Επαναλειτουργία και ενίσχυση του μηχανισμού που είχε αναλάβει επί υπουργίας Εξωτερικών Παπανδρέου - Τζεμ να «σπάσει τον πάγο» και να οδηγήσει Ελλάδα και Τουρκία στο τραπέζι του εφ' όλης της ύλης διαλόγου, προτείνει στην επιστολή του προς τον Ελληνα ομόλογό του ο Τούρκος πρωθυπουργός. Στον μηχανισμό αυτό, την εποπτεία θα έχουν οι δύο πρωθυπουργοί, οι οποίοι θα προεδρεύουν στο Συμβούλιο Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου που προτείνεται να δημιουργηθεί. Οι δυο τους θα έχουν υπό την αιγίδα τους και τις «υποομάδες συζητήσεων».

Στις ομάδες συνομιλιών, που κύριο έργο τους θα είναι η δημιουργία «θετικού κλίματος», θα περιλαμβάνονται, σύμφωνα με την τουρκική πρόταση, εκτός από κρατικοί φορείς (υπουργεία, υπηρεσίες) και «πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών», όπως για παράδειγμα δημοσιογράφοι. Οσο για το περιεχόμενο των συζητήσεων, ο υπουργός Επικρατείας της Τουρκίας και διαπραγματευτής της ενταξιακής διαδικασίας με την ΕΕ, Εγκεμένα Μπαγίς, μιλώντας προχτές στην Αθήνα σε εκδήλωση για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, ήταν αποκαλυπτικός, λέγοντας ότι ο Ερντογάν στην επιστολή του προτείνει απευθείας συνομιλίες για το Αιγαίο, το Κυπριακό, τις μειονότητες και την ενταξιακή πορεία της χώρας του.

Στο πλαίσιο διαδικασίας και στη θεματολογία που προτείνει ο Ερντογάν, θα απαντήσει τις επόμενες μέρες - ενδεχομένως μέσα στην ερχόμενη βδομάδα - ο Γ. Παπανδρέου. Χτες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι η απάντηση θα δημοσιοποιηθεί και δεν απέκλεισε το γεγονός να υπάρξουν συναντήσεις ανάμεσα στον Τ. Ερντογάν και τον Γ. Παπανδρέου. Μέσα σ' αυτό το κλίμα εντείνονται και οι φήμες για επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα, ενδεχόμενα στις αρχές του Δεκέμβρη.

Στην ουσία του ζητήματος, η κυβέρνηση αποφεύγει να δημοσιοποιήσει την επιστολή του προέδρου της Τουρκίας, με τον ισχυρισμό ότι πρόκειται «για μια τυπική επιστολή», προσπαθώντας ταυτόχρονα να την υποβαθμίσει. Ο Γ. Πεταλωτής, όταν ρωτήθηκε για τη στάση που θα κρατήσει η κυβέρνηση, δεν διέψευσε ότι η Τουρκία ζητάει διάλογο εφ' όλης της ύλης και σημείωσε ότι «χωρίς προϋποθέσεις δεν γίνεται κανένας διάλογος», αποφεύγοντας φυσικά να αναφέρει ποιες είναι οι «προϋποθέσεις» για την έναρξη του διαλόγου.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αναγνώρισε με νόημα ότι υπάρχει «κινητικότητα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις» και πρόσθεσε: «Η κυβέρνηση κάνει πολύ προσεκτικά βήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με γνώμονα το συμφέρον της χώρας μας σε όλα τα επίπεδα της εξωτερικής πολιτικής. Η ελληνική κυβέρνηση, όμως, με την αποφασιστικότητά της και με τα βήματα που κάνει, δείχνει το στίγμα της εξωτερικής της πολιτικής».

Ενδεικτικά των ελληνικών προθέσεων, είναι και τα όσα δήλωσε χτες από τη Βιέννη ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών. Ο Δημήτρης Δρούτσας, πριν τη συνάντησή του με τον ομοσπονδιακό πρόεδρο της Αυστρίας, Χάιντς Φίσερ, σημείωσε την πρόθεση της κυβέρνησης «να χρησιμοποιήσει την ελληνική πρωτοβουλία για το δίαυλο άμεσης επικοινωνίας μεταξύ των ηγετών των δύο χωρών».

