Η καταστροφή της Σοβιετικής Ενωσης έφερε πολλά δεινά και δυστυχία στους λαούς της. Φτώχεια, εξαθλίωση εκατομμυρίων πολιτών. Σοβαρές επιπτώσεις είχε η καπιταλιστικοποίηση της Ρωσίας στη ζωή των παιδιών, τα οποία είναι κατά εκατομμύρια ανυπεράσπιστα και απροστάτευτα, εγκαταλειμμένα στο έλεος της τύχης.
Βγαίνοντας μια μέρα από το μετρό στη στάση Λευκορωσίας της Μόσχας, μου τράβηξε ιδιαίτερα την προσοχή ένα πολύ λερωμένο, κακοντυμένο, αναμαλλιασμένο παλικαράκι 12-13 χρονών. Φανερά μιμούμενο κάποιον ενήλικο, βάδιζε ζωηρά, καπνίζοντας και φτύνοντας με ευχαρίστηση στο πεζοδρόμιο.
- Ακου, φιλαράκο, δεν είναι για σένα νωρίς να καπνίζεις; Τουλάχιστον ας φύλαγες την υγεία σου, του είπα.
«Και τι μου χρειάζεται εμένα η υγεία; Κι έτσι το "σινάφι" μας δε ζει πολλά χρόνια», μουρμούρισε.
Παρ' όλα αυτά, σιγά - σιγά κατόρθωσα να πιάσω κουβέντα με το νεαρό. Πριν από τρία χρόνια έμεινε ορφανό, όταν πέθανε η μάνα του, ενώ δε θυμόταν καθόλου τον πατέρα του. Ανέλαβε την ανατροφή του μια θεία του, αλλά έφυγε απ' αυτή και τα τελευταία τρία χρόνια αλητεύει. Εβγαλε το χειμώνα μαζί με ομοίους του σε μια υπόγεια θερμομονωτική εγκατάσταση.
- Και με τι ζούσατε; τον ρώτησα.
«Με ό,τι τύχαινε. Κουβαλάς καμιά φορά την τσάντα κάποιας γριούλας και σου δίνει δυο ρούβλια. Αλλη φορά χρειάστηκε να ζητιανέψω. Μια φορά όμως μαζί με άλλο ένα αγόρι αποφασίσαμε να κάνουμε δική μας "μπίζνες". Βρήκαμε ένα μπιντόνι, αγόρασε με βενζίνη από το βενζινάδικο. Αν ήταν μεγάλη ουρά και κάποιος βιαζόταν, με ευχαρίστηση αγόραζε βενζίνη από μας, φυσικά, λίγο ακριβότερα. Ετσι λοιπόν κερδίζαμε το ψωμί μας. Δεν προλάβαμε καλά - καλά να γλυκαθούμε, ήρθαν μεγαλύτερα παιδιά και μας έδιωξαν από το βενζινάδικο. Δυστυχώς, μας πήραν και το μπιντόνι. Τώρα τα βγάζουμε πέρα όπως - όπως».
- Και γιατί δεν πας σ' έναν παιδικό σταθμό; Πρέπει να μάθεις γράμματα;
«Ημουνα εκεί ένα χειμώνα, αλλά μετά έφυγα. Δε μου άρεσε εκεί η κατάσταση. Εντάξει, έφυγα!», είπε και έστριψε σε μια πάροδο.
