Οταν η κυβέρνηση νομοθετεί, προπαγανδίζει ότι η πολιτική της συμβάλλει στην ανάκαμψη της οικονομίας. Αλλά οι εργαζόμενοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι φτωχοί αγρότες, πρέπει κάθε φορά να αναρωτιούνται ποιον ωφελεί αυτή η ανάκαμψη. Η κυβέρνηση απαντά σ' αυτό: Ολους, όλη την κοινωνία. Το ίδιο ισχυρίζεται και με το πολυνομοσχέδιο για οικονομικά θέματα όπως «πλαστικό χρήμα», «αδήλωτα εισοδήματα» κ.ά., που στο άρθρο 116 τροποποιεί τον νόμο 4177/2013 της προηγούμενης συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, με τον οποίο είχαν καθιερωθεί οι λεγόμενες «ενδιάμεσες εκπτώσεις» και το άνοιγμα των καταστημάτων την πρώτη Κυριακή, κατά την διάρκειά τους. Με την τροποποίηση αυτή οι ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι θα διαρκούν συνολικά 30 μέρες από 20 που ίσχυε με τον προηγούμενο νόμο, ενώ καθορίζονται σε τουλάχιστον 2 οι Κυριακές κατά τις οποίες τα καταστήματα θα μπορούν να παραμένουν ανοιχτά.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το σχετικό άρθρο του νομοσχεδίου, «με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη, μετά από γνώμη των εμπορικών συλλόγων και των επαγγελματικών οργανώσεων της Περιφερειακής Ενότητας καθορίζεται ο αριθμός των ημερών καθώς και τα χρονικά σημεία έναρξης και λήξης κάθε ενδιάμεσης εκπτωτικής περιόδου στους δήμους της οικείας Περιφερειακής Ενότητας. Στις παραπάνω ημέρες περιλαμβάνονται τουλάχιστον δύο Κυριακές». Αρα, λοιπόν, όπως ξεκάθαρα προκύπτει από την παραπάνω διατύπωση, ο νόμος δίνει τη δυνατότητα τα καταστήματα να παραμείνουν ανοιχτά όλες τις Κυριακές κατά τη διάρκεια των εκπτωτικών περιόδων.

Η δικαιολογία τόσο για την αύξηση των Κυριακών κατά τις οποίες τα μαγαζιά μπορούν να είναι ανοιχτά, όσο και για την αύξηση των ημερών των εκπτωτικών περιόδων, είναι οι δυνατότητες που προσφέρουν για αύξηση του τζίρου άρα και των κερδών και του εισοδήματος των αυτοαπασχολουμένων και των μικρών εμπόρων. Επομένως με το άρθρο 116 του πολυνομοσχεδίου, η κυβέρνηση κάνει ένα βήμα παραπέρα μειώνοντας τις Κυριακές - αργίες ως μέτρο συμβολής στην οικονομική ανάπτυξη του τομέα του εμπορίου και των επιχειρήσεών του.

Είναι αλήθεια ότι η κυβέρνηση νοιάζεται για όλους με αυτήν την τροποποίηση που κάνει αυξάνοντας τις Κυριακές που θα λειτουργούν τα μαγαζιά αλλά και τη χρονική διάρκεια των εκπτώσεων;

Με τη γενική τοποθέτηση - δικαιολογία της δυνατότητας αύξησης τζίρου και κερδών, η κυβέρνηση πάει να ρίξει «τυρί στη φάκα» για τους αυτοαπασχολούμενους και τους μικρούς εμπόρους, ενώ στην πραγματικότητα ενδιαφέρεται για την αύξηση του τζίρου και των κερδών, άρα και την ανάπτυξη των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων σε όλους τους κλάδους του εμπορίου, αξιοποιώντας και τις συνθήκες οικονομικής κρίσης.

Είναι γεγονός ότι οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και στον τομέα του εμπορίου, έχουν τη δυνατότητα να αντλούν πελατεία και να αποκτούν έτσι συνεχώς μεγαλύτερα μερίδια στην αγορά συγκριτικά με τους αυτοαπασχολούμενους και τους μικρούς εμπόρους, προσφέροντας εμπορεύματα σε χαμηλότερες τιμές συγκριτικά με τους πολύ μικρούς. Εχουν, ταυτόχρονα, τη δυνατότητα να δημιουργούν μεγάλα καταστήματα με πολλά διαφορετικά είδη, γεγονός που επίσης προσελκύει πελατεία. Ας μην ξεχνάμε τη μάχη να μπορούν τα σούπερ μάρκετ να πουλούν μέχρι και «μη συνταγογραφούμενα φάρμακα».

