Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία ο BPPV οφείλεται στη μετακίνηση από την κανονική τους θέση των ωτόλιθων, μέσα στους τρεις ημικυκλικούς σωλήνες του λαβυρίνθου του αυτιού. Στους σωλήνες αυτούς υπάρχει ένα υγρό, η λέμφος, που ρέει καθώς το σώμα μετακινείται, ερεθίζοντας τα νευρικά κύτταρα του εσωτερικού αυτιού, δίνοντας τελικά στον εγκέφαλο τις απαραίτητες πληροφορίες για να διατηρήσει την ισορροπία του σώματος. Οι τρεις σωλήνες είναι κάθετοι μεταξύ τους, έτσι ώστε καθένας να καλύπτει μια από τις τρεις διαστάσεις του χώρου.
Οι ωτόλιθοι είναι μικροσκοπικοί κρύσταλλοι, που αποτελούνται από ανθρακικό ασβέστιο (δηλαδή κάτι σαν τη... μαρμαρόσκονη) και κανονικά βρίσκονται προσκολλημένοι στον υμένα της εσωτερικής πλευράς του λαβυρίνθου. Οταν, όμως, αποκολληθούν, ως αποτέλεσμα τραυματισμού του κεφαλιού, μικροβιακής μόλυνσης ή απλώς λόγω γήρανσης, τότε πλέουν μέσα στη λέμφο και τελικά μπορούν να συγκεντρωθούν σε κάποιον από τους ημικυκλικούς σωλήνες, υπερδιεγείροντας τα νευρικά κύτταρα και διαταράσσοντας την αίσθηση της ισορροπίας.
Την απλή αυτή θεραπεία ανακάλυψε ο Aμερικανός ωτορινολαρυγγολόγος Τζον Επλεϊ, το 1983, αλλά δεν έγινε δεκτή από την ιατρική κοινότητα μέχρι το 1992, επειδή έμοιαζε να είναι κομπογιαννίτικο τρικ. Τα πράγματα άλλαξαν όταν επιβεβαιώθηκε με επιστημονικές έρευνες ότι η θεραπεία είχε αποτελέσματα και μάλιστα στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών.