«Σε μία βδομάδα, την 1η Οκτώβρη, το Συνταγματικό Δικαστήριο θα εκδικάσει την πρόταση του Γενικού Εισαγγελέα να τεθεί εκτός νόμου το ΚΚ Πολωνίας επειδή "οι στόχοι του Κόμματός μας είναι αντισυνταγματικοί"», είπε ο εκπρόσωπος της Νεολαίας του ΚΚ Πολωνίας, υπενθυμίζοντας τις πολυάριθμες απόπειρες με πολλούς τρόπους να απαγορευτεί η κομμουνιστική δράση και να τεθεί παράνομο το ΚΚ στη χώρα της ανατολικής Ευρώπης, όπως πιο πρόσφατα το 2013 και το 2015.

«Η πρώτη αναφορά στον κομμουνισμό στην πολωνική νομοθεσία ήταν το Σύνταγμα του 1997. Το άρθρο 13 εμπεριέχει απαγόρευση των κομμάτων που χρησιμοποιούν "ολοκληρωτικές μεθόδους" του κομμουνισμού», «ανοίγοντας δυνατότητες για διάφορες νομικές ερμηνείες και εξισώνοντάς τον με τον φασισμό», επισήμανε η Beata Karon.

«Το 2002 η Ενωση Πολωνών Κομμουνιστών "Προλεταριάτ" απαγορεύτηκε για τυπικούς λόγους. Την ίδια χρονιά καταφέραμε να ξαναχτίσουμε το Κόμμα ως ΚΚ Πολωνίας».

«Το 2010 για πρώτη φορά ο όρος "κομμουνιστικός" εμφανίστηκε στο άρθρο 256 του Ποινικού Κώδικα. Αρχικά αυτό το άρθρο αφορούσε την απαγόρευση των κομμουνιστικών συμβόλων. Εναν χρόνο αργότερα, αυτή η απαγόρευση συμβόλων ανακλήθηκε ως αντισυνταγματική, αλλά το άρθρο εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται για να καταστείλει την κομμουνιστική δραστηριότητα ως "ολοκληρωτική"».

«Πριν 2 χρόνια οι νέες αλλαγές στον πολωνικό ποινικό κώδικα τέθηκαν σε ισχύ απαγορεύοντας την κομμουνιστική δράση, ιδεολογία και σύμβολα, χρησιμοποιώντας επίσης εξίσωση με τον φασισμό, με ποινές έως και 3 χρόνια φυλάκισης».

Ο Francois Brossard αναφέρθηκε στον «προϋπολογισμό που παρουσιάστηκε στις 15 Ιούλη από τον πρώην πρωθυπουργό Μπαϊρού, με περικοπές δαπανών ύψους 43,8 δισ. ευρώ έως το 2026» σε βάρος των συντάξεων, των κοινωνικών παροχών, όπως το επίδομα ανεργίας, η ραγδαία μείωση των αποζημιώσεων για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Αντίστοιχα τον Γενάρη του 2023 «ο Πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε έναν νέο Νόμο Στρατιωτικού Προγραμματισμού 2024 - 2030, με μία αύξηση σχεδόν 40%».

«Αυτό το σχέδιο λιτότητας έχει εκπονηθεί από την αστική τάξη της χώρας μας συμβαδίζοντας με τις απαιτήσεις της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επιτρέπει στην αστική τάξη να διατηρεί τα πρότυπα της εκμετάλλευσης που απαιτούνται από την ΕΕ». Τόνισε δε πως η ΕΕ είναι «ένα καρτέλ μονοπωλίων, ένα μπλοκ ιμπεριαλιστικών κρατών για την καπιταλιστική εκμετάλλευση και τους πολέμους».

Αναφέρθηκε στο κίνημα, γνωστό ως «10 του Σεπτέμβρη», λέγοντας ότι «εξέφρασε με θολό τρόπο τη συναίσθηση ότι το κράτος και οι διάφοροι εκπρόσωποί του δεν μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτική».

Επίσης, είπε, στον γαλλικό λαό παρατηρείται «κούραση από την αδυναμία των αστικών κομμάτων, τόσο της αριστεράς όσο και της δεξιάς, να σταματήσουν τις αντιλαϊκές επιθέσεις των διαφόρων κυβερνήσεων Μακρόν, αλλά και από την επιθυμία τους να ελέγχουν και να ευθυγραμμίζουν το κίνημα αποκλειστικά με την εκλογική ατζέντα», αλλά και «κούραση προς την ΕΕ, τα αντικοινωνικά και στρατιωτικά της σχέδια, τα οποία υπερασπίζονται όλα τα αστικά κόμματα».

Η πραγματικότητα στην Ιταλία - ισχυρή καπιταλιστική δύναμη της Ευρώπης και μέλος του G7 - προσφέρει πολλά παραδείγματα «για το πόσο ψευδής είναι η αφήγηση γύρω από το ευρωπαϊκό "κράτος δικαίου"», τονίστηκε στην παρέμβαση του Markol Malocaj.

«Η Ιταλία βιώνει φάση σοβαρής περιστολής των συνταγματικών ελευθεριών, των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και κλιμάκωσης της πολιτικής καταστολής. Ολα αυτά ξεκίνησαν πολύ πριν την άνοδο της εθνικιστικής κυβέρνησης της Τζόρτζια Μελόνι».

«Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν στην Ιταλία εργατικοί αγώνες και απεργίες στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics). Το ιταλικό κράτος συνέπραξε άμεσα με τα μονοπώλια. Ισχυρές πολυεθνικές, όπως η "FedEx", οργάνωσαν επιθέσεις ενάντια σε απεργούς με ομάδες τραμπούκων - μισθοφόρων, οπλισμένων με ρόπαλα, τούβλα και πέτρες. Σε μία από αυτές ένας εργάτης έπεσε σε κώμα.

Σε απεργία τον Ιούνη 2021, ως απάντηση στις επιθέσεις, ένας συνδικαλιστής δολοφονήθηκε. Αλλος συνδικαλιστής είχε δολοφονηθεί το 2016 επί κεντροαριστερής κυβέρνησης του τότε πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι».

Ωστόσο, τα συνδικάτα είναι αυτά που διώκονται ως «εγκληματικές οργανώσεις», «με τον εισαγγελέα να ισχυρίζεται ότι η απεργία για καλύτερες συνθήκες δουλειάς και αυξήσεις συνιστά... "εκβιασμό" σε βάρος της επιχείρησης».

Ιδιαίτερα στάθηκε στον αγώνα των λιμενεργατών στην Ιταλία σε πόλεις όπως Γένοβα, Σαλέρνο, Λιβόρνο, Νάπολη. Στη Γένοβα, «η Αυτόνομη Συλλογικότητα Λιμενεργατών έχει πραγματοποιήσει δεκάδες απεργίες που εμπόδισαν τη φόρτωση όπλων προς χώρες που διεξάγουν πολέμους, όπως το Ισραήλ».

«Τους τελευταίους μήνες, η κυβέρνηση Μελόνι προώθησε έναν νέο κατασταλτικό νόμο», που «υπονομεύει συνταγματικές ελευθερίες, θεσπίζει 14 νέα αδικήματα και αυξάνει τις ποινές για ήδη υπάρχοντα», με στόχο τους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες. «Ολα αυτά θεωρούνται απολύτως "συμβατά" με τις "αρχές και αξίες" της ΕΕ».

Η διαχείριση των πλημμυρών στη Βαλένθια το 2024 και στην Ελλάδα το 2023, ενάντια στα συμφέροντα του λαού, «είναι αποτέλεσμα δύο καπιταλιστικών κυβερνήσεων διαφορετικού πολιτικού χρώματος», τόνισε ο Joel Lozano.

Αναφέρθηκε στις φετινές καταστροφικές πυρκαγιές, που γίνονται όλο και πιο συχνές, καθώς και στις πολύνεκρες πλημμύρες πέρσι, επισημαίνοντας πως «δεν πρόκειται για μεμονωμένες αποτυχίες». Είναι «ο καπιταλισμός και οι διαχειριστές του» που «δίνουν προτεραιότητα στο οικονομικό κέρδος αντί της ασφάλειας και της ανθρώπινης ζωής».

«Η εργασιακή ανασφάλεια και οι περικοπές στις υπηρεσίες πυρόσβεσης αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στην εξάπλωση των πυρκαγιών. Φέτος το καλοκαίρι, με τη συμμετοχή στην απεργία να φτάνει στο 90%, οι πυροσβέστες στην περιφέρεια της Μαδρίτης κινητοποιήθηκαν και απαίτησαν καλύτερες συνθήκες εργασίας, ώστε να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες. Μιλάμε για εργαζόμενους με μισθούς μόλις 1.250 ευρώ και τετράμηνες συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Η κατάσταση είναι χειρότερη σε άλλες περιοχές, όπως Καστίλη και Λεόν, όπου σημειώθηκαν οι χειρότερες πυρκαγιές φέτος».

Υπογράμμισε πως η κατά τα άλλα ...«δημόσια» εταιρεία «TRAGSA» στη Μαδρίτη «αρνείται να διαπραγματευτεί συλλογική σύμβαση».

Στην τραγωδία στη Βαλένθια με πάνω από 200 νεκρούς, «παρόλο που εκδόθηκαν έγκαιρες προειδοποιήσεις, ο "μηχανισμός του κεφαλαίου" συνέχισε να λειτουργεί, αναγκάζοντας χιλιάδες εργαζόμενους να πάνε στις δουλειές τους θέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο». «Οσοι επλήγησαν, βρέθηκαν αβοήθητοι και κατέφυγαν στη λαϊκή αλληλεγγύη, ενώ οι πολιτικοί ηγέτες περιορίστηκαν να ανταλλάσσουν κατηγορίες», πρόσθεσε.

Γιατί είναι ικανό να παγώνει μισθούς, να καταργεί επιδόματα και να προωθεί π.χ. μαζικές απολύσεις με ευρωενωσιακή εποπτεία;

Γιατί η αστυνομία και τα ΜΑΤ σπεύδουν μόνο για να παρεμποδιστούν απεργίες εργατών και όχι η απόλυσή τους, ή η καταπάτηση του ωραρίου ή άλλων δικαιωμάτων τους;

Πότε καταδικάστηκε και τιμωρήθηκε παραδειγματικά εργοδότης για εργατικό "ατύχημα", για παραβίαση ωραρίου, για εργοδοτική τρομοκρατία;

Γιατί αποδίδονται τιμές στους ναζί και στους πολιτικούς απόγονους τους, ενώ διώκονται και απαγορεύονται Κομμουνιστικά Κόμματα;

Γιατί η αστική Δικαιοσύνη απελευθερώνει τον ναζί εγκληματία Μιχαλολιάκο την ώρα που πετούν με πλειστηριασμούς έξω από το σπίτι τους ανάπηρους, γέροντες, ανήμπορους;».

Αυτά τα εύστοχα και αποκαλυπτικά ερωτήματα έθεσε ο Κώστας Παπαδάκης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ευρωβουλευτής του Κόμματος, στη συζήτηση που έγινε στη Διεθνούπολη την πρώτη μέρα του Φεστιβάλ, με θέμα «Πίσω από τον μύθο του "κράτους δικαίου": Η ΕΕ του πολέμου, της εκμετάλλευσης, του αντικομμουνισμού».

«Είναι το διαχρονικά εχθρικό αστικό κράτος: Επιλεκτικά ικανό για το κεφάλαιο και ανίκανο, κυνικό, αδίστακτο απέναντι στους εργάτες. Υπηρετεί το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα και συνιστά τη δικτατορία του κεφαλαίου, που μας αυτοσυστήνεται καθημερινά. Αυτή που χτίζεται και θωρακίζεται όλο και περισσότερο από τη μία στην άλλη αστική κυβέρνηση, ανεξαρτήτως πολιτικού μείγματος και αριθμού κομμάτων που συμμετέχουν σε αυτήν κάθε φορά», τόνισε ο Κ. Παπαδάκης. Και πρόσθεσε:

«Ολοι τους, κόμματα ακροδεξιά, φιλελεύθερα, σοσιαλδημοκρατικά ή της ψευτοαριστεράς, αποκρύπτουν ότι τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα και οι ανάγκες καταπνίγονται από την ίδια τη νόμιμη λειτουργία του σημερινού λεγόμενου "κράτους δικαίου", και όχι από κάποια "νομοθετικά κενά" και "παραβιάσεις" του. Πίσω από τη βιτρίνα της τυπικής "ισότητας των πολιτών απέναντι στο Σύνταγμα", το κράτος θωρακίζει την ουσιαστική ανισότητα ανάμεσα σε αυτούς που έχουν τα κλειδιά της οικονομίας, που κατέχουν τα μέσα παραγωγής, και σε αυτούς που η μόνη ελευθερία που διαθέτουν τελικά είναι ...να επιλέξουν το αφεντικό τους. (...)

Να γιατί αστικές δυνάμεις και επιτελεία επικεντρώνουν στους "θεσμούς" του αστικού κράτους, μιλώντας για διαφάνεια και "κράτος δικαίου", και αφήνουν με σκοπιμότητα απέξω το κύριο: Ποιος έχει την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής στα χέρια του, ποιος ελέγχει την οικονομία, άρα και την πολιτική εξουσία, τους θεσμούς του αστικού κράτους, ανάμεσά τους και τη Δικαιοσύνη. Και αυτός δεν είναι άλλος από την αστική τάξη, τους μεγάλους ομίλους και τα συμφέροντα. (...)

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει για το "κράτος δικαίου", που μάλιστα το διασφαλίζει η ΕΕ, αλλά όπως μας λένε "μόνο εδώ στην Ελλάδα παραβιάζεται"».

Καταρρίπτοντας τον μύθο της ΕΕ και μιας υποτιθέμενης «προοδευτικής - αριστερής κυβέρνησης» που «θα διαμορφώσει ένα φιλολαϊκό κράτος» «αν λειτουργήσουν οι θεσμοί», έφερε συγκεκριμένα παραδείγματα για την ουσία του «δικαίου» και των πολιτικών της ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστούν η «ενιαία αγορά» και η προβλεψιμότητα για τις επιχειρήσεις.

«Αυτά άλλωστε τεκμηριώνονται από την ίδια την Κομισιόν, που με δικά της λόγια παρουσιάζει το λεγόμενο "κράτος δικαίου" μέσα από τον ορισμό που του έχει δώσει στην επίσημη ιστοσελίδα της. Εξηγώντας γιατί είναι - όπως χαρακτηρίζει το "κράτος δικαίου" - "ο ακρογωνιαίος λίθος της ΕΕ", ομολογεί: "Το κράτος δικαίου εγγυάται την ομοιόμορφη εφαρμογή του Δικαίου της ΕΕ σε όλα τα κράτη - μέλη, δημιουργώντας ένα προβλέψιμο περιβάλλον για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Χωρίς το κράτος δικαίου δεν θα υπήρχε ενιαία αγορά, και οι πολίτες δεν θα μπορούσαν να μετακινούνται από μια χώρα της ΕΕ σε άλλη με τη βεβαιότητα ότι οι ίδιοι κανόνες ισχύουν για όλους". Οποιος αναρωτηθεί πώς άραγε η ΕΕ σε μια φράση από τη συζήτηση για ...δικαιοσύνη έφτασε στην αγορά και στις επιχειρήσεις, υπάρχει προφανής εξήγηση: Μα αποστολή του λεγόμενου "κράτους δικαίου της ΕΕ" είναι ακριβώς αυτό, να δημιουργεί "ασφάλεια δικαίου" για τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές και να προστατεύονται η ιδιοκτησία, οι συμβάσεις και συμφωνίες που υπογράφουν με αστικά κράτη, η μακροημέρευση των επιχειρηματικών κερδών.

Το πώς δηλαδή το "κράτος δικαίου" θα εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα των καπιταλιστών και θα διασφαλίζει την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και εργαζομένων, με βάση τις γνωστές 4 "ελευθερίες" του Μάαστριχτ. Διασφαλίζει επίσης το να υπάρχουν σταθερό φορολογικό καθεστώς, ασυλία και ταχύτητα στις δικαστικές αποφάσεις προς το συμφέρον τους, καθώς και μειωμένα διοικητικά βάρη για τους ομίλους παντού όπου επενδύουν στην ΕΕ».

Στον Κανονισμό που συζητιέται για την προστασία των παιδιών από την κακοποίηση, τη διακίνηση πορνογραφικού υλικού κ.λπ. καθιερώνεται το «chat control», ο έλεγχος συνομιλιών, που εξασφαλίζει στους ομίλους τηλεπικοινωνιών πρόσβαση στα πολύτιμα προσωπικά δεδομένα, με παρακολούθηση και επεξεργασία όλων των γραπτών μηνυμάτων, φωτογραφιών και βίντεο σε διαδίκτυο και πλατφόρμες (Viber, WhatsApp, Signal κ.ά.). Βέβαια, την ίδια στιγμή, οι υπηρεσίες προστασίας των παιδιών είναι απαξιωμένες ή εμπορευματοποιημένες.

«Το "κράτος δικαίου" στην υπόθεση των Τεμπών, για την ΕΕ και την Ευρωεισαγγελία αφορά αυστηρά "τις απώλειες οικονομικών της ΕΕ", όπως και το γεγονός ότι συγκεκριμένοι επιχειρηματικοί όμιλοι απολάμβαναν αλλεπάλληλες ανανεώσεις συμβάσεων, χωρίς να κηρυχθούν έκπτωτοι» και να επωφεληθούν ανταγωνιστικοί όμιλοι.

Στους περιορισμούς στην πρόσβαση στη δικογραφία δεν υπάρχει «παρέκκλιση από το κράτος δικαίου της ΕΕ». Η κυβέρνηση της ΝΔ προωθεί την κατάργηση της πρόσβασης με βάση Οδηγία η οποία επικαλείται έννοιες - λάστιχο, όπως της «εθνικής ασφάλειας», της «προστασίας της έρευνας ή δικαιωμάτων τρίτων». «Το Ευρωδικαστήριο επιβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει εγγυημένη απεριόριστη πρόσβαση στη δικογραφία (...) όταν οι εγχώριες αρχές επικαλούνται "επαρκείς λόγους"», υπογράμμισε ο Κ. Παπαδάκης.

Οσο για το Ευρωκοινοβούλιο, εδώ και ενάμιση χρόνο δεν έχει γίνει επί της ουσίας εξέταση της Αναφοράς των συγγενών των θυμάτων στην αρμόδια Επιτροπή.

Στην περίπτωση του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, «η ΕΕ ήταν που ενέκρινε τη λεγόμενη "τεχνική λύση" με τα εικονικά βοσκοτόπια, σε συνέργεια με τις προηγούμενες κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, που έθεσαν τη βάση για να έρθει η κυβέρνηση της ΝΔ ώστε να το απογειώσει. Ολοι τους σε κάθε περίπτωση υπερασπίζονται με "νόμιμα" και "μη νόμιμα" μέσα τα συμφέροντα των λίγων και τα σχέδια αναθεώρησης της ΚΑΠ, για να συγκεντρώνονται ακόμα περισσότερο τα κονδύλια στους μεγάλους αγροτοβιομήχανους».

