«Αν περπατάς σε κάποιον δρόμο της Νοτιοανατολικής Τουρκίας κι ακούσεις κάποιον κοντά και πίσω σου να φωνάζει "Αλλαχού ακμπάρ" - στα αραβικά "ο Θεός είναι μεγάλος" - οι πιθανότητες είναι πως είσαι ήδη νεκρός. Αυτή είναι η κραυγή - σήμα κατατεθέν της τουρκικής "Χεζμπολά", μιας από τις πιο ανελέητες τρομοκρατικές οργανώσεις της χώρας. Εντός λεπτών, το θύμα πυροβολείται ή κατακρεουργείται μέχρι θανάτου με τσεκούρι». Ετσι αρχίζει την ανταπόκρισή του για τον βρετανικό «The Independent» (20/1) ο Βρετανός δημοσιογράφος Τζάστιν Χάγκλερ, ο οποίος σημειώνει χωρίς περιστροφές ότι η οργάνωση, την οποία ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετσεβίτ υποσχέθηκε να «πατάξει» («Associated Press», 19/1), έχει χαρακτηριστεί στο παρελθόν το ανεπίσημο εκτελεστικό - κατά κυριολεξία - όργανο του τουρκικού στρατιωτικοπολιτικού συμπλέγματος.

Μέχρι σήμερα η δράση της «Χεζμπολά» (η οποία έγινε γνωστή τη δεκαετία του 1980 και τ' όνομά της «παραπέμπει» σε ομώνυμες ιρανικές και λιβανέζικες «τρομοκρατικές ομάδες») περιοριζόταν στην Ανατολία, αλλά τα μακάβρια ευρήματα της Αστυνομίας την Τετάρτη και την Πέμπτη στην Κωνσταντινούπολη επιβεβαιώνουν ότι «ο εφιάλτης μετανάστευσε», όπως περίπου το θέτει ο Χάγκλερ. Δεκατρείς «απαχθέντες» και πάντως εξαφανισμένοι από καιρό επιχειρηματίες βγήκαν από μια βίλα - κρησφύγετο της οργάνωσης σε πλαστικές σακούλες, φρικτά κομματιασμένοι. Η εφημερίδα «Turkish Daily News» δεν μπόρεσε να μη σχολιάσει (20/1) το ότι η «ανακάλυψη» αυτή της τουρκικής Αστυνομίας «συνέπεσε» (;) με την επίσκεψη του Καμάλ Χαραζί, του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών, στην Αγκυρα.

Ποιος είναι ο λόγος της βίαιης επαναφοράς της «Χεζμπολά» στα πρωτοσέλιδα του τουρκικού (και διεθνούς) Τύπου, δεν μπορεί ασφαλώς να ιχνευτεί με επάρκεια, καθώς είναι νωρίς ακόμη για να βγουν συμπεράσματα. Πάντως σημαντικό σε ό,τι αφορά το υπόβαθρο της οργάνωσης είναι το στοιχείο ότι «χρησιμοποιήθηκε» στο παρελθόν εναντίον του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (ΡΚΚ), πολλών «μαρξιστών» και συμπαθούντων την Αριστερά. Υπήρξε, με άλλα λόγια, το ισλαμικό «αντίστοιχο» των ακροδεξιών «Γκρίζων Λύκων», που είχαν αναλόγως θαυμαστή δράση τη δεκαετία του 1970. Και παρά τον επίσημο χαρακτηρισμό της ως «τρομοκρατικής οργάνωσης», η «Χεζμπολά» ποτέ δεν επιτέθηκε σε στρατιωτικούς ή κρατικούς λειτουργούς. Οι πιο πολλοί πιστεύουν ότι η ΜΙΤ και η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών παρείχε βοήθεια, όπλα και πληροφορίες στην οργάνωση, αλλά αυτό δεν αποδείχτηκε ποτέ.

Η δολοφονία των 13 εξηγείται με διάφορες πιθανοφανείς και λιγότερο πιθανοφανείς εκδοχές: Κάποιοι λένε ότι ενδέχεται να υποστήριζαν «αντίπαλες ισλαμικές ομάδες» (προσφιλές «κόλπο» για ξέπλυμα χρημάτων), κάποιοι άλλοι ότι έπεσαν θύματα εκβιασμού (βρέθηκαν να λείπουν χρήματα από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους). Στην πραγματικότητα, ουδείς γνωρίζει.

Οι περισσότεροι αναλυτές περιμένουν να δουν τι θα γίνει μετά το θάνατο του Χουσεΐν Βελίογλου, του ηγέτη της «Χεζμπολά», που πέθανε όπως έζησε, με το «Καλάσνικοφ» στα χέρια, μετά από την τετράωρη ανταλλαγή πυροβολισμών με αστυνομικούς τη Δευτέρα (ήταν το περιστατικό που «οδήγησε» στην εξεύρεση των πτωμάτων των επιχειρηματιών, καθώς οι συλληφθέντες σύντροφοι του Βελίογλου «ομολόγησαν» την ύπαρξη της βίλας -κρησφύγετου). Αν δηλαδή η οργάνωση θα «αποσυντεθεί» λόγω έλλειψης ηγέτη, ή θα συνεχίσει να στοιχειώνει την τουρκική πολιτική και κοινωνική ζωή. Η απάντηση είναι μάλλον πολύπλοκη, αφού οι διαπλοκές των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών έχουν δημιουργήσει πολλές φορές πολυκέφαλα τέρατα (ποιος λησμονεί, π.χ., την περίπτωση του Αμπντουλάχ Τσατλί;). Εκτός αυτού, η αχόρταγη τουρκική στρατιωτική μηχανή, η οποία εξακολουθεί να ξοδεύει κάπου 10 δισ. δολάρια το χρόνο, ακόμα και τώρα που το ΡΚΚ έχει κηρύξει «εκεχειρία», ενδέχεται να «χρειάζεται» νέες προφάσεις για την αντιμετώπιση «εσωτερικών απειλών». Το Ισλάμ - ου μην αλλά και το «πολιτικό Ισλάμ», που καταδιώκει ζητώντας την απαγόρευση του «Κόμματος Αρετής» ο εισαγγελέας Βουράλ Σαβάς- αποτελεί ενδεχομένως ένα καλό «μαξιλαράκι για καρφίτσες».

Καλλιεργώντας την τρομοκρατία και εν συνεχεία «καταπολεμώντας» την, ο τουρκικός κρατικός μηχανισμός καταφέρνει να αποφύγει και τη θέση ενός πιο κεφαλαιώδους ζητήματος, των εσωτερικών ταξικών ανισοτήτων. Με το επιχείρημα της ύπαρξης απειλών για τη «συνοχή της χώρας» και την προβολή διαφόρων άλλων σαλτσών, ο στρατός μπορεί να διεξάγει τους δικούς του ωραίους πολέμους και οι επιχειρηματίες - εγχώριοι τε και διεθνείς - τους πιο αφανείς, αλλά πάντως εξίσου «αποδοτικούς» δικούς τους.