Κυριακή 14 Σεπτέμβρη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Συνάντηση με έναν άγνωστο

Τις πρώτες εικόνες του Στάινς, ενός σπάνιου αστεροειδούς, έστειλε στη Γη η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα»

Η άκατος της «Ροζέτα»

ESA

Η άκατος της «Ροζέτα»
Η ζώνη των αστεροειδών είναι μια περιοχή ανάμεσα στον Αρη και το Δία, όπου υπάρχουν χιλιάδες βράχοι διαφόρων μεγεθών και ακανόνιστου σχήματος, αποτέλεσμα της σύγκρουσης πρωτοπλανητών στις απαρχές του σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος και των μετέπειτα συγκρούσεων μεταξύ των ίδιων των βράχων. Ενας από τους αστεροειδείς αυτούς ονομάζεται Στάινς (από τον αστρονόμο που τον ανακάλυψε) και πέρα από το ότι ανήκει σε μια κατηγορία για την οποία δε γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα, έτυχε να βρίσκεται την κατάλληλη στιγμή στην κατάλληλη θέση, για να μελετηθεί. Το όργανο παρατήρησης ήταν η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα» που συναντήθηκε μαζί του στις 6 Σεπτέμβρη.

Η «Ροζέτα» κατασκευάστηκε και εκτοξεύτηκε στο Διάστημα από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA), για να μελετήσει τον κομήτη Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο, γύρω από τον οποίο αναμένεται να μπει σε τροχιά το 2014. Η συνάντηση με τον Στάινς ήταν ένα «δώρο» για τους επιστήμονες της αποστολής, που έγινε εφικτό με μικρή προσαρμογή της πορείας της διαστημοσυσκευής, που από το 2004 μέχρι σήμερα κάνει επανειλημμένες περιφορές γύρω από τη Γη, ώστε να κερδίσει ταχύτητα από την έλξη της βαρύτητας του πλανήτη μας. Μάλιστα με μια επιπλέον προσαρμογή της τροχιάς της, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα μπορέσει τον Ιούλη του 2010, να πλησιάσει και να μελετήσει και έναν δεύτερο, πολύ μεγαλύτερο αστεροειδή, τη Λουτέτσια.

Λαμπερό διαμάντι

Η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα»

ESA

Η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα»
Ο Στάινς, που ανήκει στη μη παρατηρημένη μέχρι τώρα από διαστημοσυσκευές κατηγορία Ε των αστεροειδών, έχει σχήμα επεξεργασμένου διαμαντιού και παρουσιάζει μεγάλη φωταύγεια (ανακλαστικότητα) συγκριτικά με την πλειοψηφία των αστεροειδών. Η «Ροζέτα» τον πλησίασε σε απόσταση μόλις 800 χιλιομέτρων και παρότι ακριβώς εκείνη τη στιγμή παρουσίασε πρόβλημα η κύρια κάμερα, μπόρεσε και κατέγραψε πλήθος πληροφοριών, τις οποίες έστειλε στη Γη, μαζί με φωτογραφίες από την κάμερα χαμηλότερης ανάλυσης. Στην επιφάνεια του αστεροειδούς φαίνονται πολλοί μικροί κρατήρες και δύο μεγαλύτεροι, ένας από τους οποίους έχει διάμετρο δύο χιλιόμετρα. Η ύπαρξη των κρατήρων δείχνει ότι ο Στάινς είναι παλιός αστεροειδής (δεν έχει προκύψει από σχετικά πρόσφατη σύγκρουση, γιατί τότε δε θα είχε προλάβει να δεχτεί όλα αυτά τα χτυπήματα που δημιούργησαν τους κρατήρες).

Στις φωτογραφίες διακρίνεται και μια αλυσίδα κρατήρων, που πρέπει να δημιουργήθηκαν από την επανειλημμένη πρόσκρουση των μελών κάποιου ρεύματος μικρομετεωριτών, καθώς ο Στάινς περιστρεφόταν γύρω από τον εαυτό του. Οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν τώρα από τα στοιχεία που αποκόμισαν, γιατί είναι τόσο φωτεινός ο συγκεκριμένος αστεροειδής, πόσο μικρά είναι τα σωματίδια της σκόνης που τον καλύπτει και ποια είναι η προϊστορία του. Μετά από την ανάλυση των στοιχείων, ο Στάινς θα είναι ένας από τους καλύτερα μελετημένους αστεροειδείς.

