Η πρόταση για λαϊκή εξουσία - λαϊκή οικονομία, με τις αντιφάσεις που τη διακρίνουν, δείχνει τάσεις καιροσκοπικές.

Σίγουρα δεν μπορούμε να προβλέψουμε ποιοι θα είναι τότε οι εσωτερικοί και διεθνείς συσχετισμοί, αλλά μπορούμε να δείξουμε κατεύθυνση κι αυτή τη βλέπουμε στη θέση 21, στη σελίδα 20: «Μια ενωμένη Ευρώπη μπορεί να υπάρξει στο βαθμό που το εργατικό κίνημα και οι σύμμαχοί του θέτουν τη σφραγίδα τους στις εξελίξεις. Μια ενωμένη Ευρώπη που συμφέρει τους λαούς θα είναι τελικά μια Ευρώπη του σοσιαλισμού».

Δηλαδή, στην Ελλάδα (χώρα ευρωπαϊκή) η λαϊκή εξουσία - λαϊκή οικονομία δε θα συμφέρει τους λαούς; Τίποτα απ' αυτά, για το λόγο ότι αυτό το «σχήμα» δεν έχει εφαρμογή στις σύγχρονες συνθήκες της καπιταλιστικής διεθνοποίησης. Κι αν υπάρξει κάτι τέτοιο θα είναι καπιταλισμός όπως, π.χ., Λευκορωσία, Βενεζουέλα κ.ά. Οσοι κάνουν παράλληλες υποθέσεις για την Ελλάδα αγνοούν τη διαφορετικότητα βασικών ιστορικών, κοινωνικών, οικονομικών και γεωπολιτικών δεδομένων. Γι' αυτό η παραπάνω παράγραφος της 21ης θέσης είναι η πιο ολοκληρωμένη.

Με την πρόταση «λαϊκή εξουσία - λαϊκή οικονομία» ουσιαστικά «τρυπώνει» απ' το παράθυρο η ρεφορμιστική λογική των «σταδίων». Κάποιοι θα πουν ότι ο σοσιαλισμός δεν τίθεται σε βραχυμεσοπρόθεσμο διάστημα. Δεν είναι εδώ η ουσία αλλά στο ότι ένα ΚΚ πρέπει να έχει πρόταση σοσιαλιστικής προοπτικής. Δεν αρκεί, όπως έδειξε το παρελθόν, μόνο η προγραμματική αναφορά.

Οι μπολσεβίκοι δεν έπαψαν ποτέ να δείχνουν τη σοσιαλιστική τους προοπτική, το διεθνή χαρακτήρα της σοσιαλιστικής επανάστασης, χωρίς αυτό να τους εμποδίζει να συνάπτουν κοινωνικοπολιτικές συμμαχίες και συνεργασίες κριτικάροντας όπου χρειαζόταν αυτές τις δυνάμεις τόσο στη Ρωσία όσο και στο εξωτερικό. Τα Λαϊκά Μέτωπα (το '36), τα εθνικοαπελευθερωτικά (το '44) κ.ά. δε λειτούργησαν όπως οι μπολσεβίκοι το '17. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά απ' την ιστορία.

Το ΑΑΔΜ, για να ανοίξουμε το δρόμο προς το στρατηγικό στόχο, πρέπει να έχει αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα. Να δείχνει την καταστροφική δράση του καπιταλισμού (π.χ. σε κοινωνία, πολιτισμό, περιβάλλον κλπ.).

Η επεξεργασία σοσιαλιστικής πρότασης δεν μπορεί να είναι προϊόν μόνο κάποιων κομματικών διαδικασιών. Χρειάζεται μια ανοιχτή θεωρητική, ιδεολογικοπολιτική διαπάλη. Ομως, η πρακτική της ΚΕ εμποδίζει κάτι τέτοιο. Π.χ. ο τρόπος αντιμετώπισης του βιβλίου του Κ. Κάππου δείχνει ότι η ηγεσία την όποια συζήτηση-αντιπαράθεση ιδεών την εννοεί μέσα σε δικά της πλαίσια και κατά περίπτωση.

Το ΚΚΕ και το κομμουνιστικό κίνημα μετά το '89 όχι μόνο έχουν υποστεί ιστορική ήττα αλλά ουσιαστικά καλούνται να επαναβεβαιώσουν την όντως αμφισβητημένη ιστορική αξία τους. Αυτό είναι το πρώτο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί.

Το Κόμμα μπορεί να χαρακτηρίζει κάποιους σαν «δεξιούς» ή «αριστερούς» οπορτουνιστές. Αυτό μπορεί να το κάνει ο καθένας θέτοντας το Κόμμα «δεξιά», ή «αριστερά». Κριτήριο της αλήθειας είναι η πράξη. Το Κόμμα δεν είναι κάτι το αφηρημένο αλλά αντικειμενικό. Πρέπει να είναι ζωντανός οργανισμός. Καμιά ενότητα δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη αλλά διαλεκτική, δηλαδή αυτή υπάρχει μόνο μέσα απ' την πάλη των αντιθέτων. Τα κομματικά μέσα (ΜΜΕ, εκδόσεις κλπ.) να είναι ανοιχτά στα μέλη να διατυπώνουν τις ιδεολογικές-θεωρητικές σκέψεις ή θέσεις τους.

