Copyright 2016 The Associated

Στρατός στους δρόμους

Γύρω στις 2 π. μ. η εικόνα έδειχνε υποχώρηση των πραξικοπηματιών ωστόσο εμφανιζόταν ακόμα αμφίρροπη, ενώ οι πληροφορίες παρέμεναν συγκεχυμένες και η διασταύρωσή τους ήταν πολύ δύσκολη. Το "Ρόιτερς" μετέδωσε κάποια στιγμή πληροφορίες για παράδοση του αρχηγού των πραξικοπηματιών. Ρεπορτάζ αναφέρονταν και σε σύλληψη στρατιωτών που στήριζαν την απόπειρα. Η «Χουριέτ» μετέδιδε ότι ο αρχηγός της πρώτης στρατιάς Εμίτ Ντουντάρ δήλωνε πως το πραξικόπημα ήταν προσπάθεια μιας «μικρής ομάδας» και «δεν υπάρχει λόγος για ανησυχία». Ακόμα, ο αρχηγός του ΠΝ φερόταν να εκφράζει τη στήριξή του στον Ερντογάν. Νωρίτερα, πλήθαιναν οι πληροφορίες για συγκεντρώσεις στήριξης του Ερντογάν σε Αγκυρα, Σμύρνη και άλλες πόλεις, ενώ υπήρχαν και ανταποκρίσεις για τουλάχιστον 17 νεκρούς από συγκρούσεις στην πρωτεύουσα, στο κέντρο των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας. Ολα τα βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης, (σοσιαλδημοκρατικό) CHP (φιλοκουρδικό) HDP και (εθνικιστικό) MHP καταδίκασαν την απόπειρα πραξικοπήματος. Επίσης ανέφεραν δηλώσεις των ΗΠΑ στήριξης της «νόμιμης Τουρκικής κυβέρνησης».

Οι πληροφορίες έφταναν με καταιγιστικό τρόπο, αλλά και συγκεχυμένα, ενώ πολλά ήταν τα προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες και το σήμα των ΜΜΕ, ειδικά των κρατικών. Ανάμεσα στα ΜΜΕ που συνέχιζαν να μεταδίδουν στοιχεία ήταν και το (αντιπολιτευόμενο) πρακτορείο «Ντογάν», σύμφωνα με το οποίο οι πραξικοπηματίες στις πρώτες τους τοποθετήσεις δήλωναν ότι «όλες οι διεθνείς συμφωνίες και δεσμεύσεις θα συνεχιστούν. Δεσμευόμαστε ότι οι καλές σχέσεις με τις χώρες όλου του κόσμου θα συνεχιστούν».

Το σήμα του κρατικού δικτύου TRT, μετά από μικρή διακοπή, επαναλήφθηκε, ενώ αυτό βρισκόταν υπό κατάληψη και μεταδόθηκε ανακοίνωση του λεγόμενου «Συμβουλίου Ειρήνης της χώρας», που σημείωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη «επιχείρηση αποκατάστασης» της κοσμικής εξουσίας και της δημοκρατίας, ότι ετοιμάζεται νέο σύνταγμα, ότι έχει απαγορευτεί η κυκλοφορία, έχουν κλείσει τα αεροδρόμια και τα σύνορα.

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ο Πρόεδρος της χώρας, Ρ. Τ. Ερντογάν, απηύθυνε διάγγελμα μέσω Μέσου Κοινωνικής Δικτύωσης, καλώντας «το έθνος να βγει στους δρόμους» και να αντισταθεί σε αυτήν την «απόπειρα εξέγερσης», κατηγορώντας για τις εξελίξεις το περιβάλλον του ισλαμιστή επιχειρηματία Φετουλάχ Γκιουλέν, πρώην στενού συμμάχου και νυν αντιπάλου του, ενώ αναμεταδιδόταν και μαγνητοσκοπημένη δήλωσή του σε τηλεοπτικά ΜΜΕ.

Πλάνα που έκαναν το γύρο του κόσμου εμφάνιζαν στρατό να έχει κλείσει τις δύο γέφυρες του Βοσπόρου, ενώ πληροφορίες ανέφεραν ότι στρατός είχε αποκλείσει τα γραφεία του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ. Λιγότερες ήταν οι πληροφορίες για την κατάσταση στην Αγκυρα, όπου ωστόσο ορισμένοι ανταποκριτές υποστήριζαν ότι βρισκόταν σε εξέλιξη στρατιωτική επιχείρηση και στην ίδια την έδρα του Γενικού Επιτελείου Στρατού με ομήρους, ανάμεσα στους οποίους μάλιστα βρισκόταν (σύμφωνα με τις ίδιες πηγές) και ο επικεφαλής του Χουλούσι Ακάρ. Ο προσκείμενος στο ΑΚΡ δήμαρχος της πόλης φερόταν να καλεί τον κόσμο να βγει στους δρόμους και να αντιδράσει στις εξελίξεις, ενώ αργότερα μεταδίδονταν πληροφορίες για βομβαρδισμούς και εκρήξεις στην Αγκυρα.

Σημειώνουμε ότι οι εξελίξεις εκδηλώνονται σε μια περίοδο που η τουρκική πλουτοκρατία προσπαθούσε να διασφαλίσει τα συμφέροντά της, ανήσυχη για μια σειρά ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή και ευρύτερα, θεωρώντας ως σοβαρές απειλές εξελίξεις όπως την αναβάθμιση των Κούρδων στην περιοχή και τη ρευστότητα της κατάστασης σε Συρία - Ιράκ.

Στην Αθήνα, λίγη ώρα μετά την εκδήλωση της απόπειρας, έγινε σύσκεψη στο Μαξίμου, προκειμένου να εξεταστούν όλες οι πληροφορίες και εξελίξεις. Εγιναν προσπάθειες για επικοινωνία με την ελληνική πρεσβεία στην Αγκυρα αλλά φαίνεται να υπήρχαν προβλήματα. Ο πρωθυπουργός θα επικοινωνούσε και με τους πολιτικούς αρχηγούς.

Κάποιες πρώτες εκτιμήσεις στο ελληνικό Πεντάγωνο ανέφεραν: Ο στρατός με την παρέμβασή του αξιοποιεί το θεσμικό ρόλο στη διασφάλιση της ακεραιότητας του τουρκικού κράτους που θεωρούν ότι απειλείται από τις εξελίξεις στις περιοχές των Κούρδων, ρόλο που αμφισβητούσε τα τελευταία χρόνια ο Ερντογάν. Σε σχέση με τα μελλοντικά σενάρια εκτιμούσαν ότι η Τουρκία θα αλλάξει τη στάση της στη Συρία και στο Ιράκ και θα επικεντρωθεί στην καταστολή των Κούρδων στο εσωτερικό της, ενώ ερωτήματα διατυπώνονταν σε σχέση με την επίδραση των εξελίξεων στα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό.

Οι ίδιες πηγές θεωρούσαν «προσώρας άγνωστο» το ρόλο του αμερικανικού παράγοντα. Αξίζει, βεβαίως, να υπενθυμίσουμε ότι στα βόρεια της Τουρκίας, στη Μαύρη Θάλασσα, με τη συμμετοχή και ελληνικής πυραυλακάτου, γινόταν μέχρι χτες Σάββατο η άσκηση του ΝΑΤΟ «Breeze 2016». Συμμετείχαν 25 πολεμικά πλοία, δύο αεροσκάφη, δύο ελικόπτερα και 1.700 στρατιώτες του ΝΑΤΟ, από Βουλγαρία, Ελλάδα, Ρουμανία, Τουρκία και Ισπανία.