Μια μικρή εικόνα της σημερινής κατάστασης στην Πορτογαλία παρουσιάζει στον «Ριζοσπάστη» ο Αντζελο Αλβες, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων, κατά τη διαμονή του στην Αθήνα τις μέρες του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ.

-- Ποια είναι η σημερινή κατάσταση στη χώρα σας;

-- «Καταρχήν βιώνουμε μια μεγάλη κοινωνική επίθεση από την κυβέρνηση του Σοσιαλιστικού Κόμματος, δηλαδή των σοσιαλδημοκρατών, που, όπως έχουμε εκτιμήσει στο πρόσφατο συνέδριό μας, αποτελεί κόμμα της δεξιάς πολιτικής. Δεύτερον, υπάρχει μια διπλή κρίση στη χώρα, η μία προέρχεται από την οικονομική πολιτική που εφαρμόζουν διάφορες διαδοχικές κυβερνήσεις εδώ και 20 χρόνια, με αποτέλεσμα η οικονομία μας να γίνει ιδιαίτερα αδύναμη τα τελευταία χρόνια.

Θα σας δώσω μερικά παραδείγματα: Εξαιτίας της μεγάλης ακτογραμμής της χώρας μας, έχουμε παράδοση στην αλιεία, ωστόσο τα τελευταία 20 χρόνια έχουμε χάσει πάνω από το μισό του στόλου μας. Είχαμε μεγάλη μεταλλουργική βιομηχανία κυρίως για την κατασκευή πλοίων, αλλά σήμερα η βιομηχανία αυτή έχει καταστραφεί τελείως. Είχαμε θετικούς δείκτες στην αγροτική οικονομία, αλλά σήμερα οι αγρότες έχουν μείνει χωρίς δουλειά και έχουμε μειώσει στο μισό την κυριαρχία μας σε ό,τι αφορά τα φρούτα. Η Πορτογαλία είναι μια ιδιαίτερα εξαρτημένη χώρα κυρίως από την οικονομία της Ισπανίας, με αποτέλεσμα να έχει υψηλά ποσοστά ανεργίας, κοινωνική ανισότητα, φτώχεια που φτάνει τα 2 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σε άσχημες συνθήκες.

Τα παραπάνω αποτελούν συνέπειες της πρώτης κρίσης, η οποία δεν έχει τίποτα σχετικό με τη δεύτερη - δηλαδή τη διεθνή κρίση, εκτός από τη φύση της πολιτικής της.

Η Πορτογαλία δεν μπορεί να βγει από την κρίση, καθώς η βιομηχανία μας - που είναι κυρίως μικρή και μεσαία - είναι εξαρτημένη από την πολιτική των μεγάλων μονοπωλίων. Οι συνέπειες της κρίσης είναι ιδιαίτερα αισθητές και η κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα, καθώς, εξαιτίας της φύσης της πολιτικής που εφαρμόζει, δεν επιθυμεί να βρει μια λύση στα αυξημένα προβλήματα του λαού, αλλά, από την άλλη, επιδιώκει να δώσει ένα φιλολαϊκό προφίλ, καθώς πλησιάζουν οι ευρωεκλογές, αλλά και οι εθνικές και οι τοπικές εκλογές που αναμένονται το φθινόπωρο. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να απαρνηθεί τις πολιτικές της και συνεχίζει τα ίδια μέτρα με όσα πράττει η Νέα Δημοκρατία εδώ στην Ελλάδα. Μεταφέρουν κοινωνικές δαπάνες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, δίνοντας τεράστιες εγγυήσεις στις τράπεζες και εθνικοποιώντας τις τράπεζες.

Την ίδια στιγμή, καθώς η κυβέρνησή μας είναι πιστός υπηρέτης των ντιρεκτίβων της ΕΕ, ενέκρινε πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης, που κυρίως είναι αντίγραφο των μέτρων που ανακοίνωσε η Κομισιόν. Επομένως, δίνει χρήματα στις μεγαλύτερες οικονομικές ομάδες, προσπαθεί να σώσει τα κέρδη και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή, με πρόφαση την κρίση, προωθεί μεγάλη κοινωνική επίθεση, περικόπτοντας τις κοινωνικές δαπάνες, προχωρά σε επιθέσεις στις συνδικαλιστικές ενώσεις, προσπαθεί να καταργήσει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ακριβώς όπως και εδώ».