Η άποψη που λέει ότι θα γίνουμε λέσχη συζητήσεων δείχνει να αγνοεί την ιστορία του κόμματος νέου τύπου (κ.ν.τ.).

Τι είναι δημοκρατικός συγκεντρωτισμός (δ.σ.);

Ανοιχτή ιδεολογικοπολιτική πάλη και ενότητα πολιτικής δράσης. Να γνωρίζουν άμεσα τις θέσεις της όποιας μειοψηφίας, ανωτέρων οργάνων, οι παρακάτω. Να δίνεται η δυνατότητα στους παρακάτω να απαντούν σ' όλες τις θέσεις των παραπάνω. Η εσωκομματική δημοκρατία πρέπει να λειτουργεί για να ελέγχει τη δράση όλων των οργάνων που καθοδηγούν το Κόμμα. Είναι απαραίτητος όρος η αποδοχή απ' τη μειοψηφία της πλειοψηφούσας θέσης στη στόχευση -υλοποίηση των πολιτικών αποφάσεων για να υπάρχει αποτελεσματικότητα με την ενότητα δράσης. Οι πολιτικές αποφάσεις ελέγχονται κι όταν η ζωή δεν τις επιβεβαιώνει το Κόμμα τις επανεξετάζει κι αν κρίνεται αναγκαίο η πλειοψηφία οφείλει να δεχτεί την κριτική, να κάνει την αυτοκριτική της κι αν οι θέσεις της όποιας μειοψηφίας ήταν στη σωστή κατεύθυνση να τις επιβεβαιώσει. Εξαιρέσεις υπάρχουν σε κρίσιμες ή ιδιαίτερες καταστάσεις (π.χ. Εμφύλιος, δικτατορία κλπ.).

Οσο ανεβαίνει το επίπεδο του Κόμματος τόσο ο δ.σ. θα λειτουργεί καλύτερα. Ετσι θα οικοδομηθεί το λενινιστικό κ.ν.τ. του 21ου αιώνα, λαμβάνοντας υπόψη το μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων στο σύγχρονο «μεταβιομηχανικό καπιταλισμό». Η συνειδητή πειθαρχία, ο έλεγχος, η κριτική κι αυτοκριτική, η ελεύθερη σκέψη είναι απ' τα βασικά χαρακτηριστικά του κομμουνιστή (ατομικά), του ΚΚ (συλλογικά). Κάνοντας ο καθένας την αυτοκριτική του φθάνουμε και στο ερώτημα: Οι όποιες κομματικές ηγεσίες έκαναν ποτέ ουσιαστική αυτοκριτική; Κατά κανόνα αποφεύγεται. Κάποιοι θα πουν «όχι» στη λαθολογία! Συμφωνώ. Ομως, η κριτική κι αυτοκριτική προσφέρεται για διόρθωση, επανεξέταση (ατομικά-συλλογικά). Λάθη, αστοχίες έχει ο καθένας. Μιλώ για βασικές πολιτικές επιλογές που η εφαρμογή τους και το θεωρητικό κατασκεύασμα που τις στήριξε ήταν καθοριστικά. Η διαπάλη ιδεών στο Κόμμα είναι αυτή που θα αποβάλει όποιον δεν έχει σχέση μ' αυτό κι όχι η όποια διοικητική πρακτική. Εκτός κι αν απορρίπτει έμπρακτα τον κομμουνιστικό του χαρακτήρα, την ενότητα δράσης ή το υπονομεύει. Η ισόρροπη λειτουργία του δ.σ. δίνει τη δυνατότητα στον καθένα να εκφράζεται άμεσα χωρίς να καταφεύγει σε ανεπιθύμητες πρακτικές.

Σε ζητήματα βασικών αρχών δεν ισχύει η πειθαρχία στην όποια πλειοψηφία.

- Στους μαζικούς αγώνες (συνδικάτα κλπ.), ιδιαίτερα στα «φρούρια», η αντίπαλη κριτική πολλές φορές οδηγεί τα κομματικά μέλη σε πρακτικές που δεν ταιριάζουν σε κομμουνιστές. Δεν αρκεί η άνετη πλειοψηφία αλλά κι η ενωτική δράση. Ενας κομμουνιστής προωθεί την πολιτική του Κόμματος στους μαζικούς χώρους αλλά δεν πρέπει να βλέπει ανταγωνιστικά ή και εχθρικά συναδέλφους του, αγωνιστές από άλλους αριστερούς χώρους ή πρώην μέλη, καθιστώντας έτσι το μαζικό χώρο σε κομματικό παράρτημα. Το Κόμμα είναι μέσον κοινωνικής απελευθέρωσης κι όχι αυτοσκοπός.

