται μην τυχόν και μαρτυρήσουν καμιά ώρα.

Δίνει ψίχουλα για αποζημιώσεις - ίσα ίσα να αμβλύνει την οργή των πληγέντων - οι οποίες δεν καλύπτουν ούτε τη φετινή αγροτική παραγωγή που έγινε παρανάλωμα του πυρός, ούτε την απώλεια εισοδήματος που θα υποστεί για αρκετά χρόνια ο αγροτικός πληθυσμός της χώρας μέχρι να αποδώσουν και πάλι τα χωράφια του.

Στη σχετική ανακοίνωσή του, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ επισημαίνει: «Είναι φανερό ότι τα κονδύλια περισσεύουν για την πλουτοκρατία, όχι όμως και για τους πληγέντες από τις πυρκαγιές», ενώ καταλήγοντας τονίζει: «Η πολιτική καταστροφής των δασών, για χάρη συγκεκριμένων μεγαλοσυμφερόντων, έχει ανυπολόγιστες και άμεσες πλέον συνέπειες στο περιβάλλον, αλλά και στην υγεία του λαού». Να, λοιπόν, οι λόγοι που εξηγούν τις κυβερνητικές επιλογές. Η πολιτική της είναι σαφώς προσανατολισμένη στην εξυπηρέτηση των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και όχι στην ουσιαστική ενίσχυση των πυροπαθών και την προστασία των δασών. Οσο, λοιπόν, η γη δεν περνάει στα χέρια των λίγων ισχυρών και όσο τα δάση δεν προσφέρονται για οικονομική εκμετάλλευση, δεν υπάρχει και λόγος να προστατευτούν.

Απέναντι σε όλα αυτά, μόνο ως κοροϊδία μπορεί να χαρακτηριστεί η στάση που κράτησε μεγάλο μέρος των ΜΜΕ για τα μέτρα της κυβέρνησης. Ηθελαν, ντε και καλά, να μας πείσουν ότι, επιτέλους, φτιάχνεται ένα σύστημα αποκατάστασης των ζημιών και, μάλιστα, αναφέρονταν στο επιτυχημένο σύστημα αποκατάστασης των σεισμοπαθών της Αθήνας. Των σεισμοπαθών, δηλαδή, που ακόμα δεν έχουν πάρει δάνειο, που ζουν ακόμα στα κοντέινερ των 30 τετραγωνικών μέτρων τουλάχιστον τέσσερα άτομα, που πληρώνουν υψηλούς λογαριασμούς ηλεκτρικού, που ξεπαγιάζουν το χειμώνα και καίγονται το καλοκαίρι. Αν αυτό είναι επιτυχία, τότε το ξεκλήρισμα της αγροτιάς και η οικοπεδοποίηση των δασών είναι κάτι παραπάνω από σίγουρα. Ομως, αυτή η τόσο ξεκάθαρη πραγματικότητα έχει και ένα θετικό: Μας δίνει το κίνητρο να κατανοήσουμε ότι ο μόνος δρόμος για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής είναι ο δρόμος του αγώνα. Δεν υπάρχουν πια περιθώρια για αυταπάτες και ψεύτικες ελπίδες. Τα μέτρα, ουσιαστικά, οδηγούν στο ξεκλήρισμα της μικρομεσαίας αγροτιάς και, ως επακόλουθο, στην αύξηση της ανεργίας, που θα δημιουργηθεί από την αναγκαστική μετακίνηση των άκληρων πλέον πληθυσμών στις πόλεις.

Παιγνίδια του φακού. Το λιοστάσι στο κάδρο του παράθυρου δείχνει ακόμα πράσινο. Είναι ήδη στεγνό - καμένο

Καθώς η απογραφή της καταστροφής προχωρά, έστω και με βήματα χελώνας, παραθέτουμε σήμερα τα πρώτα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν για ορισμένες περιοχές της Πελοποννήσου και της Βόρειας Ελλάδας.

Κάηκαν όλα! Καήκαμε! Τι άλλο...Σάμος, 19 Ιούλη του 2000

Τι κουβέντα ήταν αυτή, χρυσέ μου άνθρωπε; «Σοκ», τι πάει να πει αυτό, τίποτα. Μια λεξούλα χωρίς νόημα, πολυφορεμένη, συνηθισμένη ψυχολογική κατάσταση για τον Ελληνα, πού να καταλάβει; Πες τα πράγματα με το όνομά τους. Λέγε ηλεκτροσόκ για να καταλάβουμε. Να χορτάσει το μυαλό μας νόημα! Να μας βάλεις στο κλίμα. Να αντιληφθούμε τι μας περιμένει! Οχι, μισόλογα, αυτές είναι δουλιές για ερασιτέχνες, δε σου ταιριάζουν!

