Πέμπτη 11 Γενάρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 30
Βιβλίο
Πολύτιμο Λεξικό του Θεάτρου

Οι ιστορικοί, οι θεωρητικοί, οι καλλιτέχνες, αλλά και οι φίλοι της θεατρικής τέχνης, μπορούν να ενισχύσουν τις θεατρολογικές γνώσεις τους με τη διεθνούς φήμης έκδοση με τίτλο «The Concise Oxford Companion to the Theater, Oxford University Press, 1992». Πρόκειται για το πολύτιμο «Λεξικό του Θεάτρου», όπως είναι ο ελληνικός τίτλος του, το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη χώρα μας από τις εκδόσεις «Νεφέλη».

Τον τεράστιο μεταφραστικό μόχθο, την επιμέλεια, το εισαγωγικό σημείωμα και τη συμπλήρωση του λεξικού με λήμματα που αφορούν στο ελληνικό θέατρο, ανέλαβε ο Νίκος Χατζόπουλος, ο οποίος εισαγωγικά σημειώνει ότι η μετάφραση ξεκίνησε από τον Γιάννη Σκαρπέλο, του οποίου την εργασία χρησιμοποίησε ως «πρώτη ύλη» της δικής του μετάφρασης. Σύμβουλος της ελληνικής έκδοσης ήταν ο Χάρης Βλαβιανός, ενώ το εξώφυλλο επιμελήθηκε η Βάσω Αβραμοπούλου.

Οπως σημειώνει ο Ν. Χατζόπουλος, οι συντάκτες του συνοπτικού αυτού λεξικού, Φίλις Χάρτνολ - Πίτερ Φάουντ, επιδίωξαν η εργασία τους να περιλάβει λήμματα για δραματουργούς, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, σκηνογράφους, κριτικούς, θεατρικά είδη και κινήματα από όλο το ιστορικό φάσμα των ποικίλων εκφράσεων της θεατρικής τέχνης, για τα θεατρικά κτίρια και την τεχνική ορολογία του θεάτρου, καθώς και λήμματα για νεότερους καλλιτέχνες, που το 1992 (έτος της τελευταίας έκδοσης του λεξικού) θα ήταν σαράντα ετών. Ο Ν. Χατζόπουλος, γνωρίζοντας ότι «η ιστορική επισκόπηση ενός πολιτισμικού φαινομένου με έντονες τοπικές διαφοροποιήσεις, όπως είναι το θέατρο, είναι φυσικό να έχει υποκειμενικό χαρακτήρα», δε χάνει το κριτήριό του. Επισημαίνει ότι «δεν πρόκειται για λεξικό που καταγράφει αντικειμενικά την ιστορία του θεάτρου» και ότι οι Αγγλοι συντάκτες απασχολούνται με πρόσωπα και πράγματα που σχετίζονται κυρίως με την αγγλική και αμερικανική σκηνή, «με αποτέλεσμα να καλύπτεται πλημμελώς η θεατρική πραγματικότητα, π.χ. των χωρών της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης, ή και να απουσιάζει κάθε αναφορά σε χώρες όπως οι βαλκανικές ή οι λατινοαμερικανικές». Είναι προφανές ότι με ελλείψεις καταγράφεται και το αρχαίο ελληνικό θέατρο και πλημμελώς το νεοελληνικό. Η επισήμανση αυτή εξηγεί και το γεγονός των προσθηκών, αλλαγών και «επεμβάσεων» του Ελληνα μεταφραστή, στο βαθμό που του ήταν επιτρεπτές.

Να σημειωθεί ότι ο μεταφραστής «όφειλε» να διατηρήσει αυτούσιες τις κρίσεις και αξιολογήσεις των Αγγλων συντακτών του λεξικού, θεώρησε, όμως, χρήσιμο να φανεί η διαφορετική απήχηση που είχαν στη χώρα μας έργα, συγγραφείς και κινήματα, παρεμβαίνοντας ως εξής: Με τη σαφή και εμφανή διάκριση των μεταφρασμένων στα ελληνικά έργων από τα αμετάφραστα. Με την προσθήκη, στο τέλος των λημμάτων των θεατρικών συγγραφέων, των τίτλων των έργων τους, που ενώ έχουν παιχτεί ή απλώς μεταφραστεί στην Ελλάδα, δεν αναφέρονται στο κυρίως σώμα του λήμματος. Με την πλήρη αναδιάρθρωση των λημμάτων για την τεχνική του θεάτρου, καθώς η ελληνική ορολογία είναι κυρίως ιταλικής και γαλλικής καταγωγής και οι όροι σ' αυτές τις γλώσσες δεν αφορούν πάντα τις ίδιες έννοιες. Επίσης, λόγω του όγκου του λεξικού (755 σελ.), αφαιρέθηκαν ασήμαντες λεπτομέρειες (λ.χ. διευθύνσεις θεάτρων, τίτλοι τραγουδιών κλπ.), συντομεύτηκαν ορισμένα λήμματα και παραλείφθηκαν ελάχιστα λήμματα που δεν ενδιαφέρουν τον Ελληνα χρήστη του λεξικού.


Α. Ε.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