- Στις εκλογές για την ΤΑ ('98), στις ευρωεκλογές ('99), στις εθνικές φέτος, οι συνεργασίες όπως προωθήθηκαν-προβλήθηκαν έδειξαν σε αρκετές περιπτώσεις ότι είχαν έντονο καιροσκοπικό χαρακτήρα. Η υποβάθμιση της ουσίας της πολιτικής απόφασης του 15ου Συνεδρίου (5 κόμματα - 2 πολιτικές) απ' την ΚΕ σε «απλό σύνθημα» δείχνει ότι το Κόμμα ήθελε να ξεμπλοκάρει απ' αυτή την αντιφατική κι αδιέξοδη πολιτική. Ομως δε φταίει αυτή καθαυτή η πολιτική αλλά η θεώρηση της εφαρμογής της στους μαζικούς χώρους, που κατά κανόνα κινούνταν στη λογική «άσπρο- μαύρο». Αντί να προωθηθεί μια αντικαπιταλιστική προοπτική ενός μετώπου, που να στηρίζεται στη βάση και σε ανάλογες πολιτικές δυνάμεις, κατέληξε από «περιφερειακό δρόμο» σε «συνεννοήσεις κορυφής» με πολιτικές ομάδες ή παράγοντες και «δημοφιλείς προσωπικότητες»... Δεν εναντιώνομαι σ' ό,τι προσφέρει θετικά, όμως δε θα έπρεπε η ΚΕ να δώσει εξηγήσεις γι' αυτή την «τροποποίηση»;

- Αριστερός είναι αυτός που έχει επαναστατική σοσιαλιστική προοπτική. Με την «ευρεία έννοια» είναι αυτός που αντιτίθεται στο διεθνή ιμπεριαλισμό, στην ανεξέλεγκτη δράση των πολυεθνικών και σε κάθε εγχώριο σοβινιστή-μικροϊμπεριαλιστή. Είναι με το μέρος του προλεταριάτου και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου.

- Εχει σοσιαλιστική προοπτική η Κίνα; Είναι κομμουνιστικό το ΚΚΚ; Τα φτωχά λαϊκά στρώματα, το προλεταριάτο, τη νιώθουν σαν «Λαϊκή Δημοκρατία»; Σαφέστατα όχι! Η αντεπανάσταση στην Κίνα έχει προ πολλού νικήσει. Μόνο σε αντιαμερικανική βάση μπορεί να υπάρξει πολιτική επαφή κι αυτή ασυνεπής εκ μέρους της. Την ενδιαφέρει ένα παραπάνω κομμάτι στην παγκόσμια πίτα. Είναι καιροσκοπική η θέση της ΚΕ για την Κίνα.

- Η ΚΕ οφείλει εξηγήσεις γιατί δεν καθοδήγησε άμεσα τον αγώνα των ψαράδων-σφουγγαράδων στο Αιγαίο με επίκεντρο την Κάλυμνο ('98). Μήπως γιατί θεωρείται (η Κάλυμνος) «άγονη» πολιτικά- εκλογικά για το Κόμμα; Ενα ΚΚ λειτουργεί έτσι;

Κάλυμνος

1. Επαψε η εκμετάλλευση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ολοι είχαν δουλιά, δεν υπήρχε άνεργος, δεν υπήρχε ζητιάνος, έκαναν 5 μέρες δουλιά τη βδομάδα, Σάββατο - Κυριακή ελεύθερο.

Η δωρεάν παιδεία, όταν έπαιρνε το πτυχίο ο φοιτητής είχε τη δουλιά του, εδώ πρέπει να τρέχει άνεργος.

2. Δωρεάν ιατρική περίθαλψη, δωρεάν φάρμακα.

3. Η δουλιά είναι υποχρεωτική, όχι να ζεις εις βάρος των γονιών σου, ίδιος μισθός άντρας, γυναίκα, παιδιά.

4. Κατοικία φτηνή, 30 χρόνια ίδιο ενοίκιο.

5. Η γυναίκα στη γέννα έπαιρνε τρία χρόνια πληρωμένη άδεια και για τρία παιδιά άλλο ένα μηνιαίο μισθό επίδομα, όχι όπως εδώ ψίχουλα, στο χρόνο μια φορά. Στη σύνταξη για τη γυναίκα πιάναν τρία χρόνια το κάθε παιδί και έπαιρνε στα 55 χρόνια σύνταξη, τώρα για τον παράδεισο του καπιταλισμού η ανεργία στο Νόμο μας Πιερίας, είναι 30% άνεργοι που πληρώνονται, άλλοι τόσοι που βγάζουν λίγα μεροκάματα χωρίς ένσημα, με τι θα ζήσουν χωρίς σύνταξη;

Εδώ κράτος ζητιάνων, πορνείας με τους σωματοφύλακες, οι έμποροι με χασίς που δηλητηριάζουν τα παιδιά μας.