Αυτά τα δύο στοιχεία από μόνα τους οξύνουν στο έπακρο τον ανταγωνισμό, εκτοπίζοντας τους αυτοαπασχολούμενους. Μια σύγκριση μπορεί να μας δώσει η εικόνα των σούπερ μάρκετ με τα μπακάλικα της γειτονιάς που έχουν σχεδόν εκλείψει.

Σ' αυτό επίσης επιδρά και η σχέση τζίρου - εξόδων λειτουργίας, που για τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους έχει μεγάλη διαφορά σε σύγκριση με τους αυτοαπασχολούμενους, που αυτή η διαφορά είναι ελάχιστη, ενώ σε συνθήκες κρίσης είτε εκμηδενίζεται είτε τα έξοδα είναι μεγαλύτερα από τα έσοδα, τον τζίρο.

Επομένως, η κυβέρνηση, αυξάνοντας τις Κυριακές που θα είναι ανοιχτά, αλλά και τη χρονική διάρκεια των εκπτώσεων, ενισχύουν ακόμη περισσότερο τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, αφού έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μεγαλύτερες εκπτωτικές προσφορές με ακόμη μικρότερες τιμές, συγκριτικά με τους μικρούς, οι οποίοι τις Κυριακές έχουν επιπλέον έξοδα λειτουργίας που ο τζίρος τους δεν καλύπτει, άρα έχουν ζημιά.

Ακόμη πιο δραματική θα είναι η κατάσταση για χιλιάδες γυναίκες μικρεμπόρους, οι οποίες είναι επιφορτισμένες με την ανατροφή των παιδιών, με το νοικοκυριό.

Η κυβέρνηση, επομένως, δεν νοιάζεται για όλους, αλλά για τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Νομοθετεί επί το αντιδραστικότερο για αυτοαπασχολούμενους και μικρούς εμπόρους. Με την παραπάνω ρύθμιση ενισχύει τη διαδικασία κλεισίματος χιλιάδων μικροεπιχειρήσεων.

Στην πραγματικότητα, προσθέτει ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ των εξοντωτικών μέτρων που έχουν παρθεί τα τελευταία χρόνια όπως τα συνεχή χαράτσια, τα άδικα φορολογικά μέτρα, οι αντιασφαλιστικές ρυθμίσεις, κ.ά. Ειδικά, αν αναλογιστεί κανείς ότι μεγάλο μέρος αυτών των καταστημάτων είναι ατομικές επιχειρήσεις, όπου απασχολούνται και μέλη της οικογένειας του ιδιοκτήτη, εύκολα γίνεται κατανοητό το βάρος που έρχεται να προστεθεί, από τα εξαντλητικά ωράρια με τα οποία καλείται να εργαστεί.

Η συντριβή που έχουν υποστεί οι μικρέμποροι τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται χαρακτηριστικά από τα επίσημα στοιχεία έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδας του περασμένου Σεπτέμβρη, σύμφωνα με τα οποία το λιανικό εμπόριο στην Ελλάδα σε όρους όγκου συρρικνώνεται κατά 5% ετησίως την τελευταία επταετία (έναντι ανόδου κατά 1% ετησίως κ.μ.ο. στην ΕΕ). Παράλληλα, όπως αναφέρει η έκθεση, ο αριθμός των επιχειρήσεων του κλάδου περιορίστηκε σωρευτικά στο διάστημα 2008 - 2013 κατά περίπου 30.000 καταστήματα αντιστοίχως σε συνολική πτώση της τάξης του 16% (με την πτώση στην Αττική να φθάνει το 28%). Αρκετές χιλιάδες έκλεισαν ακόμη την επόμενη διετία, ενώ δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι τα μικρά καταστήματα λειτουργούν κι ως μέσο απορρόφησης της ανεργίας, άσχετα από το γεγονός ότι πολλά από αυτά δεν προλαβαίνουν να συμπληρώσουν χρόνο από τη μέρα έναρξης λειτουργίας.