Αντίστοιχα, το «Διεθνές Δίκαιο» γίνεται «λάστιχο» ανάλογα με τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και με το «πού φυσούν τα επιχειρηματικά συμφέροντα», όπως δείχνουν και η γενοκτονία, ο λιμός και ο εκτοπισμός του παλαιστινιακού λαού από το κράτος - δολοφόνο Ισραήλ.

«Ομορφος κόσμος ...καπιταλιστικά πλασμένος, που δεν διορθώνεται, μόνο ανατρέπεται», σχολίασε ο Κ. Παπαδάκης.

Για να μπουν τα θεμέλια για «πραγματική, ουσιαστική δημοκρατία, με εκλεγμένα όργανα που θα συγκροτούνται μέσα στους χώρους δουλειάς και μόρφωσης. Με εκλογικές διαδικασίες που θα δίνουν με ουσιαστικό τρόπο το δικαίωμα στους εργαζόμενους να έχουν λόγο και συμβολή στην πορεία της οικονομίας και της παραγωγής, και όχι απλά μια ψήφο κάθε τέσσερα χρόνια και μετά στη θέση του θεατή. Με αιρετούς και ανακλητούς αντιπροσώπους, που θα είναι συνδεδεμένοι με τους χώρους δουλειάς. Με διαδικασία ψηφοφορίας που θα είναι απαλλαγμένη από τις πιέσεις και τους εκβιασμούς της εργοδοσίας.

Για τον σοσιαλισμό, με αμοιβαία επωφελείς διεθνείς - διακρατικές σχέσεις, στον δρόμο για την πραγματική απελευθέρωση, την κομμουνιστική αταξική κοινωνία, τη νιότη του κόσμου. Γι' αυτόν τον κόσμο αξίζει κάθε θυσία», κατέληξε ο Κ. Παπαδάκης.

Κάθε Σεπτέμβρη οι καρδιές μας αρχίζουν και χτυπούν εντονότερα, φέρνοντας στη σκέψη μας το καθιερωμένο ραντεβού μας στο Πάρκο Τρίτση. Κάθε φορά, λίγες μέρες πριν το Φεστιβάλ, ανυπομονούμε να φτάσει η ώρα και να περάσουμε την είσοδο του Πάρκου και να βρεθούμε εδώ που νιώθουμε ότι μπορούμε να ανασάνουμε καλύτερα.

Και φέτος πάλι το κάναμε πράξη, τα καταφέραμε να κάνουμε το Φεστιβάλ ακόμα πιο όμορφο, να μιλάει στην καρδιά και το μυαλό των δεκάδων χιλιάδων επισκεπτών κάθε μέρα, να σαλπίζει το εξεγερτικό του μήνυμα και να δίνει απαντήσεις στα πάμπολλα «γιατί;» που μας βασανίζουν στην καθημερινότητά μας, να φωτίζει ένα διαφορετικό, καλύτερο μέλλον.

Καθένας έχει να ξεχωρίσει και μια διαφορετική δυνατή στιγμή. Τη Διεθνούπολη με τις πάνω από 30 αντιπροσωπείες της, όπου Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι στέκονται πλάι πλάι, το σπαραχτικό δωμάτιο που μας μεταφέρει «μια στιγμή στη Γάζα», τα συγκινητικά μηνύματα που στέλνονται στους μαθητές της Δυτικής Οχθης μαζί με το πλήθος των σχολικών ειδών, την τεράστια καταπληκτική εικαστική έκθεση που δίνει σχήμα και μορφή στον πόνο, στην «Γκουέρνικα του 21ου αιώνα»... Μια μεγάλη διαδήλωση αλληλεγγύης ήταν φέτος το Φεστιβάλ μας, με τον Ιταλό συνδικαλιστή Πιέρ Πάολο Λεονάρντι, ο οποίος μετέφερε την αγωνιστική πείρα από τη μεγάλη απεργία αλληλεγγύης των Ιταλών εργατών στον ηρωικό λαό της Παλαιστίνης, με τη σημαία και το σύνθημα «Free Palestine» που σχηματίστηκε με φώτα στη λίμνη, με τη σχετική συζήτηση που συγκέντρωσε πλήθος κόσμου στη Διεθνούπολη...

Κι έπειτα ήταν τόσες οι συζητήσεις που κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον όλο το τετραήμερο. Από την ΕΕ του πολέμου και της εκμετάλλευσης, στα καραβάνια των ξεριζωμένων προσφύγων και μεταναστών, στους φαντάρους που υψώνουν ανάστημα για να μη «σκοτώνονται οι λαοί για τ' αφέντη το φαΐ»... Από την παρουσίαση του βιβλίου «Σεξουαλικότητα και επανάσταση» όπου δεν έπεφτε καρφίτσα, για τις υποβαθμισμένες αθλητικές υποδομές, τους μαθητές που κυνηγούν να κάνουν πράξη τα όνειρά τους, την Κούβα που ζητάει να «αναπνεύσει» από τον αποκλεισμό, την τέχνη που στρατεύεται στο δίκιο και την ευτυχία όλων των ανθρώπων, τους εργαζόμενους που φωνάζουν ότι «δεν είναι μηχανές» για 13 ώρες δουλειάς, που διεκδικούν ελεύθερο χρόνο και 7ωρο - 5ήμερο - 35ωρο... Ολα φώτιζαν το συμπέρασμα που επιβεβαιώνεται και από όσα έχουμε ζήσει το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα: Ο σοσιαλισμός είναι η απάντηση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, μόνο ανατρέποντας αυτό το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα μπορεί να ανθρωπέψει ο άνθρωπος.

Και το ΚΚΕ αντικρίζει ακριβώς αυτό το ζήτημα, να είναι δυνατό και έτοιμο για να ανταποκριθεί στο κάλεσμα της Ιστορίας για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Αυτό μπαίνει και στο επίκεντρο των θεμάτων που ανοίγουν οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 22ο Συνέδριο, που η συζήτησή τους ξεκινάει σήμερα, για να μας κάνει ακόμα πιο ικανούς να δουλεύουμε στην πράξη, στις σημερινές συνθήκες και απαιτήσεις, με την επαναστατική γραμμή με βάση το Πρόγραμμα και τη στρατηγική του Κόμματός μας.

Κι όπως είπε χαρακτηριστικά ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, ατενίζοντας τα φώτα της κόκκινης πολιτείας στη μεγάλη συγκέντρωση του Φεστιβάλ:

«Τα καταφέραμε. Η ΚΝΕ τα κατάφερε!

Γιατί, όπως λέει και ο ποιητής μας, τα παιδιά της ΚΝΕ "έχουν δοσμένο τον μεγάλο όρκο στη Λευτεριά, στον Ερωτα, στην Ομορφιά, στη Δικαιοσύνη να φτιάξουν μέρες δυνατές και ειρηνικές από τρακτέρ, αγάλματα, σημαίες, ποιήματα, να φτιάξουν έναν κόσμο ευτυχισμένο".

Ναι, το Φεστιβάλ έγραψε και φέτος νέες σελίδες Ιστορίας. Κι αν καταφέρνει τέσσερις μέρες τώρα το Πάρκο Τρίτση, αυτή η όμορφη γωνιά των Δυτικών Συνοικιών, να πλημμυρίζει από νέους και νέες, είναι γιατί το Φεστιβάλ με τις εκδηλώσεις του μπορεί να μιλάει στην καρδιά και στο μυαλό τους. Μπορεί να εμπνέει και να εμπνέεται από κάθε νέο και νέα που τολμά να βλέπει έξω από τα όρια του συστήματος της εκμετάλλευσης και της αδικίας, να αντανακλά τις ελπίδες, τα όνειρά τους.

Με τις αξίες της δημιουργίας, της ελευθερίας, της συλλογικότητας και της εθελοντικής προσφοράς, μπορεί να καλλιεργεί αντισώματα απέναντι στην εμπορευματοποίηση των πάντων και στις σάπιες αξίες του ατομισμού, του εύκολου πλουτισμού, του ρατσισμού, που προωθεί το σάπιο σύστημά τους. Να δίνει διέξοδο στον νέο και στην νέα που «δεν βολεύονται με λιγότερο ουρανό». Που βλέπουν ότι μεγαλώνει συνεχώς το χάσμα ανάμεσα στο πώς θα μπορούσαμε να ζούμε και στο πώς τελικά ζούμε, γιατί από παντού φανερώνεται πως τα κέρδη των λίγων δεν λογαριάζουν τις ανάγκες των πολλών.

Μπορούμε όμως να τα καταφέρουμε! Με τη σιγουριά και τη γνώση που μας έχει εφοδιάσει η κοσμοθεωρία μας ότι τίποτα δεν μένει ακίνητο, στάσιμο, όλα αλλάζουν και έρχεται η ώρα που η σπίθα της αμφισβήτησης μπορεί να γίνει πυρκαγιά».

Με τέτοιες σπίθες και φλόγες μάς γέμισε και όλο το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ με τους πάνω από 400 καλλιτέχνες, για τέσσερις μέρες, στις τέσσερις σκηνές του. Από τον έναν αιώνα του Μίκη και το δυνατό αντιπολεμικό μουσικό αφιέρωμα του Σαββάτου, μέχρι τις συναυλίες μεγάλων καλλιτεχνών που για δεκαετίες λαμπρύνουν τις εκδηλώσεις του, όλες οι σκηνές ένωσαν τις φωνές μας στις πιο όμορφες μελωδίες. Μας γέμισαν χαρά και γέλιο οι δεκάδες παραστάσεις θεάτρου και stand up comedy. Μας ξάφνιασαν και τους καταχειροκροτήσαμε οι δεκάδες νέοι καλλιτέχνες και συγκροτήματα, που πολύς κόσμος τους πρωτοβλέπει, τους ανακαλύπτει μέσα από το Φεστιβάλ. Μας ξεσήκωσαν σε χορούς μέχρι το πρωί τα γλέντια του.