Το 8ωρο, που έδωσαν ποτάμια αίμα οι εργάτες της Αμερικής, πάει περίπατο, τώρα έχουμε και τα ρόπαλα των ΜΑΤ να χτυπούν αγρότες, οικοδόμους, καθηγητές, ψαράδες, άνεργους, ναύτες, μαθητές σχολείων που δεν έχουν δικαίωμα να παλεύουν. Μόνο τα μονοπώλια ό,τι ζητούν, το παίρνουν. Μέχρι που ήταν το σοσ. στρατόπεδο υπήρχε ειρήνη, μέχρι που οι τροτσκιστές οπορτουνιστές διέλυσαν το σοσιαλισμό, οι Γκορμπατσόφ και η φάρα του. Χρειάζεται επαγρύπνηση. Οι ιμπεριαλιστές πήραν φόρα ότι οι χώρες αυτές δεν είχαν τίποτα και το Δημόσιο δεν περπατάει, έτσι ο καπιταλισμός πέρασε στην αποκρατικοποίηση, πέρασε στο στυγνό μονοπωλιακό ιμπεριαλισμό που είναι το ανώτερο στάδιο του ιμπεριαλισμού που σαπίζει και πεθαίνει, έλεγε ο Λένιν. Κάναν και ελεύθερη οικονομία που ο μεγάλος έτρωγε τον μικρό και τα μέσα παραγωγής πέρασαν σε λίγα χέρια. Εκλεισαν μαγαζιά, βιοτεχνίες και ο κόσμος πεινάει, δε θα πάει άλλο αυτό, ο καπιταλισμός έφαγε το ψωμί του, θέλουν ή όχι θα περάσουν στο σοσιαλισμό.

Συντρ. μάς χρειάζεται πολλή δουλιά από μέλη και στελέχη να πιάσουμε το πλάνο της οικονομικής εξόρμησης καθώς και πολιτική δουλιά στον κόσμο μας, να παίρνουμε το «Ριζοσπάστη», είναι το όργανο του ΚΚΕ, θα μας βοηθήσει. Οι Αποφάσεις του 16ου Συνεδρίου να μη μείνουν στα χαρτιά, να διαβάσουμε τη μαρξιστική - λενινιστική θεωρία. Μας περιμένουν μεγάλες ανακατατάξεις. Ολα τα στρώματα του λαού μας είναι αγανακτισμένα, όλους τους χτυπούν τα μονοπώλια. Ενας είναι ο εχθρός για όλους. Ο καπιταλισμός σήμερα περνάει μεγάλη κρίση και είναι γενική η κρίση. Ελεγαν θα 'ρθει το ευρώ και να δείτε ζωή, τώρα φωνάζουν, το ευρώ πέφτει το δολάριο ανεβαίνει. Πέρασε η ΕΟΚ, ήρθε το Μάαστριχτ, τώρα έπεσε το Μάαστριχτ ήρθε το ευρώ, τώρα θα φαγωθούν τα κεφάλαια αναμεταξύ τους και από την άλλη μεριά οι εργαζόμενοι ενάντια στο κεφάλαιο, έτσι ο καπιταλισμός θε να γυρίσει ή να περάσει στο σοσιαλισμό. Θα παρακαλέσω τους πολιτικούς πρόσφυγες να γράφουν στο «Ριζοσπάστη» γιατί τα μέσα ενημέρωσης έκαναν και κάνουν πλύση εγκεφάλου ότι ο σοσιαλισμός ήταν παραπέτασμα. Μόνο εμείς ζήσαμε εκεί και ξέρουμε τι σύστημα ήταν. Θα σταθώ λίγο σε μερικούς συντρ. που βγήκαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και βάζουν θέσεις που δεν αρμόζουν για κομμουνιστές. Τα μέλη και στελέχη τη γνώμη τη λένε στο Σώμα και όχι στους δρόμους. ΣΤΟΠ, τέτοιες θέσεις παρέδωσαν τις σοσιαλιστικές χώρες στον καπιταλισμό. Επαγρύπνηση.

Ενας παλιός σύντροφος

57 χρόνια στο ΚΚΕ - Αντίσταση, ΔΣΕ

«Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή». Διάβασα τις θέσεις του Κόμματος με το πλούσιο περιεχόμενό τους και πιστεύω ότι αγγίζουν κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο. Σαν καθημερινός αναγνώστης του «Ριζοσπάστη» παρακολουθώ το συνεδριακό διάλογο που εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους όλοι όσοι συμμετέχουν. Σαν ένας αντιφασίστας της Μέσης Ανατολής, του στρατοπέδου συγκέντρωσης Ντεκαμερέ, όπου παρέμεινα κρατούμενος των «συμμάχων» δεκατρείς μήνες 1944-1945, γράφω λίγα λόγια σχετικά με την εμπειρία που απέκτησα στα ογδόντα τρία χρόνια της ζωής μου.

Θαύμαζα πάντα την αντοχή των συναγωνιστών μου σε όλες τις δύσκολες στιγμές, εξορίες, φυλακές, παρανομία, τρομοκρατία, συκοφαντίες, εμφύλιος, εκλογικές αναμετρήσεις και το βασικότερο την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων. Τι ψυχική αντοχή πρέπει να έχει κανείς για να αντέξει όλες αυτές τις μακροχρόνιες καταστάσεις; Αν δεν είσαι οπλισμένος με κομμουνιστική συνείδηση κι αποφασισμένος για διαρκή αγώνα και σκληρή δοκιμασία και πάλη, για την απαλλαγή σου από την άπληστη καπιταλιστική ζούγκλα, δεν μπορείς να αντέξεις.

