Με φόντο τις αβεβαιότητες του κεφαλαίου και τους «κινδύνους» που εκδηλώνονται στην ΕΕ και γενικότερα στην παγκόσμια οικονομία, εξελίσσονται οι συνεννοήσεις και τα αντιλαϊκά παζάρια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με το κουαρτέτο, σχετικά με το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης». Την ίδια ώρα, η Κομισιόν, από την πλευρά της, στο πλαίσιο της διεργασίας για την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ), δρομολογεί και νέα δέσμη μέτρων, που έχουν στόχο τη θωράκιση και αναβάθμιση του ευρωπαϊκού κεφαλαίου και των μονοπωλίων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Κεντρικό ζητούμενο είναι η ανάκαμψη των νέων κερδοφόρων επενδύσεων, οι οποίες παρά τα εκτεταμένα προγράμματα της νομισματικής χαλάρωσης σε όφελος των ευρωπαϊκών μονοπωλίων από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και από το λεγόμενο «επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ», που έχει ενεργοποιήσει η πλευρά της Κομισιόν, παραμένουν ιδιαίτερα υποτονικές.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί, παρουσιάζοντας την έκθεση της Κομισιόν με τις «Φθινοπωρινές Προβλέψεις 2016», σημείωσε χαρακτηριστικά: «Σε αυτούς τους ασταθείς και αβέβαιους καιρούς, πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να διαφυλαχθεί και να ενισχυθεί η ανάκαμψη».

Ταυτόχρονα, ο Π. Μοσκοβισί, αναφερόμενος στην ελληνική οικονομία, υπογράμμισε ότι στόχος είναι τώρα «να πετύχει το μνημόνιο, να εφαρμοστούν σωστά οι μεταρρυθμίσεις, να επιστρέψει η ανάπτυξη, να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και η απασχόληση», επιβεβαιώνοντας δηλαδή ότι τα μόνιμα αντιλαϊκά μέτρα είναι η προϋπόθεση της όποιας καπιταλιστικής ανάκαμψης. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ελληνικές αρχές «έχουν πλέον αναλάβει σε γενικές γραμμές τις ευθύνες τους». Ταυτόχρονα, επανέλαβε τη θέση της Κομισιόν για «συνολική συμφωνία» μέχρι το τέλος του 2016, στην οποία θα περιλαμβάνεται και η συμμετοχή του ΔΝΤ.

«Η πολιτική αβεβαιότητα, η βραδεία ανάπτυξη εκτός ΕΕ και τα χαμηλά επίπεδα των παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών επηρεάζουν αρνητικά τις προοπτικές ανάπτυξης. Εξακολουθεί επίσης να ελλοχεύει ο κίνδυνος οι χαμηλές επιδόσεις της οικονομίας κατά τα τελευταία έτη να επιβραδύνουν την ανάπτυξη, ενώ η εμμένουσα υποτονικότητα της οικονομικής δραστηριότητας αποτελεί ένδειξη ότι υπάρχει δυνατότητα ταχύτερης ανάπτυξης χωρίς αδικαιολόγητες πληθωριστικές πιέσεις».

Τα παραπάνω επισημαίνει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις «Φθινοπωρινές Προβλέψεις 2016», ενώ όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, «κατά τα προσεχή έτη, η ευρωπαϊκή οικονομία δεν θα είναι πλέον σε θέση να υπολογίζει στην έκτακτη στήριξη την οποία είχε από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η πτώση των τιμών του πετρελαίου και η νομισματική υποτίμηση». Σε αυτό το φόντο και παρά το γεγονός ότι οι αναμενόμενοι ρυθμοί ανάκαμψης του ΑΕΠ, τόσο στην Ευρωζώνη όσο και συνολικά στην ΕΕ, διακυμαίνονται περίπου στα ίδια επίπεδα με αυτά των «Εαρινών Προβλέψεων 2016», διαπιστώνεται πλέον ότι «οι κίνδυνοι αυξήθηκαν τους τελευταίους μήνες και καταδεικνύουν σαφώς δυσμενή εξέλιξη». Μεταξύ άλλων, αναφέρεται η επικείμενη έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, «γεγονός που έχει προκαλέσει αβεβαιότητα και μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη αυξημένων κινδύνων σχετικά με τις επιδιωκόμενες πολιτικές υπό το σημερινό μεταβαλλόμενο πολιτικό περιβάλλον». Ταυτόχρονα, κίνδυνοι για τις οικονομίες της ΕΕ εντοπίζονται και από το εξωτερικό περιβάλλον, με έμφαση στις «αβέβαιες οικονομικές τάσεις στην Κίνα», καθώς και από τον «κίνδυνο επιδείνωσης των γεωπολιτικών συγκρούσεων, που έχουν αυξηθεί».

Μεταξύ άλλων, η έκθεση της Κομισιόν εστιάζει και στα παρακάτω:

-- Η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ μειώθηκε περαιτέρω κατά τους τελευταίους μήνες και αναμένεται στο 3% για το 2016, το οποίο αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο από το 2009.

-- Η «υποτονικότητα» στο διεθνές εμπόριο, εκτός ΕΕ, επηρεάζει τις εξαγωγές της Ευρωζώνης, παρά την «ανθεκτικότητα» των εμπορικών συναλλαγών στο εσωτερικό της Ευρωζώνης.

-- Το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ευρωζώνης (δοσοληψίες με άλλες αγορές) αναμένεται να μειωθεί στο πλαίσιο του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων.