Μας αγκάλιασαν με το χαμόγελο και την ευγένειά τους όλοι οι νέοι και οι νέες της ΚΝΕ, από τις πύλες μέχρι τα μπαρ και την καθαριότητα, όλοι αυτοί που εθελοντικά, με κέφι και δημιουργικότητα σχεδιάζουν το Φεστιβάλ για μήνες, μετά μπαίνουν στον χώρο και το στήνουν με απόλυτο σεβασμό στο πάρκο και τη φύση του κι έπειτα το τετραήμερο φροντίζουν ακούραστα για τη λειτουργία του.

Για άλλη μια χρονιά περιπλανηθήκαμε ανάμεσα στους χώρους του Φεστιβάλ και η οικεία του μορφή μάς δημιούργησε αυτό το πρωτόγνωρο συναίσθημα, που επιμένει να επανέρχεται με την ίδια συνέπεια της διοργάνωσής του και μας κάνει να θέλουμε να μετουσιώσουμε το συναίσθημα σε πράξη, σε ανυποχώρητο αγώνα, σε μία ασυμβίβαστη στάση ζωής αντίστοιχη των επαναστατικών ιδεών μας.

Τώρα, που πλέον το 51ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» πέρασε στην Ιστορία, μέσα στην κατακόκκινη πολιτεία του νιώσαμε ότι ψήλωσε το μπόι μας λίγο παραπάνω και ρίξαμε θαρρετές ματιές στο μέλλον. Κι όσο αντικρίζουμε τον επαναστατημένο κόσμο του μέλλοντος, τόσο θεριεύει μέσα μας η θέληση και το πείσμα μας να έρθουμε κοντά του, τόσο μας καλεί να τον κάνουμε πραγματικότητα και να αφιερώσουμε τη ζωή μας στον πιο όμορφο σκοπό, να δώσουμε τα πάντα στον αγώνα για τα πανανθρώπινα ιδανικά του σοσιαλισμού.

Ισως υποθέτετε ήδη τον λόγο που επιλέξαμε το θέμα της στρατευμένης Τέχνης στη σημερινή εκδήλωση. Είναι γιατί όλα γύρω μας στρατεύονται και επιστρατεύονται. Στρατεύονται επιχειρηματικοί όμιλοι, που στρέφουν την παραγωγή τους στο πολεμικό υλικό. Στρατεύονται πανεπιστήμια, που προσανατολίζουν την έρευνά τους στις ανάγκες της πολεμικής βιομηχανίας, στρατεύονται νοσοκομεία, που προετοιμάζουν χώρους υποδοχής τραυματιών πολέμου, και σχολεία, που εκπαιδεύουν τους μαθητές σε ασκήσεις ετοιμότητας για την περίπτωση πολεμικής σύρραξης. Κακά τα ψέματα: Αν και δεν θέλουμε να το πιστέψουμε, μεγάλους σεισμούς προαναγγέλλουν οι σεισμογράφοι των καιρών.

Η Τέχνη όμως; Που σύμφωνα με την αστική αισθητική, όταν στρατεύεται παύει να είναι Τέχνη; Που για να παραμείνει Τέχνη πρέπει να είναι αμόλυντη από ταξικές κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικές ιδιοτέλειες; Ε, στην περίπτωση αυτή, όταν δηλαδή παίζονται τεράστια οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα, χρυσοφόρα κοιτάσματα, θαλάσσια «οικόπεδα», «δρόμοι του μεταξιού» και διαδριατικοί αγωγοί, όταν διακυβεύονται οι «αξίες» της «Chevron», της «ExxonMobil», της ρωσικής «Gazprom», και προπαντός όταν κρίνεται η πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα, ε, τότε, επιτρέπονται οι ...παραχωρήσεις. Οι μάσκες της αθωότητας και της ουδετερότητας, που φόρεσαν στην Τέχνη στους καιρούς σχετικής ηρεμίας, πέφτουν, και η στράτευση όχι μόνο συγχωρείται, αλλά επιβάλλεται. Αρκεί να είναι με τη «σωστή πλευρά της Ιστορίας», δηλαδή επ' ουδενί με την πλευρά των λαών.

Ετσι, όλο αυτό το δίχρονο είδαμε διάσημους ηθοποιούς που καταδίκασαν την πρωτοφανή θηριωδία του Ισραήλ στην Παλαιστίνη να απολύονται, να μπαίνουν στο στόχαστρο της «Paramount» και γενικότερα του Χόλιγουντ, είδαμε ταινίες να μη βρίσκουν εταιρεία διανομής, ποιητές να αποβάλλονται από εκθέσεις βιβλίων και πάμπολλα άλλα ...θαυμαστά δείγματα «δικαιοσύνης, δημοκρατίας και καλλιτεχνικής ελευθερίας» σε ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία και ΕΕ.

Στην περίπτωση του ρωσοΝΑΤΟικού πολέμου στην Ουκρανία, πάλι, τα μέτρα και οι κυρώσεις έφτασαν στο όριο του γελοίου. Αφού τα σχέδια του υπουργείου Πολιτισμού - που υποχρέωνε τις κρατικές ορχήστρες να παιανίζουν πριν την έναρξη των συναυλιών τους τον ύμνο της Ουκρανίας, ενίοτε και με έπαρση της ουκρανικής σημαίας - ναυάγησαν, σκοντάφτοντας στην άρνηση των μουσικών, την πλήρωσαν πριν λίγα χρόνια ο Τσαϊκόφσκι, ο Τσέχωφ, ο Ντοστογιέφσκι στο θέατρο. Τώρα την πληρώνουν τα μπαλέτα Μπολσόι.

Και όσο οι διεθνείς ανταγωνισμοί θα ρίχνουν ολοένα και πιο πολύ «λάδι στη φωτιά» του πολέμου, τόσο η λογοκρισία και οι εκβιασμοί και στον χώρο της Τέχνης, για έργο βολικό στις ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις, θα δυναμώνουν. Ταυτόχρονα θα αναζωπυρωθεί και η συζήτηση για τον εξωαισθητικό, εξωκαλλιτεχνικό χαρακτήρα της στρατευμένης Τέχνης, μια συζήτηση που τα τελευταία χρόνια είναι σε σχετική ύφεση.

Στη χώρα μας, ωστόσο, μέχρι σήμερα οι προσπάθειες να χρησιμοποιηθούν η Τέχνη και οι καλλιτέχνες για να προβληθούν τα ΝΑΤΟικά, αμερικανικά, ευρωενωσιακά και κυβερνητικά αφηγήματα - π.χ. περί του δικαιώματος του Ισραήλ στην αυτοάμυνα - έχουν αποτύχει παταγωδώς. Οχι μόνο με τη δράση, αλλά και με την Τέχνη τους, πολλοί καλλιτέχνες ρίχνονται στη μάχη του δίκιου και της ελευθερίας του Παλαιστινιακού λαού και όλων των καταπιεσμένων, όπως δείχνει και η εικαστική έκθεση 123 δημιουργών για την Παλαιστίνη, που φιλοξενείται στο Φεστιβάλ. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι η εξαιρετικά επίκαιρη, βαθιά αντιπολεμική και αντικαπιταλιστική εκδοχή της «Ορέστειας» του Αισχύλου από τον Θεόδωρο Τερζόπουλο, που έφτασαν να την παρακολουθήσουν 100.000 κόσμος.

Δεν πρέπει ωστόσο να περάσει απαρατήρητο ότι την ίδια περίοδο η Αριάν Μνουσκίν, με όλο το βάρος του καταξιωμένου ονόματός της, παρουσίασε για 6 συνεχόμενες μέρες στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου ένα έργο της με θέμα την Οκτωβριανή Επανάσταση, και περιεχόμενο το πανάρχαιο ανιστόρητο ιδεολόγημα που - κάτω από τον τίτλο του ολοκληρωτισμού - εξισώνει τον κομμουνισμό με τον φασισμό.

Αναμενόμενη ήταν η αποτυχία της παράστασης. Στην Ιστορία της Τέχνης σπάνια μια αντιδραστική ιδέα έγινε πηγή έμπνευσης γνήσιων αισθημάτων και αληθινής αισθητικής συγκίνησης.

Ας συγκρίνουμε, για παράδειγμα, τους στίχους από το εθνικιστικό αλύχτισμα «Στης Πίνδου τα χιόνια» με την τελευταία στροφή από το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου «Οκτώβρης 1940», που γράφτηκαν την ίδια περίοδο και με τον ίδιο σκοπό: Να εμψυχώσουν τους Ελληνες στρατιώτες στον πόλεμο κατά του εχθρού κατακτητή. Και τα δύο δηλαδή είναι στρατευμένα ποιήματα, το πρώτο όμως, ακραιφνώς πολεμόχαρο, καλεί σε κατάκτηση της ξένης γης, της Αλβανίας, ενώ το δεύτερο, βαθιά ανθρωπιστικό και αντιπολεμικό, μιλά για την οριστική κατάργηση του πολέμου μέσα από την απελευθέρωση του ανθρώπου, που θα φέρει ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός. Το πρώτο μπορεί να το βρει κανείς στα αραχνιασμένα αρχεία κάποιας τοτινής εφημερίδας, το δεύτερο υπάρχει παντού στο διαδίκτυο.