Τέτοια παραδείγματα κομμουνιστικής συνείδησης παρακολούθησα καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μου. Τον τιτάνιο αγώνα του σοβιετικού λαού στον μεγάλο πατριωτικό πόλεμο '41-'45 ενάντια στο φασισμό. Την οργανωτική τους ικανότητα για την ανοικοδόμηση της πατρίδας τους, κάτω από την καθοδήγηση του ΚΚΣΕ με τον αταλάντευτο ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν. Στάθηκα με σεβασμό στις θυσίες όλων των αντιστασιακών κινημάτων της κατεχόμενης Ευρώπης, που συνέβαλαν με όλες τους τις δυνάμεις στην κατατρόπωση των σκοτεινών δυνάμεων. Ανισος ο αγώνας μας στο Δημοκρατικό Στρατό, σε όλη του τη διάρκεια, χρειάζονταν ατσαλένια θέληση, σωματική και ψυχική αντοχή, για να ανταποκριθείς σε όλες στις αντιξοότητες και, το βασικότερο, να αντέξεις την ήττα. Ογδόντα τρία χρόνια, το Κόμμα άντεξε και αντέχει σε όλες τις επιθέσεις, τις εκτελέσεις των καλύτερων παιδιών του, τη συκοφαντία με όπλο το ψέμα, τη βία και τον αισχρό δόλο. Αυτό δείχνει ότι βρίσκεται σε σωστό δρόμο, αλλιώς δεν εξηγείται η λυσσασμένη επίθεση από εχθρούς και «φίλους». Σαν Κόμμα εθελοντών δεν έκρυψε από κανέναν ότι όποιος ακολουθήσει τις γραμμές του, έχει καταστατική υποχρέωση να σεβαστεί τον τρόπο που λειτουργεί. Οσοι κουράζονται αποχωρούν. Δικαίωμά τους. Εθελοντικά ήρθαν, εθελοντικά φεύγουν. Οφείλουν όμως, μετά την αποχώρησή τους, να σεβαστούν τουλάχιστον τον εαυτό τους και το Κόμμα που τους ανέδειξε, ιδιαίτερα αυτούς που ανέβηκαν σε καίριες θέσεις. Δεν αμφισβητώ ότι στη μεγάλη πορεία του Κόμματος έγιναν λάθη που μας έφεραν πίσω για πολλά χρόνια. Λίβανος, Γκαζέρτα, Βάρκιζα. Τουλάχιστον τα στελέχη θα πρέπει να γνωρίζουν ότι όποιος κάθεται στο σπιτάκι του, άπραγος και προβαίνει σε ανεύθυνη κριτική, αυτός βέβαιο είναι ότι δε θα κάνει λάθος, γιατί δεν προσφέρει και τίποτα. Ενώ αυτοί που δουλεύουν συλλογικά είτε μεμονωμένα, θα κάμουν λάθη, αρκεί να μην επαναλαμβάνονται και να διορθώνονται. Ας μου επιτραπεί εδώ, να κάνω την κριτική μου στα στελέχη που έφυγαν αυτές τις μέρες. Κωστόπουλος - Θεωνάς. Αναρίθμητες φορές, φίλε Κωστόπουλε, σε άκουσα από το βήμα της Βουλής, να κατακεραυνώνεις τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Τι καλά που τα έλεγες τότε; Τι άλλαξε μέσα σ' αυτό το διάστημα κι άλλαξες πλώρη; Μήπως η Ευρωπαϊκή Ενωση έγινε λαϊκότερη και το ΝΑΤΟ έγινε «αρνάκι»; `Η μήπως ικανοποιήθηκαν όλα τα αιτήματα της εργατοϋπαλληλικής τάξης και των αγροτών; Μήπως «ζηλέψατε τη δόξα» του Φαράκου και όλων όσοι αποχώρησαν το '91; Μήπως ξεχάσατε την προέλευσή σας; Το τιμημένο μυστρί που κρατούσατε; Τι άλλαξε και προβαίνετε σε αυτές τις ενέργειες, αγαπητοί φίλοι; Αλίμονο σε αυτούς που ξεχνούν την προέλευσή τους, καταδικάζονται μόνοι τους.