Από την πλευρά του, το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Μπ. Κερέ, αναφερόμενος στους ενδοαστικούς ανταγωνισμούς και τις επιδράσεις που θα έχει στην παγκόσμια οικονομία η εκλογή του Ντ. Τραμπ στη θέση του Προέδρου των ΗΠΑ, τόνισε: «Δεν είναι θέμα της ΕΚΤ να αξιολογήσει τις πολιτικές συνέπειες. Υπάρχει, όμως, ένα δίδαγμα για την Ευρώπη: Σε έναν κόσμο όπου τα σοκ αυξάνονται, η Ευρώπη πρέπει να κρατήσει τον έλεγχο της μοίρας της. Για να είναι ισχυρή η Ευρώπη σε όρους άμυνας και ασφάλειας, θα πρέπει να έχει ισχυρή οικονομία. Και για να είναι ισχυρή η οικονομία,χρειάζονται μεταρρυθμίσεις σε όλες τις χώρες και η Ευρωζώνη πρέπει να λειτουργεί καλύτερα».

Την ίδια ώρα, όλες οι πρόσφατες εκθέσεις των ιμπεριαλιστικών Οργανισμών (ΔΝΤ, ΟΟΣΑ κ.ά.) διαβλέπουν πρόσθετους κινδύνους στην παγκόσμια οικονομία, με καθοριστικές παραμέτρους μεταξύ άλλων την περαιτέρω επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης, την επιβράδυνση των ρυθμών στο παγκόσμιο εμπόριο, τις ανταγωνιστικές υποτιμήσεις νομισμάτων στις αναδυόμενες οικονομίες, τη χαμηλή παραγωγικότητα, ενώ σημαντικός παράγοντας επιβράδυνσης παραμένουν «οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι στη Μέση Ανατολή», σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ.

Ειδικό βάρος έχει η οικονομική δραστηριότητα στην Κίνα, που αν και προβλέπεται ανάπτυξη στο 6,6% του ΑΕΠ, είναι πολύ κάτω από τα διψήφια ποσοστά που είχε πριν μερικά χρόνια και αυτό επηρεάζει αρνητικά τις εξαγωγές των κρατών - μελών των Ευρωζώνης - ΕΕ. Σύμφωνα με σχετικά πρόσφατα στοιχεία, το μερίδιο της Κίνας στο παγκόσμιο ΑΕΠ φτάνει στο 16,6%, έναντι μεριδίων 15,9% των ΗΠΑ και 12,2% της Ευρωζώνης. Μάλιστα, οι ταξινομούμενες ως «αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες» (σε αυτές περιλαμβάνεται και η Κίνα) έχουν μερίδιο 57,1% στο παγκόσμιο ΑΕΠ. Να σημειωθεί ότι η κινεζική οικονομία το 2015 εμφάνισε ρυθμό ανάπτυξης 6,9%, το χαμηλότερο των τελευταίων 25 ετών.

Με βάση και τα παραπάνω ερμηνεύονται οι αβεβαιότητες του κεφαλαίου, λόγω επιβράδυνσης στις «αναδυόμενες οικονομίες», με εξαίρεση την Ινδία, που παρουσιάζει ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 7%. Το διεθνές εμπόριο επηρεάστηκε από την αναιμική ζήτηση εισαγωγών από τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, κυρίως από την Κίνα.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, σε επίπεδο Ευρωζώνης αναμένεται ισχνός ρυθμός ανάκαμψης: 1,7% για το 2016 (από 1,6% στις προηγούμενες εκτιμήσεις) και για το 2017 1,5%, με σημαντική μείωση σε σχέση με το 1,8% στις εαρινές εκτιμήσεις.

Συνολικά στην ΕΕ αναμένονται ρυθμοί ανάκαμψης 1,8% (αμετάβλητο) το 2016 και 1,6% (από 1,9%) το 2017.

Ειδικότερα, προβλέπονται οι εξής ρυθμοί ανάκαμψης:

-- Γερμανία: 2016: 1,9%, 2017: 1,5%

-- Γαλλία: 2016: 1,3%, 2017: 1,4%.

-- Ιταλία: 2016: 0,7%, 2017: 0,9%.

-- Βρετανία: 2016: 1,9%, 2017: 1%.

Για τις ΗΠΑ καταγράφεται σημαντική υποβάθμιση των προβλέψεων. Συγκεκριμένα, ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται στο 1,6% (από 2,3%) για το 2016 και στο 2,1% (από 2,2%) για το 2017.

Αμετάβλητες σε σχέση με τις «Εαρινές Προβλέψεις» παραμένουν οι εκτιμήσεις σχετικά με το ελληνικό ΑΕΠ. Ειδικότερα, προβλέπεται πτώση 0,3% το 2016 και ανάκαμψη 2,7% το 2017, ρυθμός που έχει ενσωματωθεί και στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, ενώ η αναμενόμενη ανάκαμψη για το 2018 προβλέπεται σε 3,1%.

Το κρατικό χρέος αναμένεται στο 181,6% του ΑΕΠ για το 2016 (από 177,4% το 2015), στο 179,1% το 2017 και στο 172,4% το 2018.

Τα ποσοστά της «επίσημης ανεργίας» εκτιμώνται το 2016 σε 23,5%, το 2017 σε 22,2% και το 2018 σε 20,3%.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα «οφέλη» που σημειώθηκαν στο δημοσιονομικό επίπεδο το 2016, «αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τις αποκλίσεις στις δαπάνες, κυρίως στο μισθολογικό κόστος και τον τομέα της Υγείας». Σημειώνεται, επίσης, πως οι μεταρρυθμίσεις σε φορολογία και συνταξιοδοτικό έχουν «μεγάλα ρίσκα εφαρμογής».