Τρίτη 16 Νοέμβρη 1999
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 28
Θέατρο
Το θέατρο πενθεί

 

Σαν κεραυνός έπεσε η είδηση του θανάτου του πιο σημαντικού ίσως σκηνοθέτη μας και μεταφραστή Μίνου Βολανάκη. Ο αιφνίδιος θάνατός του που τον καρτερούσε σε μια κινηματογραφική αίθουσα την Κυριακή το βράδυ, βύθισε στο πένθος τους ανθρώπους του θεάτρου. Ηταν από τους πιο αγαπητούς σκηνοθέτες, αληθινός δάσκαλος για τους ηθοποιούς, «ποιητής» για τους θεατρόφιλους. Ο θάνατός του, από ανακοπή καρδιάς, διαπιστώθηκε στο «Λαϊκό» Νοσοκομείο, όπου μεταφέρθηκε. Στον κινηματογράφο ένιωσε δυσφορία και έφυγε για το σπίτι του με ένα φίλο του. Εκεί τον βρήκε το αναπάντεχο. Ειδοποιήθηκε το «166» και στις 00:20 διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Κοντά του έτρεξαν αμέσως η Μπέτυ Αρβανίτη και ο Βασίλης Πουλαντζάς, οι οποίοι είχαν συνεργαστεί μαζί του για πολλά χρόνια και φίλοι του ηθοποιοί. Δεν υπήρχε ηθοποιός που να μην ήθελε να διδαχθεί από τον Μίνο Βολανάκη.

Ηταν βαθύς γνώστης του θεάτρου, με ευρεία μόρφωση και προοδευτικές απόψεις. Ως σκηνοθέτης είχε την ικανότητα να συλλαμβάνει τις παραστάσεις σφαιρικά και να επιβάλει τις απόψεις του με πρόσφορο και ευφυή τρόπο. Σπουδαίος δάσκαλος ηθοποιών, επίμονος και τελειομανής, επεξεργαζόταν λεπτομερειακά το έργο και την παράσταση. Συνέβαλε ιδιαίτερα για μια νέα ερμηνευτική «ανάγνωση» του αρχαίου δράματος. Οι μεταφράσεις του έχουν προσωπική σφραγίδα και ποιητική ευαισθησία. Στόχος του στο ανέβασμα ενός έργου ήταν να βγει η αλήθεια του έργου. «Τότε - συνήθιζε να λέει ο Μ.Βολανάκης - βλέπεις μέσα του τη συνύπαρξη του τραγικού και του κωμικού. Ετσι όπως είναι η ζωή».

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925. Σπούδασε θέατρο με δάσκαλο τον Κάρολο Κουν. Για το θίασο του οποίου μετέφρασε πολλά αμερικάνικα έργα («Η ζωή με τον πατέρα», η «Μικρή μας πόλη»). Γρήγορα στράφηκε στη σκηνοθεσία και ευδοκίμησε αρχικά σε πανεπιστημιακά θέατρα της Αγγλίας και της Αμερικής (ως το 1960), ανεβάζοντας μεταξύ των άλλων κωμωδίες του Αριστοφάνη και αρχαίες τραγωδίες, πολλές από τις οποίες μετέφρασε στα αγγλικά ο ίδιος. Οι πρώτες σκηνοθεσίες του στην Ελλάδα έγιναν στο ΚΘΒΕ και είχαν μεγάλη επιτυχία. Παράσταση - σταθμός στην ιστορία του ΚΘΒΕ θεωρείται η πρώτη στην Ελλάδα παρουσίαση του έργου «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Μπέκετ. Στη δεκαετία του '60 σκηνοθέτησε επίσης για το ΚΘΒΕ «Το παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας» του Γ. Θεοτοκά, τον «Καλό άνθρωπο του Σετσουάν» του Μπρεχτ (σπουδαία επίσης παράστασή του), «Ενας εχθρός του λαού» του Ιψεν. Αργότερα συνεργάστηκε με ιδιωτικούς θιάσους («Μπαλκόνι» του Ζενέ από το θίασο Βεργή, «Βυσσινόκηπος» του Τσέχοφ με τον θίασο Λαμπέτη, «Πρόσκληση στον πύργο» του Ανούιγ, με το θίασο Κούρκουλου, «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, κ.ά.). Από το 1975 μέχρι το 1978, ως Γενικός Διευθυντής του ΚΘΒΕ, οδήγησε την κρατική σκηνή σε μια περίοδο σημαντικής καλλιτεχνικής προσφοράς. Σκηνοθέτησε με μεγάλη επιτυχία το έργο του Μπρεχτ «Ο Πούντιλα και ο δούλος του Μάττι» με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, τη «Συλλογή» του Πίντερ, την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή με την Αννα Συνοδινού και τη «Μήδεια» του Ευριπίδη με τη Μελίνα Μερκούρη, όλα σε δικές του μεταφράσεις. Σημαντική ήταν επίσης η σκηνοθεσία του στους «Αριθμημένους» του Κανέτι, πρώτη επίσης γνωριμία του ελληνικού κοινού με τον μελλοντικό Νομπελίστα. Η δεύτερη θητεία του ως καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ ('86-'89) διακρίθηκε από την επιτυχημένη επαναλειτουργία του ανακαινισμένου κτιρίου του πρώην «Βασιλικού Θεάτρου». Αυτό το διάστημα ετοίμαζε τη διανομή του έργου του Σαίξπηρ «Ιούλιος Καίσαρας», που θα παρουσίαζε σε αυτό το θέατρο το 2000.

Ο Μίνος Βολανάκης συνέλαβε στη δημιουργία των θεάτρων των βράχων στα νταμάρια της Αθήνας και πρότεινε τις «Γιορτές των Βράχων», τις οποίες υλοποίησε το 1982. Τον ίδιο χρόνο ανέβασε με το Εθνικό Θέατρο τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή. Στα χρόνια της δικτατορίας ήταν στην Αγγλία, όπου σκηνοθέτησε αρκετές παραστάσεις αγγλικών θιάσων.

Μετέφρασε περισσότερα από 135 έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου στα ελληνικά (Ιψεν, Στρίντμπεργκ, Πίντερ, Πιραντέλο, Μπέκετ, Μπεν Τζόνσον, κ.ά.), αλλά και πάρα πολλά ελληνικά έργα στα αγγλικά.

Η κηδεία του θα γίνει δημοσία δαπάνη, σήμερα στις 4μμ, από το Α' Νεκροταφείο.

«Το ελληνικό θέατρο πενθεί σύσσωμο για το ευαίσθητο και ανήσυχο πνεύμα ενός από τους πιο άξιους δημιουργούς του, που σήμερα έχασε» αναφέρει μεταξύ άλλων ο Δ. Χρονόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ. Το ΔΣ του θεάτρου σε χτεσινή έκτακτη συνεδρίασή του αποφάσισε, μεταξύ άλλων, να τηρηθεί σήμερα ενός λεπτού σιγή στις σκηνές του.

Συλλυπητήρια για το θάνατο του Μ. Βολανάκη έστειλε η ΓΓ του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα. Επίσης, συλλυπητήριες δηλώσεις έκαναν η υπουργός Πολιτισμού και ο Μίκης Θεοδωράκης.

Συλλυπητήρια έστειλαν επίσης η ΝΔ και το ΔΗΚΚΙ.


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