Η κυρίαρχη αισθητική αντίληψη θέλει το ποίημα του Ελύτη «Ασμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» να μη θεωρείται στρατευμένο, σε αντίθεση με τον «Επιτάφιο» του Ρίτσου. Υπάρχει όμως τρόπος να διαλέξει κανείς ανάμεσα στα δύο ποιήματα ποιο είναι το στρατευμένο; Και τα δύο έχουν ως θέμα τον ανείπωτο πόνο που προκαλεί ο θάνατος ενός νέου ανθρώπου για ένα ιδανικό. Και τα δύο εκφράζουν σκοπιμότητα. Το πρώτο να καταγγείλει την αγριότητα του πολέμου και να δοξάσει την παλικαριά του Ελληνα αξιωματικού, το δεύτερο να καταδικάσει τη βία του αστικού κράτους και να αναδείξει τη γενναιοφροσύνη του απεργού εργάτη. Διαφέρουν κυρίως ιδεολογικά. Στο ποίημα του Ελύτη ο ηρωισμός είναι μοναχικός και η αθανασία μεταφυσική. Στο ποίημα του Ρίτσου ο ηρωισμός είναι συλλογικός και η αθανασία συνέχεια της ζωής. Είναι φανερό ότι η κυρίαρχη αντίληψη θεωρεί στρατευμένα, δηλαδή δεσμευμένα και άτεχνα, μόνο τα έργα που αμφισβητούν την αστική κυριαρχία. Ταπεινό θεωρείται ό,τι είναι ωφέλιμο για τους ταπεινωμένους, θα έλεγε ο Μπρεχτ.

Το παράδοξο είναι ότι ο Ελύτης, παρότι έγραψε και υμνήθηκε περισσότερο για τα ας τα πούμε «στρατευμένα» ποιήματά του, όπως το προαναφερθέν, αλλά και το «Αξιον Εστί», θεωρούσε πως η στράτευση είναι βλαβερή. Εγραφε για παράδειγμα ότι η στράτευση του Κάλβου στην Επανάσταση ζημίωσε την Τέχνη του, ενώ ισχύει το αντίθετο. Το όνομα του Κάλβου πέρασε ανεξίτηλα στην Ιστορία εξαιτίας ακριβώς της στράτευσής του.

Ανάλογη ήταν η τοποθέτηση και των άλλων κορυφαίων φιλελεύθερων λογοτεχνών της αποκαλούμενης γενιάς του '30. Ο Νίκος Γκάτσος, για παράδειγμα, διατεινόταν ότι η Ζωή και το Πνεύμα είναι δύο δυνάμεις βασικά αντίθετες και αντίπαλες έως τον θάνατο μεταξύ τους, άποψη που η ποίησή του την ακυρώνει και την αναιρεί, όπως φαίνεται στο σαφώς αντιναζιστικό και αντιπολεμικό έργο του με τίτλο «Ο ιππότης και ο θάνατος (1513)».

Ο Γιώργος Σεφέρης, πάλι, υποστήριζε με πάθος την αυτονομία της Τέχνης από την πολιτική. Κι όμως: Για την πολιτική μιλάει, όταν, με ενοχές και αυτοκριτική διάθεση, καταγγέλλει την αθλιότητα της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης, την οποία - μετά τη συνθηκολόγησή της με τη Γερμανία - είχε ακολουθήσει στην Αίγυπτο ως ανώτερο διπλωματικό στέλεχος, στο ποίημά του «Ο τελευταίος σταθμός».

Εχει την ερμηνεία της όμως η αντίφαση ανάμεσα στις απόψεις και στην πράξη αυτών των ποιητών. Το έργο τους ξεπερνά την αστική, ιδεαλιστική ιδεολογία τους, ότι το πνεύμα προηγείται από την ύλη, από τη ζωντανή πραγματικότητα, γιατί ως μεγάλοι δημιουργοί έχουν την ευαισθησία να συλλαμβάνουν την κίνηση της ζωής, έχουν την ικανότητα να εισχωρούν στις αντιφάσεις της, έχουν και την εντιμότητα να μην αποσιωπούν την αλήθεια γι' αυτή.

Η ειλικρινής σχέση με την εργασία τους αναιρεί την κραταιή έως τις μέρες μας ιδεαλιστική αντίληψη για την εσωτερική και ενορασιακή φύση της Τέχνης, και επαληθεύει τη μαρξιστική αντίληψη πως η Τέχνη αποτελεί μια έκφραση των υποκειμενικών σχέσεων του καλλιτέχνη με τη φυσική και κοινωνική πραγματικότητα, ή με όρους φιλοσοφίας αποτελεί μια υποκειμενική έμμεση αντανάκλαση του γύρω μας κόσμου στη συνείδηση του δημιουργού, και όχι μια υπερβατική σύλληψη ενός φωτισμένου νου.

Οσο μάλιστα τα πεζά και τα γήινα αγριεύουν, όπως εκείνα τα χρόνια της θύελλας, τόσο πιο πολύ διεκδικούν να σπάσουν την πόρτα του πύργου και να μπουν στη σκέψη των δημιουργών, κάτι που βέβαια πολύ δειλά αποτυπώνεται σήμερα στην περιορισμένη, ακόμα, στροφή ορισμένων πρωτοπόρων και ανήσυχων δημιουργών προς την πολιτική Τέχνη.

Φυσικά, η σχέση αυτή της λογοτεχνίας με την ιστορική πραγματικότητα σε καμία περίπτωση δεν θα είχε πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις αν δεν είχε αναπτυχθεί ένας ένοπλος αγώνας, και ένα πανίσχυρο λαϊκό κίνημα που ολοένα δυνάμωνε, αν δεν είχε προηγηθεί η παράνομη μεθοδική δουλειά των κομμουνιστών στους λογοτέχνες, που τους έβαζε μπροστά στις ευθύνες τους: Να κάνουν την Τέχνη τους πνευματικό όπλο αντίστασης και ελευθερίας, να λειτουργήσουν ως πνευματικοί καθοδηγητές της λαϊκής πάλης. Ποιος δεν συγκινείται από το γεγονός ότι σε πείσμα της σαλονάτης φιλολογίας, που αγανακτεί στο άκουσμα και μόνο της λέξης «κατά παραγγελία» Τέχνη, ο Νίκος Εγγονόπουλος, ο ποιητής του εμβληματικού «Μπολιβάρ», συνέθεσε και ποιήματα κατά παραγγελία του ΕΑΜ, τα οποία μάλιστα όχι μόνο δεν αποκήρυξε ως άτεχνα, αλλά και τα συμπεριέλαβε στις συλλογές του.

Οταν μετά την απελευθέρωση μπήκε αντικειμενικά επί τάπητος το θέμα της εξουσίας, και η σύγκρουση πήρε χαρακτήρα ταξικό, η αστική διανόηση απομακρύνθηκε σταδιακά από το ΕΑΜ, με εξαίρεση τον Αγγελο Σικελιανό και τον Νίκο Καζαντζάκη, που στήριξαν και πρακτικά τους αγωνιστές του ΕΑΜ. Οι δεσμοί ωστόσο του Κόμματος με τους αστούς λογοτέχνες που είχαν αναπτυχθεί την περίοδο της Κατοχής έπαιξαν σοβαρό ρόλο στην ουδετεροποίησή τους στα χρόνια του Εμφυλίου. Κάποιοι απ' αυτούς μάλιστα έφυγαν από την Ελλάδα, για να μην εξαναγκαστούν από το αστικό κράτος να πάρουν θέση κατά των κομμουνιστών.

Μετά την «απελευθέρωση», και αφού η ζωή παραμέρισε τους πνευματικούς εκπροσώπους του αστικού κόσμου, τους σκαπανείς και φύλακες της «αιώνιας» Τέχνης, το πήραν κι αυτοί «αλλιώς»: Η Τέχνη μπορεί να αναφέρεται στην κοινωνική πραγματικότητα, αλλά όχι στη σύγχρονή της πραγματικότητα. Μπορεί να έχει κοινωνική σκοπιμότητα, αλλά όχι πολιτική. Ο λόγος είναι προφανής: Οποιος έψαχνε στην πραγματικότητα σκόνταφτε πάνω σε βουνά μεγαλείου ενός επαναστατημένου λαού με το ΚΚΕ μπροστάρη, αιμοδότη και καθοδηγητή.

Ετσι, ξεκίνησε η φιλολογία πως ένα έργο είναι στ' αλήθεια λογοτεχνικό μόνο αν το γράψιμό του έχει απόσταση από τα γεγονότα που εξιστορεί, δεν είναι επικαιρικό. Αλλιώς είναι εφήμερο, ευκαιριακό, με νοήματα και συγκινήσεις ρηχές και αμετουσίωτες. Λες και το επίπεδο ενός έργου κρίνεται από τη χρονολογία συγγραφής του και όχι από το κατά πόσο είναι πειστικό, διεισδυτικό, ανθεκτικό στον χρόνο, από την ικανότητα δηλαδή του δημιουργού να συλλαμβάνει και να μορφοποιεί τη -διαχρονική - ουσία του θέματός του. Μακάρι να υπάρχουν πολλά έργα που να μιλούν τόσο διαπεραστικά για τη δύναμη που έχει η δημιουργική εργασία, και ειδικά η Τέχνη, να αντιστέκεται στην κτηνωδία, να τονώνει τη συνείδηση της ανθρωπιάς, να απομακρύνει το μυαλό από τα ανυπόφορα, όσο το απόσπασμα του Θέμου Κορνάρου από το έργο του «Στρατόπεδο του Χαϊδαριού», που αναφέρεται στις πυραμίδες. Στο κομμάτι αυτό οι κρατούμενοι του Χαϊδαρίου, καταναγκασμένοι από τους φρουρούς να συγκεντρώνουν άσκοπα και επαναλαμβανόμενα πέτρες και χαλίκια που στη συνέχεια ξανασκορπούσαν, έζησαν οκτώ μέρες ευτυχίας και ελευθερίας όταν αποφάσισαν, αντί να σκορπίσουν τις πέτρες, να κατασκευάσουν μ' αυτές δύο αριστουργηματικές πυραμίδες.