-- Ποια είναι η αντίδραση των εργαζομένων;

-- «Τα τελευταία 4 χρόνια έχει υπάρξει σημαντική δραστηριοποίηση των εργαζομένων στη χώρα. Η πάλη των εργαζομένων έχει ξεκινήσει και πριν από την εκδήλωση της κρίσης, καθώς η κοινωνική κατάσταση έγινε ιδιαίτερα ανασφαλής. Είχαμε τα τελευταία χρόνια μερικές από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις της δημοκρατικής ιστορίας της χώρας. Για παράδειγμα, 200.000 εργαζόμενοι διαδήλωσαν στους δρόμους της Λισαβόνας πολλές φορές, πραγματοποιήθηκε γενική απεργία πέρσι και σε ορισμένους τομείς - όπως, για παράδειγμα, στο χώρο της Εκπαίδευσης - υπάρχει μια ιδιαίτερα έντονη κινητοποίηση ενάντια στα προωθούμενα μέτρα της κυβέρνησης. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ηγεσία της Ενωσης των Εκπαιδευτικών είναι μέλη του κόμματός μας. Ιδιαίτερο στοιχείο της κινητοποίησής τους είναι το γεγονός ότι τα 4/5 των εκπαιδευτικών συμμετείχαν ενεργά στις διαδηλώσεις. Δηλαδή, τουλάχιστον 120.000 εκπαιδευτικοί στους συνολικά 150.000 στη χώρα. Πραγματοποίησαν δύο γενικές απεργίες με ποσοστό συμμετοχής 96-97%!

Ο λαός αισθάνεται ότι η πάλη μπορεί κάτι να αλλάξει, και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον πολιτικό και ιδεολογικό αγώνα στην Πορτογαλία. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση, γνωρίζοντας ότι αυτή η κατάσταση δεν τους συμφέρει, προσπαθεί να αμβλύνει κάποιες ελευθερίες, να αλλάξει το δημοκρατικό χαρακτήρα του δημοκρατικού μας καθεστώτος. Οπως ξέρετε, είχαμε πριν από 30 χρόνια μια επανάσταση και το Σύνταγμά μας είναι ένα από τα πιο προοδευτικά του κόσμου, αν εξαιρέσει κανείς αυτά των σοσιαλιστικών κρατών. Εξαιτίας αυτών των προωθούμενων κυβερνητικών αλλαγών, το κόμμα μας διοργάνωσε πέρσι μεγάλη συγκέντρωση - διαδήλωση στη Λισαβόνα, με τη συμμετοχή 50.000 μελών μας. Η συγκεκριμένη διαδήλωση - που ήταν ιδιαίτερα μαχητική και μαζική - είχε σημαντικό πολιτικο-ιδεολογικό αντίκτυπο στην πολιτική ζωή. Την ίδια στιγμή, με την ανάπτυξη της αγωνιστικής δράσης των εργαζομένων, προσπαθούμε να αναπτύξουμε τη διεθνιστική συνείδηση του λαού, πραγματοποιώντας σειρά διαδηλώσεων, όπως, για παράδειγμα, υπέρ του λαού της Γάζας με μερικές χιλιάδες ανθρώπους».

-- Στα τέλη του 2008 πραγματοποιήσατε το 18ο Συνέδριο του κόμματός σας.

-- «Ναι, καταφέραμε να έχουμε κάποια σημαντικά αποτελέσματα για το κόμμα μας σε ό,τι αφορά την οικοδόμηση. Από το 17ο Συνέδριο του κόμματος, έχει σημειωθεί ανάπτυξη, όχι μόνο αριθμητικά (καταγράφουμε περίπου 6.000 νέα μέλη, κυρίως νέους ανθρώπους), αλλά και οργανωτικά, καθώς δημιουργήσαμε περισσότερες Κομματικές Οργανώσεις σε εργοστάσια και σε τόπους δουλειάς.

Σήμερα, αντιμετωπίζοντας τις συνέπειες της κρίσης, το κόμμα σημειώνει πως υπάρχουν δύο τρόποι να βγούμε απ' αυτήν: Ο πρώτος δρόμος είναι η ανάπτυξη του αγώνα μας και η ανάδειξη στο λαό της πρότασής μας για μιαν εναλλακτική πορεία - το σοσιαλισμό - αλλά και των προτάσεων του Πορτογαλικού Κόμματος για συγκεκριμένες λύσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα του σήμερα. Και ο δεύτερος δρόμος είναι ο συμβιβασμός, επειδή ο φόβος αποτελεί μαζικό φαινόμενο στους χώρους δουλειάς.

Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει το λαό ότι η κρίση είναι αναπόφευκτη και πως η στιγμή δεν είναι κατάλληλη για να απαιτούμε δικαιώματα και αυξήσεις των μισθών.

Το συνέδριο του κόμματος ήταν ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί ανέδειξε τα παραπάνω, αλλά και ξεκίνησε την προετοιμασία των εκλογικών αναμετρήσεων που διεξάγονται φέτος. Οι κυρίαρχες δυνάμεις χρησιμοποιούν όλα τα μέτρα - τον αντικομμουνισμό, την καταπίεση στους τόπους δουλειάς και τις ονομαζόμενες αριστερές δυνάμεις, δηλαδή το "Αριστερό Μπλοκ", που αποτελεί συγχώνευση τροτσκιστών, μαοϊστών και ορισμένων πρώην κομμουνιστών, για να λειτουργήσει ως εμπόδιο για την ανάπτυξη του κόμματός μας. Κάτι, φυσικά, που δε θα καταφέρει».