Το ΑΑΔΜ για να προχωρήσει, μας χρειάζεται όλους. Θέλει πολλή δουλιά, σε σωστή κατεύθυνση. Πρέπει να προβληματιστούμε στην τρέχουσα κατάσταση και να δούμε αντικειμενικά κατά πόσο έχουμε τις δυνατότητες να προχωρήσουμε στο Μέτωπο, με προοπτική την εξουσία. Από τις λίγες γραμμές μαρξισμού που γνωρίζω, ο Μαρξ έλεγε ότι ο μαρξισμός είναι μια μέθοδος για δράση, στις εκάστοτε συνθήκες κάθε χώρας. Για το σοσιαλισμό, ότι είναι μεταβατική περίοδος, που θα μας οδηγήσει στην κοινωνία του μέλλοντος, την αταξική κομμουνιστική κοινωνία. Ο Λένιν είχε πει ότι για να φτάσουμε κάποτε εκεί, πρέπει πρώτα να διαπαιδαγωγήσουμε τους εαυτούς μας και στην πορεία, που δε γνωρίζουμε πόση θα είναι, να διαπαιδαγωγήσουμε πολλά εκατομμύρια ανθρώπων. Εχοντας στο μυαλό μου, τους κολοσσούς αυτούς της γνώσης, που τη θεωρία τους την έκαναν πράξη, με την Οχτωβριανή Επανάσταση και τη δημιουργία του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους στον κόσμο, που έγινε ο φωτοδότης όλων των καταπιεσμένων λαών του πλανήτη μας, πιστεύω ακράδαντα ότι ο δρόμος που χαράχτηκε, παρά τις προσωρινές ανατροπές, θα οδηγήσει στο σοσιαλισμό. Εξαρτάται όμως από πολλούς παράγοντες κατά τη γνώμη μου. Κατ' αρχήν τα λόγια τα μεγάλα να γίνονται πράξη, για να έχουν πειστικότητα. Οχι υπεραισιοδοξία κι απραγματοποίητα μηνύματα. Οπως για παράδειγμα, έλεγε ο Μάρκος Βαφειάδης το '47, ότι σε λίγο καιρό οι πόλεις της Ελλάδας θα πέφτουν η μια κατόπιν της άλλης στα χέρια του Δημοκρατικού Στρατού, σαν ώριμα δαμάσκηνα. Πού βάσιζε αυτήν την υπεραισιοδοξία και πετούσε στα σύννεφα; Αφού γνώριζε τις δυνατότητες που είχαμε τότε, που μας χτυπούσαν απ' όλες τις μεριές ο δοσιλογισμός με τους Αγγλοαμερικανούς; Πάντα πρέπει να λέμε την αλήθεια, όσο πικρή κι αν είναι. Η απόκρυψή της, όπως π.χ. η κατάντια του ΚΚΣΕ, δημιουργεί όχι μόνο απογοητεύσεις, αλλά αναπάντητα ερωτηματικά κι έλλειψη εμπιστοσύνης. Οι συνθήκες που ζούμε πρέπει να είναι οδηγός μας. Κανείς δεν μπορεί σήμερα να αμφισβητήσει τη δύναμη του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού, να υποτάσσει και να διαιρεί τους λαούς διά των όπλων, αφού η κατάκτηση νέων αγορών δε γίνεται γι' αυτούς διαφορετικά. Ο ιμπεριαλισμός, όμως, δεν είναι ανίκητος. Εχει κι αυτός τις εσωτερικές του αντιθέσεις. Τη χαριστική βολή θα τη δώσουν οι λαοί όλου του κόσμου, με τη συλλογική καθοδήγηση των ΚΚ και με την ίδρυση της Διεθνούς. Οι εργαζόμενοι πρέπει να νιώσουν την τεράστια δύναμη που διαθέτουν και να οργανωθούν στα σωματεία τους, διεκδικώντας αυτά που τους ανήκουν. Οχι μόνο οικονομικές διεκδικήσεις και μετά να επαναπαύονται. Αν συνδυάζονται ο οικονομικός, ο ιδεολογικός κι ο πολιτικός αγώνας, τότε επέρχεται το σωστό αποτέλεσμα. Γι' αυτό επιμένουμε στη μόρφωση των κομματικών, εργατικών στελεχών, να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις για να ανταποκρίνονται στην αποστολή τους. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και με τις ΚΟΒ. Να ανοίγουν τα γραφεία τους σε τακτά χρονικά διαστήματα και όπου υπάρχουν δυνατότητες να γίνουν μορφωτικές σχολές. Δε δικαιολογούνται μέλη του Κόμματος να μην παίρνουν το «Ριζοσπάστη». Δε γνωρίζω ποια άλλα έντυπα θα τους ενημερώσουν. Εκείνα τα χρόνια κυκλοφορούσαν κάτι μικρά βιβλιαράκια τσέπης, οι μπροσούρες, με πολύ καλό διαφωτιστικό υλικό. Παράδειγμα, «Προλεταριακή ηθική» του Πλεχάνοφ. Φίλοι και σύντροφοι, ένας μεγάλος εχθρός που βάζει φρένο στις εξελίξεις, είναι η δύναμη της συνήθειας και η παράδοση της κληρονομικότητας. Ενώ στην πλειοψηφία ο απλός κόσμος συμφωνεί, με όσα του λένε, όταν έρθει η ώρα της κάλπης, τα απορρίπτει όλα και ψηφίζει τα μεγάλα κόμματα για «σιγουριά» όπως λέει, γιατί έτσι ψήφιζε κι ο παππούς του. Πολύ σωστά έγραφε ο σύντροφος Χουρμουζιάδης ότι πρέπει να τους ξυπνήσουμε. Ολα αυτά τα γνωρίζει η ηγεσία, ότι το εκλογικό σώμα, δυστυχώς, ψηφίζει δικομματισμό. Θα χρειαστούν φιλότιμες προσπάθειες για τη συγκρότηση του ΑΑΔΜ. Με την ακλόνητη πίστη στα ιδανικά του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, πιστεύω ότι δε θα αργήσει να 'ρθει η ώρα, όπου το ανατομικό νυστέρι θα χωθεί πιο βαθιά, στο σώμα της σημερινής κοινωνίας, για να καθαρίσει τις αιώνιες πληγές, όπως έγραφε ο Μαρξ.