Αυτή η ιδιότητα της Τέχνης να επηρεάζει τους ανθρώπους και μέσα απ' αυτούς την κοινωνική πραγματικότητα - και όχι μόνο να επηρεάζεται από αυτή - την κάνει ανεκτίμητη. Αυτή της η ιδιότητα κρύβεται πίσω από τη διαπάλη για τη στρατευμένη Τέχνη ανάμεσα στην αστική και στην κομμουνιστική διανόηση, και τότε και σήμερα. Η κυρίαρχη τάξη θέλει Τέχνη που να χαϊδεύει, να παρηγορεί, να ναρκώνει, να αδρανοποιεί, για να μην αλλάξει η πραγματικότητα. Το εργατικό - λαϊκό κίνημα έχει ανάγκη την Τέχνη που αφυπνίζει, ξεβολεύει, δείχνει την ομορφιά της ζωής, που αξίζει γι' αυτή να παλέψεις, ενεργοποιεί δηλαδή δυνάμεις για αλλαγή της πραγματικότητας. Λογικό. Γιατί στρατηγική της αστικής τάξης είναι η διαιώνιση της εξουσίας της. Στρατηγική της εργατικής τάξης πρέπει να είναι η ανατροπή της εξουσίας που μαυρίζει τη ζωή της και η αντικατάστασή της από τη δική της εξουσία, την εργατική.

Ο ρόλος της Τέχνης που δημιουργείται μέσα στην κίνηση της Ιστορίας είναι τεράστιος. Φοβερή, μαχητική και γεμάτη ένταση, αυτή η Τέχνη έχει τη δύναμη να παρακινεί, να τονώνει την πάλη και να ενισχύει τις αντοχές. Απόδειξη αποτελεί το βάρος που έριξε το ΚΚΕ για την ανάπτυξή της, έτσι που την ΕΑΜική λογοτεχνική και καλλιτεχνική παραγωγή να μην υπάρχει τίποτα ικανό να τη σταματήσει. Ούτε τα βασανιστήρια στις φυλακές και στις εξορίες, ούτε τα εκτελεστικά αποσπάσματα, ούτε τα χιόνια και οι κακουχίες στις σπηλιές και στα βουνά στα χρόνια του Εμφυλίου. Παράλληλα όμως η λογοτεχνία αυτή, καταγράφοντας μέσα στην άψα του πολέμου τα λαϊκά κατορθώματα, δημιουργούσε μια πολύτιμη παρακαταθήκη αξιών για τις επόμενες γενιές. Τεράστια προνοητικότητα. Δεν θέλουμε να φανταστούμε το ξεφάντωμα και το πατιρντί που θα έκαναν οι νικητές του Εμφυλίου, ξαναγράφοντας την Ιστορία, αν δεν υπήρχαν τα λογοτεχνικά τεκμήρια εκείνων των χρόνων της θύελλας. Αστεία προφανώς είναι η διάκριση κοινωνικής και πολιτικής σκοπιμότητας. Η πολιτική είναι έκφραση των κοινωνικών σχέσεων, των σχέσεων ιδιοκτησίας, δηλαδή του ποιος κατέχει τα μέσα παραγωγής στην οικονομία. Επομένως, η πολιτική είναι ταξική. Πολιτική σκοπιμότητα έχει η Τέχνη που συντάσσεται με τα συμφέροντα των λίγων, πολιτική σκοπιμότητα έχει και η Τέχνη που συντάσσεται με τα συμφέροντα των πολλών, πολιτική σκοπιμότητα έχει όμως και η Τέχνη που ο δημιουργός της θεωρεί ότι δεν ανακατεύεται με την πολιτική. Γιατί καλλιεργώντας την αδιαφορία, την απάθεια ή την παθητικότητα, φροντίζει να διαιωνίζονται η απανθρωπιά και η βαρβαρότητα της εκμεταλλευτικής κοινωνίας.

Προς μεγάλη απογοήτευση των επικριτών της επικαιρικής και πολιτικής Τέχνης, για παράδειγμα το ποίημα «Οδομαχίες» του Τέου Σαλαπασίδη, που γράφτηκε αμέσως μετά τα Δεκεμβριανά, το 1944, είναι αισθητικά άψογο. Θα μπορούσε να είναι πασίγνωστο και να ανθολογείται παντού, αν δεν εξέφραζε τόση περιφρόνηση και ειρωνεία για την κυρίαρχη τάξη και τόση περηφάνια για την ηθική νίκη των νεκρών ΕΛΑΣιτών. Το ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου «33 ημέρες», επίσης για τα Δεκεμβριανά, είναι ένα από τα διαμάντια της επαναστατικής μας ποίησης.

Επομένως, στην πραγματικότητα οι πνευματικοί εκπρόσωποι της κυρίαρχης τάξης δεν καταδικάζουν την επικαιρική και πολιτική Τέχνη γενικά, αλλά την Τέχνη που επιδιώκει να δείξει έναν δρόμο στους ανθρώπους για να απαλλαγούν από τα βάσανά τους. Την Τέχνη που δεν αρκείται στην πρόκληση αισθητικής απόλαυσης, αλλά κατορθώνει να υπηρετεί το κύριο χαρακτηριστικό της: Να δίνει με τρόπο απολαυστικό μια ολόφρεσκη, ζωντανή, πολύπλευρη εικόνα του κόσμου, επιτελώντας πολλές παράλληλα λειτουργίες, την αισθητική, τη συναισθηματική, τη γνωστική, τη διαπαιδαγωγητική.

Ωστόσο, όσο ανώφελη και ακρωτηριασμένη είναι η Τέχνη που αρκείται στην αισθητική συγκίνηση, αγνοώντας - ως εξωαισθητικές - τις άλλες λειτουργίες, όσο βαρετή είναι η Τέχνη που εξαντλεί όλη της την ενέργεια στο να εφευρίσκει πρωτότυπες μορφές για να αναμασήσει παλιές ιδέες, άλλο τόσο επιζήμια γίνεται και η Τέχνη που στο όνομα της στράτευσης μηρυκάζει προκατασκευασμένα ιδεολογικά σχήματα, υιοθετεί τον διδακτισμό και τους πομπώδεις τόνους, φτάνει να μη διαφέρει από προπαγανδιστικό φυλλάδιο.

Ο Ενγκελς, αναφερόμενος στη λογοτεχνία, συχνά τόνιζε ότι όσο πιο κρυμμένες μένουν οι απόψεις του δημιουργού, τόσο το καλύτερο για το έργο Τέχνης. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που δεν μπορούν ή δεν πρέπει να κρυφτούν, όπως στα έργα που γράφονται για να παρακινήσουν και να εμψυχώσουν. Εδώ ισχύει η γενικότερη παρατήρηση της Ελσας Τριολέ, που τόνιζε ότι ένα έργο δεν μπορεί να είναι στρατευμένο παρά μόνο όταν η στράτευση είναι το σώμα και το αίμα εκείνου που το δημιουργεί.Η κακώς εννοούμενη στράτευση μπορεί να βλάψει την υπόθεση που υποτίθεται πως έρχεται να υπηρετήσει. Για να ανταποκριθεί στον ρόλο της πρέπει να πηγάζει από την όλη κοσμοθεωρία του δημιουργού, χωρίς αυτός να σκέφτεται αν κάνει ή δεν κάνει στρατευμένη Τέχνη, με μια φυσικότητα που ο Σικελιανός την παρομοίαζε με αυτή του ανθρώπου όταν περπατά, χωρίς να συλλογίζεται την περιστροφή της Γης.

Υπόδειγμα εντιμότητας, με έργο και δράση, ο Σικελιανός, από τη στιγμή που ένιωσε τη χαρά που δίνει η συνάντηση της Τέχνης με τις ανάγκες του πλήθους των ανθρώπων, εγκατέλειψε οριστικά τον μυστικισμό και τις ανέσεις του γυάλινου πύργου του, για να γίνει ο βάρδος της Αντίστασης και του λαϊκού κινήματος της δεκαετίας, έως την τελευταία του πνοή. Υστατο έργο του ήταν η τραγωδία «Ο θάνατος του Διγενή», που το τελείωσε το 1947, στη διάρκεια του Εμφυλίου. Η τραγωδία τελειώνει με τη δήλωση του Σικελιανού ότι ο αγώνας για την απελευθέρωση του λαού από τους ψεύτικους θεούς που τον γονατίζουν δεν τελείωσε με τον θάνατο του Διγενή, που συμβολίζει τον αντιστασιακό αγώνα.

Απ' την αντίβιγλα των λαών κι από τα δάση

Χιμά μια απέραντη πνοή

Πόχει βουή και αντιβουή

Τόπο στη ζωή... τόπο στη ζωή...

Δεν αποπαίδισεν η Πλάση!

Και είχε δίκιο ο Σικελιανός. Τίποτα δεν χάθηκε. Ομως αυτό πρέπει να το επιβεβαιώσουμε. Ερχονται καιροί που δεν αστειεύονται. Ποιος δεν το βλέπει; Ποιος δεν βλέπει το αίμα και ποιος δεν ακούει το κλάμα των παιδιών, τις κραυγές των μανάδων, τους βόγκους των γερόντων που σφάζονται στην Παλαιστίνη, στη Συρία, στην Υεμένη, στον Λίβανο, στο Σουδάν, στην Ουκρανία, που πνίγονται δίπλα στις ακτές της Μεσογείου; Μόνο αυτός που δεν είναι άνθρωπος. Και αφού δεν είναι άνθρωπος, πώς μπορεί να είναι ποιητής; Αναρωτιόταν ο Ρίτσος.

