Οι Θέσεις της ΚΕ για το 22ο Συνέδριο δημοσιεύτηκαν σε μια απαιτητική περίοδο που χρειάζεται καλό καθοδηγητικό τιμόνι για μία επιτυχημένη προσυνεδριακή διαδικασία και ταυτόχρονα αυτή να συνδυαστεί με ένταση του πολιτικού ανοίγματος και της παρέμβασής μας σε όλα τα μέτωπα καθώς πολλοί εργαζόμενοι παρακολουθούν και προσβλέπουν στο Κόμμα, εκτιμούν τη συνολική προσφορά του αυτά τα χρόνια. Εξάλλου η διακίνηση των Θέσεων, η συμμετοχή εργαζομένων στις πρόσφατες απεργίες, η συμμετοχή στο Φεστιβάλ και στις κομματικές συσκέψεις που προηγήθηκαν, δείχνουν δυνατότητες εργαζόμενοι να έρθουν σε επαφή με το ΚΚΕ.

Στις Θέσεις αναφέρονται ζητήματα για το πώς ως Κόμμα θα εναρμονιστούμε πλήρως με το επαναστατικό μας Πρόγραμμα φτιάχνοντας «κόμμα έτοιμο για όλα». Ζητήματα που ξεχωρίζω παρά την πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια είναι πώς συνεχώς χρειάζεται βελτίωση στην καθοδηγητική δουλειά, στην ιδεολογικοπολιτική ισχυροποίηση των Οργανώσεων και στην επεξεργασία της διαπάλης έτσι όπως αναπτύσσεται μέσα στους χώρους δουλειάς. Πώς θα γίνουμε πιο ικανοί να συζητάμε στα όργανα και στις ΚΟΒ την πείρα όχι μόνο από το τι λέει ο αντίπαλος και οι οπαδοί, αλλά τι αφήνει η δική μας παρέμβαση με το Πρόγραμμα και τη στρατηγική μας. Πώς τελικά εμείς καταφέρνουμε στην καθημερινή δράση να ανοίγουμε μαζικά στους εργαζόμενους πλευρές δημιουργώντας ρήγματα στη συνείδησή τους, συσπειρώνοντας δυνάμεις.

Για παράδειγμα, σε μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ βασική θέση της σοσιαλδημοκρατίας στο σωματείο που συνοδεύεται και με αντικομμουνισμό και στρέβλωση της γραμμής μας είναι πως οι κομμουνιστές δεν έχουνε δίκιο σε αυτά που προτείνουν. Λένε πως είναι εφικτό να ταυτιστεί το κυνήγι του μέγιστου κέρδους των επιχειρηματιών με τα συμφέροντα των εργαζομένων. Πώς εργαζόμενοι και επιχειρηματίες μπορούν στο σύστημα αυτό να είναι στην ίδια πλευρά. Ανάλογα από ποιο στόμα ακούγεται αυτό μπορεί να παίρνει πολλές εκφράσεις από «το κάνε και άλλες θυσίες, όλοι κερδίζουμε» έως την μοιρολατρία, δηλαδή «καπιταλισμό έχουμε, δεν αλλάζει, αν κάτι μπορούν οι αγώνες να αλλάξουν είναι η κυβέρνηση ώστε αυτός να γίνει καλύτερος». Προφανώς επιδιώκουν να ενσωματώνεται το κίνημα στην υπεράσπιση των συμφερόντων των καπιταλιστών, να μην στοχεύει τον πραγματικό αντίπαλο, την δικτατορία του κεφαλαίου. Επιδιώκουν να ενισχύεται υποταγή στα συμφέροντα της αστικής τάξης κάτω από την ομπρέλα του εθνικού συμφέροντος ειδικά σε βαθύτερης εμπλοκής συνθήκες στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Η συζήτηση τέτοιων πλευρών στα όργανα, πέρα από τον άμεσο σχεδιασμό και τα καθήκοντα, κάνει τις δυνάμεις μας πιο ικανές και αποφασισμένες να ανοίξουν την κουβέντα.