Αποκαλύπτεται σταδιακά η προσπάθεια που γίνεται μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών για την πλήρη κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας, για την «απελευθέρωση» της αγοράς και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και του ανταγωνισμού υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων. Ως πρώτο βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση είναι η αύξηση των ημερών της εκπτωτικής περιόδου την ίδια στιγμή που η νομοθετική ρύθμιση δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες για λειτουργία των καταστημάτων επιπλέον Κυριακές απ' όσες ίσχυαν μέχρι σήμερα. Φαίνεται ότι η κυβέρνηση με αυτόν το νόμο κάνει ένα βήμα προς την πλήρη, σταδιακά, απελευθέρωση ώστε να λειτουργούν όλες τις Κυριακές του χρόνου, δηλαδή την οριστική κατάργηση της Κυριακής - αργίας. Αυτή είναι και μια πάγια πρόταση - απαίτηση του ΔΝΤ προς την κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται στην αιτιολογική έκθεση ότι μία πλήρης απελευθέρωση του καθεστώτος των εκπτώσεων θα μπορούσε να δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό στην αγορά», αλλά αυτό δεν μπορεί να κρύψει ότι είναι απαίτηση όλων των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, όπως και τη δημιουργία ζημιογόνων επιχειρήσεων δεν την αποτρέπει καμιά νομοθεσία. Αυτά είναι συνέπειες των νομοτελειών του καπιταλισμού. Αλλωστε, σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία στις χαρακτηρισμένες ως τουριστικές περιοχές, τα μαγαζιά λειτουργούν όλες τις Κυριακές του χρόνου.

Αυτή η νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης, επιδεινώνει την κατάσταση και για τους εργαζόμενους στον κλάδο του εμπορίου, των οποίων οι εργασιακές σχέσεις κατά τα τελευταία χρόνια χειροτερεύουν ολοένα, καθώς καλούνται να δουλεύουν εξαντλητικά ωράρια, 10ωρα και 12ωρα, χωρίς ρεπό, σε πολλές περιπτώσεις με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και μερικής απασχόλησης, με εντατικοποίηση της δουλειάς, με εργαζόμενες γυναίκες σε βαριές δουλειές (π.χ. να βρίσκονται πολλές ώρες σε ψυγεία ή να σηκώνουν μεγάλα βάρη), με κινδύνους για την υγεία τους και ιδιαίτερα την αναπαραγωγική τους λειτουργία, όπως καταγγέλλουν τα ταξικά σωματεία τους. Τα τελευταία χρόνια, έχουν εισαχθεί νέες μορφές αύξησης των ωραρίων εργασίας με τις λεγόμενες «Λευκές» ή «Κόκκινες» νύχτες, πιο πρόσφατα την «BLACKFRIDAY» ενώ σταθερά επιβουλεύονται την κατάργηση των αργιών της «Καθαρής Δευτέρας» και της 2 Γενάρη που έχει καθιερωθεί εθιμικά.

Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις, ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας έχει εκδώσει ανακοίνωση στο πλαίσιο της μεγάλης προσπάθειας ενημέρωσης των εργαζομένων που καταβάλλει στην οποία σημειώνεται η προσπάθεια μεγαλοεργοδοσίας και πολυεθνικών του κλάδου που με μοναδικό κριτήριο την αύξηση των κερδών τους επιχειρούν να σμπαραλιάζουν κάθε εργασιακό δικαίωμα. Σε αυτήν τους την προσπάθεια, όπως σημειώνει ο Σύλλογος, έχουν αξιοποιήσει όλο το αντεργατικό οπλοστάσιο που τους έχουν εξασφαλίσει οι προηγούμενες και η σημερινή κυβέρνηση με επιστέγασμα την απουσία Κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, που τους έχει «λύσει τα χέρια» για την ένταση της εκμετάλλευσης χιλιάδων εμποροϋπαλλήλων.

Απ' όλα αυτά προκύπτει ότι το συμφέρον των αυτοαπασχολουμένων, μικρών εμπόρων είναι να αγωνιστούν από κοινού με τους εμποροϋπάλληλους και τους άλλους κλάδους που σήμερα διεκδικούν και παλεύουν για κατοχύρωση της Κυριακής - αργίας, για την κατάργηση όλων των νόμων που απελευθερώνουν το ωράριο, για σταθερό ημερήσιο εργάσιμο χρόνο, συνθήκες δουλειάς που να προστατεύουν την υγεία, σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα ζητήματα των εργαζομένων γυναικών που πλειοψηφούν στο εμπόριο, για Συλλογικές Συμβάσεις με μισθούς και άλλα δικαιώματα, που να καλύπτουν τις απώλειες της περιόδου της κρίσης, με κατάργηση όλων των αντεργατικών νόμων, διεκδικώντας κάλυψη όλων των σύγχρονων αναγκών τους, σε ρότα εναντίωσης στο κεφάλαιο, στην εξουσία του.