Τα υψηλά διαθέσιμα των τραπεζών μαζί με τη νέα συγκυρία που διαμορφώνεται στις χρηματαγορές και την ανάγκη να εξασφαλίσουν από τώρα κέρδη για μεγάλη χρονική περίοδο, είναι οι κύριοι λόγοι που προκαλούν τον αγώνα δρόμου των τραπεζών να «τοποθετήσουν» τα κεφάλαιά τους σε δάνεια προς το καταναλωτικό κοινό.

Επίσημα στοιχεία για τα λεγόμενα διαθέσιμα των τραπεζών δεν υπάρχουν. Εξαιτίας της μεγάλης ταχύτητας που υπάρχει στην κίνηση των κεφαλαίων, ακόμα και τα στοιχεία που υποτίθεται πως υπάρχουν στους επίσημους ισολογισμούς των τραπεζών, είναι τόσο «μπαγιάτικα», που δεν αποτελούν σημείο αναφοράς. Εκτιμήσεις πάντως που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες βδομάδες κάνουν λόγο για διαθέσιμα που ξεπερνούν το 1,5 τρισεκατομμύριο δραχμές. Ποσά τα οποία οι τραπεζίτες επιδιώκουν «εδώ και τώρα» να διοχετευτούν, με τη μορφή δανείων στην πελατεία τους.

Κεφάλαια τέτοιων μεγεθών που, φαινομενικά τουλάχιστον, είναι αναξιοποίητα, προέκυψαν με διάφορους τρόπους. Ανάμεσα σε αυτούς, όχι απαραίτητα με αξιολογική σειρά, μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τη:

• Συνεχή αύξηση των πάσης μορφής καταθέσεων που έχουν οι ιδιώτες στις τράπεζες. Τα ποσά αυτά, παρά τη συνεχή μείωση των επιτοκίων στις καταθέσεις, το Δεκέμβρη του 2000 άγγιξαν τα 24 τρισεκατομμύρια δραχμές. Για λόγους σύγκρισης ν' αναφέρουμε ότι στο τέλος του 1998 ήταν 20 τρισεκατομμύρια δραχμές και το 1999 έφτασαν τα 22,9 τρισεκατομμύρια.
• Σημαντική κερδοφορία των τραπεζών όλα τα τελευταία χρόνια. Η πορεία προς την ΟΝΕ και οι διαδικασίες της λεγόμενης απελευθέρωσης του τραπεζικού συστήματος συνοδεύτηκαν από «τρελά κέρδη». Είναι ενδεικτικό ότι μόνο τη διετία 1999-2000, τα επίσημα καθαρά κέρδη των τραπεζών ξεπέρασαν το 1,7 τρισεκατομμύρια δραχμές.
• Η άσχημη συγκυρία στις χρηματαγορές και το Χρηματιστήριο της Αθήνας, όπου αυτή την περίοδο δεν προσφέρονται για μεγάλες τοποθετήσεις, αφού το μέλλον τους ακόμα είναι αβέβαιο.
• Σημαντική μείωση στα επιτόκια των τίτλων του δημοσίου, που μέχρι πρόσφατα ήταν στην κυριολεξία χρυσωρυχείο για τους τραπεζίτες. Πρόκειται για επιτόκια που μέχρι και το τέλος του 1993 ήταν σε επίπεδα πάνω από 20% για τοποθετήσεις ενός έτους. Σήμερα, η αγορά των ομολόγων προσφέρει σταθερά επιτόκια λίγο πάνω από το 5%, με τάσεις παραπέρα πτώσης για τοποθετήσεις μιας δεκαετίας. Αυτό για τις τράπεζες σημαίνει ότι έχουν μεγαλύτερο συμφέρον - δηλαδή περισσότερα εξασφαλισμένα κέρδη - να χορηγούν, για παράδειγμα, στεγαστικά δάνεια με επιτόκια 6-7%, για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια (15-20- 25 χρόνια) και με δεδομένη τη δυνατότητα τους να τα αυξήσουν.
• Η δυνατότητα που προσέφερε η κυβέρνηση προς τις τράπεζες πλέον να χορηγούν επιδοτούμενα στεγαστικά δάνεια. Μέχρι σήμερα τέτοια δάνεια έδιναν μόνο η Εθνική Τράπεζα και η ΑΣΠΙΣ, αλλά τον προηγούμενο μήνα το μέτρο επεκτάθηκε προς όλες τις τράπεζες. Αυτή την εξέλιξη «άρπαξαν» η ΠΙΣΤΕΩΣ και η ΓΙΟΥΡΟΜΠΑΝΚ και εκδηλώθηκε η νέα διαφημιστική τους καμπάνια.

Ολα αυτά, μαζί βεβαίως με τη συστηματική προσπάθεια της κάθε τράπεζας ξεχωριστά να αποσπάσει, σε συνθήκες Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης, μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα της τραπεζικής αγοράς, ουσιαστικά «εξανάγκασαν» τους τραπεζίτες να στραφούν μαζικά στην καταναλωτική πίστη και στην αγορά χορήγησης δανείων σε ιδιώτες. Με όρους που σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το πώς λειτουργούν για τον κάθε ενδιαφερόμενο είναι άκρως προσοδοφόρες και κερδοφόρες για τα ταμεία των τραπεζών.