Associated Press

Η Μ. Ολμπράιτ με τον Γ. Αραφάτ

Την επαναδέσμευσή τους στη συνέχιση της «ειρηνευτικής διαδικασίας» εξέφρασαν, για άλλη μια φορά, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Εχούντ Μπάρακ και ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ, υπό το «αυστηρό» βλέμμα του Αμερικανού Προέδρου Μπιλ Κλίντον, στα πλαίσια της ειδικής τελετής που διοργάνωσε η νορβηγική κυβέρνηση για την τέταρτη επέτειο από τη δολοφονία του Γιτζάκ Ράμπιν. Παρά τις αλλεπάλληλες δηλώσεις και συναντήσεις, η τριμερής άτυπη σύνοδος δεν απέφερε κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, περίπου μία εβδομάδα πριν από την έναρξη του τελευταίου, τρίτου και κρίσιμου, γύρου των ισραηλινο-παλαιστινιακών συνομιλιών.

«Εχουμε μία ευκαιρία, μία τελευταία ευκαιρία, για να επιτύχουμε την ειρήνη, αλλιώς θα πρέπει να υποστούμε τις συνέπειες», δήλωσε ο Μπιλ Κλίντον, τονίζοντας ότι προτίθεται να «πράξει ό,τι είναι δυνατόν για να επιτευχθεί η ολοκλήρωση της ειρηνευτικής διαδικασίας». Μάλιστα, σύμφωνα με αμερικανικές διπλωματικές πηγές, ο Αμερικανός Πρόεδρος εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να απευθύνει, και πάλι, πρόσκληση για επίσημη συνάντηση κορυφής στους Αραφάτ και Μπάρακ για πολυήμερες συνομιλίες στο Καμπ Ντέιβιντ. «Δεν ξεκινάμε από το μηδέν και αυτό θα πρέπει να οπλίσει με αποφασιστικότητα όλους τους εμπλεκομένους στην ειρηνευτική διαδικασία» κατέληξε ο Μπιλ Κλίντον, αφήνοντας να διαφανεί η δυσαρέσκεια της αμερικανικής διπλωματίας για την επιμονή που επιδείχνουν, τελευταία, τόσο οι Ισραηλινοί όσο και οι Παλαιστίνιοι να κανονίζουν ενδιάμεσες συναντήσεις, χωρίς να εξασφαλίζουν την παρουσία κάποιου εκπροσώπου της Ουάσιγκτον.

Αποφασισμένος να υπερασπίσει, στο όνομα του «αξέχαστου Γιτζάκ Ράμπιν, την προστασία της ασφάλειας και των ζωτικών αναγκών» του Ισραήλ, δήλωσε, από την πλευρά του, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. Ο Εχούντ Μπάρακ, ο οποίος δεν έχανε ευκαιρία να εμφανιστεί με τη χήρα του δολοφονημένου Ισραηλινού πρωθυπουργού Λέα Ράμπιν την οποία και συνόδευε, τόνισε ότι η επίτευξη «ειρήνης περικλείει πολλές δυσκολίες και πόνους, αλλά είναι προτιμότερη από οποιαδήποτε άλλη επιλογή», συμπληρώνοντας ότι στόχος δεν είναι άλλη μια διπλωματική συμφωνία αλλά μια «ειρήνη για τους λαούς της περιοχής».

«Ετοιμος για θαρραλέες αποφάσεις» δήλωσε και ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ, ο οποίος, όμως, άδραξε την ευκαιρία για να επαναλάβει τα βασικά παλαιστινιακά αιτήματα: Την επιστροφή όλων των Παλαιστινίων προσφύγων στις εστίες τους, την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, την άρση κάθε ισραηλινής εποικιστικής δραστηριότητας στη Δυτική Οχθη και τη σταδιακή επαναφορά των ισραηλινών συνόρων στα όρια που υπήρχαν πριν το 1967. Ολα, δηλαδή, τα ζητήματα που καλούνται να επιλύσουν οι συνομιλίες, οι οποίες αρχίζουν την επόμενη εβδομάδα. Το θερμό και φιλικό κλίμα που διέκρινε όλες τις συναντήσεις, όπως χαρακτηριστικά υποστήριξαν Αμερικανοί διπλωμάτες, δεν οδήγησε, τελικά, σε κανένα συγκεκριμένο βήμα προόδου. Οι Αραφάτ και Μπάρακ συναντήθηκαν, για περισσότερο από μία ώρα, χθες, χωρίς, όμως, να γίνει γνωστό το περιεχόμενο της συζήτησής τους.

Με επιφυλακτικότητα αντιμετώπισαν τις τριμερείς συναντήσεις στο Οσλο οι υπόλοιπες αραβικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, η οποία είναι η πρώτη που υπέγραψε ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ. Αν και είχε κληθεί να παραστεί στις διήμερες τελετές, αλλά και στις συζητήσεις που έγιναν στο περιθώριό τους, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ απέρριψε την πρόσκληση, εκτιμώντας ότι «το προς συζήτηση θέμα αφορά μόνο τους Παλαιστινίους και τους Ισραηλινούς». Ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών, Αμρ Μούσα, εξέφρασε, απλώς, την ελπίδα της κυβέρνησής του για επίτευξη κάποιας προόδου στο Οσλο. Την επιτακτική ανάγκη να γίνουν πράξεις τα λόγια και οι δεσμεύσεις υπογράμμιζαν, χθες, οι μεγαλύτερες λιβανέζικες κυβερνητικές εφημερίδες, τονίζοντας ότι, ήδη, η ισραηλινο-παλαιστινιακή «ειρηνευτική διαδικασία» έχει «χρονίσει». Λακωνικός εμφανίστηκε και ο Ιορδανός βασιλιάς Χασάν, ο οποίος μιλώντας στο ιορδανικό Κοινοβούλιο, αρκέστηκε να εκφράσει την ελπίδα του για τη δίκαιη ολοκλήρωση της «ειρηνευτικής διαδικασίας». Ως αποτυχία αντιμετωπίζουν τις διήμερες συναντήσεις στο Οσλο οι συριακές κυβερνητικές εφημερίδες τονίζοντας ότι η έλλειψη σαφών και ξεκάθαρων βημάτων προόδου δεν αποτελεί, τελικά, έκπληξη.