ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Μετά την ανακοίνωση των πρώτων συμπερασμάτων γύρω από την ταυτότητα του ανθρώπινου γονιδιώματος, επιστήμονες που συμμετέχουν στο διεθνές δίκτυο γενετιστών «Σχέδιο Ανθρώπινου Γονιδιώματος» καλούν τους νομοθέτες να ...«μπουν στο τρένο» των ραγδαίων επιτευγμάτων της βιοτεχνολογίας και να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για την προστασία των ιδιωτικών γενετικών δεδομένων και των δικαιωμάτων κάθε πολίτη για την αποτροπή και διόγκωση φαινομένων γενετικού ρατσισμού.

«Οι γενετικές πληροφορίες θα προκαλέσουν τεράστια οφέλη στον τομέα της ιατρικής επιστήμης, όμως πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος αυτά τα επιτεύγματα να αξιοποιηθούν με λάθος τρόπο», σημείωσε και χτες σε δηλώσεις του ο άτυπος επικεφαλής της διεθνούς ομάδας γενετιστών, Δρ. Φράνσις Κόλινς. «Ελπίζω βεβαίως πως αυτή τουλάχιστον η χρονιά... θα είναι καθοριστική για να μπει σε δράση μία αποτελεσματική νομοθεσία κατά διαφόρων ειδών κακοποίηση των γενετικών πληροφοριών», σημείωσε χτες στην Ουάσιγκτον ο Δρ. Κόλινς, ο οποίος δεν προλαβαίνει εδώ και μέρες να απαντά στις απανωτές ερωτήσεις των εκπροσώπων του Τύπου. Η ανακοίνωση των ευρημάτων που προκύπτουν από τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος λειτουργεί κατά τον Δρ. Κόλινς ως «ευκαιρία» για την ευαισθητοποίηση και επαγρύπνηση της διεθνούς κοινότητας και των απανταχού νομοθετών σε κρίσιμα ζητήματα βιοηθικής.

Ο Δρ. Φράνσις Κόλινς έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την επαγρύπνηση των νομοθετών, δύο - τρεις μέρες αφότου η Επιτροπή Ισης Εργασιακής Ευκαιρίας στην Αϊόβα των ΗΠΑ απαγόρευσε (10 Φλεβάρη) στη σιδηροδρομική εταιρία «Μπάρλινγκτον - Βόρεια Σάντα Φε» να διενεργεί γενετικά τεστ στους υπαλλήλους της και να καθορίζει ανάλογα το μέλλον της απασχόλησής τους στην εταιρία.

Πάντως, ο Κόλινς, απαντώντας σε ερώτηση για την κούρσα ανταγωνισμού του διεθνούς δικτύου γενετιστών με την ιδιωτική εταιρία ΣΕΛΕΡΑ, επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, λέγοντας πως μετά τις κοινές ανακοινώσεις που έγιναν τη Δευτέρα, οι δύο πλευρές θα συναντηθούν τον ερχόμενο Απρίληπροκειμένου να εξετάσουν λεπτομερώς τα ευρήματά τους, με απώτερο στόχο να καθορίσουν λεπτομερώς και με τον βέλτιστο τρόπο την παραπέρα πρόοδο μελλοντικών προγραμμάτων γενετικής.

Στο επόμενο μεγάλο κεφάλαιο της γενετικής έρευνας τα γονίδια δε φαίνεται να είναι οι παντοδύναμοι πρωταγωνιστές, αλλά οι πάνω από 250.000 πρωτεΐνες που παίζουν έναν εξίσου σημαντικό ρόλο, αφού φαίνεται πως επηρεάζουν ενίοτε καθοριστικά τη συμπεριφορά και τη λειτουργία των γονιδίων. Κοινή πεποίθηση των ερευνητών (δημόσιου και ιδιωτικού φορέα έρευνας) είναι πως στα γονίδια μπορεί να μην υπάρχουν όλα τα μυστικά για τη θεραπεία ασθενειών, καθώς φαίνεται ότι κάθε γονίδιο ίσως είναι υπεύθυνο για αρκετές διαφορετικές πρωτεΐνες, ανάλογα με τις συνθήκες. Ετσι οι επιστήμονες αντί να πρέπει να κατανοήσουν τα 36.000 με 40.000 γονίδια του ανθρώπου, οφείλουν τώρα να ανακαλύψουν τα μυστικά 250.000 διαφορετικών πρωτεϊνών.

Ο πρόεδρος της ΣΕΛΕΡΑ, Κράιγκ Βέντερ, δεν επισήμανε - και χτες - τυχαία, μιλώντας σε συντάκτη της ημερήσιας ισπανικής εφημερίδας «ΕΛ ΠΑΪΣ», ότι πλέον «το μεγαλύτερο μέρος της Βιολογίας στρέφεται στο επίπεδο των πρωτεϊνών και όχι στο επίπεδο του γονιδιώματος». Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Αρκετές φαρμακοβιομηχανίες αναγνωρίζουν και προσανατολίζονται ερευνητικά στη μεγάλη σημασία των πρωτεϊνών (πρωτεομική). Ετσι, η ΣΕΛΕΡΑ τώρα μπαίνει στην κούρσα για την ανεύρεση αποτελεσματικών γονιδιακών θεραπειών για ασθένειες όπως ο καρκίνος, κάνοντας στροφή προς την κατεύθυνση της πρωτεομικής έρευνας...».

Είναι λοιπόν η μελέτη του ανθρώπινου γονιδιώματος «κατακτημένη γη» ή τελειωμένη υπόθεση; Σε καμία περίπτωση... αφού η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος θα μπορούσε να αποκαλύψει πολλά από τα ενδιαφέροντα μυστικά της με την ολοκλήρωση της αποκωδικοποίησης του γονιδιώματος συναφών γενετικά οργανισμών όπως π.χ. το ποντίκι...

Η ΣΕΛΕΡΑ, λοιπόν, που άρχισε τον περασμένο Απρίλη την ακολουθία βάσεων αμινοξέων του γενετικού υλικού του ποντικού, ανακοίνωσε χτες πως ολοκλήρωσε ήδη την πρώτη ακολουθία γενετικών δεδομένων του συγκεκριμένου ζωικού είδους (περίπου το 99% του γονιδιώματος του ποντικού) και η έρευνα της εταιρίας εισέρχεται πλέον στη φάση ανάλυσης των δεδομένων... Η κατανόηση των στοιχείων που θα προκύψουν από την αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του ποντικού θα βοηθήσουν τους γενετιστές να κατανοήσουν τις πληροφορίες που κρύβει σήμερα το 40% των ανθρώπινων γονιδίων που είναι καταγεγραμμένα σήμερα ως «γονίδια άγνωστης λειτουργίας»...