Φυσικά, δεν είχα τη δυνατότητα να ελέγξω την αξιοπιστία της «βιογραφίας» αυτού του εφήβου. Κι αν ακόμα είχε κάτι επινοήσει, δεν έχει σημασία. Δεν είναι όμως η μοναδική περίπτωση. Σήμερα, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, στη Ρωσία υπάρχουν 4.000.000 εγκαταλειμμένα παιδιά. Είναι πραγματικοί παρίες της κοινωνίας. Αστεγα, κοιμούνται σε σταθμούς, σε υπονόμους, σε τρώγλες κι εκεί περνούν από εντελώς διαφορετικά «πανεπιστήμια», έχοντας ως «καθηγητές» κλέφτες, λωποδύτες, νταβατζήδες, εμπόρους ναρκωτικών, πόρνες. Λίγο καλύτερα είναι για τα δύστυχα παιδιά, που σε διάκριση με τα «αλητόπαιδα», κατόρθωσαν να βρεθούν σε παιδικούς σταθμούς. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Μοσκόφσκι Κομσομόλετς», «σήμερα, 15.000 παιδιά - μαθητές αποφοιτούν κάθε χρόνο από τα οικοτροφεία. Το 1/3 αυτών μέσα σ' ένα χρόνο θα βρεθεί πίσω από τα σίδερα, άλλο ένα 1/3, μη βρίσκοντας πουθενά δουλιά, γίνονται παρίες, το κάθε δέκατο ορφανό, μη βρίσκοντας θέση στο σκληρό μας κόσμο, αυτοκτονεί...»,
Ενώ επί Σοβιετικής Ενωσης τα παιδιά ήταν η «πιο προνομιούχα τάξη», στη σημερινή Ρωσία πολλά παιδιά περνούν μια δύσκολη, άθλια ζωή. Ακόμα κι αν έχουν γονείς, δεν υπάρχει εγγύηση για μια άνετη ζωή. Στις 2 Φλεβάρη, η εφημερίδα «Κομσομόλσκαγια Πράβντα» έγραφε ότι μια μητέρα από την κωμόπολη Ουστιούζνα της περιοχής Βόλογκντα πούλησε την 11χρονη μοναδική της κόρη σε μια ερασιτεχνική ομάδα τσίρκου για «4 μπουκάλια βότκα». Ο πατέρας δεν μπορούσε να αντιδράσει, διότι ήταν στη φυλακή. Η Αστυνομία όμως πήρε τη μικρή από το τσίρκο και την επέστρεψε σπίτι της. Τι, όμως, την περιμένει στο σπίτι της με τη συνεχώς μεθυσμένη μητέρα και την αθλιότητα;..
Ενα από τα πρώτα διατάγματα της σοβιετικής εξουσίας ήταν αυτό για την προστασία των παιδιών. Στη σοβιετική εποχή υπήρχε η σταθερή πεποίθηση ότι ο πολιτισμένος χαρακτήρας της κοινωνίας ελέγχεται από τη στάση απέναντι στις γυναίκες, στους γέρους και τα παιδιά. Τηρούνταν αυστηρά τα προγράμματα για την προστασία της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας, ενώ στους γέρους εξασφαλίζονταν ήρεμα και άνετα γεράματα. Τα νηπιαγωγεία και οι παιδικοί σταθμοί, τα σχολεία, οι πιονέρικες κατασκηνώσεις, τα παιδικά νοσοκομεία υπήρξαν αντικείμενο πρώτιστης φροντίδας του κράτους. Και, φυσικά, δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι στη Ρωσία τα παιδιά θα γίνουν αντικείμενο αγοραπωλησίας. Ομως, με την αρχή της καπιταλιστικοποίησης της Ρωσίας, έγινε διαδεδομένο φαινόμενο.
«Εξακόσια παιδιά της Ρωσίας πουλήθηκαν στην Ιταλία», αυτός είναι ο τίτλος άρθρου της «Κομσομόλσκαγια Πράβντα» στις 2 Μάρτη, στο οποίο αναφέρεται ότι στο Βόλγκογκραντ διεξάγεται έρευνα για την πολύκροτη στη Ρωσία υπόθεση εμπορίου ορφανών. Αναφέρεται σχετικά πώς άρχισε η υπόθεση: «Οταν η ΕΣΣΔ καταστράφηκε, στο Βόλγκογκραντ εμφανίστηκαν απεσταλμένοι πρακτορείων για υιοθεσίες. Με τη ρωσική επαρχία συμφέρει να εργάζεται κανείς, παρά, ας πούμε, με την Ευρώπη. Το υγιές παιδί από τη «χώρα των αρκούδων» κόστιζε στη νέα οικογένειά του 40-45.000 δολάρια και οι