Ο Μάνος, στο 35o Φεστιβάλ της ΚΝΕ (Πειραιάς, Πάρκο Δηλαβέρη)

Εχει παράσιτα η οθόνη του ουρανού/ και έτσι μας κάνει/ στα βράχια των ωκεανών να βρίσκουμε λιμάνι... Ε! Εσείς οι δικαστές του ουρανού/ κρατήστε πάλι τη παλιά τη ζυγαριά σας/ είναι βαρύτερη η ψυχή ενός παιδιού/ ή τα εγκλήματα που γίναν στ' όνομά σας; Εχει παράσιτα η οθόνη του ουρανού/ και έτσι μας κάνει/ στα βράχια των ωκεανών να βρίσκουμε λιμάνι...» (στίχοι: Μάνος Ξυδούς - «Η οθόνη του ουρανού»)

Ανθρωπος με κοινωνικές ευαισθησίες και ανησυχίες για τα προβλήματα της εποχής μας, ο Μάνος Ξυδούς με την κιθάρα του, τη μουσική και τους στίχους του έδινε το «παρών» όπου τον καλούσε το φιλειρηνικό, το νεολαιίστικο, το εργατικό κίνημα. Είτε επρόκειτο για συναυλίες σε πανεπιστήμια και σχολές, είτε για αντιιμπεριαλιστικές εκδηλώσεις και διήμερα, είτε για τη μεγαλύτερη γιορτή της Κομμουνιστικής Νεολαίας, καθώς συμμετείχε σε δεκαπέντε Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του «Οδηγητή»... Με σεμνότητα και ξεχωριστό ήθος, πάντα μας «ταξίδευε» με τα τραγούδια και την ορμή του. Τη «σφραγίδα» του είχε και η εκπομπή του «Κόκκινα Παράσιτα», που παρουσίαζε στον «902 Αριστερά στα FM».

Ο Μάνος Ξυδούς γεννήθηκε στη γη της «δυτικής όχθης», που αγάπησε και τραγούδησε. Στη γειτονιά των Αγ. Αναργύρων Αττικής πρωτοείδε το φως και πρωτάκουσε, παιδί ακόμη, στο ραδιόφωνο τους μυθικούς ρόκερ της εποχής και γητεύτηκε από τη μουσική τους. Τελειώνοντας το σχολείο βρίσκει δουλειά ως κλητήρας στην τότε «Κολούμπια» στη Ριζούπολη, ενώ παίζει μπάσκετ στον Ιωνικό Νέας Φιλαδέλφειας. Παράλληλα, φοιτά στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών Επιστημών και τελειώνοντας σπουδάζει μάρκετινγκ. Εκείνη την εποχή έβαζε μουσική ως DJ στις «Καρυάτιδες» της Πλάκας. Αργότερα εργάζεται στη ΜΙΝΟΣ-ΕΜΙ, ως πωλητής απεσταλμένος στην Κρήτη, ενώ στη συνέχεια ασχολείται με παραγωγές δίσκων. Ηδη έχει πολλούς χρυσούς και πλατινένιους δίσκους στο ενεργητικό του, ως παραγωγός, όταν συναντιέται με τους «Πυξ Λαξ». Αυτοδίδακτος, αλλά ιδιαίτερα χαρισματικός μουσικός, ήδη έχει κάνει μια μεγάλη επιτυχία με τους «Dreamer and the fool moon», το τραγούδι «Sandrina» (με αγγλικούς στίχους), που πούλησε 49.000 αντίτυπα και ανέβηκε στις πρώτες θέσεις των καταλόγων σε Ιταλία, Ελβετία, Γαλλία κ.α.

Το 1989 είναι η χρονιά της συνάντησής του με τους «Πυξ Λαξ». Δύο παιδικοί φίλοι από τις δυτικές συνοικίες της Αθήνας, ο Φίλιππος Πλιάτσικας και ο Μπάμπης Στόκας του δίνουν ηχογραφημένα τραγούδια τους - εκείνη την εποχή εργαζόταν στη δισκογραφική εταιρεία ΕΜΙ. Στο άκουσμα του υλικού που φτάνει στα χέρια του, ο Μάνος Ξυδούς ενθουσιάζεται. Αμέσως δίνεται το εναρκτήριο λάκτισμα για να γεννηθούν οι «Πυξ Λαξ», οι οποίοι πετούν ...μια πέτρα στη λίμνη και προκαλούν ...κύματα μουσικής ευαισθησίας και ευφορίας. Για να γίνουν στην πορεία το σημαντικότερο ελληνικό γκρουπ των τελευταίων δεκαετιών. Ο ίδιος δένει τη δημιουργία και τη ζωή του με το συγκρότημα. Συμμετέχει στην παραγωγή του πρώτου και του τρίτου δίσκου των «Πυξ Λαξ» και γίνεται μέλος του συγκροτήματος γράφοντας στίχους, μουσική και κάνοντας φωνητικά. Δεκάδες τα τραγούδια αυτής της κοινής διαδρομής... Τραγούδια, εμπνευσμένα από τη ζωή, από τις αγωνίες, αλλά και τους αγώνες των ανθρώπων, ιδιαίτερα των νέων. Δημιουργίες, που με λόγο άμεσο και απλό αναφέρονται στην αγάπη, την απώλεια, τα κοινωνικά αδιέξοδα. Οι «Πυξ Λαξ» κατακτούν τη μεγαλύτερη απήχηση από οποιαδήποτε άλλο συγκρότημα στην ελληνική μουσική σκηνή, κάτι που εκφράζεται όχι μόνο από τις πωλήσεις των δίσκων τους, αλλά και από τη συνολική τους πορεία, δημιουργώντας μάλιστα τη δική τους «σχολή» και επηρεάζοντας πολλά συγκροτήματα που ακολούθησαν. Μετά από μια εξαιρετικά πετυχημένη πορεία, το συγκρότημα αποφασίζει το 2004 να διαλυθεί και τα μέλη του ξεκινούν από τότε την προσωπική τους καλλιτεχνική διαδρομή.