Και συ Γιάννο μου, ενθουσιασμένος, και ελαφρώς χασισωμένος από τις μυρουδιές της καμένης σάρκας, να σπρώχνεις το μοχλό μέχρι το τέρμα. Και σε κάθε κραυγή των χουλιγκάνων να πηδάς μέχρι το ταβάνι από τη χαρά σου. Και εμείς πάνω στο τραπέζι, δεμένοι χειροπόδαρα, να χτυπιόμαστε σαν το ψάρι. Αυτά χρειάζεται η αγορά Γιάννο και όχι τις μικροπασοκικές αηδίες. Μισόλογα και αναβολές! `Η θα γίνουμε κράτος σύγχρονο ή να πάμε να πνιγούμε.

Τέτοια μέτρα θέλει η αγορά Γιάννο και όχι τις αηδίες που είπε ο Ακης στο Φεστιβάλ της νεολαίας σας. Καταπράσινο σοσιαλισμό θέλουν οι εργασιακές σχέσεις για να αποδώσουν, σωστά μιλάς. Οι άλλοι κρύβουν λόγια. Είναι λαϊκιστές του κερατά! Τριανταπεντάωρα, σταθερά ωράρια, ασφάλιση, μονιμότητες, αυτά είναι πράγματα ξεπερασμένα. Το τρένο του συγχρονισμού φεύγει με ταχύτητες φωτός, πώς θα πιάσουμε τις νόρμες της Ευρωπαϊκής Αγοράς, θα μείνουμε έξω από το μοίρασμα της πίτας!

Δε φτάνει η ανεργία, αυτά είναι τρίχες. Βασανιστήριο είναι η αναδουλιά, όχι! Ο άνεργος το πολύ - πολύ να κόψει μόνος του τις φλέβες, καμία διασκέδαση το πράγμα. Αλλο να σου χώνουν βελόνες στα μάτια, να σε γδέρνουν, να σου φράζουν τις φλέβες, να σου σταματούν την ανάσα. Αυτά, ναι, είναι μεγαλεία που τα ευχαριστούνται οι θεατές. Που διασκεδάζουν οι βιομήχανοι. Γιατί το θύμα προσπαθώντας να γλιτώσει, κάνει τόσες αστείες γκριμάτσες, έτσι δεν είναι;

Ελα Γιάννο, δώσε μας θέαμα, εξόντωσέ μας. Ξεδίπλωσε όλο το κουβάρι. Βάρα στο ψαχνό, πέτα μας στο λάκκο με τα φίδια. Χώσε μας όσο βαθύτερα μπορείς στα κολαστήρια της ελεύθερης αγοράς, τι αξία έχει ο άνθρωπος; Τίποτα, ένα σκατό είναι, σκόρπα τον στον αέρα! Ταπείνωσέ τον! Βγάλ' του τα σπλάχνα και πέτα τα στα σκυλιά. Πρέπει το έργο να ολοκληρωθεί. Η Ευρώπη πρέπει να εκσυγχρονιστεί. Και συ Γιάννο - και η κυβέρνησή σας - βρίσκεστε σε καλό δρόμο, δέστε ποιοι σας χειροκροτάνε! Βαθιά το μαχαίρι και στρίψτε το, στρίψτε το, στρίψτε το!

Αν τα «μέτρα για την απασχόληση και την ανεργία» (έτσι τα βάφτισαν, για να «χρυσώσουν το χάπι») γίνουν πραγματικότητα, αυτό θα είναι ένα τεράστιο πλήγμα: Οχι μόνο για όλους τους εργαζόμενους - και ιδιαίτερα αυτούς που θα πρωτομπούν στην αγορά εργασίας, αλλά ειδικότερα για τις γυναίκες:

Μείωση αποδοχών και διαρκής απειλή ανεργίας, υποβάθμιση της ζωής όλων των μελών της οικογένειας και πιο πολύ των μητέρων: Από τη στιγμή που ο κάθε ασύδοτος εργοδότης θα μπορεί να απαιτεί από την σκλάβα εργαζόμενη να κάνει όσες ώρες υπερωρίας βολεύει την επιχείρηση, είτε οι γονείς θα πρέπει να πληρώνουν τα διπλά για τη φύλαξη των παιδιών τους (αφού δεν υπάρχει κρατική μέριμνα), είτε θα καταφεύγουν σε συγγενείς, είτε θα μοιράζονται - ασθμαίνοντας - τις βάρδιες της κατ' οίκον φύλαξης των παιδιών, μεταξύ τους, είτε ο ένας από τους δύο - που κατά κανόνα θα είναι η μητέρα - θα εξαναγκαστεί να εγκαταλείψει τη δουλιά του. Πότε θα συναντιούνται τα μέλη της οικογένειας, πότε θα συζητάνε, πότε θα κάθονται στο τραπέζι μαζί, πότε θα έχουν ελεύθερο χρόνο για προσωπική ζωή, ψυχαγωγία, πολιτιστικές εκδηλώσεις, συμμετοχή στα κοινά; Πότε θα έχουν το χρόνο να ΖΗΣΟΥΝ και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους; Δουλιά - ύπνος, αυτή θα είναι η «ζωή» τους.