Είμαστε σε καλύτερο σημείο η συνολική δράση του ΚΚΕ, το αυξημένο κύρος του, οι θέσεις μας, η ύπαρξη επιχειρησιακής ΚΟΒ και οι πολιτικοί δεσμοί που δημιουργεί στον συγκεκριμένο χώρο διαμορφώνουν δυνατότητες για απεγκλωβισμό και συσπείρωση με το Κόμμα. Βασική προϋπόθεση το βάθεμα της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης, η ικανότητα προβολής του Προγράμματος καθώς η πείρα μόνο από τη συμμετοχή στο κίνημα και στους αγώνες είναι πολύτιμη αλλά δεν αρκεί.

Τι επιβεβαιώνεται αυτό το διάστημα; Πως όταν δουλεύουμε με τη γραμμή μας έχουμε αποτελέσματα και στο κίνημα και στη συσπείρωση δυνάμεων με το Κόμμα. Ακόμα και αν η καθημερινή δουλειά δείχνει να μην αφήνει κάτι. Οταν εμείς ανοίγουμε τις θέσεις μας με επιμονή αξιοποιώντας την ικανότητα που έχουμε ως Κόμμα να προβλέπουμε και ταυτόχρονα μπαίνουμε μπροστά στην οργάνωση της πάλης, τότε έχουμε αποτελέσματα. Αυτό εκφράστηκε και σε στιγμές ανόδου της ταξικής πάλης, μεγάλων σταθμών του Κόμματος όλο αυτό το διάστημα. Η δική μας παρέμβαση με όλες τις μορφές μπορεί να συμβάλλει να αναπτύσσεται μία δυσαρέσκεια και ο προβληματισμός που υπάρχει σε πολλούς και εξαιτίας της πορείας της καπιταλιστικής οικονομίας και των πολέμων και μπορεί η δική μας παρέμβαση να συμβάλλει να αποκτά αυτός ο προβληματισμός πολιτικό περιεχόμενο, να κινητοποιεί εργαζόμενους στο κίνημα και δίπλα στο Κόμμα.

Βέβαια και στο κίνημα έχουμε συγκεντρώσει θετική πείρα σε έναν κρίσιμο όμιλο στα σούπερ μάρκετ. Οπου μέσα σε αρνητικό συσχετισμό στο επιχειρησιακό σωματείο, με ισχυρούς μηχανισμούς ενσωμάτωσης της εργοδοσίας, εμείς επιδιώξαμε να δουλέψουμε με όρους πλειοψηφίας, με πρωτοβουλία, ανοίγοντας την διαπάλη, κόντρα στη λογική της διαχείρισης, της ανάθεσης και με σχέδιο στο πολιτικό άνοιγμα. Ανοίγοντας την διεκδίκηση σε ζητήματα που απασχολούν τους εργαζόμενους από τα ωράρια, τους μισθούς, την υγεία, την ακρίβεια, έως τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, ξεχωρίζοντας αιχμές, οργανώνοντας την πάλη, οξύνοντας στο περιεχόμενο, για το τι κίνημα χρειάζεται. Ετσι κατοχυρώθηκαν αρχικά οι δυνάμεις μας σαν τη δύναμη που είναι στο πλευρό των εργαζομένων. Αυτή η παρέμβαση στο κίνημα σε συνδυασμό με την καλύτερα σχεδιασμένη και σταθερή κομματική παρέμβαση, με την καλύτερη λειτουργία της ΚΟΒ, έφεραν αποτελέσματα. Αποτελέσματα όχι μόνο σε αρχαιρεσίες όπως στην Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων, στο επιχειρησιακό και στο κλαδικό σωματείο που ανοίγουν δρόμους και δυνατότητες αλλά και στην συσπείρωση με το Κόμμα, στην οικοδόμηση, στη στρατολογία.