διατυπώσεις υιοθεσίας γίνονταν γρήγορα. Με τον Οίκο του Παιδιού της πόλης συνεργάζονταν ενεργά εκπρόσωποι από τις ΗΠΑ. Από τα μέσα της δεκαετίας του '90 εμφανίστηκαν στην «παιδική αγορά» νέοι «υποψήφιοι γονείς». Το 1995, το πρακτορείο που συνεργαζόταν με τους Αμερικανούς, έκανε τις σχετικές διατυπώσεις για την υιοθεσία δυο παιδιών στην Ισπανία. Οι θετοί γονείς φαίνονταν σοβαροί. Ξαφνικά, όμως, σκάνδαλο: Οι γονείς παρενοχλούσαν σεξουαλικά τα παιδιά αυτά. Η Ισπανία «έκλεισε». Στο μεταξύ όμως, η επιχείρηση υιοθεσιών είχε πλέον διαμορφωθεί και έφερνε μεγάλο κέρδος. Μπορούσε να εγκαταλειφθεί; Και τότε κύρια «οδός του καραβανιού» για τα παιδιά του Βόλγκογκραντ έγινε η Ιταλία και μάλιστα με τη βοήθεια της Ρωσίδας μετανάστριας Ναντιέζντα Φράτι. Τελικά, για τη δραστηριότητα αυτής της κυρίας ενδιαφέρθηκε η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά «εξάγονταν» με πλαστά ντοκουμέντα και, πιθανόν, με δωροδοκία. Και δεν πρόκειται για μοναδική περίπτωση. Η προαναφερόμενη εφημερίδα έγραφε σχετικά: «Την περασμένη χρονιά έφυγαν από τη Ρωσία περίπου 16.000 υιοθετημένα παιδιά. Τα περισσότερα έφτασαν στην Ευρώπη, στον Καναδά και στις ΗΠΑ. Για πρώτη φορά για πολλά χρόνια, οι Αμερικανοί προτίμησαν τα παιδιά της Ρωσίας έναντι των παραδοσιακών "χωρών - εξαγωγέων". Εκτοπίσαμε την Κίνα, τη Ρουμανία και τις χώρες της Βαλτικής». Σε τι; Στο εμπόριο παιδιών;! Τα παιδιά μετατρέπονται σε εμπόρευμα. Τώρα η Ρωσία δεν πουλάει μόνο πετρέλαιο, ξυλεία και μη σιδηρούχα μέταλλά, αλλά και τα παιδιά της!
Το πιο λυπηρό είναι ότι προσπαθούν να πείσουν τον κόσμο ότι η παράδοση (διάβασε, πώληση) των παιδιών, ιδιαίτερα των αρρώστων, στο εξωτερικό για υιοθεσία είναι μια ανθρωπιστική πράξη. Μα, εκεί, λένε, οι νέοι γονείς τους θα τα θεραπεύσουν, θα έχουν άνετη ζωή. Ωστόσο, η ζωή ανατρέπει αυτές τις διαβεβαιώσεις. Η ίδια εφημερίδα δημοσίευσε στις 26 Απρίλη στη στήλη «Σοκ!» τη φρικτή ιστορία με τίτλο «Οι Αμερικανοί γονείς σκότωσαν στο ξύλο τον εξάχρονο Βίτκα». Η υπόθεση άρχισε στο πνεύμα των ωραίων παραμυθιών: «Στις παραμονές των Χριστουγέννων 1999, η κωμόπολη Γιούνιον - Τάουνσιπ της πολιτείας Νιου - Τζέρσι συγκλονίστηκε από μια εντυπωσιακή είδηση. Στην οικογένεια του εύπορου υπάλληλου Ρόμπερτ Μάτεϊ, που είχε τέσσερις γιους, εμφανίστηκαν ακόμα τρία αγοράκια. Οι "ενισχύσεις" έφτασαν από τη μακρινή Ρωσία. Από εκεί ακριβώς το ζεύγος Μάτεϊ αποφάσισε να αναλάβει για ανατροφή θετά παιδιά. Είναι αλήθεια ότι οι Αμερικανοί ήρθαν στη χώρα μας για δυο παιδιά, αλλά επέστρεψαν, προς γενική έκπληξη, με τρία. "Τα ζεσταίνουν οι θερμές στοργικές καρδιές. Ολα αυτά μοιάζουν με θαυμάσιο χριστουγεννιάτικο παραμύθι!"», έγραφε εκείνες τις μέρες μια τοπική εφημερίδα. Μετά όμως συνέβη εκείνο, που πράγματι προκάλεσε σοκ. Αντιγράφουμε από τον υπότιτλο της «Κομσομόλσκαγια Πράβντα» - «Βασάνισαν το μικρό με σαδιστικό πείσμα»: «Πέρσι, στις 29 Οκτώβρη, η Μπρέντα Μάτεϊ τηλεφώνησε στην αστυνομία και ανέφερε ότι ο Βίκτορ "δεν αναπνέει". Οι υπάλληλοι των "Πρώτων Βοηθειών", που κατέφθασαν, διαπίστωσαν ότι η καρδιά του αγοριού