Διαδήλωση της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ρωσίας (Μπολσεβίκοι)

-- Πρώτα απ' όλα, πρέπει να θυμόμαστε πως υπάρχει νεολαία και νεολαία. Βεβαίως, μπορούμε να την εξετάσουμε και ως σύνολο, αλλά δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως αυτή αποτελείται από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα. Υπάρχει η σπουδάζουσα και φοιτητική νεολαία, η εργαζόμενη νεολαία, η λεγόμενη «χρυσή νεολαία», που έχει εντελώς διαφορετικά προβλήματα.

Ετσι σήμερα, αν μιλήσουμε για την εργαζόμενη νεολαία, εκείνο που την απασχολεί είναι πως δεν έχει δικαιώματα, δεν μπορεί να συγκροτήσει ανεξάρτητα από τις αρχές συνδικάτα, με την εργοδοσία να την αντιμετωπίζει επίσης χωρίς δικαιώματα.

Η σπουδάζουσα νεολαία έχει επίσης σοβαρά προβλήματα. Οπως είναι γνωστό, εδώ και λίγα χρόνια η Ρωσία αποδέχτηκε τη Συνθήκη της Μπολόνια και αυτήν την περίοδο αρκετά ΑΕΙ προσαρμόζονται σ' αυτήν, σπάνε τον κύκλο σπουδών σε δύο κύκλους, προωθείται η εμπορευματοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης, περικόπτονται οι υποτροφίες και άλλα δικαιώματα των φοιτητών.

Μπορούμε να πούμε πως η πλειοψηφία της σημερινής ρωσικής νεολαίας έρχεται αντιμέτωπη με πολλά κοινωνικά προβλήματα, όμως ακόμη δεν έχει πλήρως συνειδητοποιήσει ούτε τα ίδια τα προβλήματα, ούτε τις ρίζες αυτών των προβλημάτων. Πολλοί είναι ακόμη οι νέοι που προσπαθούν να «πνίξουν» αυτά τα προβλήματα με το πιοτό, με τη διασκέδαση και με άλλους τρόπους αποφυγής της πραγματικότητας.

Ωστόσο, η ρωσική κοινωνία κινείται πιο ριζοσπαστικά και ανάλογη είναι και η πορεία της ρωσικής νεολαίας. Μεγαλώνει το κομμάτι των νέων που συνειδητοποιούν τη θέση τους και εκφράζουν ετοιμότητα να αγωνιστούν για την επίλυση των προβλημάτων.

-- Παρέμειναν κάποιες από τις κατακτήσεις που υπήρχαν στο παρελθόν, επί σοσιαλισμού, για τη νεολαία;

-- Πολύ λίγες, ελάχιστες. Π.χ. οι υποτροφίες των φοιτητών, που υπήρχαν επί σοσιαλισμού σε μεγάλη κλίμακα, τώρα εξακολουθούν να υπάρχουν για μια μικρή κατηγορία φοιτητών. Το μηνιαίο ποσό όμως της υποτροφίας δε φτάνει συχνά ούτε για τα εισιτήρια του μήνα στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Προς το παρόν, οι βιβλιοθήκες είναι ακόμη δωρεάν, όπως και η χρήση του εποπτικού υλικού στα ΑΕΙ. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις η εργαζόμενη νεολαία μπορεί δωρεάν να αναβαθμίσει την εξειδίκευσή της. Ολα αυτά όμως είναι «φτωχά ψίχουλα», μπροστά στις κατακτήσεις που είχε η νεολαία επί σοσιαλισμού.

Σήμερα, δεν υπάρχει δωρεάν ιατροφαρμακευτική αγωγή. Είτε σπουδάζεις στο πανεπιστήμιο, είτε δουλεύεις στη φάμπρικα, πρέπει άμεσα ή έμμεσα να πληρώσεις για την υγεία σου.

Σήμερα, σε αντίθεση με το σοσιαλισμό, στο φοιτητή, μετά το πέρας των σπουδών, δεν του παρέχεται καμία πρόταση για εργασία στο αντικείμενο που σπούδασε. Πρέπει να τη βρει μόνος του. Κάτι τέτοιο δε δίνει καμία εγγύηση ότι θα βρεις εργασία στο αντικείμενο που σπούδασες. Μόλις το 10% των τελειόφοιτων βρίσκει εργασία πάνω σ' αυτό που σπούδασε.