Ο Μάνος Ξυδούς παρέμεινε συνεπής στο ύφος και το μουσικό του στίγμα και στα χρόνια της προσωπικής του πορείας, μετά τη διάλυση του συγκροτήματος. Πολλά και υπέροχα τραγούδια γεννήθηκαν και μέσα από τις συνεργασίες του με καταξιωμένους καλλιτέχνες και φρέσκα, νέα σχήματα. Από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου (στο δίσκο «Προσέχω δυστυχώς», όπου έγραψε στίχους και μουσική στα περισσότερα τραγούδια) και τον Πάνο Κατσιμίχα («Μέχρι να πάρεις παγωτό, σε βρίσκει ο Χειμώνας»), μέχρι τους «Οναρ», τους «Βωξ» κ.ά. Τελευταίος δίσκος του - πριν το θάνατό του - ήταν το άλμπουμ «Τ' αστέρια θα 'ναι πάντα μακριά», ενώ τελευταία η συναυλία του αυτή που έδωσε τον περασμένο Μάρτη, με τους αδερφούς Κατσιμίχα (Ολυμπιακό Ποδηλατοδρόμιο).

Μετά το θάνατό του, κυκλοφόρησε ο δίσκος με τίτλο «Οταν θα φύγω ένα βράδυ από δω», με τα τραγούδια που ηχογραφούσε ο τραγουδοποιός λίγο πριν το αναπάντεχο «φευγιό» του. Ο δίσκος ολοκληρώθηκε από τους φίλους του, μετά από απόφαση των «συνοδοιπόρων» του, Φίλιππου Πλιάτσικα και Μπάμπη Στόκα, οι οποίοι κάλεσαν τους πιο κοντινούς και αγαπημένους φίλους του (τραγουδοποιούς) προκειμένου να τελειώσει ο δίσκος και να φτάσει εκεί που τον προόριζε ο ίδιος: Στον κόσμο. Στο δίσκο, εκτός από τον ίδιο τον μεγάλο απόντα, τραγουδούν οι: Φίλιππος Πλιάτσικας, Μπάμπης Στόκας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Λάκης Παπαδόπουλος, Νίκος Πορτοκάλογλου, Διονύσης Τσακνής, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Μίλτος Πασχαλίδης, «Οναρ», «KollektivA», Μύρωνας Στρατής. Επίσης η Μαρία και η Νάντια Σπηλιωτοπούλου, καθώς και οι κόρες του Μάνου Ξυδούς, Κατερίνα και Νέλλυ. Σε επιμέλεια παραγωγής του Μάνου Ξυδούς είναι και ο τελευταίος, ομότιτλος δίσκος των «KollektivΑ».

Οπως ήδη είναι γνωστό, ο Μάνος Ξυδούς, αρκετό καιρό πριν το θάνατό του, είχε την ιδέα «επιστροφής» των «Πυξ Λαξ», όμως τον πρόλαβε ο θάνατος. Η ιδέα του θα πραγματοποιηθεί το φετινό καλοκαίρι, όμως αυτός που υπήρξε η «ψυχή» του συγκροτήματος, δυστυχώς, δεν θα βρίσκεται κοντά μας για να δει το δημιούργημά του ξανά στη σκηνή, να βάζει φωτιές με τις θρυλικές μουσικές του. Επτά χρόνια μετά τη διάλυσή τους, οι «Πυξ Λαξ» αποφάσισαν να έρθουν πάλι κοντά στους χιλιάδες οπαδούς τους και το 2011 θα δώσουν περιορισμένο αριθμό συναυλιών στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Με αυτόν τον τρόπο, το συγκρότημα θέλησε να ξαναβρεθεί και πάλι μαζί, αλλά και να συναντηθεί ξανά με το κοινό του. Οι συναυλίες αυτές θα είναι αφιερωμένες στη μνήμη του Μάνου Ξυδούς. Αφετηρία θα είναι η Αθήνα και το Ολυμπιακό Στάδιο, στις 13 Ιουλίου και ακολουθούν: 7 Σεπτεμβρίου - Θεσσαλονίκη, Καυτατζόγλειο Στάδιο. 17 Σεπτεμβρίου - Πάτρα, Παμπελοποννησιακό Στάδιο. 26 Σεπτεμβρίου - Ηράκλειο Κρήτης, Παγκρήτιο Στάδιο. Εκτός από τους Φίλιππο Πλιάτσικα και Μπάμπη Στόκα, η μπάντα θα απαρτίζεται από μουσικούς που βρέθηκαν από την αρχή δίπλα στο συγκρότημα.