Συντροφικότατα,

Αντιστασιακός

Μυτιληνιοί - Σάμος

Η ίδια η θέση της αστικής τάξης, ως τάξης μέσα στην καπιταλιστική κοινωνία, έγραφε ο Λένιν ήδη από το 1905, εγκυμονεί αναπόφευκτα την ανακόλουθη στάση της μέσα στη δημοκρατική επανάσταση... Η αστική τάξη κοιτάζει προς τα πίσω, επειδή φοβάται τη δημοκρατική πρόοδο που απειλεί να αυξήσει τις δυνάμεις του προλεταριάτου. Η ίδια η κατάσταση του προλεταριάτου ως τάξης, το αναγκάζει να είναι δημοκρατικό με συνέπεια. Ετσι, η εργατική τάξη, με δημοκρατική συνέπεια, προωθεί μια πολιτική, καθαρά λαϊκή, προς όφελος δηλ. του εργαζόμενου λαού, και αυτό σημαίνει, με συγκεκριμένους όρους, ότι προωθεί μια πολιτική συμμαχιών που, στις σημερινές συνθήκες, δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτή του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού, δημοκρατικού μετώπου.

Με μια γενικά σωστή πολιτική στις διαδοχικές εκλογές του 1996, του 1999 (ευρωεκλογές) και του 2000 και σε συνδυασμό με τις μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις των ενδιάμεσων χρόνων, το Κόμμα της εργατικής τάξης πέτυχε, ανάμεσα στα άλλα, μια σημαντική άνοδο της επιρροής του στις αγροτικές περιοχές, κύρια στους νομούς της Θεσσαλίας, που το ΠΑΣΟΚ μόνο με άφθονο ιδρώτα και αγωνία κατόρθωσε (προσωρινά) να ανακόψει στις εκλογές του 2000, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ούτε ότι η αγροτική δυσαρέσκεια υποχωρεί, ούτε ότι οι δεσμοί της αγροτιάς με την εργατική τάξη χαλαρώνουν. Αντίθετα μάλιστα, στις μεγάλες πόλεις σημειώνεται, με πολύ μικρά βήματα, μια σταθερή πρόοδος των συνεπών εργατικών δυνάμεων, κάτι που φάνηκε με αδρό τρόπο στις πρόσφατες εκλογές στο ΕΚ Θεσσαλονίκης.

Σχετικά με τη συγκριτικά μικρή αυτή πρόοδο (που, μάλιστα, στις εκλογές του 2000 φάνηκε σαν στασιμότητα του συνολικού ποσοστού, χωρίς να είναι στην πραγματικότητα), θα μπορούσε κανείς να διερωτηθεί, όπως διερωτώνται πολλοί σήμερα: - Μα καλά, για ποιο λόγο ο πολύς κόσμος δεν εξεγείρεται, όταν η λιτότητα συνεχίζεται επ' αόριστον, όταν το ασφαλιστικό πάει να κατεδαφιστεί, όταν η κυβερνητική πολιτική ευνοεί οφθαλμοφανέστατα τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, όταν η εξωτερική πολιτική δείχνει περισσότερο παρά ποτέ απλός διεκπεραιωτής των εντολών του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, όταν η χώρα αποβιομηχανοποιείται, οι άνεργοι αυξάνουν κλπ. κλπ.; - Μα ακριβώς επειδή η ιστορική αποστολή της κυβέρνησης αυτής και του κόμματος που τη στηρίζει, του ΠΑΣΟΚ, ήδη από την εποχή του Α. Παπανδρέου, συνοψιζόταν στο να φέρει τους μικροαστούς, που αποτελούν ένα τεράστιο στρώμα της ελληνικής κοινωνίας, στο πλευρό των μεγαλοαστών, χρησιμοποιώντας όλα εκείνα τα μέσα και τους τρόπους που χρησιμοποιούν τα παραδοσιακά μικροαστικά κόμματα: διπλή γλώσσα, μικροαστικό εθνικισμό, λαϊκισμό κλπ., που κολακεύουν το μικροαστικό εγωισμό και, ορισμένες φορές, θυμίζουν ακόμα και φασισμό. Και ο κόσμος συνεχίζει να διερωτάται, πού μπορεί να οδηγήσουν όλα αυτά.

Η επιφανειακή ταύτιση στον τρόπο ζωής και στη νοοτροπία - όμως όχι και στην κοινωνική θέση και οικονομική δύναμη - αστών και μικροαστών μπορεί να αφήνει περιθώρια για τη δημιουργία του ΑΑΔ Μετώπου, αλλά κάνει την πράξη πολύ δύσκολη, αν όχι βασανιστική. Στο υποκειμενικό επίπεδο, ο μικροαστός, ο άνεργος, ο μικρός μισθωτός, ο αγρότης, φοβάται να αποκόψει τον ομφάλιο λώρο που τον συνδέει με ένα σύστημα που δείχνει πανίσχυρο, στο δε συλλογικό επίπεδο είναι πολύ δύσκολο να αναδειχτεί αυτή η «ενότητα βούλησης», ώστε να επιχειρηθεί αυτό το αποφασιστικό βήμα της ρήξης. Στους κύκλους, τέλος, της διανόησης, κυριαρχεί το ένστικτο της ατομικής καταξίωσης, με άλλα λόγια η προσπάθεια για ενσωμάτωση στο σύστημα με την απόκτηση θέσεων, διακρίσεων κλπ., γι' αυτό και ο ΣΥΝ έχει, με κάποιες εξαιρέσεις, όλα τα χαρακτηριστικά του κόμματος των μικροαστών διανοουμένων στο δρόμο προς την έμπρακτη καταξίωση. Γενικά, επικρατεί ένα κλίμα αντιδραστικό, όπου αντιρρήσεις επιτρέπονται μόνο σε δευτερεύοντα σημεία και μόνο από «καταξιωμένους», δηλ. άτομα υπεράνω πάσης υποψίας, αυτούς που ο Μαρξ αποκαλούσε «φιλισταίους». Το γενικά αντιδραστικό αυτό κλίμα που επικρατεί φέρνει αποθάρρυνση και, έτσι, είναι φυσικό τα πράγματα να δείχνουν μερικές φορές ακόμα και στάσιμα και η πορεία προς τα εμπρός αργή και βασανιστική.