Αλίμονο. Μέχρι σήμερα πολλοί, -ές, εργαζόμενοι πίστευαν ότι η μερική απασχόληση ήταν κάτι που απασχολούσε μια μικρή μειοψηφία γυναικών, κάτι που δε θα αφορούσε ποτέ τους ίδιους! Τώρα, που έφτασε έξω από την πόρτα τους, θα θυμηθούν ότι οι εργοδότες πρώτα στις γυναίκες έκαναν πρόβα για όλες τις μορφές της ελαστικής εργασίας: Φασόν στα εργοστάσια, εμπόριο, καθαριότητα, ιδιωτική υγεία, «κοινωνική απασχόληση» με φύλαξη στο σπίτι τους παιδιών και ηλικιωμένων, Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης... ατομικές συμφωνίες εργασίας... Οι αποκλειστικές πληρώνουν μόνες τους τα ασφάλιστρα, τετράωρα, δίωρα, συμβάσεις της μιας μέρας, ιδιαίτερα στον τουρισμό, ήδη, από καιρό ισχύουν. Το δελτίο παροχής υπηρεσιών κάνει «θραύση» ακόμα και σε επιστημονικά επαγγέλματα. «Ολο και πιο συχνά παρατηρείται το φαινόμενο πολλές επιχειρήσεις να απολύουν εργαζόμενους και ιδιαίτερα γυναίκες, για να φέρουν στη θέση τους νέους - πολύ συχνά με τα μισά δικαιώματα και πολύ μικρές αμοιβές. Οι γυναίκες περισσότερο από τους άντρες δυσκολεύονται να ξαναβρούν δουλιά. Ακόμα κι αν ζητάνε να προσληφθούν σαν εργάτριες ή καθαρίστριες, δύσκολα βρίσκουν εργασία αν είναι πάνω από 35 χρόνων», επισημαίνει η Ζωή Σώκου, μέλος της Διοίκησης της ΓΣΕΕ και υπεύθυνη της Γραμματείας Γυναικών. «Εμείς στο ΠΑΜΕ προσπαθούμε από τα κάτω να κινήσουμε τον κόσμο. Να τον πείσουμε ότι αυτός ο αγώνας έχει κόστος και θυσίες, αλλά μεγαλύτερο κόστος έχει η απραξία. Γιατί, αν αυτή συνεχιστεί, θα μας πάρουν τα πάντα, δε θα μείνει τίποτα όρθιο...».

Χαρακτηριστική η στιχομυθία, που είχαμε πρόσφατα με έναν οδηγό ταξί:

«Πότε θα αποκτήσει η κόρη μου οικογένεια, πότε θα μπορέσει να γίνει μητέρα; Τα πράγματα έχουν αλλάξει, δεν είναι όπως στη δική μου γενιά, που υπήρχε ζήτηση εργασίας... Είχαμε κανονίσει να γίνει ο γάμος αυτό τον καιρό, αλλά η κόρη μου ήταν ανένδοτη: "Τι λες πατέρα - για γάμο και οικογένεια είμαι τώρα; Η σύμβασή μου λήγει τον άλλο μήνα και δεν ξέρω αν θα μου την ανανεώσουν... Πώς θα κάνω οικογένεια, χωρίς να μπορώ να πατήσω στα δικά μου πόδια; Και να σκεφτείς ότι και πτυχίο ανώτατης σχολής έχει και γνώσεις κομπιούτερ και ξένες γλώσσες γνωρίζει... Τι να τα κάνεις, αν δεν έχεις σήμερα "μέσον";»... κατέληξε ο πατέρας. Τον ακούγαμε και συνειδητοποιούσαμε, για μια ακόμα φορά, ότι βρισκόμαστε στη μετα-ΟΝΕ εποχή!

Στη μετα-ΟΝΕ εποχή, όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό και ο σώζων εαυτόν σωθήτω... Την εποχή του ανελέητου ανταγωνισμού, όπου το κέρδος είναι το μεγάλο ιδανικό. Την εποχή της συρρίκνωσης της κοινωνικής πολιτικής, όπου βασιλεύει το ρητό: «Εχεις να πληρώσεις, πέρασε! Δεν έχεις να πληρώσεις, τρέχα στον Καιάδα...».