Για να έρθουμε λοιπόν στο ερώτημα του τίτλου της σημερινής μας εκδήλωσης, αν υπάρχει στρατευμένη Τέχνη, απαντάμε: Ολα τα έργα Τέχνης είναι στρατευμένα, το συνειδητοποιεί ή δεν το συνειδητοποιεί ο δημιουργός τους. Το ότι κάθε δημιουργός διακατέχεται από κάποιες ιδέες για τους ανθρώπους και τον κόσμο, τις οποίες αντικειμενικά προβάλλει μέσα από το έργο του, το παραδέχονται και οι αστοί θεωρητικοί της Τέχνης. Τον τιμητικό τίτλο του στρατευμένου, όμως, τον έχουν μόνο τα έργα που δείχνουν αμέτρητη έγνοια για τους αδικημένους και άσβεστο μίσος για εκείνους που τους αδικούν, τα έργα που οι δημιουργοί τους δεν το κρύβουν πως ναι, είναι στρατευμένοι στο δίκιο και στην ευτυχία όλων των ανθρώπων. Είναι δηλαδή τα έργα εκείνων που είναι αληθινοί ποιητές, γιατί πρώτα απ' όλα είναι άνθρωποι.

Ο πόλεμος που άνοιξαν οι δεινόσαυροι του πλούτου και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι στους καλλιτέχνες, μόνο ως επιβεβαίωση της δύναμης που οι άνθρωποι της Τέχνης έχουν στα χέρια τους μπορεί να κατανοηθεί. Στα χρόνια του Εμφυλίου στην Ελλάδα έφτασαν με νόμο να απαγορεύσουν στους ΕΑΜικούς λογοτέχνες να γράφουν. Εκείνα τα χρόνια το ΚΚΕ καλούσε τον κόσμο της Τέχνης και των Γραμμάτων να χρησιμοποιήσει αυτήν του τη δύναμη για να ξεσηκωθεί ο λαός. Το ίδιο χρειάζεται, όσο ποτέ μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, να γίνει και σήμερα. Να ξεσηκωθεί ο λαός ενάντια σ' αυτούς που τον θέλουν γονατιστό και λουφαγμένο. Είναι καιροί που οι φοβερές σημαίες της Τέχνης χρειάζεται πάλι να ξεδιπλωθούν στον αέρα, σημαίες διεκδίκησης για ό,τι βασανίζει και καίει τον εργαζόμενο λαό, σημαίες αλληλεγγύης στους λαούς που δοκιμάζονται, σημαίες αντιπολεμικές και τελικά σημαίες ελευθερίας από την εκμετάλλευση και κάθε καταναγκασμό, σημαίες κόκκινες, για έναν κόσμο χωρίς πολέμους, πόνο, χαώδεις ανισότητες και αδικία, έναν κόσμο ανθρωπιάς και καθολικής ευημερίας, που η Τέχνη θα αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα και συντελεστή του, τον σοσιαλιστικό - κομμουνιστικό.

• Το παρόν είναι βασισμένο σε εκτενή αποσπάσματα της ομιλίας της Ελένης Μηλιαρονικολάκη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνης του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις κεντρικές εκδηλώσεις του 51ου Φεστιβάλ, με θέμα «Υπάρχει στρατευμένη Τέχνη; Η πείρα από τη λογοτεχνία στα χρόνια της θύελλας (1940 - 1950)». Εργα των Γιάννη Ρίτσου, Οδυσσέα Ελύτη, Γιώργου Σεφέρη, Νίκου Γκάτσου, Μέλπως Αξιώτη, Αγγελου Σικελιανού, Θέμου Κορνάρου, Νικηφόρου Βρεττάκου, Τέου Σαλαπασίδη και Νίκου Εγγονόπουλου διάβασαν οι εκλεκτοί ηθοποιοί Βασίλης Κολοβός, Ανδρέας Κωνσταντίνου και Νεφέλη Μαϊστράλη. Με την ερμηνεία τους κατάφεραν να συγκινήσουν και να μεταφέρουν το κοινό στα μεγάλα χρόνια της δεκαετίας του '40. Η εκδήλωση έκλεισε με το «Ψάπφα», έργο του Ιάννη Ξενάκη για σόλο κρουστά, που το ερμήνευσε η Ζωή Αργυρίου.

Στο Στέκι Μεταναστών και Προσφύγων του 51ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» πραγματοποιήθηκε την πρώτη μέρα η πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση - συζήτηση «"Κλειστά ή ανοιχτά σύνορα"; "Εισβολή ή ευκαιρία";... αυτά και άλλα ψευτοδιλήμματα για τη μετανάστευση και την προσφυγιά. Οι θέσεις του ΚΚΕ».

Ο Βάλσαμος Συρίγος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Οικοδόμων και πρόεδρος του Σωματείου εργαζομένων στο έργο του Ελληνικού, μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «η κυβέρνηση πριν λίγες μέρες ψήφισε ακόμη ένα νέο νόμο - μνημείο απανθρωπιάς και βαρβαρότητας. Η ανάγκη των ανθρώπων να ξεφύγουν από τον πόλεμο, την καταστροφή και την εξαθλίωση γίνεται σοβαρό ποινικό αδίκημα που επισύρει ποινή φυλάκισης από 2 έως 5 χρόνια, δηλαδή από τα πιο βαριά πλημμελήματα του Ποινικού Κώδικα».

«Σήμερα, οι κομμουνιστές, πρωτοπόροι εργάτες και αγωνιστές μπαίνουμε μπροστά σε όλες τις καθημερινές, μικρές και μεγάλες μάχες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων για το μεροκάματο, για αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, για ελεύθερο χρόνο, για δωρεάν Υγεία και Παιδεία. Σ' αυτούς τους αγώνες ξέρουμε ότι ανήκουν και οι μετανάστες και πρόσφυγες εργαζόμενοι, που δεν είναι εχθροί ή εγκληματίες, αλλά τα ταξικά μας αδέλφια, τα πιο ευάλωτα θύματα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης», επεσήμανε.

Φωτίζοντας τους διαχρονικούς κοινούς αγώνες Ελλήνων και μεταναστών εργατών, σημείωσε πως «όλα αυτά τα χρόνια έχουμε συγκεντρώσει πολύτιμη πείρα. Είναι η πείρα των πιο παλιών, στο Συνδικάτο Οικοδόμων και άλλων εργατικών σωματείων, όταν μαζί με τους Αλβανούς μετανάστες εργάτες χτίζαμε το θαύμα των Ολυμπιακών Αγώνων, του Αεροδρομίου και της οικοδομικής εκτόξευσης εκείνης της περιόδου. Οι Αλβανοί συνάδελφοί μας ήταν τότε παράνομοι, χωρίς χαρτιά, η χρήσιμη εφεδρεία του κεφαλαίου για να πέφτουν τα μεροκάματα και οι απαιτήσεις. Μαζί δώσαμε αγώνες, σκληρούς αγώνες, που δέχτηκαν την καταστολή του κράτους των αφεντικών.

Αλλά είναι και η πείρα των πιο νέων, των τελευταίων χρόνων. Στους κοινούς αγώνες των χιλιάδων εργαζομένων στις μεγάλες εταιρείες τηλεπικοινωνιών, για συμβάσεις εργασίας, αυξήσεις στους μισθούς, μάχες ενάντια στην εντατικοποίηση και τα ατέλειωτα ωράρια. Ελληνες και μετανάστες εργαζόμενοι πάλεψαν μαζί ενάντια στην εργοδοτική τρομοκρατία της απόλυσης που θα έφερνε απέλαση, ενάντια στο απαράδεκτο καθεστώς των αδειών διαμονής που επέβαλαν ουσιαστικά το δέσιμο των μεταναστών εργαζομένων με τα μεγάλα μονοπώλια του κλάδου. Στους αγώνες στη "Wolt" και την "e-food" ήταν μαζί Ελληνες και μετανάστες διανομείς. Ξεχωριστή είναι η πείρα από τους δύσκολους αγώνες των μεταναστών εργατών γης στη Μανωλάδα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας».

«Ελπίδα και διέξοδος είναι μόνο μία: Να ανοίξουμε τον δρόμο του νέου κόσμου, όπου ο εργαζόμενος λαός θα έχει ο ίδιος τα κλειδιά της διακυβέρνησης, της εξουσίας και της οικονομίας στα χέρια του, θα διαφεντεύει ο ίδιος τον πλούτο που παράγει, θα χτίσει το δικό του εργατικό - λαϊκό κράτος, με αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες με άλλα κράτη, με όλες τις χώρες του κόσμου, στον δρόμο της σοσιαλιστικής προοπτικής, σε έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, πολέμους και ξεριζωμό», τόνισε.

Ακολούθως, ο Λευτέρης Νικολάου-Αλαβάνος, ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, πιάνοντας το νήμα της συζήτησης, ανέπτυξε πτυχές γύρω από το αντιδραστικό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο της ΕΕ, το οποίο συμπυκνώνει την αντιδραστική στρατηγική της Ενωσης, αποτελεί τμήμα της πολεμικής οικονομίας και πολεμικής προετοιμασίας της ΕΕ. Ταυτόχρονα, ανέδειξε τις γιγαντιαίες γεωπολιτικές σκοπιμότητες και τα παιχνίδια που παίζονται στις πλάτες των ξεριζωμένων, με φόντο τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς.