είχε σταματήσει, λόγω της απότομης υποθέρμανσης του οργανισμού. Η θερμοκρασία του σώματος του παιδιού δεν ξεπερνούσε τους 30 βαθμούς. Παρ' όλες τις προσπάθειες των γιατρών, μετά από δυο μέρες ο Βίτια πέθανε στο νοσοκομείο, χωρίς να συνέλθει. Η εξωτερική όψη του αγοριού τρόμαξε τους γιατρούς. Στο σώμα του βρήκαν παλιά και εντελώς πρόσφατα χτυπήματα, μώλωπες και αμυχές - πάνω από 40. Το ένα χέρι ήταν σπασμένο. Ωστόσο, το ζεύγος Μάτεϊ δεν έδωσε καμιά εξήγηση για το τραγικό συμβάν. Οι ανακριτές που διερεύνησαν την υπόθεση διαπίστωσαν ότι οι "υποδειγματικοί" γονείς είχαν βασανίσει θανάσιμα τον θετό γιο. Καθ' όλη τη διάρκεια τον "διαπαιδαγωγούσαν" με μπουνιές και με κλοτσιές, τον χτυπούσαν με λουρί, τον μαστίγωναν. Η ανάκριση διαπίστωσε ότι ως τιμωρία για αταξίες έκλειναν πολλές φορές τον Βίκτορ για μερικές ώρες στο κρύο υπόγειο. Ενα νέο μαρτύριο στο "κρύο κρατητήριο" δεν το άντεξε - σταμάτησε η καρδιά του. Ξυλοδαρμούς υπέστησαν και τα άλλα δυο παιδιά από τη Ρωσία - ο Βολόντια και ο Ζένια. Ομως, οι γονείς απαγόρευσαν σ' αυτά, καθώς και στα δικά τους παιδιά να πούνε σε κάποιον αυτά που συνέβαιναν μέσα στο σπίτι». Η εφημερίδα αναφέρει ότι η δίκη των κακούργων γονέων θα γίνει το φθινόπωρο και ελπίζουμε ότι θα τιμωρηθούν, όπως τους αξίζει. Μόνο που κανείς δε θα αναστήσει το άτυχο αγοράκι.
Θλιβερή είναι η μοίρα των παιδιών που έχουν πουληθεί στο εξωτερικό. Ο ρωσικός Τύπος γράφει ότι, μια και τα παιδιά υιοθετούνται συχνά με πλαστογραφημένα έγγραφα, είναι απλώς αδύνατο να ελεγχθεί η παραπέρα τύχη τους, να παρακολουθηθεί αν πράγματι βρίσκονται σε καλές οικογένειες, ή κάποιοι θα προσπαθήσουν πάλι να τα παρασύρουν σε όργια, ή, ακόμα χειρότερο, να τα πουλήσουν για τα όργανα του σώματος. Ακόμα κι αν δεν κακοποιούνται στη νέα οικογένεια, όπως έκαναν οι Αμερικανοί κακούργοι Μάτεϊ, δεν μπορούμε να μη σκεφτόμαστε με πικρία ότι αυτά τα παιδάκια θα στερηθούν για πάντα την πατρίδα, τη μητρική γλώσσα, το ρωσικό πολιτισμό, τη ρωσική ιστορία και τις ρίζες τους.
Κλείνοντας, σημειώνουμε τα εξής: Πριν από μερικές μέρες, την 1η Ιούνη, ήταν η Διεθνής Μέρα προστασίας των παιδιών. Πριν, επί Σοβιετικής Ενωσης, ήταν μεγάλη παλλαϊκή γιορτή. Αυτή τη μέρα, η σοβιετική σοσιαλιστική χώρα χάριζε στα παιδιά νέα μέγαρα των πιονέρων, σταθμούς των νέων τεχνικών ή νέων φυσιοδιφών, παιδικά θέατρα, παιδικούς σταθμούς, κάθε είδους στούντιο - χορού, εικαστικών τεχνών και άλλα και έκανε το παν, ώστε η παιδική ηλικία της νέας γενιάς να είναι χαρούμενη, φωτεινή και ευτυχισμένη. Σήμερα, στην καπιταλιστική Ρωσία, εκατομμύρια παιδιά στερούνται, όχι μόνο την ευτυχία, αλλά και τις πιο στοιχειώδεις συνθήκες διαβίωσης. Τα παιδιά της Ρωσίας δεν είναι πλέον προνομιούχα τάξη, διότι προνομιούχοι έχουν γίνει τώρα οι ολιγάρχες, οι επιχειρηματίες, οι εγκληματική αστική τάξη, που μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα απόκτησαν μυθώδεις περιουσίες με την καταλήστευση της χώρας και του λαού τους. Και τα παιδιά, που είναι το μέλλον της χώρας, έχουν μετατραπεί σε συνηθισμένο απλώς ζωντανό εμπόρευμα.