Με αυτή την έκδοση, η «Σύγχρονη Εποχή» συνεχίζει την προσπάθεια μετάφρασης και έκδοσης των έργων των Κ. Μαρξ και Φρ. Ενγκελς στην Ελλάδα. Σε αυτήν περιλαμβάνονται τέσσερα κείμενα του Φρ. Ενγκελς που δημοσιεύονται για πρώτη φορά στα ελληνικά και ένα κείμενο του Κ. Μαρξ σε νέα μετάφραση. Οπως αποτυπώνεται και στον τίτλο της έκδοσης, τα κείμενα αυτά πραγματεύονται διάφορες πλευρές και περιόδους της προκαπιταλιστικής κοινωνικής εξέλιξης.

Πρόκειται για κείμενα που ανήκουν σε προχωρημένη περίοδο της ζωής και της σκέψης των δύο θεμελιωτών της κομμουνιστικής κοσμοθεωρίας. Ενώ στα πρώτα τους έργα της δεκαετίας του 1840 οι Μαρξ και Ενγκελς διατύπωσαν τις θεμελιώδεις αρχές της υλιστικής αντίληψης της Ιστορίας, εδώ εμβαθύνουν την έρευνά τους στις προκαπιταλιστικές κοινωνίες. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι σε αυτό το στάδιο της σκέψης τους, η ανησυχία τους για αυτές τις κοινωνίες έχει ως αφετηρία τα συμπεράσματα και ερωτήματα που έχουν προκύψει από τη μελέτη του καπιταλιστικού οικονομικο-κοινωνικού σχηματισμού που σε σημαντικό βαθμό έχει προηγηθεί. Αυτό ισχύει τόσο για το κείμενο του Μαρξ, το οποίο διερευνά την πορεία που ακολούθησε η ανθρώπινη κοινωνία σε διάφορα σημεία της υφηλίου μέχρι την εμφάνιση και κυριαρχία του κεφαλαίου και της μισθωτής εργασίας, όσο και για τα κείμενα του Ενγκελς, που σε σημαντικό βαθμό γράφτηκαν με αφορμή τη συγκρότηση του γερμανικού αστικού έθνους - κράτους το 1871.

Τα τέσσερα κείμενα του Ενγκελς γράφτηκαν την περίοδο 1878-1884. Από αυτά, μόνο «Η Μark» κυκλοφόρησε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Τα υπόλοιπα κείμενά του αποτελούν χειρόγραφα, τα οποία ποτέ δεν πήραν την τελική τους μορφή προς έκδοση. Ως τέτοια, αποτυπώνουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία της ζωντανής σκέψης του Ενγκελς, την πορεία κατά την οποία διαμορφώθηκαν κάποιες σκέψεις που περιλαμβάνονται και σε άλλα κείμενά του. Το ίδιο ισχύει και για το κείμενο του Μαρξ «Μορφές που προηγούνται της καπιταλιστικής παραγωγής», το οποίο γράφτηκε ως μέρος των λεγόμενων «Grundrisse», των οικονομικών δηλαδή χειρογράφων του Μαρξ της περιόδου 1857-1858, που αποτελούν την πρώτη μορφή του υλικού που περιλήφθηκε στο «Κεφάλαιο», ο πρώτος τόμος του οποίου εκδόθηκε το 1867.

Τα δύο πρώτα κείμενα, «Για την πρώιμη ιστορία των Γερμανών» και «Η Φραγκική Περίοδος», αποτελούν προϊόν ενός σχεδιαζόμενου ενιαίου κειμένου, το οποίο στην πορεία κατέληξε σε δύο διακριτά κείμενα. Στα κείμενα αυτά περιγράφονται τα βασικά σημεία της γερμανικής ιστορίας, η αργή αλλά σταθερή πρόοδος των παραγωγικών δυνάμεων, καθώς και η αντίστοιχη κίνηση των σχέσεων παραγωγής. Ιδιαίτερα, στο κείμενο «Η Φραγκική Περίοδος» περιγράφεται η κίνηση των πολύμορφων φεουδαρχικών σχέσεων παραγωγής στη δυτική Ευρώπη, η οποία θεωρείται ως το «αρχέτυπο» του συγκεκριμένου τρόπου παραγωγής.

Στο κείμενο «H Mark» -το οποίο χαρακτηρίστηκε από τον Ενγκελς ως ο πρώτος καρπός των μελετών του για τη γερμανική ιστορία - περιγράφεται η πορεία της γερμανικής αγροτικής κοινότητας που έφερε ιστορικά αυτό το όνομα, από την περίοδο των γερμανικών φύλων που αντιπαρατίθονταν με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μέχρι τα τέλη του λεγόμενου Μεσαίωνα. Ιδιαίτερη σημασία έχει, επίσης, το γεγονός ότι αυτό το κείμενο κυκλοφόρησε με νέα επιμέλεια του Ενγκελς λίγα χρόνια μετά, ως φυλλάδιο για τους Γερμανούς αγρότες με τον τίτλο «Γερμανός αγρότης. Τι ήταν; Τι είναι; Τι θα μπορούσε να είναι;», με στόχο την αύξηση της επιρροής του γερμανικού εργατικού κόμματος στον πληθυσμό της υπαίθρου.

Το κείμενο «Η παρακμή της φεουδαρχίας και η άνοδος του καπιταλισμού» περιγράφει το πέρασμα από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, που επήλθε με την ανάπτυξη της παραγωγικής δραστηριότητας των πρώτων αστών των πόλεων παράλληλα με την ανάπτυξη των χρηματικών ανταλλαγών.

Τέλος, το κείμενο του Μαρξ «Μορφές που προηγούνται της καπιταλιστικής παραγωγής» μελετά τις ιστορικές μορφές που πήρε η προκαπιταλιστική συσχέτιση του ανθρώπου με τη γη. Ο Μαρξ ξεχωρίζει τρεις ιστορικές μορφές (την ανατολίτικη, τη γερμανική και την αρχαϊκή) με τα ιδιαίτερά τους χαρακτηριστικά, στην παραγωγή και την αντανάκλαση αυτών των χαρακτηριστικών στις υπόλοιπες πλευρές της κοινοτικής οργάνωσης, με βασικό τον τρόπο διαχείρισης των ζητημάτων της κοινότητας. Ολη η ανάλυση γίνεται υπό το πρίσμα της διερεύνησης της ιστορικής πορείας εμφάνισης του κεφαλαίου και της μισθωτής εργασίας, μέσω της διάλυσης των προκαπιταλιστικών τρόπων συσχέτισης του ανθρώπου με τη γη.