Επιβεβαίωσε δηλαδή ότι η ελληνική κυβέρνηση καλοβλέπει (αν δεν έχει ήδη συμφωνήσει) για μια απευθείας διαπραγμάτευση εφ' όλης της ύλης, για θέματα δηλαδή που είτε βρίσκονται σε εξέλιξη παράλληλες διμερείς διαδικασίες, όπως στο Κυπριακό, είτε έχουν λυθεί από διεθνείς συνθήκες και δεν υφίστανται σαν «ελληνοτουρκικές διαφορές» (καθεστώς μειονοτήτων, Αιγαίο, σύνορα). Για να στρογγυλέψει μάλιστα την ελληνική στάση, επεσήμανε συμπληρωματικά πως «χρειάζεται υπευθυνότητα από όλες τις πλευρές», γιατί όπως είπε «όποιος βιάζεται σκοντάφτει». Στην καλλιέργεια του κατάλληλου κλίματος εντάσσονται και οι διαρροές περί επίσημης επίσκεψης του Τ. Ερντογάν στην Ελλάδα στις αρχές του Δεκέμβρη.

Στις δηλώσεις του αναπληρωτή ΥΠΕΞ εμφανίζεται υποδόρια η αμηχανία που έχει προκαλέσει στην κυβέρνηση η ταχύτητα με την οποία η τουρκική κυβέρνηση έσπευσε με την επιστολή Ερντογάν να περιγράψει το σύνολο των ανοιχτών ελληνοτουρκικών ζητημάτων και να προτείνει μάλιστα και μια διαδικασία αντιμετώπισής τους. «Χρειάζεται καλή προετοιμασία ώστε να μην σπαταλήσουμε χάριν της επικοινωνίας την ευκαιρία που ανοίγεται μπροστά μας» δήλωσε ο Δ. Δρούτσας.

Οπως ανέφερε ο Δ. Δρούτσας, ο υπουργός Επικρατείας της Τουρκίας και διαπραγματευτής της ενταξιακής διαδικασίας με την ΕΕ, Εγκεμένα Μπαγίς, κατά τη χτεσινή μεταξύ τους συνάντηση, τον ενημέρωσε για την επιθυμία του Τούρκου πρωθυπουργού να ανταποκριθεί στο κάλεσμα του Γ. Παπανδρέου. Ο Δ. Δρούτσας εκτίμησε ότι «η συνάντηση υπήρξε χρήσιμη ενόψει του Δεκεμβρίου», καθώς, όπως σημείωσε, «μας περιμένουν κρίσιμες αποφάσεις για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας». Δίνοντας παράλληλα το στίγμα για τη στάση της κυβέρνησης στα ελληνοτουρκικά, πρόσθεσε: «Είναι ζωτικής σημασίας να μιλάμε μεταξύ μας με αμεσότητα και ειλικρίνεια. Η Ελλάδα υποστηρίζει ξεκάθαρα την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Το ίδιο ξεκάθαρα τονίζει ότι στην αξιολόγηση της Τουρκίας δεν θα υπάρξουν εκπτώσεις».

Τη σύγκληση της Επιτροπής Αμυνας και Εξωτερικών της Βουλής, αλλά και του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, ζήτησε διά του εκπροσώπου της η ΝΔ, προκειμένου να ενημερωθεί για τις προθέσεις και τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης επί εθνικών θεμάτων. Επί της ουσίας, ζητάει από την κυβέρνηση να τις δώσει το απαραίτητο άλλοθι προκειμένου να εκφράσει τη συναίνεσή της στους κυβερνητικούς χειρισμούς, αφού καμιά διαφωνία δεν έχει με τη στρατηγική χειρισμού των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του Κυπριακού.

Σε ό,τι αφορά την κυπριακή κυβέρνηση, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Μάρκος Κυπριανού δήλωσε χτες ότι «παρακολουθεί με επιφύλαξη τα όσα συμβαίνουν και περιμένει από την Αγκυρα όχι μόνο λεκτικές αναφορές, αλλά και έμπρακτα παραδείγματα στις προσπάθειες εξεύρεσης λύσης του Κυπριακού». Κληθείς να σχολιάσει την εξαγγελία των επισκέψεων Ερντογάν και Νταβούτογλου στην Αθήνα στις αρχές Δεκέμβρη, ο Μ. Κυπριανού είπε ότι «αυτό που πρέπει να δούμε είναι το περιεχόμενο των όσων αποφασίστηκαν στην Αγκυρα, αφού επί της ουσίας δεν έχουμε δει τίποτε ακόμα».