«Είναι φανερό ότι το Σύμφωνο αναβαθμίζει την καταστολή. Ακρογωνιαίος λίθος της αποτελεί ο ευρωενωσιακός στρατιωτικο-αστυνομικός μηχανισμός της Frontex, της οποίας το προσωπικό και η χρηματοδότηση τριπλασιάζονται, ενώ οι υπηρεσίες ασύλου είναι αποψιλωμένες από προσωπικό και παραδομένες σε ΜΚΟ και ιδιώτες. Η Frontex συγκεντρώνει τον έλεγχο των συνόρων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα, ενώ έχει βαρύτατες ευθύνες και είναι συνένοχη μαζί με τις ελληνικές κυβερνήσεις σε τραγικά ναυάγια όπως της Πύλου, με πάνω από 600 νεκρούς. Εγκλημα για το οποίο κανείς δεν έχει δώσει απαντήσεις και κανείς δεν τιμωρήθηκε ακόμα, στο δήθεν "κράτος δικαίου" της ΕΕ. Με αυτές τις προβλέψεις, ενταφιάζονται ακόμα κι εκείνα τα ανεπαρκή κατοχυρωμένα δικαιώματα για τους πρόσφυγες που είχαν ενσωματωθεί στο διεθνές δίκαιο, όπως αυτό διαμορφώθηκε υπό το βάρος ενός διαφορετικού συσχετισμού και με τον ρόλο της ΕΣΣΔ», προσέθεσε.

Οπως κατήγγειλε, «δεν είναι υπερβολή να σημειώσουμε ότι η λέξη "πρόσφυγας" δεν αναφέρεται ούτε μία φορά σε αυτά τα κείμενα. Ετσι, επιβεβαιώνεται ότι η ΕΕ, το κεφάλαιο, οι αστικές τάξεις αντιλαμβάνονται και τους κατατρεγμένους των ιμπεριαλιστικών πολέμων απλά ως εμπόρευμα, το εμπόρευμα εργατική δύναμη, προς πάμφθηνη αγοραπωλησία, ως μεταπολεμική λεία στον ανταγωνισμό των αστικών τάξεων. Αντίστοιχα η ΕΕ μεταχειρίζεται και τους μετανάστες. Ζητώντας μόνο τόσους όσους χρειάζεται η μεγαλοεργοδοσία, με διακρατικές συμφωνίες με όρους εργασιακής γαλέρας, όπως αυτές που και η Ελλάδα έχει υπογράψει με Αίγυπτο, Μπαγκλαντές και οσονούπω Ινδία».

Αναδεικνύοντας τον βρώμικο ρόλο που παίζουν οι αστικές κυβερνήσεις ως προς τη διαχείριση του Προσφυγικού - Μεταναστευτικού για χάρη της εξυπηρέτησης των καπιταλιστικών συμφερόντων, σημείωσε πως διέξοδο δεν θα δώσουν οι κολαούζοι της ΕΕ, είτε ως κυβέρνηση είτε ως αντιπολίτευση. Αυτοί διαιωνίζουν την αιτία που γεννά τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τον ξεριζωμό, τη μετανάστευση, την προσφυγιά: Το καπιταλιστικό σύστημα. Σήμερα, ζητούμενο είναι η κλιμάκωση της πάλης των Ελλήνων εργαζομένων μαζί με τους μετανάστες και πρόσφυγες εργαζόμενους, τα ταξικά μας αδέρφια, απέναντι σε ένα σύστημα το οποίο μας αντιμετωπίζει όλες και όλους ως εμπορεύματα, και μάλιστα κάνοντάς μας κάθε μέρα πιο φθηνούς.

«Οσοι για το σημερινό άδικο σύστημα είναι "περιττοί", στο σύστημα που εμείς οραματιζόμαστε, που κουμάντο κάνουν οι εργάτες, έχουν στα χέρια τους τα κλειδιά της οικονομίας, σχεδιάζουν την παραγωγή με βάση την κάλυψη των διευρυνόμενων λαϊκών αναγκών και όχι με βάση την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία του κεφαλαίου, δεν περισσεύουν. Σας καλούμε να συστρατευτείτε με το ΚΚΕ σε αυτόν τον αγώνα», κατέληξε.

«Κλειστά ή ανοιχτά σύνορα;», «Εισβολή ή ευκαιρία;», «Νόμιμη ή παράνομη μετανάστευση;». «Με αυτά και άλλα ψευτοδιλήμματα, η αστική προπαγάνδα, η κυβέρνηση και τα επιτελεία του κεφαλαίου προσπαθούν να συσκοτίσουν την ουσία του προσφυγικού - μεταναστευτικού ζητήματος, να αποσπάσουν τη συναίνεση του λαού σε επικίνδυνους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και στην αντιλαϊκή πολιτική», επεσήμανε στην ομιλία της η Κατερίνα Γεράκη, υπεύθυνη της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τα Δικαιώματα των Μεταναστών και Προσφύγων, και συνέχισε λέγοντας πως άλλοι παρουσιάζουν τους πρόσφυγες και μετανάστες σαν «εισβολείς» και «εχθρούς», για να κρύψουν τον πραγματικό εχθρό ενάντια σε όλους τους λαούς, που είναι ο καπιταλισμός, το σύστημα της εκμετάλλευσης. Αλλοι μιλούν για την «ευκαιρία» από τον ερχομό των προσφύγων και μεταναστών, για να κρύψουν ότι οι μόνοι ωφελημένοι από τον κατατρεγμό απελπισμένων ανθρώπων είναι τα μεγάλα αφεντικά, όλοι αυτοί που τους εκμεταλλεύονται άγρια για να απομυζούν τεράστια μάζα υπεραξίας.

«Ποιοι μας τα λένε όλα αυτά; (...) Ολοι αυτοί, οι ελληνικές κυβερνήσεις και τα αστικά κόμματα, που συμφωνούν στις πολεμικές δαπάνες και τους υπέρογκους εξοπλισμούς, που στηρίζουν τη συμμετοχή της χώρας μας στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και τους πολεμοκάπηλους σχεδιασμούς τους, που έχουν βάλει ο καθένας το δικό του ξεχωριστό λιθαράκι στην ολοένα και μεγαλύτερη εμπλοκή της χώρας μας στις επεμβάσεις και τον πόλεμο. Δηλαδή όλοι αυτοί που υπηρετούν όσα προκαλούν τα τεράστια κύματα των προσφύγων και μεταναστών».

Οπως τόνισε, το ΚΚΕ, με συνεχείς παρεμβάσεις στο κίνημα, στην ελληνική Βουλή και στην Ευρωβουλή είχε ζητήσει μέτρα υπέρ των προσφύγων και της τοπικής κοινωνίας από τη μετατροπή της χώρας μας σε αποθήκη ανθρώπινων ψυχών, όμως τα γεωπολιτικά παζάρια που παίζονται στις πλάτες των ξεριζωμένων ανθρώπων είναι κρίσιμα και σύνθετα.

«Από την άλλη πλευρά, προκλητική είναι η προσπάθεια των κομμάτων της σοσιαλδημοκρατικής αντιπολίτευσης να "ξεπλύνουν" τη νομοθεσία της ΕΕ, που προβλέπει, δήθεν, πιο ανθρώπινη αντιμετώπιση των ξεριζωμένων ανθρώπων. Ομως, όλα όσα προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ σήμερα, αποτελούν πιστή υλοποίηση των κατευθύνσεων της ΕΕ, στρατηγικές πλευρές του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Ασυλο. Αυτό το Σύμφωνο που διαπραγματεύτηκε η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και το ψήφισε η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, μαζί με το ΠΑΣΟΚ», τόνισε.

Μιλώντας για την προσπάθεια απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας, εξήγησε πως είναι ένας Γολγοθάς, με τις απαράδεκτες γραπτές εξετάσεις και την εξωφρενική Τράπεζα Θεμάτων, τα υπέρογκα παράβολα και τα εξωπραγματικά εισοδηματικά κριτήρια, σε αντίθεση με τους πλούσιους μεγαλοεπενδυτές, ανεξαρτήτως χρώματος - προέλευσης - θρησκείας, τους οποίους όλες οι κυβερνήσεις υποδέχονται με «χρυσές βίζες», γρήγορες διαδικασίες και υποδοχή... VIP.

Τέλος, αφού ανέλυσε την ταξική ρίζα του ζητήματος, ανέδειξε τις θέσεις του ΚΚΕ γύρω από το Προσφυγικό - Μεταναστευτικό, σημειώνοντας πως «το ΚΚΕ έχει διαλέξει πλευρά! Είναι με τους εργάτες και όχι με το κεφάλαιο. Στηρίζουμε τους κοινούς αγώνες Ελλήνων και μεταναστών εργατών, για ζωή και δουλειά με δικαιώματα. Εχουμε ανοιχτό μέτωπο απέναντι στον ρατσισμό και το φασιστικό δηλητήριο.

Για να δοθούν άδειες διαμονής σε όλους τους πρόσφυγες και μετανάστες που ζουν και εργάζονται στη χώρα μας.

Να διαμορφωθούν ολοκληρωμένα προγράμματα κοινωνικής ένταξης, για την αξιοπρεπή διαβίωση, την πρόσβαση στην εργασία, την Υγεία και την Παιδεία, την εκμάθηση της γλώσσας, με ευθύνη του κράτους και χωρίς την εμπλοκή ΜΚΟ και διαφόρων ιδιωτών.

Να προστατευτούν όλα τα παιδιά.

Να καλυφθούν όλα τα κενά και να στελεχωθούν με μόνιμο προσωπικό οι υπηρεσίες ασύλου και μετανάστευσης».

«Στην απάνθρωπη πολιτική κυβέρνησης και ΕΕ απαντάμε με αλληλεγγύη και ένταση της αντικαπιταλιστικής πάλης. Ανατρέπουμε το παλιό, τον κόσμο των πολέμων, της εκμετάλλευσης και του ξεριζωμού. Ανοίγουμε τον δρόμο στο νέο, τον κόσμο της λευτεριάς, της ειρήνης και της αδελφοσύνης των λαών. Σοσιαλισμός για να νικήσει το δίκιο!», υπογράμμισε.