Και πώς να πληρώσεις; Μα, είναι απλό! Να αδράξεις τις ...ευκαιρίες. Μαζί με την ευελιξία της αγοράς, πάει παρέα η ευελιξία των συνειδήσεων, η κολακεία της εξουσίας, οι δημόσιες σχέσεις, η οσφυοκαμψία. Οποιος «πιάσει την καλή», θα έχει τουλάχιστο μια δουλιά, οι υπόλοιποι, -ες, θα ζήσουν με ένα χαρτζιλίκι...

Στην εποχή της ευελιξίας, οι βιομήχανοι βιάζονται να ξεφορτωθούν, σαν δυσβάστακτα βάρη, τα δικαιώματα των μητέρων (άδεια τοκετού, λοχείας, γονική άδεια) και είναι πολύ συνεπείς: Ηδη, έχουν ενημερώσει με έγγραφά τους την κυβέρνηση ότι δε θα προσλαμβάνουν γυναίκες, αν κάποιος φορέας, στα πλαίσια της κοινωνικής αλληλεγγύης, δεν αναλάβει τα έξοδα, που είναι ...αρνητικά για την ανταγωνιστικότητα. Να, σε τι χρησιμεύει ο κοινωνικός διάλογος με τους εργαζόμενους, που θα κληθούν να διαπραγματευτούν τη χειροτέρευση έως εξαθλίωση της ζωής τους...

Στην εποχή της ευελιξίας, που θα χαρακτηρίζεται από τη γενικευμένη ανασφάλεια, θα υπάρχουν δύο κατηγορίες εργαζομένων - κυρίως γυναικών εργαζομένων: Αυτές που θα έχουν μόνιμη δουλιά - και διαρκώς θα λιγοστεύουν - και αυτές που θα έχουν «επιλέξει» τη μερική απασχόληση και διαρκώς θα αυξάνουν, γιατί οι εργοδότες θα τις «προτιμούν» κι αν διαμαρτύρονται ότι «πρόκειται για αναγκαστική επιλογή» και ότι τώρα «εργάζονται περισσότερο από πριν» και «δεν έχουν ούτε δικαίωμα να αρρωστήσουν», οι εργοδότες απαντάνε: Αυτό και αν σας αρέσει. Διαφορετικά, στην πλήρη ανεργία.

Στην εποχή της ευελιξίας, οι μισθωτές μητέρες (ίσως στο μέλλον και οι πατέρες) θα υπογράφουν συμφωνητικά με τους εργοδότες ότι δε θα αποκτήσουν παιδί για ένα (πόσο μεγάλο;) χρονικό διάστημα, ειδάλλως θα απολύονται σαν ...επαγγελματικά ασυνείδητοι. Κι αν θέλουν μια δουλιά για το παιδί τους που έχει μεγαλώσει, πρέπει να «κάθονται καλά», να μην έχουν «υπερβολικές» απαιτήσεις, να εξασφαλίζουν μόνοι τα έξοδα για την υγεία, την ασφάλιση, τις σπουδές του βλαστού τους. Ολ' αυτά είναι οικογενειακές υποθέσεις. Και αν δεν τα βγάλουν πέρα, στο κάτω κάτω, υπάρχουν και οι πιστωτικές κάρτες, τα δάνεια μέσω τραπεζών και το Χρηματιστήριο, για να εγκλωβιστούν στο σύστημα (έχοντας την αυταπάτη ότι ευημερούν!).

Για μια αγωνιστική στάση ζωής...

Η γενίκευση της ευελιξίας, αν εφαρμοστεί, θα πλήξει κυρίως τη νέα γενιά και οι γονείς πώς θα αντιδράσουν απέναντι σ' αυτό το ατομικιστικό πρότυπο ζωής, που τείνει να επιβληθεί στα παιδιά τους; Τι κάνουν μπροστά σ' όλα αυτά τα σκοταδιστικά, που προωθούνται από τους μεγαλοκαρχαρίες; Πώς θα εμφυσήσουν στα παιδιά τους άλλα ιδανικά, ώστε να μη γίνουν υπηρέτες του κατεστημένου και φοβισμένα ερπετά; Η οργανωμένη πάλη μπορεί ν' ανοίγει τέτοιο δρόμο. Με τη συμμετοχή των γονιών, που θα αντιστέκονται και θα διεκδικούν και έτσι θα μπορούν να επιδρούν, μιλώντας στα παιδιά τους και θα τους δώσουν το παράδειγμα για μια διαφορετική κοινωνία, όπου ο άνθρωπος δε θα αξιολογείται ανάλογα με τα χρήματα που διαθέτει, με το πόσο καπάτσος είναι και σε τι πολυτελές σπίτι ζει.

Η ιστορία αυτού του λαού ήταν μια ιστορία αντίστασης... Κι αν δεν αντισταθούμε τώρα, όλοι μαζί, θα μας τα πάρουν όλα...