Η σημερινή νεολαία έχει χάσει όλα τα σημαντικά που είχε επί σοσιαλισμού. Πρώτα απ' όλα τη σιγουριά για την αυριανή μέρα, το δικαίωμα στην εργασία, στη δωρεάν Παιδεία και Υγεία, στη στέγη. Ακόμη και δικαιώματα που υποτίθεται εγγυούνται είναι μόνον στα χαρτιά. Π.χ. υποτίθεται πως σε πολλά ΑΕΙ η φοίτηση είναι δωρεάν. Στην πράξη βέβαια κάτι τέτοιο δεν ισχύει, ή για να το καταφέρεις πρέπει να «λαδώσεις». Επίσης, με τις «ενιαίες εξετάσεις» που καθιέρωσαν για την είσοδο στα ΑΕΙ, που είναι ένα σύστημα τεστ, μειώνονται οι δυνατότητες εισόδου, ενώ σε περίπτωση αποτυχίας πρέπει να περιμένεις έναν ολόκληρο χρόνο για να ξαναδώσεις.

Συνοπτικά, η ρωσική νεολαία έχει χάσει τα σημαντικότερα από αυτά που είχε τη σοβιετική περίοδο.

-- Την ίδια ώρα, δε βλέπουμε στη Ρωσία μαζικές κινητοποιήσεις της σπουδάζουσας ή εργαζόμενης νεολαίας, σε αντίθεση π.χ. με άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ελλάδα. Πού οφείλεται αυτό;

-- Αυτό συμβαίνει, γιατί, κατά τη γνώμη μου, η ευρωπαϊκή νεολαία έχει μακρόχρονες αγωνιστικές παραδόσεις. Γεννήθηκε και μεγάλωσε, διαπαιδαγωγήθηκε μέσα σε μια κοινωνία που είναι μαθημένη να αγωνίζεται. Αυτό είναι ο κανόνας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Στη δική μας τη χώρα επί 70 χρόνια οι άνθρωποι δεν ήταν αναγκασμένοι να παλεύουν για τα δικαιώματά τους, γιατί επί της ουσίας αυτά ήταν εγγυημένα. Βεβαίως, μπορεί να μην ήταν τα πράγματα ιδανικά, όμως αυτές οι κατακτήσεις υπήρχαν. Ετσι, σήμερα οι Ρώσοι εργαζόμενοι και η εργαζόμενη νεολαία δεν έχουν εμπειρίες αγώνα, δεν έχουν ακόμη την «ψυχολογία» του αγώνα. Ολα είναι ακόμη αντεστραμμένα, π.χ. ο εργοδότης, ο διευθυντής, ο μάνατζερ είναι ακόμη στην ψυχολογία του εργαζόμενου ο «συνάδελφος», με τον οποίο αποτελούν μια ενιαία κολεκτίβα.

Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η σημερινή ρωσική νεολαία έχει μεγαλώσει μέσα σε μια περίοδο πλήρους ξεχαρβαλώματος, κοινωνικο-οικονομικής κατάπτωσης, όταν ο κόσμος δεν έβλεπε καμία διέξοδο, πολύ περισσότερο δεν έβλεπε τη διέξοδο του αγώνα. Οπου ο καθένας προσπαθούσε να επιβιώσει όπως μπορούσε μόνος του. Σε τέτοιο πνεύμα γαλουχήθηκε η νεολαία.

Ομως, η κατάσταση τώρα αρχίζει και αλλάζει. Χρόνο με το χρόνο γίνονται αλλαγές. Αν πριν μερικά χρόνια οι φοιτητικές κινητοποιήσεις ήταν κάτι το αδιανόητο στη Ρωσία, σήμερα έχουμε τέτοιες κινητοποιήσεις π.χ. στην πόλη Περμ και σε άλλες πόλεις, όπως στο Μπριάνσκ. Βεβαίως, δεν είναι ακόμη τόσο μαζικές, όμως είναι ένα γεγονός. Ακόμη πιο ριζοσπαστικές είναι οι αλλαγές στην εργαζόμενη νεολαία. Πριν μερικά χρόνια εκτός του ότι οι απεργίες ήταν λίγες, σ' αυτές συμμετείχαν κυρίως οι εργαζόμενοι άνω των 45 χρόνων και μάλιστα συχνά επέλεγαν ως μορφή τις απεργίες πείνας. Τώρα τα πράγματα αλλάζουν. Σε νέες επιχειρήσεις, όπου βασικά δουλεύουν νέοι, κι υψηλά ειδικευμένοι εργάτες, που μπαίνουν επικεφαλής του αγώνα. Ετσι π.χ. βλέπουμε τους λιμενεργάτες στο Λένινγκραντ, που μπόρεσαν όχι μόνον να οργανώσουν την απεργία τους, αλλά και να την περιφρουρήσουν.

Βλέπουμε πως η εργαζόμενη νεολαία σταδιακά, με δυσκολίες, με πισωγυρίσματα, όμως μαθαίνει να αγωνίζεται. Εκτιμάμε, λοιπόν, πως τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει μια σαφής άνοδος των αγώνων τόσο της σπουδάζουσας, όσο και της εργαζόμενης νεολαίας.