Παρ' όλα αυτά τα αρκετά αποθαρρυντικά, οι κινητοποιήσεις της αγροτιάς, των συνταξιούχων, οι κινητοποιήσεις για την Παιδεία και, πάνω απ' όλα, οι κινητοποιήσεις της εργατικής τάξης σε μια σειρά τομείς, δείχνουν ότι, ακόμα και στο υποκειμενικό επίπεδο, οι συνθήκες ωριμάζουν και, κάτω από ορισμένες συνθήκες, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη συνένωση των αγώνων εργατικής τάξης, φτωχής αγροτιάς, μικρομεσαίων και διανόησης σ' αυτό δηλαδή που οι θέσεις 20-22 αποκαλούν όρους και προϋποθέσεις για λαϊκή εξουσία και οικονομία. Η ταξική αυτή συμμαχία στην πράξη θα έχει καθαρά το χαρακτήρα της ρήξης με την εξουσία των μονοπωλίων και όλα εξαρτώνται από τους ρυθμούς, το βαθμό και τη στιγμή ωρίμανσής της. Εξαιτίας ακριβώς του κινδύνου αυτού, η κυβερνητική και γενικά, αστική προπαγάνδα βρίσκεται, φυσικά, «επί των επάλξεων» και δεν παύει να κατηγορεί και να καταγγέλλει «τα στενά συντεχνιακά συμφέροντα που ταλαιπωρούν το κοινωνικό σύνολο με συνεχείς διαδηλώσεις στους δρόμους» (χαρακτηριστικός μικροαστικός κρωγμός που εκμεταλλεύεται συστηματικά το κλίμα αποθάρρυνσης), έτσι ώστε τα διάφορα διεκδικητικά κινήματα να παραμένουν απομονωμένα το ένα από το άλλο και να επιβραδύνεται έτσι η ωρίμανση στον υποκειμενικό τομέα. Η επιτυχία, συνεπώς, της δημιουργίας της κοινωνικής συμμαχίας που θα δώσει το ΑΑΔ μέτωπο εξαρτάται, με τη σειρά της, σε μεγάλο ποσοστό από το βαθμό ωρίμανσης της ταξικής πάλης των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων που θα το απαρτίζουν (θέση 18), αλλά και από τις συγκυρίες που θα επιβάλουν στις ταξικές αυτές δυνάμεις την ενότητα, τη σύμπνοια και την αλληλεγγύη στη δράση.

Ετσι λοιπόν, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη θέση 35, σχετικά με τα «προβλήματα που παραμένουν σήμερα, όπως και την περίοδο του 15ου Συνεδρίου», πολύ περισσότερο μάλιστα που το αντιδραστικό κλίμα αποθάρρυνσης σήμερα έχει ενταθεί. Η θέση 36 που εκτιμά με ρεαλιστικό τρόπο την αντιδραστική ιδεολογική εκστρατεία και που συμπληρώνεται από τη θέση 38, για την προσπάθεια για επιμέρους συσπειρώσεις, θα έπρεπε να συνδέεται άμεσα με τη θέση 42, συμπληρωμένη με την ανάγκη για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανάπτυξη και διαπαιδαγώγηση της ΚΝΕ. Η μαρξιστική θεωρία διδάσκει στον προλετάριο να μην παραμερίζει μπροστά στην αστική κυριαρχία, να μη δείχνει αδιαφορία για την αστική ανάπτυξη, να μην εγκαταλείπει τις τύχες του στα χέρια της αστικής τάξης, αλλά, αντίθετα, να συμμετέχει στα δρώμενα με τον πιο ενεργητικό τρόπο για τους συνεπείς προλεταριακούς σκοπούς, δηλαδή για την επαναστατική αλλαγή. Στις σημερινές συνθήκες, η ανάπτυξη και δράση της νεολαίας, αυτού του «ζωντανού αύριο» που αποτελεί την προφυλακή του αγώνα, είναι, θα έλεγα, το πιο ενδεικνυόμενο ζητούμενο για την προώθηση της ωρίμανσης του υποκειμενικού παράγοντα σε όλες ανεξαίρετα τις κοινωνικές δυνάμεις του ΑΑΔ μετώπου.