Υψηλότεροι στόχοι

Οψεις του αστεροειδούς Στάινς, από τις κάμερες της «Ροζέτα»

ESA

Οψεις του αστεροειδούς Στάινς, από τις κάμερες της «Ροζέτα»
Η «Ροζέτα» είναι η πρώτη αποστολή που όχι μόνο θα τεθεί σε τροχιά γύρω από κομήτη, αλλά θα προσεδαφιστεί και πάνω σ' αυτόν. Για την ακρίβεια, η προσεδάφιση θα γίνει από μια μικρή άκατο, που θα μεταφέρει 10 επιστημονικά όργανα, ώστε να πραγματοποιηθεί η πιο ενδελεχής μελέτη κομήτη που έγινε ποτέ. Τα όργανα αυτά πρέπει να προστεθούν στα 11 που φέρει το κυρίως σκάφος. Το όνομά της η «Ροζέτα» το πήρε από την περίφημη ομώνυμη στήλη, που επέτρεψε την αποκρυπτογράφηση των αιγυπτιακών ιερογλυφικών πριν από 200 χρόνια. Κατ' ανάλογο τρόπο, οι επιστήμονες ελπίζουν με τη διαστημοσυσκευή «Ροζέτα» να ρίξουν φως στα μυστήρια που παραμένουν σε σχέση με το σχηματισμό του ηλιακού μας συστήματος.

Η «Ροζέτα» θα στείλει την άκατο αμέσως μόλις μπει σε τροχιά γύρω από τον κομήτη, αλλά θα παραμείνει σε τροχιά γύρω απ' αυτόν επί περίπου ένα χρόνο, καθώς θα κατευθύνονται μαζί προς τον Ηλιο. Στο διάστημα αυτό θα καταγράψει για πρώτη φορά από κοντά όλες τις φάσεις μεταμόρφωσης ενός κομήτη, δηλαδή ενός παγωμένου κόσμου, κάτω από την επίδραση της ηλιακής θερμότητας. Μετά από το πέρασμα από το περιήλιο (την κοντινότερη απόσταση από τον Ηλιο), η «Ροζέτα» θα συνεχίσει να περιφέρεται γύρω από τον Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο επί ένα εξάμηνο ακόμα.

Οι κομήτες είναι τα πιο πρωτόγονα ουράνια σώματα στο ηλιακό μας σύστημα και γι' αυτό είναι φορείς κρίσιμων πληροφοριών για το σχηματισμό του. Η «Ροζέτα» ίσως βοηθήσει επιπλέον να ανακαλυφθεί κατά πόσον οι κομήτες συνέβαλαν στην εμφάνιση της ζωής στη Γη, μεταφέροντας με την πτώση τους σ' αυτήν σύνθετα οργανικά μόρια, που έχει διαπιστωθεί ότι συντίθενται σε ποσότητες σ' αυτούς, κάτω από την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας του Ηλιου, που δεν παρεμποδίζεται από την ύπαρξη ατμόσφαιρας. Τα ελαφρά στοιχεία που υπάρχουν στους κομήτες ίσως πάλι να συνέβαλαν στον εμπλουτισμό της ατμόσφαιρας και των ωκεανών της Γης.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: www.esa.int

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πετυχημένη πολλαπλή προσεδάφιση στον αστεροειδή Ριούγκου(2018-10-06 00:00:00.0)
Αυλαία σε μια εντυπωσιακή αποστολή(2016-10-02 00:00:00.0)
Δεν προέρχεται από κομήτες το νερό των ωκεανών(2014-12-21 00:00:00.0)
Απεσταλμένος του ανθρώπου σε ένα παλιό φόβητρο(2014-11-16 00:00:00.0)
Ακριβής στο ραντεβού της η «Ροζέτα»(2014-08-24 00:00:00.0)
Γνωριμία με τη Λουτετσία(2014-01-26 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