Για παράδειγμα ο καλύτερος προσανατολισμός από το ΤΓ, η προσπάθεια από την ΚΟΒ για δημιουργία κομματικών πυρήνων σε καταστήματα έστω και αδύναμα σε πρώτη φάση πολλαπλασίασε τις λίγες δυνάμεις μας. Παράλληλα ο συνδυασμός της δουλειάς στο σωματείο με ένα σχέδιο κομματικής παρέμβασης συνέβαλε για να βγάζει περισσότερος κόσμος συμπεράσματα, να αναβαθμίζεται η ποιότητα των δεσμών μας με την συνδικαλιστική μας επιρροή. Πρόσφατα σε κατάστημα, από τους 40 που είχανε ψηφίσει στις εκλογές του κλαδικού σωματείου οι 30 πήραν «Ριζοσπάστη» με τις Θέσεις. Αυτός ο τρόπος δουλειάς βοήθησε εκτός από τη συμμετοχή στο κίνημα, εργαζόμενοι να ξεκόβουν απ την αστική ιδεολογία και να πλησιάζουν το Κόμμα. Να χρεώνονται καθήκοντα δίπλα στην ΚΟΒ. Να είναι λιγότερο ευάλωτοι στην προπαγάνδα του αντίπαλου, να δημιουργούν κριτήριο. Να αντιλαμβάνονται πως η μάχη δεν είναι μόνο μεταξύ του εργαζόμενου και του εκάστοτε εργοδότη αλλά είναι μάχη τάξης απέναντι σε τάξη. Να ξεφεύγουν δηλαδή από την στενότητα του χώρου που δουλεύουν και να μη βλέπουν ως αντίπαλο μόνο τον εργοδότη αλλά το αστικό κράτος, το ίδιο το σύστημα. Να αντιλαμβάνονται καλύτερα ποιος έχει αυτή τη στιγμή την εξουσία και ποια είναι η λύση και ο δρόμος που πρέπει να πάρει ο αγώνας. Ακόμα και όσοι έχουν τις επιφυλάξεις τους να αντιλαμβάνονται καλύτερα τον ρόλο του Κόμματος. Αυτή η δουλειά έφερε και θετικά αποτελέσματα στην στρατολογία, με καινούργιους αλλά και με εργαζόμενους που χρόνια βρίσκονταν στον περίγυρό μας.

Προφανώς μας συνοδεύουν ακόμα αδυναμίες που παρά τα μέτρα και την συζήτηση παραμένουν, όπως η αξιοποίηση και διακίνηση του «Ριζοσπάστη» κ.ά. που μπροστά στο 22ο Συνέδριο επιβάλλεται να αλλάξουμε συνήθειες.

Οπως στον χώρο δουλειάς, ο κομμουνιστής πρέπει να είναι εργατικός και πρωτοπόρος στο επάγγελμά του, έτσι και ο κομμουνιστής γονιός πρέπει να είναι εργατικός και πρωτοπόρος στην ανατροφή του παιδιού του.

Η ευρεία αναγνώριση της ευάλωτης θέσης των παιδιών και των δικαιωμάτων τους προέκυψε ιστορικά, όταν στην ΕΣΣΔ για πρώτη φορά συγκροτήθηκαν ειδικευμένα Ινστιτούτα, με επίκεντρο την ανάπτυξη των παιδιών. Ακόμα και στο σοσιαλιστικό περιβάλλον, όπου το μεγάλο μέρος της διαπαιδαγώγησης αναλαμβάνει το σύστημα της Παιδείας από πολύ νωρίς, δεν παραβλέπεται η γονική ευθύνη, και ο πολύ σημαντικός ρόλος που παίζουν οι γονείς στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και των εσωτερικών κινήτρων του παιδιού. Μεγάλη συμβολή σε αυτή την κατεύθυνση είχαν ο Μακάρενκο, ο Βιγκότσκι και άλλοι παιδαγωγοί και ψυχολόγοι της ΕΣΣΔ. Ο Μακάρενκο είχε ξεκινήσει να γράφει τις παιδαγωγικές του σκέψεις για την ανατροφή από την οικογένεια στις αρχές του 1930. Εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο το 1937, Το Βιβλίο των γονιών, και ακολούθησε σειρά διαλέξεων. Δυστυχώς απεβίωσε το 1939 και δεν πρόλαβε να εκδώσει την υπόλοιπη σειρά των βιβλίων του που προόριζε με σκοπό να προσδιορίσει τον νέο ρόλο που καλούνταν να παίξει η οικογένεια στη γενικότερη προσπάθεια σοσιαλιστικής αγωγής (Το Βιβλίο των Γονιών, Ομιλος Εκπαιδευτικού Προβληματισμού).

Υπό αυτό το πρίσμα, και έχοντας κατά νου ότι οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες προσπαθούν να γίνουν οι φορείς των χαρακτηριστικών του νέου τύπου ανθρώπου, προκύπτει η ανάγκη να συζητήσουμε σε αυτές τις συνθήκες, σε ένα καπιταλιστικό σύστημα που σαπίζει (οικονομικά αλλά και ιδεολογικά) ποιος είναι ο ρόλος των κομμουνιστών γονέων απέναντι στα παιδιά τους, τι περιλαμβάνει η γονική τους ευθύνη. Φυσικά, όπως ισχύει και για την πολιτική μας δράση, δεν περνάνε όλα από το χέρι μας, όμως η επιλογή μας για συνειδητή πολιτική δράση περνάει και από τη συνειδητή μας δράση στην διαμόρφωση των παιδιών μας, με αυξημένη ευθύνη απέναντί τους, γνωρίζοντας ότι αυτά είναι - ούτως ή άλλως - η αυριανή εργατική τάξη. Τα ιδεολογικά καθήκοντα που μπαίνουν στις Θέσεις, όπως η καταπολέμηση μεταμοντέρνων θεωριών, του ανορθολογισμού, η αγάπη για το διάβασμα και την προοδευτική τέχνη, η στάση απέναντι στις εξαρτήσεις κ.ά., δεν γίνεται να μην περνάνε από την ιδεολογική επίδραση του γονιού στο παιδί του.

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται γενικά στους γονείς ένα αυξημένο αίσθημα ευθύνης, και μία θέληση να επιδράσουν στην ανατροφή των παιδιών τους. Πάνω σε αυτό το έδαφος, έχει αναπτυχθεί και η σύγχρονη βιβλιογραφία για γονείς, με αρκετούς συγγραφείς να προσπαθούν να προσεγγίσουν το ζήτημα. Δυστυχώς, δεν καταφέρνουν να εξετάσουν στη διαλεκτική τους σχέση όλους τους παράγοντες που επιδρούν στη συνείδηση των παιδιών. Επίσης, ελάχιστοι είναι εκείνοι που λαμβάνουν υπόψιν τους τις οικονομικές συνθήκες στις οποίες καλούνται οι γονείς να δράσουν, την αντικειμενική τους δηλαδή καθημερινότητα. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι υπάρχει ένας όγκος γνώσης σε αυτά τα βιβλία, τα οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε.

Υπάρχει επίσης ένα ιδεολογικό ρεύμα στη βιβλιογραφία για γονείς και για παιδιά, το οποίο επιδιώκει να πάει κόντρα στο ρεύμα του ατομικισμού, και να καλλιεργήσει τη συλλογικότητα, την υπομονή, την επιμονή, την αγάπη για τον εαυτό όχι με όρους εγωκεντρισμού αλλά σε σχέση με την κοινωνία. Ολα αυτά θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης για έναν κομμουνιστή γονιό, και συνολικά για το Κόμμα.

Ζούμε σε έναν κόσμο όπου τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία εκτίθενται στα ιδεολογήματα και τις σάπιες αξίες του καπιταλισμού, και οφείλουμε - στο μέτρο που μας αναλογεί - να τους δώσουμε τα κατάλληλα εφόδια για αυτή τη μάχη. Θα ήταν αυταπάτη να θεωρήσουμε ότι το καπιταλιστικό σχολείο θα μπορούσε να μάθει στα παιδιά μας τη συλλογικότητα, τον ορθολογισμό, ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει. Και για αυτό ήδη το Κόμμα μας έχει πάρει πολλές πρωτοβουλίες. Υπάρχει όμως κενό στο πώς οι γονείς μπορούν συνειδητά να παρέμβουν στην ανατροφή, τον ψυχισμό, τον τρόπο σκέψης των παιδιών τους ήδη από τις πολύ μικρές ηλικίες, που ομολογουμένως είναι άκρως σημαντικές για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους.

Η παροχή ασφαλούς περιβάλλοντος, η οριοθέτηση του παιδιού, η οποία εξελίσσεται σε μορφή και περιεχόμενο μαζί με την ανάπτυξη του παιδιού, η συναισθηματική ρύθμιση του παιδιού, η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της ανεξαρτησίας του που αρμόζει στην κάθε ηλικία, η φροντίδα για μία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ παιδιού - γονέα, η απόκρουση αντιδράσεων και πεποιθήσεων που θα καλλιεργούνται στο παιδί από το μελλοντικό του σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον, είναι εξίσου σημαντικά με την ίδια την παρατήρηση του παιδιού προς τους γονείς (που συμβαίνει μέσα αλλά και έξω από το σπίτι). Σε όλα αυτά, και σε άλλα τα οποία δεν αναφέρονται, μπορούμε να δράσουμε ως γονείς, συνειδητά και με σχέδιο, με ατομικό, συλλογικό και οργανωμένο διάβασμα, αλλά και με το παράδειγμά μας, στο πώς αντιδρούμε εμείς οι ίδιοι σε διάφορες καταστάσεις, ποιον δρόμο ζωής επιλέγουμε, και κατά πόσο αυτός περιλαμβάνει και τα παιδιά μας. Για αυτό, όταν μιλάμε για γονική ευθύνη στο σήμερα, δεν μπορεί να εννοείται ούτε αποκλειστικά η ενασχόληση με το παιδί, ούτε όμως αποκλειστικά τα οργανωτικά μέτρα που θα πάρουμε για να συμμετέχουν οι γονείς στην δράση. Η γονική ευθύνη περιλαμβάνει και τα δύο, η ισορροπία των οποίων μεταβάλλεται με την ανάπτυξη του παιδιού και μέχρι την ενηλικίωσή του.

Επιπλέον, τα οργανωτικά μέτρα δεν μπορεί να περιλαμβάνουν κυρίως την προτροπή για συμμετοχή και άλλων προσώπων (συνήθως γυναίκες του οικογενειακού περιβάλλοντος), η οποία α) δεν είναι πάντα εφικτή αφού ο τόπος εργασίας σπανιότερα πια συμπίπτει με τον τόπο καταγωγής β) όταν συμβαίνει, δεν μπορεί ούτε να αντικαθιστά τον χρόνο του γονέα με το παιδί, ούτε και να φτάνει σε σημείο που να οδηγεί εκείνη την γυναίκα στη συνεχή ενασχόληση και ανατροφή του παιδιού μας, καθώς κι εκείνη είναι μία γυναίκα που θα μπορούσε επίσης να έχει ενεργό πολιτική δράση σε κάποιο μαζικό φορέα, ή και στο Κόμμα, και στην οποία ο κομμουνιστής γονιός επίσης παρεμβαίνει.

Ο χρόνος που ο κάθε γονιός διαθέτει με το παιδί του, χρειάζεται να είναι επαρκής, ποιοτικός -χρόνος παρουσίας και πραγματικής σύνδεσης- συνδυασμένος με τη συνειδητή μας πολύμορφη δράση στην ανάπτυξή του.